Dagblaðið Vísir - DV - 21.10.1994, Qupperneq 4

4
FÖSTUDAGUR 21. OKTÓBER 1994
Fréttir
Prófkjör Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík:
Frambjóðendur kvarta
yf ir miklu áhugaleysi
Þegar aöeins rúm vika er til próf-
kjörs Sjálfstæöisflokksins í Reykja-
vík kvarta frambjóöendur yfir deyfð
og áhugaleysi fólks. Gamlir próf-
kjörssérfræðingar flokksins segja
þaö eölilegt, þetta sé veikasti og
minnst spennandi prófkjörslisti sem
komiö hafi fram frá því prófkjör hóf-
ust hjá flokknum í borginni. Þaö
vanti alla breidd í listann og það
vanti þann hressileika sem oft hafi
verið í og í kringum prófkjörið.
Þeir hinir sömu benda líka á að
haldi flokkurinn sama þingmanna-
fjölda og síðast nái allir núverandi
þingmenn öruggu sæti vegna þess
að Ingi Björn og Eyjólfur Konráð
gefa ekki kost á sér og fyrrum borg-
arfulltrúarnir Markús Örn og Katrín
Fjeldsted lika. Þá er eftir einn sem
talinn er geta blandað sér í baráttuna
um eitt af þingsætunum en það er
Pétur H. Blöndal stærðfræðingur.
Aðrir frambjóðendur eru ekki taldir
líklegir til þess. Flestir búast hins
vegar við því að flokkurinn nái ekki
aftur 9 þingmönnum í Reykjavík; sjö
eða átta sé líkegri tala. Og þá harðn-
ar keppnin.
Keppnin um 3. sætið
Engin keppni er sögð um 1. og 2.
sætið á listanum; þeir Davíö Oddsson
og Friðrik Sophusson, formaöur og
varaformaður flokksins, eigi þau
sæti. Þó er sagt að keppnin um þriðja
sætið geti orðið til þess að þeir fái
ekki eins góða kosningu og annars
hefði orðið. Stuðningsmenn þre-
menninganna sem keppa um 3. sætiö
muni láta sitt fólk í 1. eða 2. sætið til
að tryggja þau betur en ella. Atkvæði
fyrir ofan 3. sætið telja en atkvæði
fyrir neðan gera það ekki.
Keppnin um 3. sætið á listanum er
það eina sem virðist vekja einhvern
áhuga um þessar mundir. Þar keppa
þau Björn Bjamason, sem skipaði
- prófkjörskostnaðurinnalltað2milljónirámann
Þau berjast um þriðja sætið á lista Sjálfstæðisflokksins í Reykjavik: Björn Bjarnason, Geir H. Haarde og Sólveig
Petursdottir. M
það sæti í síðustu kosningum, Geir
H. Haarde, formaður þingflokks
Sjálfstæðisflokksins, og Sólveig Pét-
ursdóttir alþingismaður. Sá sem
hreppir þetta sæti er talinn vera ör-
uggur um ráðherraembætti ef Sjálf-
stæðisflokkurinn verður áfram í rík-
isstjórn á næsta kjörtímabili. Menn
stimpla sig inn í framtíðar forystulið
flokksins með því að ná því sæti.
Þeir sem DV hefur rætt við um
prófkjörið, og þekkja vel til innan
Sjálfstæðisflokksins, segja að keppn-
in um 3. sætið muni standa á milli
Björns Bjamasonar og Geirs Haarde.
Eins og málin standi nú sé Geir lík-
legri til að hreppa 3. sætiö. Þeir benda
hins vegar á að enn sé rúm vika til
prófkjörs og takist að vekja upp ein-
hveija stemningu í kringum próf-
kjörið geti margt breyst.
Kjami flokksins, flokkseigendafé-
lagið svokallaða, studdi Björn
Bjarnason í prófkjörinu fyrir 4 áram
og gerir það án efa enn. Nú er sagt
að Geir H. Haarde sæki þangað fylgi
líka. Hann þykir hafa vaxið mjög af
verkum sínum sem þingflokksfor-
maður Sjálfstæðisflokksins á þessu
kjörtímabili. Sólveig Pétursdóttir er
sögð vera harðduglegur þingmaður.
En eins og svo oft í pólitík er hún
sögð gjalda þess aö vera kona í þess-
ari hörðu baráttu um 3. sætið. Hún
á hins vegar sterka að í flokknum
og enginn skyldi afskrifa hana auð-
veldlega. Fjarri því.
Fréttaljós
Hver dettur út?
Það er nokkuð ljóst að Sjálfstæðis-
flokkurinn mun leggja mikla áherslu
á að tryggja Guðmundi HaUvarös-
syni öraggt sæti í prófkjörinu. Hann
er eini þingmaður flokksins sem hef-
ur einhver tengsl inn í verkalýðs-
hreyfinguna. Það er talið flokknum
lífsnauðsynlegt að hafa slík tengsl.
Menn henda á dæmið af Pétri Sig-
urðssyni, fyrrum alþingismanni.
Þegar hann féll eitt sinn í prófkjöri
stóð Ellert B. Schram upp úr öraggu
sæti fyrir honum. Slíkt á ekki að
endurtaka sig.
Þá era þær Lára Margrét Ragnars-
dóttir og Katrín Fjeldsted taldar lík-
legar í öragg sæti. Markús Örn Ant-
onsson virðist ekki hafa fengiö þann
byr sem búist var við að hann fengi
þegar hann gaf kost á sér.
Ymsir spá Pétri H. Blöndal stærð-
fræðingi velgengni í prófkjörinu.
Hann er hins vegar alveg óskrifað
blað í stjórnmálum þótt hann sé
stjama í fjármálaheiminum. Það er
því nokkur keppni um síöustu ör-
uggu sætin á listanum.
Allt að 2 milljónir
Kostnaður þeirra sem taka þátt í
svona prófkjöri er mikill. Sumir
frambjóöendur, sem DV ræddi við,
sögðu að kostnaðurinn gæti farið í
allt að 2 milljónir króna hjá þeim sem
mestu eyða. DV hefur heimildir fyrir
því að æðstu menn flokksins hafi
lagt að frambjóðendum að stilla
kostnaði í hóf. Fram að þessu hafa
auglýsingar frambjóðenda verið litl-
ar og ódýrar. Hætt er samt við að þær
eigi eftir að stækka þegar nær dregur
prófkjöri.
Pétur H. Blöndal sagöi að hann
hefði gert kostnaðaráætlun sem
nemur einni milljón króna. Hann
sagðist búast við að eftirhreytur
gætu lyft kostnaðinum upp í ll til
12 hundrað þúsund krónur.
Aðrir og reyndari frambjóðendur
sögðu að þaö væri vaninn að kostn-
aðurinn færi úr böndunum síðustu
dagana fyrir prófkjörið.
Sumir eiga afgang
Flestir frambjóðendumir fá styrki
frá einstaklingum og fyrirtækjum.
Dæmi er um verulegar fjárhæðir frá
stórum fyrirtækjum tfl frambjóð-
enda. Einn þeirra fullyrti við DV að
þess væru dæmi að prófkjörsfram-
bjóðendur hefðu komið meö hagnaö
út úr öllu saman. Þau era aftur á
móti fleiri dæmin um að frambjóð-
endur hafi orðið að leggja fram ein-
hver hundrað þúsunda úr eigin vasa.
Sérstaklega er þar um að ræða ungt
og lítt þekkt fólk í stjómmálunum.
Helstu kostnaðarliðirnir eru aug-
lýsingar í fjölmiðlum og útgáfustarf-
semi. Síðan kemur húsaleiga, síma-
kostnaður, einhver laun til starfs-
manna og fleira tínist tO.
Fyrir allan þann kostnað og aUa
þá fyrirhöfn sem prófkjörsframboð
útheimtir - og siðan framboð tO þings
- fæst, ef aUt gengur upp, starf al-
þingismanns og fyrir það era greidd-
ar um 180 þúsund krónur á mánuði.
Athugun á málum fjórtán dæmdra bamaníðinga á árinu 1992:
Flest f órnarlömbin telpur
- meðferð mála fyrir dómstólum tekur skemmri tíma en áður, segir Þórir Oddsson
Aldur ofbeldismanna og
fórnarlamba 1992 í mánuöum —
70
60
© Ofbeldismenn
□ Fórnarlömb stúlkur
■ Fórnarlömb drengir
18 10
FésekV
10
O
L tjt %
Dæmt samkvæmt almennum hegningarlögum frá 1940 en lagabreyting varð 1992.
Samkvæmt tölulegum gögnum
Rannsóknarlögreglu ríkisins er með-
alaldur 14 barnaníðinga sem kærðir
vora til Rannsóknarlögreglu ríkisins
árið 1992 27 ár, þeir yngstu 18 ára og
sá elsti 65 ára. AlUr hafa þessir menn
veriö dæmdir og mál þeirra komið á
skrár hjá RLR.
Meðalaldur fómarlamba þessara
manna er 13 ár, það yngsta 4 ára og
það elsta 15 ára. Um er aö ræða 11
stúlkur og tvo drengi.
Tvisvar voru menn einungis
dæmdir til fésekta en í öðrum tUvik-
um var um fangelsisdóm aö ræða,
aUt frá 2 mánaða fangelsi tíl 4 ára
fangelsis. Meðalfangelsisdómur í
héraði var 17 mánuðir og meðalfang-
elsisdómur þeirra 7 mála sem var
áfrýjaö til Hæstaréttar var 21 mánuð-
ur.
Tölurnar era byggöar á skrá em-
bættis RLR. Um er að ræða 14 mál
sem kærð vora árið 1992 og hefur
verið lokið með dómi og færð til bók-
ar þjá embættinu. Ótalin era mál
sem enn era til meðferðar dómstól-
anna, hafa ekki borist embættinu eða
voru til rannsóknar á landsbyggð-
inni. Tvö málanna era dæmd sam-
kvæmt hegningarlögum frá 1940 en
12 era dæmd samkvæmt hegingar-
lögum frá árinu 1992.
Athygli vekur að árið 1990 koma
einungis upp 5 mál og 8 mál árið eft-
ir en árið 1992 fjölgar þeim stórlega.
Þá vora málin 14.
„Ástæður fyrir þessari fjölgun era
þær að meðferð mála fyrir dómstól-
um tekur skemmri tíma en hún
gerði. Það er lögð meiri áhersla á
þessi mál hér og það hefur einnig
tekist betra samstarf við félagsmála-
yfirvöld. Þá hefur neyðarmóttaka
verið opnuð og við höfum sett okkur
verklagsreglur til að við getum staðið
sem best að rannsókn mála af þess-
um toga. Þannig er víða búið að leita
fanga til að bæta meðferð þessara
mála og aUt skOar það sér á endan-
um,“ segir Þórir Oddsson.
Úttektáháu
vöruverði
Stjóraarþingmennirnir Gísli S.
Einarsson og Gunnlaugur Stef-
ánsson hafa lagt fram þingsálykt-
unartiUögu um að ríkisstjórnin
láti gera úttekt á því hvers vegna
vöruverð á nauösynjum sé svo
mDdu hærra álandsbyggðinni en
á Reykjavikursvæðinu.
Því hefur verið haldið fram af
ýmsum að heUdsölur, sem neyð-
ast tíl að selja vörur sínar tU stór-
markaða á höfuöborgarsvæðinu
á nánast kostnaðarveröi, bæti
það upp með háu vöraveröi tO
verslana úti á landsbyggðinni.
Þetta vUja þeir félagar að verði
kannað.
Brottvikning-
in ástæðulaus
í frásögn í DV af umræðum ut-
an dagskrár um brottvikningu
pistlahöfunda frá Rflásútvarpinu
sagði að aUir þingmenn sem þátt
tóku í umræðunum heföu mót-
mælt þeim nema þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins. Þetta er ekki al-
veg rétt. Árni Mathiesen sagði i
upphafl ræöu sinnar að uppsagn-
imar væru ástæðulausar.