Þjóðviljinn - 15.12.1943, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 15. desember 1943
ÞJÓÐVHiJINN
3
RITSTJÓRl.
RANNVEIG KRISTJÁNSDÓTTIR
IVIÖLUI Cl
manns gaman
Lagtækt fólk, sem hefur oröiö
of seint með jólagjafirnar
Að nióla lífsins
Hátíðir og tyllidagar ættu, að því
«*• manni virðist, að vera til þess
að gera fólki kleyft að njóta lífs-
ins í ríkara mæli en ella. — Nú fara
nokkrir hvíldardagar í hönd. —
Við óskum hvert öðru gleðilegrar
hátíðar og hamingjusamra daga. —
Einkenni hamingjusamrar mann-
▼ern er, að hún kann að njóta lífs-
ina, segir Bertrand Russel. Til þess
*ð skilja hvað átt er við með því,
er líklega bezt að hugsa um hið
mismunandi liáttalag manna, er
þeir setjast að snæðingi. Fyrir suma
er máltíðin aðeins plága, hversu
góður sem maturinn er. Þeir hafa
neytt góðs matar áður, sennilega í
allar máltíðir. Þeir liafa aldrei vit-
að, hvað það er að vera matarlaus,
þar til sulturinn nagar innyflin, en
líta á máltíðirnar sem venjubundið
fyrirbrigði, sem ákveðst af þeirri
stétt, sem þeir lifa í. Máltíðirnar
eru þreytandi fyrir þá, eins og allt,
en það er ekkert gagn að fást um
það, því að allt annað er jafn-
þreytandi.
1 öðru lagi höfum við þá veiku,
sem læknirinn hefur ráðlagt að
borða lítið, til þess að lifa. í þriðja
lagi sælkerana, er byrja með
góðum vonum, en komast að þeirri
niðurstöðu, að ekkert sé svo vel til
búið, sem það ætti að vera. — í
fjórða lagi mathákana, sem rífa í
sig matinn eins og hungraðir úlfar,
éta of mikið og verða veikir og of-
eaddir. Og svo að síðustu þeir, sem
byrja með góðri matarlyst, njóta
máltíðarinnar, borða sig sadda og
hátta síðan. Þeir sem setjast að há-
tíðamáltjðum lífsins hafa svipaða
afstöðu til gæðanna sem þcim er
boðið. Hinn síðasti svarar til síð-
asta flokksins.
Sulturinn, með tilliti til máltíð-
arinnar, er það sama og hæfileik-
inn til þcss að njóta með tilliti til
lífsins.
Sá, sem situr yfir máltíðinni með
fýlusvip, er fórnarlamb þunglynd-
isins. Ilinn veiki, sem neytir matar
síns af skyldurækni svarar til mein-
lætamannsins, mathákurinn til
nautnamannsins, sælkerinn til hins
hótfyndna, sem afneitar helmingn-
um af unaðsemdum lífsins vegna
þess, að þær eru ekki fullnægjandi
frá fagurfræðilcgu sjónarmiði.
Öllum liinum ofannefndu hættir.
við að finnast það auvirðilegt, að
njóta matarins, af þeirri einföldu
ástæðu, að menn eru svangir, eða
lífsins, af því að það veitir okkur
jmargar undrunarverðar sjónir og
einkennilega viðburði.
Þetta er misskilningur. Hugsið
þið ykkur, að einliverjum þyki blá-
ber góð, og öðrum ekki. Að hverju
leyti stendur hinn síðamefndi hin-
um fyrrnefnda framar? Það er ó-
mögulegt að segja, hvort bláber
eru góð eða vond í sjálfu sér. Þau
eru góð frá þeim séð, sem þykir
þau góð, en vond að áliti þeirra,
sem þykir þau vond. En líf hins
fyrra er þægilegra, þar sem hann á
eina lífsnautn fram yfir þann síð-
ari. Þetta gildir einnig um aðra
hluti. Sá, sem hefur gaman af að
horfa á knattspyrnu, stendur að
því leyti framar þeim, sem ekki
gerir það. Sá, sem hefur gaman af
að lesa, hefur meira fram yfir hinn,
sem ekki les, þar sem menn hafa
oftar tækifæri til að lesa en að
horfa á knattspyrnu. Því fleiri á-
hugamál, sem menn eiga, því fleiri
vegir liggja manpi til hamingju, og
því minna er gæfa manns háð ytri
örlögum. Okkur hættir stundum
við að dázt að þeim, sem snýr sér
frá unaðssemdum lífsins og stöðugt
horfir í sinn eiginn barm. En í-
myndum okkur ekki, að slík mann-
eskja liafi nokkuð sérstakt til að
bera.
Það voru einu sipni pylsugerðar-
vélar, prýðilega útbúnar, til að
breyta kjöti í ágætis pylsur. Önn-
ur þeirra hélt áfram að hafa lyst
á pylsum, en hin sagði: „Hvað er
mér kjöt? Það er miklu merkilegra
og skemmtilegra að fást við líkams
byggingu mína, en nokkurt kjöt“.
Hún neitaði, að taka á móti meira
kjöti og fór í staðinn að rannsaka
sjálfa sig. En þegar hún var svipt
sinni eðlilegu næringu, liættu inn-
yfli liennar að starfa, því meir sem
hún rannsakaði, því innihaldslaus-
ari og licimskulegri fannst henni
hún vera. Öll hin hugvitssömu tæki
scm höfðu hingað til valdið breyt-
ingunum, stóðu aðgerðarlaus, og
hún gat ekki getið sér þess til, til
hvers væri hægt að nota þau.
Þessi pylsuvél líkist manni, sem
hefur tapað hæfileikanum til að
njóta lífsins, en sú fyrrnefnda líkist
manni, sem heldur honum. Sálarlíf-
ið er dásamleg samstæða, sem get-
ur, á hinn einkennilegasta hátt,
breytt því efni, sem því er fengið,
en án efnis frá umheiminum er það
algjörlega kraftlaust, og andlaust
við pylsugerðina. Verður það sjálft
að sjá fyrir efninu, því að sérhvert
atvik verður mikilvægur atburður
í lífi okkar, aðeins vegna áhugans,
sem við beinum að honum. Ef við
höfum engann áhuga á atburðin-
um, segir liann ekkert. Sá, sem
beinir athyglinni inn á við, finnur
þess vegna ekkert þess vert, að.
taka eftir því, en liinn, sem beinir
athyglinni út á við, sér, þá sjald-
an að hann rannsakar sjálfan sig,
hina mjög ólíku og athyglisverðu
hluti greinast sundur og sameinast
aftur á liinn skemmtilegasta hátt,
til aukins skiinings á sjálfum sér“.
Undanfariö hafið þið sjálf-
sagt fengið nóg af að lesa um
hollustu og hitaeiningar hér
á síðunni, svo að nú ætla ég
að skjóta skolleyrunum við
allri hollustu um stund og
gefa ykkur uppskriftir af
nokkrum tormeltanlegum
hvítasykurs- og hveitikökum,
til jólanna.
Vissulega hef ég þá trú, að
ætti alfaraleið konunnar til
hjarta mannsins, að liggja í
gegn um magann, muni hún
fljótt ryðja sér nýjan veg,
greiðan og breiðan, en allur
er varinn góður. Nýju veg-
imir verða stundum ófærir í
hryðjum, um stund, en gömlu
vegspottarnir reynast þá fær-
ir.
SÚKKULAÐIBRAUÐ
200 gr. smjörlíki.
180 gr. sykur
300 gr. hveiti
1V2 msk. kakaó
1 msk. vanillusykur.
Tí'l að bera ofan á:
1 tsk eggjaduft, 3 msk.
mjólk, grófur sykur, saxaöar
möndlur.
Smjörlíki, sykur, hveiti
kakáó og vanillusykur, er mul
ið vel saman (saxið smjörlík-
iö fyrst saman við hveitiö
með hníf og myljið það síðan
sem ?nest með gómunum. Ef
öll liendín er notuð hitnar
deigiö meira og klessist.),
vætt í með egginu. Deigið er
siöan hnoðað og látið bíða
um stund, flatt þunnt út og
búnir til úr því tíglar, horn
eða lengjur með kleinuhjóli.
Sykri og söxuöum möndlmn
er stráð ofan á og kökurnar
bakaðar við fremur lítinn
hita, ca. 175°
(Myljið molasykur með
flösku. Möndlurnar er óþarfi
að flysja. Þurrkið þær aðeins
vel og saxið).
MUNNGÆTI
2 egg.
.120 gr. sykur.
75 gr. hveiti.
125 gr. smjörlíki.
Möndluhúö.
75 gr. smjörlíki.
75 gr. sykur.
75 gr. smjörlíki.
1 msk. mjólk.
V2 msk hveiti.
Byrja á möndluhúðinni.
Möndlurnar eru afhýddar og
saxaðar smátt, nema Vz sem
er flagaöur og geymdar sér.
Sykri, smjörlíki, hveiti og
mjólk er blandaö saman í
pott og látiö bíða.
Egg og sykur er þeytt hvítt
og létt, smjörlíkið brætt, lát-
iö kólna ofurlítið og síöan
blandað saman við og að lokum
hveitmu. Deiginu er síðan
Nú fara jólin í hönd, og allír
vilja gefa jólagjafir. Peysa er bæði
hentug og smekkleg jólagjöf, og
það er liægur vandi fyrir myndar-
konur og stúlkur að prjóna hana á
nokkrum kvöldum fyrir jól.
Fljótlegast er rð prjcna á
hringprjón úr einföldum lcr.a og
klippa hana svo upp að framan.
Hnappagatalistinn er úr samlitu
rifsbandi.
Þær, sem hafa minni tíma, ,gætu
prjónað innri peysuna, sem er hcil
upp úr og með stuttum ermum, en
þá er bezt, að hafa lopann tvó-
faldan.
HANDA UNNUSTANUM
í SJÁLFSMENNSKUNNI
Gáið fyrst að, hvort hægt er að
fá leðurveski í búðunum, svipað
þessu að innan. Annars er hægt að
búa það til úr þykku teppaefni og
fóðra með einhverju góðu striga-
efni.
..Almennt var að konur saum
uðu rósir út í vettlinga og il-
I-jppa“. Og því ekki að gera það
nú. t. d. úr dökkgrænum lopa,
með rauðri eða hvítri fit og
sauma svo í á eftir úr fallega
litum garnafgöngum.
GÓÐGÆTISBAKKI Á BORÐ-
IÐ í HORNINU
Þennan bakka er mjög auðvelt
að útbúa. Fóturinn er ferkantað-
ur kubbur, stöngin sívöl og upp-
mjó, úr tré. Fötin og stjörnuna má
gera úr þykkum pappa eða kross-
við, ef hann er fáanlegur. Stöngin,
fötin og stjarnan eru svo lökkuð
rauð, og konfckti, kökum og jóla-
•góðgæti raðað á þau.
hellt í vel smuröa ofnskúffu,
breitt úr því og hálfbakað við
heldur lítinn hita, ca. 175°.
175°.
Á meðan þetta er að bak-
ast er deigið í möndluhúöina
látiö á plötu og þeytt stöðugt
í þar til það mollar. Því er síð
an smurt yfir kökuna og hún
bókuð ljósbrún. Kakan er lát-
in kólna ofur lítiö og síðan
skorin niöur í smá tígla, sem
verða ágætir á góðgætisbakk-
ann ásamt fleiru góðgæti sem
síffar mun koma hér.
STOKKHÓLMSBRAUÐ
375 gr. hveiti.
250 gr. smjörlíki.
80 gr. sykur.
2 msk. mjólk.
2 tsk. kardimommur.
3 tsk. ger.
25 tsk. möndlur.
Safi úr Vz cítrónu.
Kardimommur og lyftiduft
er blandað saman við hveiti
og sykur, og smjörlíkið síöan
mulið saman við, vætt í með
mjólkinni og deigið síöan
hnoðaö. Búnar til úr því 2
cm þykkar, sívalar lengjur,
sem eru látnar bíöa dálitla
stund. Lengjurnar eru síðan
skornar niður á ská, lagðar á
plötu með sárið upp í loft,
pennslaðar með eggjadufti og
mjólk og síðan stráð á þær
möndlum og sykri. Bakaðar
ljósbrúnar við meðalhita.