Þjóðviljinn - 10.12.1943, Blaðsíða 8

Ileffla llilasfðinlnnii oo sníOlieis-
nionon Iroooð líomrlslooo ?
Lögð hefur verið fram í sameinuðu þingi tillaga til
þingsálýktunar um skipun nefndar til að undirbúa trygg-
ingar lágmarkslauna fiskimanna. Flutningsmenn til-
lögunnar eru: Lúðvík Jósefsson, Þóroddur Guðmunds-
son og Brynjólfur Bjarnason.
Birtist tUlagan og greinargerð hennar hér á eftir:
Nætnrlækzúx er * LæknavarSsiöJ
Reykja«úkur, Austurbæjarskólanum,
sími 5030.
Næturvörður er í Laugavegs Apóteki.
Ljósatími ökutækja er frá kl. 3.20
að kvöldi til kl. 9.10 að morgni.
Útvarpið í dag.
20.30 Útyarpssagan (Helgi Hjörvar).
21.00 Strokkvartett útvarpsins:
Kvartett nr. 18 í A-dúr eftir
Mozart.
, 21.15 Útvarpsþáttur (formaður út-
varpsráðs).
21.35 Spumingar og svör um íslenzkt
mál (Bjöm Sigfússon).
22.00 Symfóníutónleikar (plötur) a)
Gátutilbrigðin eftir Elgar. b)
Symfónía í f-moll eftir Vaug-
han Williams.
Afmæli.
60 ára er í dag Guðmundur Guð-
jónsson vélstjóri, Laufásveg 41A.
Dreíííbréfíð
Framh. af 5. síðu.
Engin ný flokkaskipting er
sýnileg í aðsigi. En bændur til
lands og sjávar verða að þoka
sér saman og mæta hverri sókn
frá kommúnistum og fylgi-
liði þeirra með viðeigandi vörn,
sem síðan er snúið í sókn. Að
svo stöddu eiga bændur að nota
mátt samtakanna, hvenær sem
fæ'ri gefst, hvort heldur, er á
flokksfundum, eða samkomum
búnaðarfélaga, mjólkurbúa eða
sláturfélaga, að lýsa á skipuleg-
an hátt í ályktunarformi, full-
kominni andúð á kommúnistum
fyrir árás þeirra á landbúnað-
inn, samvinnufélögin og sjálf-
stætt atvinnulíf. Ef bændur eru
sívakandi um að gera réttmæt-
ar kröfur til þingmanna, blaða-
manna, forustumanna bænda-
málanna o. s. frv. þá mun eng-
um slíkra manna detta í hug að
hafa opinberlega eða leynilega
nokkur mök við þann flokk, sem
ætlar að brjóta niður íslenzkt
þjóðlíf, séreignir einstakling-
anna og persónulegan atvinnu-
rekstur.
Með vinsamlegri kveðju,
Jónas Jónsson
(sign)
Erindl Farmanna og fiski-
mannasambandsins
Framh. af 5. síðu.
ist að einhverju leyti frá því, sem
áður var, og gétur það verið á
ýmsa vegu, eftir því, í hverju breyt
ingin er fólgin. Hið sama gildir
einnig um skip, sem byggð eru með
nýju lagi^æða af nýrri gerð. Jafn-
vægi þeirra getur að ýmsu leyti
verið gjörólíkt eldri skipa af svip-
aðri stærð. En jafnvægi skips er
grundvöllurinn undir sjóhæfni þess
og öryggi, og þess vegna þess virði,
að því sé gefinn náinn gaumur í
öllum slíkum tilfellum.
Því miður verður ekki sagt, að
svo hafi alltaf verið hér undanfar-
iu ár, og er það mörgum sjómann-
inum alvarlegt áhyggjuefni, því
enda þótt stöðugleiki skips sé ekki
eingöngu háður smíðalagi þess, hcld
ur og fyrirkomulagi hleðslunnar,
þá er þó höfuðatriði málsins, að
skipið frá upphafi sé þannig ur
garði gert, að engin ástæða sé til
þess að óttast ósjóhæfni þess af
þeim orsökum.
Hér á landi er eftirlit með skip-
um orðið allvíðtækt, og að því er
„Alþingi ályktar að fela rík
isstjórninni að skipa nefnd til að
gera tillögur um, hvernig
tryggja megi fiskimönnum, sem
ráðnir eru fyrir aflahlut, og
smáútvegsmönnum, öruggari af-
komu og sambærileg launakjör
við aðrar vinnandi stéttir 1 land-
inu.
Nefndin skal gera tillö.gur
um:
1. Tryggingarstarfsemi, er kost
uð sé með framlögum frá út-
gerðinni og ríkinu, til þess að
tryggja hlutarfiskimönnum
lágmarkslaun.
2. Framlög úr ríkissjóði til að
tryggja fiskimönnum lág-
markslaun, þar til trygging-
arnar taka til starfa, og regl-
ur um, hvernig greiðslum
. þessum skuli hagað. Þessu
verki skal nefndin hafa -iok-
ið og ríkisstjórnin hafa lagc
þær tillögur hennar, sem að
því lúta, fyrir Alþingi eigi
síðar en 30. janúar 1944.
Nefndin skal skipuð þrem
mönnum. Tilnefnir Alþýðu
samband íslands einn fiefndar-
manna, Fiskifélag íslands ann-
an, en hinn þriðji skal skipað-
ur án tilnefningar.
Greinargerð
Eins og nú er komið málum,
munu hlutarráðnir fiskimenn og
smáútvegsmenn hinna smærri
fiskibáta. vera verst launaðir
allra atvinnustétta landsins. Or-
sakir hinna lágu launa þessara
aðila, eru ýmsar, en þær, sem
mestu skipta, eru hinn sívax-
andi útgerðarkostnaður, en þó
fastbundið fiskverð, óréttlátur
fisksölusamningur, sem gerir
engan verðmun á hinum góða
og dýrmæta smábátafiski og
verðminni fiski stórútgerðarinn-
ar, eins og ufsa, og auk þessa er
svo það, að smáútgerðin býr við
mjög ófullkomin framleiðslu-
tæki. Kíkisvaldið; sem hefur
samið um hlutfallslega óhag-
stæðara fiskverð fyrir smáút-
Hinsvegar vitum vér ekki til, að í
slíkum tilfellum séu gerðar neinar
athuganir eða mælingar í þeim til-
gangi, að fá upplýsingar um jafn-
vægi skipsins, en að okkar áliti
væri slíkt mjög mikils virði fyrir
alla aðila.
Af framangreindum ástæðum vilj
um vér benda á, að við teljum það
mjög æskilegt fyrir alla aðila, að
löggjafinn hlutaðist til um, að jafn-
vægisathuganir yrðu gerðar á
hverju nýsmíðuðu eða umbyggðu
skipi, eftir nánari fyrirmælum og
undir eftirliti skipaskoðunar ríkis-
Reykjavík, 8. des. ’43.
Farmanna- og Fiskimannasam-
band tslands.
veginri en stórútgerðina og fast-
bundið fiskverðið með samningi
án þess þó að geta fyrirbyggt
sívaxandi dýrtíð, ber skylda til
að hlaupa undir bagga með
fiskimönnum þeim, sem harð-
ast verða úti í þessu sambandi.
Alþingi ■ hefur þegar gert ráð-
stafanir til þess að tryggja bænd
um samsvarandi kaup og öðr-
um vinnandi stéttum, og var
það réttmætt og sjálfsagt.
En þörfin til hliðstæðrar að-
stoðar við fiskimenn er engu
minni.
Fyrir nokkrum vikum stóð
yfir hér í Reykjavík sjómanna-
ráðstefna á vegum Alþýðusam-
bands íslands. Á þessari ráð-
stefnu gerðu sjómennirnir sam-
þykkt um að hefja nú baráttu
fyrir lágmarkskaupstryggingu
til handa öllum hlutarráðnum
fiskimönnum.
Krafa sjómannaráðstefnunnar
var að hverjum hlutarmanni væri
tryggð laun, sem samsvara % af
launum verkamanna. Hér er um
mjög eðlilega og réttláta kröfu að
ræða. Fiskimennirnir, þeir sem
fyrst og fremst skapa þjóðarauð-
inn, hljóta að krefjast einhverra
lágmarkslauna. Þeir geta ekki un-
að við þau smánarkjör, sem ýmsir
þcirra- hafa þurft að búa við hin
síðustu ár, og það _við mikla og
crfiða vinnu.
Það er ekki krafa fiskimanna,
að þeim verði framvegis greiddar
launabætur úr ríkissjóði, heldur er
hitt þeirra aðalkrafa, að Alþingi
hlutist til um, að upp verði komið
tryggingarstarfsemi, sem verði
bakhjallur þess, að þeir geti örugg-
lega fengið sína lágmarkskaup-
tryggingu hverju sinni. Það er öll-
um ljóst, að mjög verulegur hluti
útgerðarinnar getur staðið undir
réttmætri lágmarkstryggingu á
kaupi hlutarmanna sinna, en það
er líka öllum jafnljóst, að nokkur
hluti útgerðarinnar, þ. e. smáút-
gerðin, getur í ýmsum tilfellum,
eins og nú er högum háttað, ekki
risið undir lágmarkstryggingunni.
Það er af þessum ástæðum, sem
það er óhjákvæmilegt að koma
upp sameiginlegri tryggingu, sem
kæmi til hjálpar, eftir ákveðnum
reglum, þar sem nauðsynlegt j
reyndist að greiða laun umfram i
hlutinn til uppfyllingar á lág- j
iriarkstryggingunni.
Fyrri liður þessarar till. er um
það, að ákveðin nefnd skuli gera
tillögur til þingsins um, hvernig
þessum málum verði sem bezt fyr-
ir kómið.
Síðari liður till. er aftur á móti
um að nefndin geri tillögur um
reglur, sem fiskimenn skulu styrkt-
ir samkvæmt úr ríkissjóði, þar til
tryggingarstarfsemi sú, sem fyrri
liður till. gerir ráð fyrir, kemur til
framkvæmda".
vér bezt vitum, þá er þess vand- ins.
lega gætt við allar nýsmíðar, að j
kröfum hins opinbera um styrk- '
leika og traustan útbúnað sé fylgt. j
••••••*« NÝJA BÍÓ •••••••••« •••*. TJARNAS BÍÓ
I leyniþjómistB TUNGLIÐ OG TÍEYRINGUB
Japana * « < („Secret Agent of Japan“) i • (The Moon cmd Sixpence) Samkvæmt óskonmuxn Sýnd kl. 9.
Spennandi njósnaramynd. ; HANDAN VIÐ HAFIÐ BLÁTT
• Preston Foster • • Lynn Bari. : • Börn fá ekki aðgang. Sýnd kl. 5, 7 og 9. : (Beyond the Blue Horizon) Frumskógamynd í eðlileguia litum. DOROTHY LAMOUR Kl. 5 og 7 samkv. áskorunum.
Umræðurnar um 1 tollahækkanirnar
Framhald af 1. síðu
mæta verulegri mótspymu.
Væri nú ymprað á að þingmenn
vildu nú fara að slíta þingiriu,
svo þeir gætu komizt heim og
yrði því að hraða afgreiðslu
málsins.
Hvað eftir annað hefðu. sós-
íalistar bent á þá eðlilegu leið
til lækkunar dýrtíðarinnar að
lækka tollana, en því hefði ekki
verið sinnt. Nú vill ríkisstjórn-
in, sagði Einar, gera beina ráð-
stöfun til að hækka dýrtíðina
í landinu, með því að hækka
tollana á nauðsynjavörum og
það á að hækka skattana á
þeim sem minnstar hafa tekj-
urnar. Það þýðir að kaupa nið-
ur kaup launþeganna á kostn-
að þeirra sjálfra. Hér er ekki
um að ræða baráttu gegn dýr-
tíðinni, heldur baráttu fyrir
hagsmunum stóratvinnurekenda
en gegn hagsmunum launþega.
Tuttugu og átta þingmenn
höfðu gert með, sér samsæri um
að eyða því fé sem hægt hefði
verið að nota til dýrtíðarráð-
stafana, nú þegar búið væri að
eyða þessu fé, heimtuðu þessir
samsærismenn sem hefðu verið
að laumast með undirskriftar-
skjöl innan þingsins, meira fé
Vinnan
jólaheftið komið út
Jólahefti Vinnunnar er komið út.
Friðrik Halldórsson, ritstjóri Vinn-
unnar, skrifar grein er hann nefnir
Jólaminning; Sæmundur Ólafsson
skrifar um sameiningu verkalýðs-
félaganna; Arni Ágústsson um frels
isbaráttu Iláðstjórnarríkjanna og
alþjóðahyggju verkalýðsins. Jón
Brynjólfsson skrifar um þegar
Hannibal Valdimarsson var hand-
tekinn í Bolungarvík 1932 og gagn
ráðstafanir ísfirðinga. Guðmundur
Vigfússon skrifar um atvinnu og
öryggi, Felix Guðmundsson um
hafnarverkfallið 1913, en það tel-
ur hann vera fyrsta vcrkfall á Suð-
urlandi. Einar Olgeirsson skrifar
grein, er liann nefnir: Gamalla
brautryðjenda minnzt, um Verka-
mannafélag Akureyrar, en það var
stofnað 1894. Guðmundur Hagalín
skrifar grein, er liann nefnir: Brenn
ið þið vitar. Eggert Þorbjarnarson
skrifar um trúnaðarmenn á vinnu-
stöðum. — Sigurður Einarsson á
þama tvö kvæði: Túlípani á borði
sjúklingS og Þrjú sumur, og Arin-
björn Árnason eitt kvæði: 1 kvöld.
Þá eru ennfremur kaflar úr sögu
fluglistarinnar, Frá sambandsskrif-
stofunni o. fl.
af ríkisstjórninni, sem nota ætti
í sömu vitleysuna.
Því næst varpaði hann fram
þeirri spurningu, hvað ríkis-
stjórnin hefði gert til þess að
knýja niður verðið á innfluttu
vörunni. Hvers vegna ríkis-
stjórnin hefði ekki tekið inn-
flutninginn í sínar hendur um
stundar sakir, sem hún þó hefði
heimild til, eða minnsta kosti
rannsakað, hvernig innflutn-
ingnum væri varið, t. d. hvort
stofnuð væru sérstök firmu í
Ameríku til að leggja dulinn
auka-milliliðagróða á vöruna til
íslands, áður en henni væri af-
skipað.
Hvort milljónagróði olíufélag-
anna væri einsdæmi hér á landi
eða hvort fleiri innflytjendur
myndu ekki hafa álíka gróða
bað við tjöldin?
Þessu næst kom Einar nokk-
uð inn á verzlunina með land-
búnaðarafurðir hér innanlands.
Þær landbúnaðarvörur sem al-
enningur ekki fengi, væri verzl-
að með á svörtum markaði hér
í Reykjavík.
Smjörið væri selt á 25 krónur
kílóið, eggin væru seld ca. 50%
hærra verði en löglegt væri og
svipaða sögu væri að segja um
kartöflurnar.
Það hefði ekki skort samstarfs
vilja frá hendi verkalýðsins um
ráðstafanir gegn dýrtíðinni, þeg-
ar til hans hefði verið leitað,
aftur hefði þann samstarfsvilja
skort hjá ríkisstjórninni, hún
hefði séð um að verkalýðssam-
tökin ættu engan fulltrúa í við-
skiptaráði, í þess stað ættu þar
fulltrúa þær stofnanir sem ráð-
ið ætti einkum að hafa eftir-
lit með.
Verkalýðshreyfingin hefur
ekki sýnt ábyrgðarleysi í þess-
um málum, það sýndi sig bezt
síðastliðið sumar, þegar verka-
menn hækkuðu ekki grunnlaun
sín, þrátt fyrir þá góðu aðstöðu
sem þeir höfðu til þess.
Þegar á að taka milljónir úr
ríkissjóði til þeirra, sem enga
þörf hafa fyrir þær, eins og
bænda sem hafa 20—30 þús.
kr. árstekjur meðan aðrir bænd-
ur hafa ekki nema 5—6 þús-
und króna tekjur á ári og afla
þess fjár með tollum á alþýðu,
þá veröur verklýðsstéttin að
beita samtökum sínum til að
hœkka grunnkaupið og leiðrétta
á þann hátt hina fölsuðu vísi-
tölu. Þegar þannig á að svíkjast
aftan að verkalýðnum, þarf rík-
isstjórnin ekki að búast við
öðru en harðvítugri mótstöðu
og verður ríkisstjórnin og sam-
særismennirnir 28 að gera sér
fyrirfram grein fyrir afleiðing-
uua þeirrar baráttu.