Dagur - 29.01.1994, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - Laugardagur 28. janúar 1994
Fáar vinnudeilur hérlendis á undan-
förnum árum hafa vakið eins mikla at-
hygli og kjaradeila sjómanna og útvegs-
manna, enda voru deiluaðilar ósparir á
stóru orðinframan af. Meðal annars
héldu forsvarsmenn Sjómannasambands
íslands, Farmanna- ogfiskimannasam-
bands íslands og Vélstjórafélags íslands
fund í Alþýðuhúsinu 11. nóvember sl. þar
sem staða kjaramála var rœdd og ítrekað
að sjómenn œtluðu að sameinast um ým-
iss atriði í komandi kjarabaráttu. Svokall-
að „kvótabrask“ var eins og rauði þráður-
inn á þessum fundum og sjómenn sam-
mála um að öll kvótaverslun œtti að vera
á ábyrgð útgerðarmanna og ekki kæmi til
greina að hún kœmi inn á borð sjómanna.
Sjómenn voru ífyrsta skipti í áraraðir ein-
huga um að standa saman í komandi
kjarabaráttu og verkfalli þráttfyrir að
þeir ættu aðild að þremur stéttarfélögum
sem oft á tíðum hafa ekki getað sameinast
um brýnustu hagsmunamál sjómanna. Á
Fiskiþingi, sem fram fór sl. haust,fengu
sjómenn móraiskan stuðning í tillögu sem
þar varsamþykkt. Þar sagði: „Ljóst er að
mikil óánægja er meðal sjómanna með
kaup og sölu á aflaheimildum og þá sér-
staklega hvernig sjómenn eru látnir taka
þátt í slíkum kaupum. Þá er einnig talið
óeðlilegt að einstaka útgerðirgeti hagnast
verulega á sölu aflaheimilda, því í núver-
andiframkvæmd ríkir nánast frumskóg-
arlögmálið eitt íþeim efnum.“ Verkfall
sjómanna stóð hins vegar ekki mjög lengi,
því ríkisstjórnin leysti að því er virtist
óleysanlegan hnút með bráðabirgðalögum
sem gilda til 15. júní nk. Fá verkföll hafa
eins víðtæk áhrifog verkföll sjómanna því
þau snerta ekki aðeins þá heldur einnig
þúsundir flskvinnslufólks, sem á allt sitt
undir að sjómenn færi hráefnið að landi.
Því varð tala atvinnulausra í byrjun þessa
árs sú hœsta sem sést hefur í hálfrar
aldrarsögu íslenska lýðveldisins.
Þeir sem staóió hafa í fylkingarbrjósti fyrir sjó-
menn undanfama mánuði hafa mjög verió í sviðs-
ljósinu en hins vegar veit almenningur fremur lítil
persónuleg deili á þessum forkólfum sjómanna.
Einn þeirra er Konráó Alfreðsson, formaður Sjó-
mannafélags Eyfjarðar, og hér á eftir veróur geró
tilraun til þess að kynnast manninum eilítið nánar.
Konráó er í helgarviótali að þessu sinni.
Konráð er fæddur á Akureyri og átti heima í
Grænumýri 1 fyrsta æviárió en þá fluttu foreldr-
arnir til Reykjavíkur, en bjuggu einnig í Hafnar-
firði og Kópavogi. Alfreó, faóir Konráðs, sem er
lærður rafvirki, fékk vinnu á Keflavíkurflugvelli.
Árió 1958, þegar Konráð var sex ára, flutti fjöl-
skyldan aftur norður, en að þessu sinni var áfanga-
staðurinn Árskógssandur. Faóir Alfreðs er Konráó
Sigurósson, Konráðssonar, fyrrum útgerðamanns á
Árskógssandi, og móðirin Valdís Þorsteinsdóttir,
Valdimarssonar, lengi hreppstjóra og oddvita í
Hrísey, eins konar „altmugligmand“ í Hrísey árum
saman. Þaó ár létu faðir og afi Konráós byggja bát
fyrir sig hjá Nóa skipasmió á Akureyri, Sólrúnu
EA, tólf tonna bát, sem þeir geróu út sameiginlega
til ársins 1962 er flutt var til Hríseyjar.
í Hrísey ólst Konráð svo upp frá 10 ára aldri en
flest sumur dvaldi hann hjá afa og ömmu á Ár-
skógssandi. Þaóan var líka í fyrsta skipti farió í
róður og það var aó sjálfsögðu á Sólrúnu með
pabba og afa og var sótt allt austur að Langanesi,
noróur fyrir Grímsey og raunar fyrir öllu Norður-
landi. Aflinn var saltaður um borð og gat túrinn
staðið í a.m.k. viku. Þegar í land kom var fiskur-
inn umsaltaður, metinn og pakkaður og á þeim ár-
um var hásetahluturinn eins og fékkst út úr aflan-
um eftir aó hann var seldur. Það er sama aðferð og
notuð er í dag við uppgjör á frystitogurum, þ.e.
aflaverðmætió styóst vió þaó veró sem fæst fyrir
aflann erlcndis.
Hugurinn stóð til húsasmíða
„Þetta voru fyrstu skrefin mín í sjómennskunni en
um tíma fór ég aó læra smíóar hjá Björk hf. í Hrís-
ey en hugurinn stóó til þess aó verða húsasmiður.
Eg lauk því námi ekki, því ég var kominn með
konu og tvö böm og dýrt að sækja skóla til Akur-
eyrar.
Árió 1971 keyptum vió bát í sameiningu; ég,
pabbi og mágur minn. Hann var keyptur frá Hofs-
ósi af þrotabúi og hét Frosti en var seinna skíróur
Þorsteinn Valdimarsson. Sú útgerð stóð í tvö ár og
þá var hann seldur þar sem dæmið gekk einfald- I
lega ekki upp; það fiskaðist bara ekki nóg. Eftir
þaó vann ég um tíma í frystihúsinu í Hrísey; og
var einnig á heimabátunum Hafeminum og
Eyrúnu auk þess sem við bjuggum í hálft annaó ár
á Árskógssandi hjá afa og ömmu en ég sótti sjóinn
á Sólrúnu.
Áriö 1980 flutti fjölskyldan til Akureyrar og ég
hóf vinnu vió innéttingasmíðar hjá Haga hf. Ég
gat hins vegar ekki lokið smíðanáminu þar, til
þess hefói ég þurft að fara í húsgagnasmíði. Þá var
uppgangstími akureyrskrar húsgagnasmíði að líöa
undir lok og því ekki mjög aðlaðandi aó helga sig
þeim störfum til langframa," segir Konráð.
Til Samherja
„1. maí 1983 kom fyrsti togari þeirra Samherja-
frænda, Guðsteinn, sem hlaut nafnið Akureyrin, til
Akureyrar. Togarann höfóu þeir keypt frá Grinda-
vík og fóru fram á honum gagngerar breytingar
hér í Slippstöðinni. Þá var maður einnig farinn að
frétta af þeim tekjum sem sjómenn höföu af því aö
vera á þessum frystitogurum, eins og t.d. á Orvari
frá Skagaströnd, og svo stóö hugurinn alltaf til
þess að fara á sjóinn og stendur raunar enn. Það er
alltaf eitthvað sem togar í mann.
Ég byrjaði á því að nudda í Steina um það
hvort ég fengi ekki pláss en fékk aldrei nein svör
auk þess sem hann þekkti marga góða menn og
hafði því úr miklu mannvali að spila. 15. desem-
ber það sama ár, rétt fyrir klukkan sjö, hringir sím-
inn heima og þaó er Steini sem spyr hvort ég geti
ekki komió um borð því það hafi einn hætt. Þá
voru þeir rétt byrjaóir á fyrsta túr en höfóu komið í
land vegna bilaðrar flökunarvélar. Ég stökk auö-
vitað til, hringdi í ajlar áttir til þess aó útvega mér
galla og það tókst. Ég var á Akureyrinni í fjögur ár
og Iíkaói vistin mjög vel hjá Þorsteini Má en Þor-
steinn Vilhelmsson, frændi hans, var meó skipið.
Árið 1987 lét Úgerðarfélag Akureyringa breyta
Sléttbak í frystiskip auk þess sem hann var lengd-
ur og fór það fram í Slippstöðinni. Svili minn,
Kristján Halldórsson, var skipstjóri á Sléttbak og
ég afréð að sækja um pláss hjá honum sem gekk
eftir. Þar var ég í rúmt ár. Ástæða þess aö ég
ákvað aö breyta til var sú að þama var nánast um
nýtt skip að ræða, miklu stærra og aðbúnaóur allur
aó miklu leyti betri. Það er ekki aðeins að Slétt-
bakur sé eitt eftirsóknarverðasta frystitogarapláss
á Akureyri, heldur á landinu öllu.“
Konráð var liðlega eitt ár á Sléttbak en þá var
hann beðinn að taka vió formennsku í Sjómanna-
Á góðri stund um borð í frystitogaranum Siéttbak.