Dagur - 21.10.1993, Qupperneq 7

Fimmtudagur 21. október 1993 - DAGUR - 7
Greinargerð skipulagsstjóra Akureyrarbæjar um hönnunarfúsk:
Fúskarar gjaldi fyrir mistök sín
Árni Ohifsson cr óncihinlcga mjiig harðorður í greinargcrð sinni. Mcðal
annar scgir hann þetta: „Fúskinu í gcrð aðaltcikninga bygginga má á vissan
hátt jafna við það að hjúkrunarfncðingum yrði falið að skcra upp sjúklinga
þar scm það væri ódýrara cn að láta keknana um vcrkið.“
„Ég fullyrði að það kostar ckki
krónu minna að byggja illa
hannað hús en það scm hcfur
vcl hugsað innra skipulag,
þokkalcg form og yfirvcgað út-
lit. Auk þess er bygging góðra
húsa alveg jafn atvinnuskap-
andi og bygging lclegra bygg-
inga.“
Þannig kemst Ami Olafsson,
skipulagsstjóri Akurcyrarbæjar,
að orði í „greinargerð um hönn-
unarfúsk”, sem hann vaiui að
beiðni bæjarráðs Akureyrar
vegna bókunar í byggingarnefnd
26. maí 1993.
Bókun Árna í
byggingarnefnd
Ámi lct þá bóka að niörg vanda-
mál hafi komið upp vcgna slakrar
hönnunar íbúðarhúsa og annarra
bygginga. I grcinargcrð sinni segir
Ámi að bókunin hafi ekki verið
að tilefnislausu. Á umræddum
fundi 26. maí hafi verið til um-
fjöllunar teikning að nýbyggingu
í Giljahverfi, „þar sem ýmsum
hlutum var að mínu áliti komið
l'yrir á óhagkvæman hátt þannig
að væntanlegir íbúar hússins
myndu súpa seyðið tif alla tíð.“
Þekkingarskortur á
híbýlaháttum
1 eftirfarandi samantckt er rétt að
skoða beturþcssa ítarlcgu grcinar-
gcrð Áma Olafssonar. Hann tckur
l'ram í upphafi hennar að ckki sé
reitt til höggs gegn öllurn hönn-
uðum á Akureyri. Þcir hönnuðir
sem hafi staóið sig vel í faginu
muiú vonandi fá að njóta þcss í
framtíðiniú cn fúskarar látnir
gjalda fyrir vimtubrögð sín.
Ámi cr afar harðoröur í grein-
argerðinni, cins og eftirlarandi til-
vitnun vitnar um: „Mér virðist
nær undantekiúngarlaust að íbúðir
scm hannaðar eru af ákveðnum
húsatciknurum hér í bænum bcri
vott um þekkingarskort þeirra á
híbýlaháttum. Rckst þar hvað á
annars horn þegar koma á fyrir
vcnjubundnum innanstokksmun-
um, setja hurðir fyrir íbúðiuTými
íbúðanna, klæða loft eða lcggja
gólfefni. Jafnvel cr herbergjum
stundum svo illa l'yrir konúö og
svo illa löguð að það stangast á
við almennar lágmarkskröfur eöa
umgcngrúsvenjur. I slíkum
vinnubrögðum felst virðingarleysi
gagnvart væntaiúegum notendum
húsanna eða eigcndum, scm
leggja afrakstur lífsstarfsins í hús-
næðið.“
Gagnrýnislaus kaup
Ámi segir að lélegir hönnuðir
vcröi alltaf til og skortur á bygg-
ingarfyrirtækjum sem hafi skiln-
ing á góóri byggingarlist og gæð-
um bygginga í víðum skilningi sé
alþjóölcgt vandamál. Mcgin-
vandamálið sé sá fjöldi viðskipta-
vina, sem ekki hafi þá dómgreind
gagnvart viðfangsefnunum að þeir
geti sneitt hjá lélegu hönnuðunum
og þeim húsbyggjendum sem við
þá versli.
„Eimia alvarlegast verður mál-
ið þegar vióskiptavinuriim, sem
gagnrýnislaust kaupir lélega vöru,
er opinber aðili, opinbert fyrir-
„Mér virðist nær undan-
tekningalaust að íbuðir
scm hannaóar cru af
ákveðnum húsateiknurum
hér í bænum beri vott um
þckkingarskort þeirra á hí-
býlaháttum"
„Metnaðarleysi húsnæð-
isnefndar í viðskiptum sín-
um vió byggingarfyrirtæki
á Akureyri er áhyggjuefni
og ætti bæjarstjóm Akur-
cyrar aö bcita sér fyrir ur-
bótum í þvi el'niA
„Byggingamcfnd er að
meirihluta samsett af full-
trúum lramleióenda (iðn-
aðarmanna í byggingariðn-
aði) og hcfur þanníg kröft-
uga slagsíðu.“
„Þeir hönnuðir sem hala
staðið sig vc! í faginu
munu vonandi fá að njóta
þess í framtíðinni en lúsk-
arar látnir gjalda fyrir
vinnubrögö sín“
tæki, bæjarfélag cða stjóm opin-
bcrs lánasjóðs. Til eru nýleg dæmi
unr slíkt hér á Akureyri. Um skeið
hefur þaó viðgengist að húsnæð-
isnefnd Akurcyrar hefur keypt
stóran hluta þeirra fjölbýlishúsa
sem akureyrskir byggingamienn
hafa framleitt. Húsin eru yfirleitt
hönnuö og bygging hafin án sam-
ráðs við húsnæðisnefndina, sem
þaiuúg hcfur nánast engin áhril' á
gæði framleiöslunnar önnur en í
sambandi við gólfefni, liti, inn-
réttingasnúði o.þ.h. Innanum
veróa því núður margar lélegar
(cn hugsanlega vel byggðar) íbúð-
ir sm myndu teljast verri en slök
fyrstaársverkefni námsmanns í
byggingarlist. Húsnæðissam-
viiuiufélagió Búseti á Akureyri
hefur því núóur einnig lent í sama
farinu. Þegar húsateiknari bregst
væntanlegum eiganda/íbúa með
því aö gæta ckki -hagsmuna hans
vió hönnun íbúðar og hússins alls
er fokið í flest skjól vegna þess
að enginn aiuiar í kerfinu gerir
það. Húsnæöisnefndin virðist ekki
gcra það og byggingamefnd hcfur
hvorki beina heimild né vilja til
að skipta sér að hönnunarklúðri ef
húsið telst uppfylla ákvæði reglu-
gerða."
Húsnæðisnefnd fái
faglega ráðgjöf
Og áfram heldur Ámi aó ræða um
húsnæðisnefnd Akureynu': „Þar
sem húsnæðisnefndir eru svo mik-
ilvægir kaupendur íbúðarhúsnæðis
sem raun ber vitni cr nauðsynlegt
aó þær verði sér úti unt faglega
ráðgjöf urn hönnun bygginga al-
mcnnt og innra skipulag þeirra.
Ncfndirnar þurfa að setja sér skýr
marknúð um að gæta hagsmuna
væntanlegra íbúa, láta franúeiða
eða kaupa einungis vandaða vöru
og gæta hagkvæmis- og spamað-
arsjónarmiða í samræmi við það.
Metnaðarleysi húsnæðisnefndar í
viðskiptum sínum við byggingar-
fyrirtæki á Akureyri er áhyggju-
efni og ætti bæjarstjórn Akureyrar
að beita sér fyrir úrbótum í því
cfni.“
Kröftug slagsíða
byggingarnefndar
Skipulagsstjóri ræðir því næst um
hlut byggingarnefndar og skipu-
lagsnefndar Akureyrarbæjar.
Unt byggingarnefnd segir hann
að hún sé aö meirihluta samsett af
fulltrúum iðnaðarmanna í bygg-
ingariðnaði og þannig hafi hún
„kröfluga slagsíðu". Þótt í ncfnd-
ina hafi valist ágætis mcnn, þá
veröi stjómmálaflokkariúr, sem
ákveði hverjir sitji í nefndum
bæjarins, að huga að samsetningu
nefndarinnar og gæta þess að þar
verði fulltrúar fleiri og almennari
sjónarmiða.
Árni Olafsson segir aö skipu-
lagsnefnd hafi á undaiúomum
misscrum umúö deiliskipulag
svæða með mjög rúmum og opn-
um skilmálum. „Því miður hafa
orðið vandræði út af þeirri
stefnu,“ segir Ámi. „Sem dæmi
um það má nefna deiliskipulags-
vinnu byggingarfyrirtækis í 2.
áfanga Giljahverfis þar sem lóð-
arhafi raðhúsarcita átti að full-
vimia deiliskipulag á sínum reit-
urn. Þar hélt byggingarfyrirtæki,
sem ckki er lengur til, utan um
unúiverfismótun og ákvöröun
húsagerða í samráði við sinn ráö-
gjafa af nánast fullkominiú van-
hæfni og viljaleysi til þess að
leysa verkefiúð vel af hendi.
Væntaiúega þarf að ráöleggja
skipulagsnefnd að herða skilntála-
gerð aftur til þess að reyna að
setja undir vissa lyrirsjáaiúega
leka og konia í veg fyrir útfærslur
eins og þá sem varð tilefni þcirrar
bókunar sem allt þelta tilstand
varð útaf."
Hvað þarf að gera?
I lok greinargerðarinnar drcgur
skipulagsstjóri saman nokkra
puiúcta sem hann telur að hafa
verði aö leiðarljósi í þessum efn-
um:
1. Akureyrarbær, fyrirtæki
hans, nefndir og stjómir sneiði hjá
viðskiptum við aóila sem bjóða
illa hönnuð hús til kaups, leggi
filierslu á vandaðan undirbúning
byggingarfranrkvæmda og stefni
aö því að nýbyggingar á hans
vegurn verði góð byggingarlist.
2. Byggingarnefnd beiti þeim
heinúldum og ákvæðum bygging-
arreglugerðar, sem til eru, til þess
að vinna gegn hönnunarfúski.
Arkitekt verði ráðinn til starfa hjá
nefndimú/byggingareftirliti.
3. Skipulagsnefnd og skipu-
lagsdcild gæti betur að skilmála-
gerð þannig að unnt' verði að
beita skilmálum gegn klúðri og
vandræðagangi frckar en nú er.
Heinúldir skipulagsstjóra og
starfsmanna skipulagsdeildar til
þess að hlcypa í gcgn númú hátt-
ar frávikum frá skilmálum við
samþykkt aðalteikninga verði
jafnvel takmarkaðar.
4. Húsnæðisnefnd verði setl
marknúð um gæði þeirra bygg-
inga scm hún lætur byggja eða
kaupir. Nefndin leiti faglegrar ráð-
gjafar við ákvarðaiúr sínar og
fylgi þeint ráðum. Mikilvægt er
að nefndin fái víðtækan stuöiúng
stjómmálamanna til þess aö hafna
kaupum á illa hönnuðum húsum.
5. Stjómmálamenn styði hug-
myndir um aukna fræöslu um um-
hverfismál, hönnun og byggingar-
list í skólakerfinu og sýni hug-
myndum unt háskólamenntun í
byggingarlist hér á landi skilning.
óþh tók saman.
„Mjög ómarkviss útlitshönnun er algeng af hendi nokkurra (fárra) húsa-
tciknara en það vcrður að tcljast smávægilegt miðað við þá galla á innra
skipulagi sem tíðkast hjá sömu aðilum," segir Árni Olafsson m.a. í greinar-
gcrð sinni.
Heiðurslaun
Brunabótafélags íslands
1994
Stjóm Brunabótafélags íslands veitir
einstaklingum hciöurslaun samkvæmt reglum,
sem scttar vom áriö 1982, í því skyni aö gefa
þcim kost á að sinna sérstökum verkelnum
til hags og hcilla fyrir íslenskt samfélag,
hvort scm cr á sviöi lista, vísinda, menningar,
íþrótta cða atvinnulífs.
Reglumar, sem gilda um hciöurslaunin og
veitingu þcirra, fást á skrilstofu BÍ aö
Ármúla 3 í Reykjavík.
bcir, sem óska aö koma til greina viö veitingu
heiöurslaunanna áriö 1994, þurfa aö skila
umsóknum til stjómar félagsins
fyrir 15. nóvember 1993.
BRumnðiiiÉiiGíBiinDS