Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.1995, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 14. FEBRÚAR 1995
15
Kjarasamningamir frá 1993:
Ríkisstjórnin
- standi fyrst viö þá
Þar sem kjarasamningar standa
nú fyrir dyrum og verkalýðshreyf-
ingin hefur birt forsætisráðherra
kröfur sínar á ríkissjóð þá hlýtur
að vera eðlilegt að líta um öxl og
spyrja sig áður en lengra er haldið;
Hvemig hefur ríkisstjómin staðið
við þau fyrirheit sem hún gaf við
síðustu kjarasamninga? - Það hef-
ur ekki staðið á ríkisstjóminni að
gefa út yfirlýsingar og þær flestar
veriö hástemmdar, áferðarfallegar
og stóryrtar í fyrirsögnum en því
miður innihaldslausar og ekkert á
þeim byggjandi.
Síðasta yfirlýsing, sem ríkis-
stjórnin gaf út, var 10. desember
sl. og bar yfirskriftina: Aðgerðir til
að stuðla að aukinni atvinnu, stöð-
ugleika og kjarajöfnun. Sú yfirlýs-
ing fól í sér endurtekningu á áður
gefnum loforðum sem svikin höfðu
verið, fyrirheit um að lögfesta hluti
Kjallariim
Finnur Ingólfsson
aiþingismaður Framsóknar-
flokksins í Reykjavík
„Það er því áhyggjuefni allra þeirra
sem vilja eða þurfa að treysta á yfirlýs-
ingar ríkisstjórnarinnar og ekki síst
aðila vmnumarkaðarins hversu lítið er
á yfirlýsingum byggjandi.“
sem ríkisstjómin ætlaði ekki að
bera ábyrgð á og aðgerðir sem hafa
kjarajöfnun sem yfirskrift en fela
í raun í sér mismunun.
Enn vantar 700 milljónir
í tengslum við kjarasamninga í
maí 1993 voru gefin fyrirheit af
hálfu ríkisstjórnarinnar um að
verja 2.000 millj. kr. til verklegra
framkvæmda. Samkvæmt upplýs-
ingum frá Alþýðusambandi íslands
vantar enn um 700 millj. kr. til þess
að staðið sé við þau fyrirheit er þá
voru gefin. Væri nú ekki rétt að fá
ríkisstjómina til að efna fyrirheitin
frá síðustu kjarasamningum áður
en þeir næstu verða gerðir.
Sennilega er yfirlýsing ríkis-
stjórnarinnar frá því í desember sl.
sú fjórða þar sem kynnt eru sérstök
áform í vegamálum. í tengslum við
endurskoðun kjarasamninga um
mitt ár 1994 gaf ríkisstjórnin út yf-
irlýsingu þar sem sérstök áhersla
var lögð á samgöngumál á höfuð-
borgarsvæðinu. Þær yfirlýsingar,
sem síðar komu í kjölfarið, hafa
byggst á vandræðagangi og úr-
ræðaleysi um fjármögnun fram-
kvæmdanna.
Loforðið frá 1993 svikið
Vorið 1993 lýsti ríkisstjórnin því
yfir í tengslum við kjarasamninga
að skattur yrði lagður á fjármagns-
tekjur frá 1. janúar 1994 og miðað
yrði við 10% skatt á nafnvexti sem
Finnur telur það forgangsverkefni verkalýðshreyfingarinar, áður en
lengra er haldið, að fá ríkisstjórnina til að standa við gefin fyrirheit.
innheimtur yrði í staögreiðslu.
Ekkert af þessum áformum hefur
komið til framkvæmda. Nú er enn
ein yfirlýsingin frá ríkisstjórninni
um að setja nefnd í málið; aðila
vinnumarkaðarins og stjórnmála-
flokkanna. Slík yfirlýsing var gefin
án þess að ræða við stjórnarand-
stöðuflokkana um skipun shkrar
nefndar. Það sem var þó alvarleg-
ast var að fresta átti málinu fram
til ársins 1996 eftir að ríkisstjórnin
var farin frá völdum og ætlaði ekki
að bera neina ábyrgö á framkvæmd
málsins.
•C
Hækkun skattleysismark-
anna var blekking
í desemberyfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar var fagurlega fjallað
um hækkun skattleysismarka um
2.150 kr. eöa úr 57.228 kr. í rúmlega
59.300 kr. Hér var um hreinar
blekkingar að ræða. Þær komu
best fram í því að væri um 2.150
kr. raunhækkun skattleysismarka
að ræða þýddi það útgjöld fyrir rík-
issjóð á bilinu 1.500-1.700 millj. kr.
Fjármálaráðuneytið gerði hins
vegar ekki ráð fyrir að útgjöld rík-
isins mundu aukast meira en um
200-300 millj. kr. Af því má ráða
hvaða blekkingaleikur var hér á
ferðinni.
Varðandi þau atriði í yfirlýsingu
ríkisstjómarinnar frá 10. desember
sl. er snúa að greiðsluvanda heimil-
anna vegna húsnæðislána og lækk-
unar húshitunarkostnaðar er þar
fyrst og fremst um fógur orð á blaöi
að ræða. Þar eru engar tillögur um
framkvæmd og ekkert fjármagn til
að standa undir kostnaöinum.
Það er því áhyggjuefni allra
þeirra sem vilja eða þurfa að
treysta á yfirlýsingar ríkisstjórnar-
innar og ekki síst aðila vinnumark-
aðarins hversu lítið er á yfirlýsing-
unum byggjandi. Þaö ætti þvi að
vera forgangsverkefni verkalýðs-
hreyfingarinnar áöur en lengra er
haldið að leita leiða með hvaða
hætti hægt er að fá ríkisstjómina
til að standa við gefin fyrirheit.
Finnur Ingólfsson
Þjóðvaki:
Manngildið í öndvegi
Þann 27. nóvember 1994 kom úr
burðarliðnum nýr stjórnmála-
flokkur, Þjóðvaki, eftir áfallalaus-
an og ánægjiúegan meðgöngutíma.
Þessi flokkur var stofnaður þrátt
fyrir tilvist þeirra fimm stjóm-
málaflokka sem fyrir em en jafn-
framt og ekki síður vegna sívax-
andi tilvistarkreppu þessara sömu
flokka. Má því færa til þess nokkur
rök að fimmflokkamir séu með
óbeinum hætti eins konar foreldrar
þessa nýja stjórnmálaafls.
Skipuleggjendur Þjóðvaka hafa
átt í óformlegum könnunarviðræð-
um við forystumenn stjórnarand-
stöðuflokkanna um samstarf og
samstöðu í einhverri mynd varð-
andi næstu alþingiskosningar en
þar á hæjum hefur mönnum vafist
tunga um tönn of lengi sem m.a.
birtist í undangenginni og yfir-
standandi úlfúð og óeiningu vegna
prófkjörsmála og uppstillingaæv-
intýra.
Sérkennilegust vom viðbrögðin í
forystu Kvennahstans en þar var
nánast fyrirfram slegið á framrétta
samstarfshönd. Hingað til hefur
Kvennalistinn verið karlmanns-
laus en nú er svo komið að hann
KjaUaiinn
Lúðvíg Thorberg
verkamaður
er líka að verða kvenmannslaus.
Framsóknarleiðtogar virðast enn
halda fast í sína fomu jájá-neinei
hugsjón og eru galopnir í báða enda
sem fyrr. Helst var að finna í for-
ystusveit Alþýðubandalagsins
áhugavott um samstarf en fljótlega
kom í ljós að hugmyndir foringj-
anna um samstöðu vom flestar í
skötuhki. En Þjóðvakavagninn er
kominn á ferð og mun auka hrað-
ann á næstu vikum og mánuðum.
Það er hryggileg staðreynd að
vinstri- og miðflokkar á íslandi
hafa um langt árabil staðið í deilum
og stundum stríði hver gegn öðr-
um, þrátt fyrir svipaðar grundvall-
arskoðanir á fjölmörgum sviðum.
Á meðan hefur Sjálfstæðisflokkur-
inn fitnað eins og púki á fjósbita.
Enn er mönnum í fersku minni
hvað gerðist og hvemig fór fyrir
fjósbitapúkanum í Reykjavík sl.
vor í borgarstjórnarkosningunum.
Gjörbreyttar áherslur
Sá hræðsluskjálfti sem nú þegar
hefur gert vart við sig í fremstu
röðum fimmflokkanna vegna
stofnunar Þjóðvaka er síður en svo
ástæðulaus. Hér er mætt til starfa
nýtt stjórnmálaafl með gjörbreytt-
ar áherslur í eldri sem yngri mála-
flokkum, breiðfylking fólks með
manneskjulegra gildismat en tiðk-
ast hefur til þessa, hafandi mann-
gildið að leiðarljósi ofar öðru.
Of lengi hefur of mörgum stjóm-
málamönnum hðist að ljúga sig frá
sannleikanum, oft með hörmuleg-
um og jafnvel hættulegum afleið-
ingum. Þessu vill og ætlar Þjóðvaki
að hreyta.
Kjósendur ættu að hafa í huga
þegar næst verður gengið til al-
þingiskosninga að oft hefur htil
þúfa velt þungu hlassi. Og þessi
samlíkingarþúfa - Þjóðvaki - er
bráðþroska og hefur nú þegar öh
einkenni fjöldahreyfinga.
Lúðvíg Thorberg
„Of lengi hefur of mörgum stjórnmála-
mönnum liðist að ljúga sig frá sannleik-
anum, oft með hörmulegum og jafnvel
hættulegum afleiðingum. Þessu vill og
ætlar Þjóðvaki að breyta.“
Frumvarpum
mannréttindakafla
stfómarskrárinnar
„I þessu
frumvarpi er
styrkt vernd
mannréttinda
á mörgum
sviðum og
mörg þýðing-
arraikil
ákvæði í
frumvarpinu.
Gagnrýni
sem fram hef- 900 hrl-
ur komið á frumvarpið hefur lot-
ið að því að taka eigi inn í frum-
varpið meira af svoköUuðum
efnahagslegum og félagslegum
réttindum. Ég er andvígur því.
Ég tel að þar sé um að ræöa rétt-
indi sem eru að flestu leyti þann-
ig að ekki sé hægt að tryggja þau
í stjómarskrá. Þar sé meira um
einhvers konar stefnuyfirlýsingu
að ræða sem ekki eigi heima í
stjómarskránni. Þar eigi að vera
reglur sem veiti mönnum raun-
verulega vernd gegn misbeitingu
ríkisvalds þegar á það reynir.
Vemd sem sé hægt að leita með
tfi dómstólanna. Sú gagnrýni sem
að öðru leyti hefur komiö fram á
frumvarpiö er sú að menn gera
athugasemdir viö ákvæði um
tjáningarfrelsi. Það eru athuga-
semdir sem ég tel að mestu byggj-
ast á misskilningi. í frumvarpinu
er verið að auka vemd tjáningar-
innar verulega frá því sem nú er.
Ritskoðun er bönnuð svo sem
verið hefur en aukið við þar. Og
nú er sett inn í stjórnarskrána
takmörkun á því á hvaða grund-
velli löggjafinn má skerða tján-
ingarfrelsið. En í núgildandi
stjórnarskrá getur löggjafinn
skert tjáningarfrelsíð án þess að
á' þvi séu nokkrar hömlur í
stjómarskránni."
Margir gallar
„Ég fagna
því að sjálf-
sögöu að það
skuh vera svo
mikil mann-
réttindavakn-
ing á raeðal
þingmanna
sem raun ber
vitni og vissu-
lega er ýmis .. ....WBI............
réttarbótfólg- |öo|r®a|''our así
in í fmmvarpinu. Ég er þó á móti
samþykkt þess í þeirri mynd sem
það er lagt fram og fyrir því eru
nokkrar ástæður. I fyrsta lagi tel
ég rétt kvenna ekki nægilega
tryggðan. Ég heföi viljað sjá sér-
stakt ákvæði um að jafnrétti
karla og kvenna skuh tryggt í
framkvæmd en ekki bara í lögum
eins og nú er. í öðra lagi tel ég
ákvæði um rétt fólks til aö standa
utan félaga geti leitt til mikillar
réttaróvissu um stöðu launafólks
og samtaka þess. Þá er ég fyrst
og fremst aö vísa til greinargerð-
ar frumvarpsins sem er mjög loð-
in og óskýr. Hún er í raun rajög
árennilegt vopnabúr fyrir and-
stæðinga verkalýðshreyfingar-
innar i ókominni framtíð. Ég er
í sjálfu sér ekki á móti þvi aö
hafa ákvæði í sijórnarskránni
um rétt fólks til að standa utan
félaga. Það þarf hins vegar aö
vera skýrt hvaöa áhrif slíkar
breytingar hafa i fór með sér á
forgangsréttarákvæði kjara-
samninga og skyldugreiðslur til
stéttarfélaga. Ég tel að ef það er
tilgangur löggjafans að leggja
þetta fyrirkomulag niður þá þurfi
shkt að gerast fýrir opnum {jöld-
um í stað þess að niöurstaðan
ráðist i skylmingum lögmanna í :
réttarsölum."