Þjóðviljinn - 17.12.1943, Side 7

Föstudagur

X
desert bei
1943,
RISINN, SEM EKKI KUNNI AÐ LESA
(Lauslega þýtt).
„Ég segi það alveg satt, að mér er sama um gullið,“
sagði drengurinn og horfði á litlu kóngsdótturina.
Hún var svo falleg.
HESTASVEINNINN
(Lauslega þýtt).
Pétur litli í Kotinu var að heiman. Það var skrítið,
að hann skyldi þurfa að fara að leita sér atvinnu. Hann,
sem ekki var nema þrettán ára gamall. En fátæktin fór
ekki eftir því. Mamma hans hafði sagt við hann, þegar
hann fór: „Menn geta það sem þeir vilja. Og menn vilja
alltaf helzt það sem er gott, því þegar við gerum eitt-
hvað, sem er ljótt, þá leiðist okkur það á eftir.“
Og Pétur vildi helzt af öllu fara til kóngsins og vinna
hjá honum- Þessvegna fór hann beina leið til hallar-
xnnar.
Þeir voru rétt vaknaðir, konungsmenn, þegar hann
kom heim að höllinni. Pétur hitti þá við hesthúsdyrnar,
þar sem þeir voru að stríða við að beizla ólman hest
og leggja á hann reiðtýgi. Hann prjónaði, sló og beit,
og menn konungs vissu ekki sitt rjúkandi ráð.
Þá sagði Pétur: „Ég skal beizla hestinn.“
Yfirhestamaðurinn sagði fyrirlitilega: „Ekki getur þú
það.“
„Menn geta það, sem þeir vilja,“ sagði Pétur.
Hann fór' að tala við hestinn og klappa honum, en
það hafði kóngsmönnum ekki dottið 1 hug, því að þeir
voi’u ofstopamenn. Seinast gat Pétur beizlað hestinn og
lagt á hann.
„Ætli ég gæti ekki orðið hestamaður hér?“ sagði
Pétur.
„Ja, ég skal minnast á það við ráðgjafann,“ sagði yf-
irhestamaðurinn.
„Ræður hann því? Ég hélt að kóngurinn réði því
sjálfur,“ sagði Pétur.
„Kóngurinn hefur ekki kjark til að ráða neinu sjálf-
Ht ÞETT4
ISLENZKU MALSHÆTTIRN-
IR ERU EKKI HLUTLAUSIR
í GARÐ AUÐVALDSINS:
Oft reiðast ríkir af litlu.
Ríkur fær þar rúm, sem fá-
tækum er frá vísað.
Ríkismannahylli er flauta
fyiii-
Oft rekast ríkismannareig-
ingar í rýröar hnipur.
Seint leiöist ágjörnum aura
safniö.
Allt eykur ágjömum á-
hyggju.
Alls þykist ágjarn þurfa.
Óttinn kvelur ágjarnan.
Ágjarn veldur sjálfm’ sinni
eymd.
Ágjam er 1 ætt viö þjóf.
Ágirnd vex með eyri hverj-
um.
Auöurinn er ekki húsbónda
vandur.
Oít gengur auöur fyrir
mannkostum.
Ránfenginn auður er volæði
verri.
Eigingjarn hlær ef annan
flær.
Betri er seyrulaus fátækt
en illa fenginn auöur.
Fár er verri þó fátækur sé.
Fátæks manns festi hefur
marga hlekki.
Flest er fátækum fullgott.
Allt er rétttækt af öreigan-
um.
Ekki er vandskírt fátæks
manns bam.
HvaÖ skal snauður fyrir-
gefa?
BÓLU-HJÁLMAR KVAÐ:
„Auös þótt beinan akir veg,
*ævin reynist meöan.
Þú flytur á einum eins og ég
allra síðast héðan“.

i_ruur-wui>ii.i>■>r.ini»—»*•• - “* 111 Wl **-*jtw^tlTlu_njj~
ELÍ og RÓAR
SAGA EFTIR
NORSKU SKÁLDKONUNA NINIROLL ANKER.

stjúpdótturina. Svo gekk hún
út aö glugganum. Hún gat
ekki boriö upp vandkvæöi sín
við Róar. Hún vissi, að hann
mundi vei’Öa á hennar bandi.
Nei, hún ætlaöi ekki aö gef-
ast alveg upp enn.
„Eg hef alltaf viljað þér vel,
Ingrid", sagöi hún lágt.
Ingrid hló kuldahlátur:
„Það er skrítiö, að þú skulir
kunna viö aö segja þetta“.
Síðan fór hún.
Elí stóö hreyfingarlaus og
starði á dyrnar eftir aö Ing-
rid var íarin. Henni fannst
hún veröa aö hlaupa á eftir
Ingrid, neyða hana til aö láta
sig njóta sannmælis, segja
eitt vinsamlegt orö í þakklæt-
isskyni.
Elí fleygöi sér niöur á stól
og byrgöi andlitið í höndun-
um.
Henni þótti vænt um Ingv
rid — óskaöi henni burt. —
Hún var vinur hennar — en
líka fjandmaöur.
Þetta slítur mig í sundur,
sagði hún viö sjálfa sig.
Þegar hún stóð á fætur litlu
síöar og leit í kringum sig í
stofunni, mundi hún allt í
einu fyrstu dagana eftir heim
komuna, hvað hún var hug-
rökk og vongóð, þegar hún
var aö umsnúa öllu 1 stofun-
um og bera út blóm Ingridar.
Hvað hún var þá viss um
aö sigra!
Brúökaupsdagurinn var á-
kveöinn 1 Osló 28. september.
Og daginn áöur fóru brúö-
hjónaefnin, faöir og bróöir
brúðurinnar, fjölskylda Adolfs
og SturlandsfólkiÖ allt med
skipi til Osló.
Róar stóð á bryggjunni hjá
Elí alveg fram á síðustu
stund. Bara aö hann gæti
orðið eftir heima. Honum var
sama hvaö fólk mundi segja.
Honum var sama um alla,
sem mættir voru af forvitni.,
En sú tilhugsun, aö verða
samskipa bakarafjölskyldunni
— brúökaupið — hæöni
Pers — strangur svipur Önnu.
Þaú leiddust um bryggjuna. „Eg
fer ekki með því. Fjandinn liafi
það“, sagði hann.
Hún hló: „Þú ættir nú ckki ann-
að eftir en að sitja hcima, þegar
dóttir þín giftir sig. Ætlarðu að
hryggja hana með því?“
„Ég get þá farið með járnbraut-
arlest og fengið mér bíl þangað“.
„Það er of seint, Róar“.
„Ég hcfði átt að hugsa um það
í gær. Ég gat farið í gær“.
„Þú gazt ekki farið frá mann-
inum með blóðstífluna. Þú vaktir
vyfir honum i nótt“.
„Hann er svo sem ekki úr allri
hættu enn. Ég ætti ekki að fara“.
Þau voru komin út á bryggju-
sporðinn. Dökkgrænn sjórinn féll
upp að hafnarbakkanum.
„Ekki erum við þó huglaus, Ró-
ar“. Hún lcit, á hann stórum aug-
um. „Og svo verða hin öll sjóveik,
Róar, og þá getur þú verið alejníi
á þilfarinu!“
Hann laut niður og kyssti hana
snöggt og sagði: „Ég kem ekki á
morgun, heldur hinn daginn".
Skipið blés til brottferðar í þriðja
sinn. Elí hraðaði sér að landgang-
inum kvik og létt á fæti. Enginn
sá á henni, að neitt væri um að
vera.
Róar hljóp upp landganginn. Þá
gekk Ingrid fram hjá honum. Þau
horfðust snöggvast í augu um leið
og þau mættust. Ilann viknaði við.
„Kveddu Eli vel, Ingrid", hvísl-
aði hann.
Ingrið hljóp niður landganginn
og studdi sig við handriðið.
„Vertu sæl. Elí“. Ingrid lagði
handlegginn um hálsinn á henni
og kyssti hana á kinnina. „Og
þakka þér fyrir málverkið. Það er
svo fallegt. Hefurðu gaman af að
líta inn í íbúðina okkar?“
Elí gekk heimleiðis, þegar skip-
ið lagði frá landi. Ingrid hafði að
síðustu gefið henni náðargjöf. —
Ojæja.
Klukkan var rúmlega tólf, )>eg-
ar hún kom heim í mannlausa í-
búðina.
Ilún átti í vændum einverudag.
Fyrri hluti dagsins leið fljótt. Hún
lagaði til í herbergjunum. Þar var
allt í óreiðu, og hversdagsföt þeirra,
sem farið höfðu, lágu hér og þar.
Þau höfðu ferðbúizt í flýti.
Um miðdegisleytið íor hún fram
í eldhús til vinnukonunnar og stakk
upp á að þær borðuðu í eldhúsinu.
En stúlkan sagði, að Jmð væri ekk-
ert vit. Ilún sagðist bera á borð
fyrir frúna, eins og vant væri. Eld-
húsgólfið væri óþvegið og vélin
reykti eins og vant væri í norðvest-
anátt.
Elí lofaði henni að ráða. Hún
hafði opna bók fyrir framan sig,
mcðan hún var að borða. En henni
gekk illa að stöðva hugann við
lcsturinn. Það var að hvessa. Máf-
arnir flögruðu yfir bænum og fugla
garg barst öðru hvoru inn um
gluggann.
Það var farið að skyggja. Elí
var að breiða lir þunnu, hvítu lér-
efti á borðinu. Það átti að vera í
ungbarnsföt. Það var gamalt írskt
léreft. Ilún hafði fundið það í fór-
um móður sinnar. Það hafði nú
beðið nærri því fullan mannsaldur.
Eli liafði ekki getað fengið sig til
að snerta það, meðan Ingrid var
heima. Og nú fór hún að tala við
Litla. Það hafði hún ekki gert
lengi.
Hún liorfði út á torgið. Það var
mannlaust. Víða voru Ijós í glugg-
um. Elí horfði á hvern glugga fyr-
ir sig. Ilenni hafði alltaf fundizt
eitthvað heimilislegt og vingjarn-
legt við að sjá lampaljós inn um
glugga.
En Jiá mundi hún, hvað andaði
kalt til hennar frá þessum bæ. Ilún
mundi eftir frú Tiller, hvað hún
þær hittust í búð, og heilsaði Elí
ekki. Nú mundi hún hvað frú Stur-
land • hafði litið alvarlega á hana
einu sinni á torginu, stöðvað hana
og sagt: „Nú er illa komið fyrir
Ingrid okkar, frú Liegaard“.
Elí sat enn lengi í rökkrinu við
gluggann. Hún sá, að kveikt voru
ný og ný ljós. Nú var kveikt hjá
Gunderuds fisksala. Nú var kveikt
hjá lögreglustjóranum.
Þá fann Elí, hvað að henni am-
aði. Ilún var einfnana. Hana lang-
aði til að vera með þessu fólki,
sem var heima hjá sér og kveikti
á lömpunnm sínum. Ilana langaði
til að fara þangað og segja: „Má
ég ekki vera með ykkur? Mig lang-
ar svo til að tala við ykkur um dag-
inn og veginn, börnin ykkar, handa
vinnuna, matargerð og allt mögu-
legt smávegis“.
Hún byrgði andlitið í höndunum.
Ilún heyrði, að luirð var opnuð.
Eldhússtúlkan stóð í dyrunum. —
Hún var ung og grannvaxin.
„Má ég ekki fara út, ef ég þarf
ekki að gera neitt sérstakt?"
,.Jú, Alette. Farið ]>ór bara“.
„Það er samkoma hjá „Vinum
Guðs“ í kvöld".
„Þér getið verið eins lengi og þér
viljið. Ég hef engum að skammta
nema sjálfri mér“, sagði Elí.
„Vragevig ætlar að tala i kvöld“.
EIí leit upp. Stúlkan talaði með
björtum, sunnlenzkum hreim, og
þaö var eitthvað blítt og gott í
röddinni.
„Já, einmitt það“, sagði Eb.
„Hann er ákaflega mikill ræðu-
maður. Þér væruð líklega ekki til
með að koma líka? Leiðist yður
ekki svona alein?“
Elí þagði augnablik.
„Það var fallega hugsað af yð-
ur, Alette. En ég fæ oft höfuðverk
ef ég sit í samkomusal“.
„Það er ekki heitt þar. Þetta er
í stóra salnum. — Og Kristur er
meðal okkar“.
Elí stóð á fætur, gekk til
stúlkunnar og rétti henni hend-
ina. „Eg þakka yður fyrir, AI-
ette. En ég ætla að sauma dá-
lítið í kvöld. Nú megið þér fara
og vera eins lengi og þér viljið.“
Unga stúlkan snéri sér hægt
við og fór- „Það er gott að vera
með Jesú,“ sagði hún lágt um
leið og hún hvarf.
Síminn hringdi þrisvar. Það
voru sjúklingar að spyrja eftir
lækninum. Annars var allt
hljótt.
Hún hafði kevikt á lampa á
skrifborðinu. Þar stóð mynd af
henni sjálfri, tekin fyrir tveim
árum. Meðan Elí var að tala í
símann teygði hún sig eftir
myndinni og lagði hana á grúfu
á borðið. Henni féll illa að horfa
á þetta djarflega brosandi and-
lit.
Því ekki að fara út eins og
allir aðrir- Ekki þó á samkomu.
Hún þurfti ekki að verá ein
fyrir því. Þau skildu hvort ann-
að, Litli og hún.