Þjóðviljinn - 16.12.1943, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 16. desember 1943
7
RISINN, SEM EKKI KUNNI AÐ LESA
(Lauslega þýtt).
En þetta gat risinn ómögulega lært.
„Ég held að þú verðir að fara og segja þetta við hana
sjálfur,“ sagði risinn.
Þeir fóru þá til kóngsdótturinnar, þar sem hún sat
grátandi. Hún varð glöð og fegin, þegar hún sá hann
og drengurinn sagði við hana: „Hóku-pókus. Hættu að
gráta.“ Og hún hætti undir eins.
Risinn varð alveg orðlaus af undrun og dáðist að
því, hvað drengurinn var göldróttur.
„Nú vil ég fá gullið,“ sagði drengurinn. Risinn hljóp
strax af stað til að sækja það.
„Bíddu við. Ég get ekki borið það heim,“ kallaði
drengurinn.
Þá fór risinn út í skóg og kom eftir litla stund
með gríðarstóran skógarbjörn og teymdi hann á eyr-
unum.
„Hann ber gullið heim til þín,“ sagði risinn.
Risinn flýtti sér af stað til að sækja gullið, en þá
sagði drengurinn við kóngsdóttur:
„Við látum hann bera okkur heim, þennan. Hann
hefur kraftana til þess.“
Þau settust bæði á bak bangsa og héldu sér í lubb-
ann á honum. Og það veitti ekki af að halda sér, því
að sá tók sprettinn. Hann þaut eins og örskot úr úr
fjallinu og langt út í skóg.
Þar skildi hann við þau, hristi hausinn og brokkaði
af stað.
Þá sagði kóngsdóttir: „Hamingjan hjálpi þér! Nú
færðu ekki gullið, sem risinn ætlaði að gefa þér.“
„Ég fór með þig í staðinnn.“
WtCgVETTA
Fyn- á öldum var 13. des-
ember merkisdagur á Norður-
löndum. Menn álitu lengi vel,
að það væri styzti dagur árs-
ins. Það kom af skekkju í al-
manakinu. Og við lengstu
nótt ársins (sem álitin var)
var tengd margvísleg þjóðtrú.
Norðmenn álitu aö þá risu
dauðir menn upp og riöu
gandreið í loftinu. Þeir stálu
gjarnan mennskum mönnum,
svo ekki var ráölegt að vera
á ferð þá nótt. Kona, sem
þeir rændu, lét vita af nær-
veru sinni f dauðrareiðinni
næsta ár með því að fleygja
til jarðar silfurbelti sínu.
í Danmörku var Lúcíunótt-
in (13. des.) spádómsnótt. Þá
var hægt að skyggnast inn í
framtíðina. Stúlka, sem vildi
vita hvert mannsefni hennar
yrði þurfti ekki annað en
sitja ein 1 herbergi meö kerta
ljós í báðum höndum og
horfa í spegil. Hún bað þá
heilaga Lúcíu aö láta sér vitr
ast, hverjum hún ætti „mat
að sjóða, sæng að búa og
böm að fæða“. Að síðustu sá
hún andlit brúðguma síns í
speglinum.
Lúcíudagurinn var hátíöleg
ur haldinn í Svíþjóð á þann
hátt, aö um miöja nótt klædd
ust allar konur sparifötum
sínum og bjuggu til hátíöa-
mat. Á stórbýlum, þar sem
margt var kvenfólk var ung
stúlka látin klæðast hvítum
kirtli og krans með kertaljós
um settur á höfuð henni. Öll-
um skepnum var gefiö vel
þennan dag.
Þessi siöur er við líði í Sví-
þjóð enn í dag, þó með öörum
hætti sé. í Stokkhólmi er t. d.
efnt til fgurðarsamkeppni ár
hvért og fríöasta stúlka borg-
arinnar ekur í skrautlegum
vagni um götur borgarinnar
með (rafmagns) Ijósasveig
um höfuðið.
í almanakinu er 13. desem-
ber kallaður Lucía eftir dýr-
lingnum Lúcíu, sem ýmsar
helgisagnir eru til um. Ein
sögnin segir, aö hún hafi ver-
ið brennd í Syracusa árið
304. Hún var kristin kona og
gaf fátækum heimanmund
sinn af hverju brúðguminn
varð svo æfur, að hann kæröi
hana fyrir trú hennar og hún
var brennd.
ELi og RÓAR

-K SAGAEFTIR
NORSKU SKÁLDKONUN A NINI ROLL ANKER.

Þaö var orðið eitthvaö svo ein
kennilega erfitt að draga and-
ann hér inni.
„Eg held að við ættum áö
gefa þeim Bretagne-borðbún-
aðinn okkar. Hann er rétt
handa tveimur. Og Ingrid
sagði einu sinni, að sér þætti
hann fallgur. Hvar fá þau
annars húsnæði?“
„Hann segir að það sé hægt
að gera íbúö uppi á loftinu í
brauögeröinni. Þar eru kakka
lakkar. Það hef ég séö sjálf-
ur“..
„Á loftinu, þaðan hlýtur að
vera útsýn yfir allan fjörðinn.
Kakkalakkar eru meinlausar
skepnur. Hún getur líka eytt
þeim með eitri“. sagði Elí.
Róar Liegaard rétti hend-
urnar þreytulega upp fyrir
höfuð.
„Eg skil ekki, hvrnig þú
getur talað svona, Elí“.
„En honum þykir vænt um
hana“, sagði Elí.
„Ojá, ojá. Honum þykir
vænt um hana“, Róar hugs-
aði sig um og bætti við í lægri
tón: „Hann segir að sér hafi
þótt vænt um hana í fjögur
ár. Hánn sagöi það“.
„Róar, heyrirðu? Ingrid er
að hlæja“.
Þau heyrðu bæði, að hún
hló inni í herberginu. Róar
horfði undrandi á Elí.
„Þarna sérðu! Hann ætlar
sér víst ekki að myrða hana.
Gætir þú ekki brosað, Róar,
fyrst Ingrid hlær?“
Hún ætlaði áö rísa á fætur,
en hún fann til máttleysis í
hnjáliðunum, og settist aftur.
Hann gekk til hennar.
„Sérðu ekkert annað en ó-
gæfu framundan, Róar?“
„Finnst þér ég vera vesal-
menni?“ >
„Mér finnst þú vera —
drambsamur“.
„Það er vegna barnanna.
Bíddu þangáð til þú eignast.
börn sjálf“.
„En nú erum við hér bæöi
og getum rétt henni hjálpar-
hönd“, sagði Elí.
„Nei. Nú vil ég fara héðan,
og það sem fyrst, því nú er
nóg komið“. Hann rétti úr
sér.
Elí þagði. Hún hafði beðið
þess í marga mánuði, aö hann
segði þetta. Seinast sagöi hún
lágt:
„Hver ætti frekar að reyn-
ast henni vel en þú, Róar?
Nú förum við ekki fyrst um
sinn. Við getum það ekki“.
-----Adolf Andersen borð-
aði kvöldverð meö fjölskyld-
unni í fyrsta sinn. En rétt
þegar þau settust til borðs,
var komið til að sækja lækn-
inn. Hann fór, og Elí haföi
aldrei séö nokkurn mann jafn
léttan í spori.
Ingrid baö stjúpu sína áð
tala við sig og þær fóru fram
í biðstofuna.
„Hvaö sagöi pabbi, Elí?“
„Adolf er myndarlegur á
velli“, sagöi Elí.
„Hvað sagöi pabbi?“
„Eg hugsa að Adolf verði
ekki í vandræðum áð baka
brauð handa tveimur“.
Ingrid sneri sér að stjúpu
sinni og spuröi hikandi:
„Hvað áttu við?“
„Eg á bara við þaö, að þaö
er sjálfsagt gaman að vera
bakari“. Og Elí sá í huganum
fullsprottna akra í sólskini.
„Nú teygar brauöið sólskiníö“,
hafði frú Helvig sagt.
„Rúgurinn er svo fallegur,
bætti Elí viö.
„Hvers vegna viltu ekki
segja mér, hvað pabbi sagði?“
„Hann sagði. — Hann sagði
að Adolf hefði þótt vænt um
þig í mörg ár“.
Varir IngTidar skulfu.
„Þaö er satt. í fjögur ár“.
„Og hann áleit það full-
reynt, að honum þætti vænt
um þig“.
Ingrid beiö enn þegjandi
litla stund. En Elí sagði ekki
fleira.
Þá gekk Ingrid til dyra, bar
höfuðið hátt og sneri baki viö
öilu því liðna.
Nú var hún örugg. Pabbi
hafði sjálfur sagt þaö.
— — BrúÖkaupsdagurinn
var ákveöinn.
Allir bæjarbúar vissu mála-
vexti: það þurfti að flýta fyr-
ir brúðkaupinu.
Frú Sturland hafði sem sé
farið skyndiferð til Osló og
hitt Önnu vinkonu sína. Frú
Andersen hafði talað við son
sinn. Og vinnukona Liegaards
hjónanna var kunnug vinnu-
konu frú Tiller.
Já, svona var þáð. Þau
höfðu orðið að gifta sig Ing-
rid og Adolf. Það var ekki um
annáð aö ræða. Liegaard
læknir varð aö gefa samþykki
sitt. Þaö þurfti ekki að spyrja
aö því hvernig honum var
innanbrjósts. Það var nóg að
sjá hann. — Enginn hafði
hug til aö óska honum til
hamingju.
Hefndin haföi hitt Róar
Liegaard. En þaö var talaö
hlýlega um hann samt.' Allir
vissu, að honum þótti vænt
um börnin sín. En frúin —
þessi listakona frá Osló í
stuttu pilsunum — Þaö var
stundum minnzt á hana um
þessar mundir. Frú Tiller
sagði brátt áfram, áð hún
væri stærilátur og harðbrjósta
kvenmaður. Og Albrecht kon-
súll hafði sagt, aö hún væri
flagð. Þáð merkasta var samt
haft eftir frú Andersen: Lækn
isfrúin hafði hreint og beint
lagt það til málaima að stjúp
dóttir hennar eignaðist bai-n-
iö í lausaleik. Hún hafði hvatt
Ingrid til aö skeyta ekkert
um mannoröið.
Frú Tiller var hætt aö
heilsa Elí á götu, og margir
karlmenn tóku ofan hattinn
með dræmingi.
Elí fann kuldann. En þessi
kuldi náði ekki inn úr skinn-
inu. Þaö var annað — heima
— sem gekk henni nær.
Ingrid þurfti ekki á henni
að halda framar. Nú var hún
búin aö kaupa til búsins. Elí
hafði stöðugt verið að hugsa
um litlu loftíbúðina og ráðað
öllu niður í huganum. En
hún hafði ekki veriö beöin
að líta inn. Hún hafði boðið
Ingrid Bretagne-borðbúnað-
inn. En Ingrid hafði afþakk-
aö. Þá hafði Elí reynt annað:
Hún bauð Ingrid að vera mál-
aranum hjálpleg þegar farið
væri að mála íbúöina. Hún
hafði þó vit á slíku. Ingrid
þakkáði henni fyrir, en sagði,
að búið væn að ákveða lit-
ina.
Elí fannst sér vera ofaukiö.
Ingrid varöist allri einlægni.
Hún var farin að taka með
sér ýmsa hluti að heiman og
fara með, eins og þetta væri
eign hennar.
Einu sinni var Elí nóg boð-
ið. Þær voru báöar staddar í
stofunni. Ingrid hafði lérefts-
stranga undir hendinni. Mág-
kona hennar ætlaði að sauma
lök fyrir hana. Hún leit í
kringum sig 1 stofunni, eins
og hún væri að athuga, hvort
hún gæti ekki tekiö neitt
fleira með sér. Hún horfði um
stund á teikningu af föður
sínum, sem hékk yfir bóka-
skáppnum. Hún benti á mynd
ina.
„Ef þú vilt gefa mér mynd-
ina af pabba í staöinn fyrir
Bretagne-boröbúnaðinn, þá
vildi ég það heldur“, sagði
hún og gekk nær myndinni.
„Ekki öðru vísi! Ekki öðru
vísi! “ Elí varö erfitt um mál.
„Langar þig ekki til að fá
dragkistuna mína og stólana
líka, Ingrid?“
Reiöin ólgaði í henni. Nú sá
hún stjúpdótturina eins og
hún var; eigingjörn og ónær-
gætin.
„Vertu ekkert feimin við
þaö. í gær tókstu rósótta sófa
púðann steinþegjandi“.
„Móðursystir mín saumaði
hann“, sagði Ingrid.
„Þá ættiröu að spyrja
pabba þinn“. Elí gekk í átt-
ina til skrifstofunnar. Hún
vildi fá púöann aftur. Þaö var
bezt aö Róar segði álit sitt.
„Þú mátt hlaupa með sög-
ur fyrir mér“, sagði Ingria.
Elí nam staöar og leit á