Þjóðviljinn - 12.12.1943, Blaðsíða 4

Sunnudagur, 12. desember 1943. — ÞJÓÐVLLJINN
ÞJÓÐVILJINN. — Sunnudagur, 12. desember 1943.
^ .................... .... ........ 11 ................1.
þJÓÐVIUINN
Útgeícncii: Sameiningarftok,l&w aíbý&u — Sósiali3tcJ*oi^u*inr..
Ritetjóri: Siga.-iiur GnðmundíSun.
Stjórnii nlariíi'tjcmf: Eirjtr Olgeirsson, Sigfús Sigmrhjartaraon
Ritetjómarskrifstcíu:: Annturstrœti 12, sími 227U.
Afi?r“i5a«a og augiýsmgat: SkúlaoörSastíg 19, sfmi 2184.
Prentsmiíja: Víkingstsrent h. /., Ga.*So*ir«eri 17.
AskiiftarverS: I Reykjavík og igrenni: ICr. 6,00 á mánuði. — líti á
lnndi: Kr. 5,00 & mánuði.
---------------------------------------------------------
Ætlar íhaldið alstaðar að berjast gegn
aukningu fiskiskipastólsins?
Morgunblaðið tekur upp harðvítuga andstöðu gegn skatta-
tillögum þeim, sem Sósíalistaflokkurinn fékk samþykktar. Með
þessum tillögum er ákveðið að allt að því tvöfalda framlagið
til nýbyggingarsjóðanna. Hin einstöku gróðafélög stórútgerðar-
innar verða með þessu móti að leggja miklu meira en áður í ný-
byggingarsjóði ef þau vilja fá að njóta skattfrelsis fyrir ein-
hvem hluta af gróða sínum.
Þetta finnst Morgunblaðinu ótækt. Það vill láta þessi stór-
gróðafélög hafa sem mest af stríðsgróðanum skattfrjálsan og
ráða sjálf hvað þau gera við hann.
En sjómönnum og öðrum, sem eiga afkomu sína undir
nýbyggingu fiskiskipa, finnst annað. Þeir krefjast þess að meira
sé lagt í nýbyggingarsjóði og tryggt sé að byggð verði ný fiski-
skip fyrir þá.
Og þeir krefjast meira.
•
Ríkið er ekki of gott til þess að leggja nokkurt fé fram til
kaupa á fiskiskipum. Ríkið fær þau ógrynni fjár frá sjávarút-
veginum nú, að það er beinlínis skylda þess að hugsa um við-
hald og aukningu fiskiskipaflotans.
En íhaldið liefur barizt á móti því að ríkið legði fram stór-
fé í þessu skyni.
Sósíalistar lögðu til við 2. umræðu fjárlaganna að 10 millj-
ónum króna yrði varið til að kaupa fiskiskip. Þá greiddu, auk
Framsóknar, bæði Sjálfstæðis- og Alþýðuflokksmenn atkvæði
gegn þeirri tillögu, en flestir Alþýðuflokksmenn sátu .þó hjá.
Síðan „vitkuðust“ Alþýðuflokksmenn og flytja nú tillögu
um 9y2 milljón króna „lán og styrki“ til fiskiskipakaupa. [Er
sú tillaga að vísu óviturleg, en má þó lagfæra hana þannig að
góð verði].
Sú tillaga verður samþykkt við 3. umræðu fjárlaganna, ef
níu íhaídsmenn greiða atkvæði með henni.
Reynir nú á, hvort Sjálfstœðisflokkurinn vill auka flski-
skipastólinn eða ekki!
28 samsærismenn í klípu
Þeir alræmdu 28, — samsærismennirnir, sem eru að ræna
milljónatugum úr ríkissjóði í niðurborgun og uppbætur til stór-
bænda, — eru komnir í klípu.
Þeir voru búnir að koma sér saman um að eyða milljóna-
túgum úr ríkissjóði. Þeir voru hlakkandi yfir þvi í blöðum sínum
hve vel samsærið hefði heppnazt.
En þeir voru ekki búnir að koma sér saman um hvernig
ætti að útvega peningana.
Og nú eru þeir komnir í hár saman út af því. Stórbænda-
deild íhaldsins finnst ágætt að fá peningana í uppbótum og nið-
urborgun, — en stórgróðamönnum íhaldsins í bæjunum finnst
anzi hart að verða að borga þá.
Og nú stendur hnífurinn í kúnni, — hnífur Hrifluvaldsins
í mjólkurkú ríkissjóðsins! Það átti heldur en ekki að skera
feitan bita handa Hrifluafturhaldinu, en þeir eru auðsjáanlega
orðnir hræddir um að fitan verði lítil, — kjötið rýrt, — ríkis-
sjóðurinn tómur.
Það verður nú fróðlegt að sjá hverju fram vindur.
Ábyrgðin hvílir á þeim 28.
Bflvað þýða skaftafílíögur sósíaíísfa?
Mostlei Izhloo í sllllin 0 alzeiilogl
Mllll auloln iflnpnninirarsiMaiia og Iruggloi lolrra. - IIdíi snoíllrelsis slgreiateiaga
Það er nauðsynlegt, að allur almenningur geri sér
vel ljóst hvað skattatillögur þær, sem Sósíalistaflokk-
urinn fékk samþykktar í fyrradag í neðri deild Alþing-
is, þýða fyrir afkomu almennings í landinu, því hér
er um stórkostlegt hagsmunamál allra launþega að
ræða.
Samkvæmt tillögum Sósíalistaflokksins, sem sam-
þykktar voru við 3. umræðu tekju- og eignaskatts-
laganna, þá hækkar persónufrádrátturinn að veruleg-
um mun. Við skulum athuga hvað sú hækkun þýðir
fyrir hjón með þrjú böm.
Nú verður slík fimm manna fjölskylda að borga
tekjuskatt af öllum grunntekjum yfir 3900 kr., en það
þýðir umreiknað með vísitölu 10140 kr. En með þeirri
hækkun á persónufrádrættinum, sem samþykktur var
samkvæmt tillögum sósíalista, verða 6600 króna grunn-
tekjur tekjuskattsfrjálsar hjá 5 manna fjölskyldu, eða
rúmar 17 þús. kr. árstekjur. Það sér því hver maður,
að hér er um stótrkostlegt hagsmunamál hverrar ein-
ustu alþýðufjölskyldu að ræða.
AUKNING NÝBYGGINGAR-
SJÓÐANNA
Þá er það ekki síður stór-
merkilegt atriði, sem sósíalist-
um tókst að fá í gegn í neðri
deild, að auka nýbyggingarsjóð
ina. [Morgunblaðið reynir auð-
fllMall seluF H sitt á
uopu oo herælingar
Hulunni loks létt af vopnaburði Iðgreglunnar
Vopnunum beint gegn verkaiýðshreyfingunni og
valdatðku hinna snauðu stétta
Loks hefur lögreglustjóri ekki séð sér annað fært
en að gefa skýrslu um hinn illræmda vopnaburð og her-
æfingar lögreglunnar og keiriur í ljós af henni að allt
sem Þjóðviljinn hefur haldið fram í því efni er satt.
Lögreglan er búin sjálfvirkum rifflum, skammbyssum,
táragasbyssum og sprengjum og hún er iðulega að
skotæfingum. Allur þessi vopnaburður lögreglunnar
er í senn óþarfur og stórhættulegur.
Eins og kunnugt er hafa hlut-
aðeigandi yfirvöld, ýmist farið
undan í flæmingi eða neitað að
svara þegar spurt hefur verið
um vopnabúnað og heræfingar
lögreglunnar. Með skýrslu
þeirri, sem lögreglustjóri gaf
blöðunum í fyrradag er þögnin
rofin af því, að eftir upplýs-
ingar Þjóðviljans var öllum
kunnugt að lögreglan er stöð-
ugt æfð í vopnaburði, lögreglu
stjóri hefur því tekið þann kost
inn, sem skynsamlegastur var,
að skýra þegar frá því,sem all-
ir þegar vissu, þótt réttir aðil-
ar strituðust við að þegja.
Allar afsakanir lögreglu-
stjóra fyrir allsherjarvopnun
lögreglunnar eru haldlausar.
Það þarf enga sjálfvirka riffla
og því síður táragassprengjur
til að stytta nauðstöddum dýr-
um aldur, til þess mundi nægja
að lögreglan ætti í fórum sínum
4 eða 5 skammbyssur. Ekki sýn-
ist heldur þörf á allsherjarher-
væðingu 100 manna lögreglu, til
að hafa hendur í hári ölvaðs er-
lends skipstjóra. Nei, hér tjóa
engin undanbrögð, lögreglan er
hervædd til þess að nota vopn-
in í viðskiptum við menn, og
það auðvitað íslenzka borgara.
íslenzka afturhaldið treystir
sér ekki til að beita þeirri sann-
girni og réttsýni r viðskiptum
við þegnana að tryggt sé, að
ekki þurfi að grípa til vopna,
til að knýja þá til hlýðni. Þær
afturhaldsklíkur, sem stjórna
þjóðfélaginu, vilja hafa vopnaða
lögreglu til að verja valdaað-
stöðu sína þegar aðrar aðferð-
ir þrjóta.
Þeir tímar nálgast nú, að
verkalýðurinn og aðrar launa-
stéttir og smáframleiðendur fái
aðstöðu til að ráða þessu þjóð-
félagi, ef frelsi og lýðræði fær
að njóta sín. En afturhaldið
hyggst að mæta samtökum
þessa fjölda með vopnun lög-
reglunnar, það á að byrja á
vinnudeilum og halda áfram þeg
ar að því kemur að afturhald-
inu ber að skila völdunum í
hendur hinna snauðu stétta.
S. A. S.
Fullveldi Noregs
Efflir Fínn Moe riflsflfóra
vitað eins og venjulega að snúa
öllu við, það talar um minnkun
þeirra!]
Þessi aukning felst aðallega
1 tvennskonar ákvæðum:
1. Einstaklingar, sem stunda
útgerð hafa hingað til aðeins
mátt leggja 20% af nettótekjum
í nýbyggingarsjóði, en nú er
það sett inn í sjálf tekjuskatta
lögin að þessi upphæð skuli
verða 33y3%.
2. Hlutafélög þau, sem útgerð
stunda, hafa hingað til haft
skattfrjáls 33%% af nettótekj-
um, en aðeins þurft að leggja
helminginn af því í nýbygging
arsjóði. Nú verða þau að leggja
það allt í nýbyggingarsjóðina.
Er því hér um stórfellda
aukningu nýbyggingarsjóðanna
að ræða, ef íhaldinu tekst ekki
að skemma þetta mál í efri
deild.
Morgunblaðið er að reyna að
blekkja með því að segja, að
félög þessi megi ekki leggja í
nýbyggingarsjóði, þegar þeir
séu orðnir yfir tvær milljónir
króna. Þetta eru rakdlaus ó-
sannindi.
Þegar nýbyggingarsjóður eins
félags er orðinn 2 milljónir, má
það eins og áður leggja Ve
hluta nettótekna í nýbygging-
arsjóð og er þessi % hluti skatt
frjáls. Framlögin til nýbygging
arsjóðs eru því jafnmikil og áð-
ur, þegar um er að ræða félög,
sem eiga yfir 2 millj. kr. í ný-
byggingarsjóði, — og eru tvö-
falt meiri en áður (sem sé %
hluti nettótekna) meðan þau
eru að komast upp í 2 milljón-
ir. Og enn mun ekkert fé-
lag nema Kveldúlfur kominn yf
ir tvær milljónir kr. 1 nýbygg-
ingarsjóð, en þar sem hann á 7
togara og meta skal þá eftir vá-
b’yggingarupphæð þeirra, og ef
hún er samanlagt yfir 2 millj-
ónir kr. — sem hún vafalaust er j
þá kemur 2 millj. kr. hámark |
ið ekki til greina fyrir hann,
svo Kveldúlfur fengi líka að
leggja % nettótekna — skatt-
frjálst í nýbyggingarsjóð, eða
tvöfalt meira en nú.
Allt, sem Morgunblaðið segir,
er því þvættingur. Blaðið er
bara að berjast á móti því að
auðfélög þessi verði að leggja
féð í nýbyggingarsjóði í stað
þess að hafa það sem skatt-
frjálst braskfé í varasjóðum sín
um.
Auk aukningar nýbyggingar-
sjóðanna er ennfremur komið
inn í frumvarpið ákvæði, til
þess að tryggja að þeir* verði
ekki notaðir í taprekstur.
AFNÁM SKATTFRELSIS
STÓRGRÓÐAFÉLAGA
Hingað til hafa stórgróðafé-
lög, sem ekki reka útgerð, haft
20% nettótekna skattfrjálst.
Þetta atriði fékkst afnumið í
gær, er tillögur sósíalista voru
samþykktar í' neðri deild. —
Fyrrv. utanríkismálaritstjóri við
Arbeiderbladet, hið kunna mál-
gagn norska Verkamannaflokksins,
Finn Moe, sem nú skrifar um utan-
ríkisstjórnmál í Norsk Tidende,
sem gefið er út af norsku stjórn-
inni í London, hefur skrifað eft-
irfarandi grein um sjálfstæði Nor-
egs.
Moe ritstj, talaði einnig að stað-
aldri í norska útvarpið fyrir stríð-
ið um utanríkismál. Hann fylgd-
ist með konungi og ríkisstjórn á-
samt fleiri blaðamönnum norður
eftir Noregi meðan á Noregsstríð-
inu stóð, og var dagskrárstjóri við
norska útvarpið í Tromsö síðasta
mánuð stríðsins. Var það eina út-
varpsstöðin, sem Norðmenn höfðu
þá á valdi sínu. Seinna fór hann
til Bandaríkjanna og starfaði að
upplýsingarmálum meðal annars
sem dagskrárstjóri fyrir útvarp
norska ríkisins frá Bandaríkjunum.
Síðar var hann kvaddur til Lond-
on, þar sem hann starfar aðallega
við norska utanríkisráðuneytið.
*
A því hálfá ári, scm Jiðið er síð-
an AMGOT byrjaði starfsemi sína
á Sikiley, hefur skýrzt að mun
spurningin um yfirráð og stjórn
landa þeirra, sem frelsuð eru úr á-
nauð nazista. í því sambandi eru
mjög athyglisverð hin afdráttar-
lausu ummæli Adolfs Bcrles, að-
stoðarutanríkisráðherra Bandaríkj
anna, ekki sízt vegna þess, að þau
koma frá Bandaríkjunum. í ræðu,
sem Adolf Berle hélt um endur-
reisn Evrópu lýsti hann því yfir, að
stefna sú að skipta sér ekki af inn-
anríkismálum annarra þjóða, væri
sú eina rétta stefna. Og hann bætti
við, að frá hernaðarlegu sjónarmiði
væri það fjarstæð hugmynd, að
Bandaríkin ættu að láta leiðast út
í ævintýri í þeim tilgangi að skipta
sér af málefnum annarra þjóða. —
Það getur skeð, sagði hann, að
hinar frelsuðu þjóðir vilji breyta
þjóðfélagsskipulagi sínu. Þær verða
sjálfar að ráða fram úr því, en
ckki við. Skuldbindingar okkar
voru fastákveðnar í Atlantshafs-
sáttmálanum, þar sem segir, að
þjóðirnar hafi rétt til að búa við
það þjóðskipulag, sein þær kjósi
sjálfar.
★
Þessi afdráttarlausu ummæli úr
hópi ráðamanna Bandaríkjanna
munu stuðla að því að skýra vanda
Þessi félög verða nú að greiða
skatta eins og aðrir.
En nú eru þessi mál komin
til efri deildar. og þar munu
verða mikil átök um þau.
Almenningur þarf vel að
fylgjast með því er þar gerist.
mál, sem mikið hefur verið á huldu
um. með þeim afleiðingum, að hin-
ar kynlegustu flugufregnir hafa
sprottið upp. Þetta er að nokkru
leyti því að kenna, að stundum
hafa birzt greinar og fréttir í am-
crískum blöðum, sem borið liafa
vott um tilhneigingu til að gera
engan mun á hinum svo kölluðu
útlægu ríkisstjórnum, hvort sem
þær byggjast á stjórnarskrárleg-
um og lýðræðislegum grundvelli
eða ekki. í öðru lagi er í þeim ó-
heppileg tilhneiging til að láta líta
svo út sem í öllum herteknu lönd-
unum ríki ágreiningúr milli þjóð-
arinnar og hinnar útlægu ríkis-
stjórnar, og í þriðja lagi er þar til-
hneiging til að gefa í skyn, að það
séu stórveldi Bandamanna, sem
eigi að ákveða stjórnarfyrirkomu-
Iag hinna herteknu landa, þegar
þar að kemur, en ekki þjóðir þær,
sem þau byggja.
★
Það mundi sennilega skapa skýr-
ari viðhorf, ef herteknu löndin
væru ekki alltaf meðhöndluð sem
eitt og sama fyrirbrigðið, en tekið
tillit til, að ástandið er ólíkt í
hverju landi fyrir sig. Ef það væri
gert, mundi mönnum strax verða
ljóst, að hvað Noregi við kemur,
er þetta einfalt og auðskilið mál.
Norska ríkisstjórnin hefur eins og
stendur ekki aðsetur á norsku
landi. En hún er ekki einhver til-
viljunarkennd nefnd frjálsra Norð-
manna. Hún er stjórn landsins sam
kvæmt stjórnarskránni. Auk þess
veitti norska stórþingið stjórninni
fullkomið vald til að halda barátt-
unni áfram fyrir utan landamæri
landsins 1 ríkisstjórninni eru full-
trúar helztu flokka þeirra, sem voru
í landinu, og forsætisráðherrann,
utanríkisráðherrann og margir aðr-
ir ráðherrar, höfðu setið í stjórn
landsins í meira en fimm ár íyrir
innrás Þjóðverja. Ríkisstjórnin hef
ur alla tíð fylgzt vel með áliti al-
mennings í hinum hertekna Noregi.
Eins hefur hún, af því að henni
var ljóst. að þjóðin getur ekki látið
opinskátt skoðun sína í ljós, fund-
ið sig skuldbundna til að taka eng-
ar ákvarðanir, sein séu bindandi
fyrir norsku þjóðina eftir stríðið,
nema þær ákvarðanir, sem snerta
styrjaldarreksturinn eða uppbygg-
ingu landsins.
★
í samræmi við anda Atlantshafs-
sáttmálans og þann hugsunarhátt,
sem Berle aðstoðarutanríkisráð-
herra lét í ljós, hefur norska stjóm-
in lýst því yfir, að hún muni segja
af sér jafnskjótt og Noregur er aft-
ur orðinn frjáls. Norska þjóðin á
að ía að ákveða með frjálsum
kosningum, hvernig og af hverjum
henni verður stjórnað.
Þegar blaðaummælum í þá átt,
Hákon VII. Noregskonungur
Á þessum síðustu erfiðu árum í sögu Noregs hefur lconungurinn orðið
einingartákn allrar þjóðarinnar.
Fyrsti dagur á togara
Framh. af 2. síðu.
að það séu Stóra-Bretland og
Bandaríkin. sem eigi að ákveða
þetta, en ekki norska þjóðin, er
mótmælt kröft.uglega af hálfu Norð
manna, ])á er það af því, að slík
blaðaummæli sýna skort á virðingu
fyrir sjálfsákvörðunarrétti lítillar
samherjaþjóðar, og eru í beinni
andstöðu við ekki aðeins ummæli
Cordell Hulls utanríkisráðherra og
Adolf Berels aðstoðarutanríkisráð-
herra, heldur líka samþykktir
Moskvu-ráðstefnunnar. Þetta þýð-
ir ekki það, að Norðmönnum sé
ckki ljós nauðsyn náinnar sam-
vinnu milli Bandmanna og meti
ekki þá samvinnu mikils. Þvert á
móti er þeim Ijóst, að þessi sam-
vinna er mjög dýrmæt, og þcim er
fullkomlega ljóst, að þegar um er
að ræða hernaðarframkvæmdir, þá
verði hernaðarleg tillit að eiga for-
gangsrétt. En jafnskjótt og hern-
aðaraðgerðum er lokið, verður það
aftur tillitið til fullveldis Noregs,
sem hefur mest að segja.
★
Það er af þessum ástæðum, að
Mœðrastyrksnefndin mun, eins
og að undanfómu, gangast fyrir
söfmm fyrir þessi jól til styrktar
fátœkum mœðrum, börnum þeirra
og einstœðingskonum.
Skrifstofa nefndarinnar er í Þing-
holtsstræti 18, og verður hún opin
daglega frá kl. 3—7 e. h. fram að
jólum. Verður þar tekið á móti
gjöfum og umsóknum um jóla-
glaðning.
Nefndin hefur ávallt kynni af
stórum hópi kvenna, sem eru svo
settar, að þær þurfa hjálpar við til
þess að geta gert sér og sínum ein-
hvern dagamun um jólin.
1 fyrra fengu um 300 heimili
jólagjafir frá söfnun Mæðrastyrks-
nefndarinnar fyrir jólin, en ávallt
bætast nýir í þennan hóp og tekur
nefndin fúslega við upplýsingum
um einstæðingsmæður og gamlar
hægt er að segja af hálfu Norð-
manna, að allt sé einfalt og ljóst
hvað Noregi við víkur. Það er
fjarri Norðmönnum að neyta á-
hrifa annarra landa, er ráða skal
fram úr málum landsins sjálfs. En
það er líka jafnvíst, að norska þjóð
in mundi mótmæla eindregið, ef
önnur lönd reyndu að hafa áhrif
á ákvarðanir hennar, eftir að hún
liefur í 3—4 ár barizt fyrir frclsi
sínu og sjálfstæði. Og það er líka
skýringin á því, að Norðmenn bæði
heima og erlendis, nú í miðri bar-
áttunni, svara skýrt og skorinort
hverjum votti um slik viðhorf í
bandarískum blöðum. Hinni af-
dráttarlausu yfirlýsingu Berels að-
stoðarutanríkisráðherra um, að
Bandaríkin muni ekki skipta sér af
málefnum annarra landa, mun því
verða tekið mjög vel af íiálfn Norð-
manna. Ekki af því, að þeir séu í
nokkrum vafa um stefnu banda-
rískii stjórnarinnar, heldur af því,
að mikið af því, sem liefur verið
skrifað, hefur gefið tilefni til ó-
þarfs kvíða.
konur, sem hafa erfiðar ástæður og
þurfa að fá jólaglaðning.
Einstæðingsmæður, gamalt fólk
og öryrkjar finna sárast til dýrtíð-
arinnar, og ættu því þeir, sem njóta
góðrar atvinnu og góðæris að minn-
ast þeirra fyrir jólin.
Mæðrastyrksnefndin tekur á
móti hvers konar gjöfum, pcning-
um, fatnaði, matvæluni, leikföng-
um, góðgæti o. fl., og munu nefnd-
arkonur sjálfar koma gjöfunum á-
leiðis til viðtakenda.
Sími nefndarinnar er 4349.
r
Islenzk myndlist
KEMUR EFTIR HELGINA
til mín félagi minn sein
kenndi 'fv.ér að stýra iog sagði
að hér væri ekkert undan
færi, ég yrði að gera mig
kláran til að fara á dekk
þegar híft væri upp „og ef
þú ert sjóveikur“ bætti hann
við, „þá bíttu á jaxlinn .og
bölvaðu í hljóði, éttu mikið
og vertu sem mest uppivið".
Eg fann það að þessi mað-
ur vildi mér vel, og fór að
ráötnn hans, herti upp hug-
ann og fór að glíma viö að
slétta úr nýjum olíustakk sem
ég hafði með mér í kojuna,
það gekk nú slysalaust en aft
ur á móti vandaðist máliö
þegar aö því kom að ég ætl-
aði í hann, því til þess þurjti
ég að nota báðar hendur sarn
tímis og þá var ekkert til aö
halda sér með, ég reynai
samt en það fór á þá leiö að
ég steyptist á höfuðið áður
en stakkurinn var kominn
hálfa leið. Nú voru góð ráð
dýr, ég hafði séð þegar bréf-
poka er smeygt upp á haus á
ketti þá gengur kötturinn
aftm’ á bak þangaö til hann
er laus við pokann, ég fór eins
aö og tókst sæmilega en félág
ar mínir höfðu af hina beztu
skemmtun. í stakkinn komst
ég samt hjálparlaust að lok-
um, en þá voru hinir famir
upp því einhver hafði kallaö
niður: „Híf obb!“
Þegar ég kom upp í gatið
var vélin við brúna í gangi
og gerði ógurlegan hávaða og
hristing, vatt hún vír upp á
tvö gríðarstór kefli, en menn-
irnir höfðu raöað sér víösveg-
ar öörumegin á dekkinu og
horfðu út á sjóinn. Skyndi-
lega stöövaðist vélin og skip-
iö tók aö snúast í hring eins
og köttur sem eltir rófuna á
sér. Þetta stóð þó ekki lengi
óg keflin tóku aftur aö snú-
ast eftir aö óskiljanlegt garg
hafði heyrzt frá brúnni, og
von bráðar staðnæmdist hler-
inn við hliðina á mér með
engu minni hávaða en þegar
hann féll útbyrðis. Nú varð
allt vitlaust; mennimir hlupu
um dekkið, skipstjórinn garg-
aði í brúnni, vélin við brúna
snérist með ofsanraöa og net-
in og rúllurnar birtust aftur,
en ég stóð aðgerðarlaus eöa
réttar sagt hafði nóg að gera
aö halda mér. Nú sá ég aö
halaö var upp heljarstórt fer-
líki og fossaöi úr þvi sjórinn,
einn maöur skreið undir
þetta og ferlíkiö sprakk, en
úr því kom lifandi fiskur sem
breiddist meö sporðaköstum
og gauragangi út yfir stóran
hluta af dekkinu. Það var kall
að nokkuð höstugt til mín og
mér skipað að taka mér hníf
í hönd og byrja að blóðga. Eg
hlýddi, tók vopnið og lagði til
omstu, reyndi ég aö skoröa
mig sem bezt en heldur fórst
mér óhönduglega, félagar mín
ir munu hafa ráðið niðurlög-
um 2ja—3ja fiskja á meðan
ég murkaöi lífiö úr einum.
Það var verið að sturta fiski
á dekkið hvað eftir annað,
og þegar hætt var stóð ég í
fiskkösinni upp í mitt læri.
Þegar búið var að blóöga
voru sett upp borð þversum
yfir dekkið og menn rööuðu
sér við þau og tóku innyfli og
hrygg úr fiskinum en einn
maöur við hvern flokk sneið
hausinn af meö gríöarstórri
sveöju. Mér var skipaö inn á
afgirt svæði á miöju dekki
þar sem fisknum var fleygt
flöttum og rann þar sjór úr
slöngu. Eg átti að þvo fiskinn
vel og vandlega og láta hann
detta jafnóðum niður um fer-
kantáö gat á dekkinu. Eftir
aö ég hafði dottiö nokkrum
sinnum á hrammana ofan í
sjóinn og fiskkösina, tókst
mér að koma mér þannig
fyrir að ég gat unniö þetta
verk sómasamlega, en nokkr-
um sinnum kallaði skipstjov
inn til mín og sagði mér að
vanda þvottinn, og þaö geröi
ég eftir beztu getu, en aldrei
á ævi minni hef ég oröið fegn
arj að leggjast til hvildar eins
og eftir þessa fyrstu dekkvakt
mína á togara.
Sv. G.
Tbor Thors
Frh. af 3. síðu.
íslands. Héfur ]>eim verið alúðlega
og vingjarnlega tekið af st.jórnend-
um háskólanna og ahnenningi hér
'í landi. Víða hefur þeirn verið veitt
ur námsstyrkur og önnur hlunn-
indi. Af öllum þéssum ástæðum
finnst mér einkar tilhlýðilegt, að
einhver þakklætisvottur sé sýndur
og er mér. vegna stöðu minnar og
viðkynningar við þjóðina, einkar
ljúft að mega leggja minn litla
skerf til þess“.
Er það sök Samsöl-
unnar að mjólk fæst
ekki I lokuðum
flöskum ?
Reykvíkingar hafa orðið að búa
við það á annað ár. að hafa ekla
getað fengið mjólk í lokuðum flösk-
um, heldur orðið að fá hana af-
greidda úr opnum brúsum og
flytja h ana heim i opnum ilát-
um.
Samsalan hefur svarað þvi til.
að lok á flöskur vœru ekki fáan-
leg, enda þótt viaðitr hefði verið
sendur til Ameriku i þeim erind-
um.
Nú virðist hinsvegar liggja fyr
ir óyggjandi heimildir um það, að
vestur í Ameríku séu framleiddir
nægir slíkir tappar úr sótthreins-
uðum vaxbornum pappa og séu
þeir þannig gerðir að fullkomið
hreinlæti sé tryggt.
Þar sem ekki verður séð. að hin
gamla viðbára samsölunnar, að
flöskulok séu ófáanleg, hafi lcng-
ur við rök að styðjast, verður að
vænta þess að Samsalan geri ráð-
stafanir til þess að eftirleiðis verði
hægt að fá mjólkina afgreidda í
lokuðum flöskum.
Finn Moe.
Styrkíð fátœkar mæður