Þjóðviljinn - 09.05.1944, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 9. niaí 1944.
ÞJÓ0VILJINN
7

Phyllis Bentley:
Halvor Floden:
ÞEGAR ÉG VAR TÖFRAMAÐUR.
Eg fékk svo mikla skömm á brúðum, að ég þoldi ekki
að sjá þær. Þær minntu mig á kerlinguna, sem datt nið-
ur af véggnum og dó. Það þurfti enginn að segja mér,
að hún hefði ekki verið lifandi, sú kerling, áður en hún
dó.
Mér fannst stundum renna kalt vatn niður hrygginn
á mér, þegar ég sá brúðuskammirnar, því að þá datt mér
kerlingin í hug.
Aftur á móti hafði ég gaman af því, þegar Jens var
að æfa „búktal.“ Hann þandi út brjóstið, barði á mag-
ann, saup hveljur og gerði sig ráman í röddinni. Við
stóðum í kringum hann, góndum á hann og hlógum.
Þetta hlaut að vera líkt „búktali“.
Hinir strákarnir æfðu sig í að kasta smásteinum og
grípa þá. Sumir reyndu að bera allt mögulegt á nefinu.
Jón fékk sér járnþráð, sneri hann, svo að hann varð eins
og tappatogari í laginu og reyndi að láta hann standa á
nefinu á sér. Það var ómögulegt. Jón sagði, að það væri
bara vegna þess, að efri endinn væri of léttur. Hann fór
inn í eldhús, sótti disk og reyndi að stöðva diskinn á
skrúfu'nni.
Diskurinn datt og mölbrotnaði. Þá hefði ég ekki vilj-
að vera í sporum Jóns.
Eg var viss um, að ég hefði hæfileika til að verða
töframaður. En eg byrjaði á því, sem var hættuminnst.
Eg fékk mér þykkan pappír, bjó til úr honum strók og
tyllti honum á nefið á mér. En hann datt jafnóðum. Þá
festi ég hann með títuprjónum. Og það dugði. Nefið á
mér varð sárt og bólgið, en ég vann það til. Og mér er
óhætt að segja, að ég hélt lengur áfram á listabrautinni,
en allir hinir krakkarnir.
Eg reyndi að bera spýtur og göngustafi á nefinu.
Það gekk ekki vel og ég var alveg að eyðileggja á mér
nefið.
ARFUR

ÞETTA
Úr brúðkaupssiðabók þggerts
Ólafssonar:
„--------Með því minna forn-
sagnirnar eru þennan dag miklu
styttri en verið hafa fyrirfarandi
daga, þá verður máltíð tímanlega
úti. Skal þá stytta fyrir sér stund-
ir með ýmissu saklausu gamni,
gleðum eður leikum, sem lofleg
venja var forfeðra vorra: Nú eru
slíkar skemmtanir mikinn part
aflagðar sökum þess, að oft hafa
yfirboðnir af ótímabærri vandlæt-
ingu þær með öllu bannað og af-
tckið, vegna einhverra misjafnra
manna vanbrúkunar og gárunga-
skaps, sem hneyksli og annan
vondan vana liefði kunnað orsaka.
En ekki vitum vér þess getið,
að fyrirmenn hafi tekið sér fyrir
hendur að lagfæra svoddan leiki,
hverjir þó sennilega hafa við sig
bundna sína nytsemi, miklu stærri
en menn almennilcga ætla. Það
má sjá af dæmum annara landa,
hversu dofnar þjóðir hafa við
lystilegar komediur cður sjónar-
spil uppörfast, samt þorparalegt
fólk kurteislegt og siðlátt orðið,
að ég ei tali um- hve mjög þeim
hefur fram farið við æfing líkams
hreystileika. Hví skyldu þá ekki
sömu meðöl tjá oss íslendingum,
sem slenfullir og dofnir erum orðn-
ir, af því vér höfum misst öll tæki-
færi til örfandi siðlátlegrar skemmt
anar og ekkert fáum vér að'sjá
er oss kann að vera til lærdóms
eður aukningar í bæjarlegum sel-
skap, svo þar er engin þjóð í ver-
öldu (ég undantek skrælingja og
villimenn hins nýja heims) jafn
hrygg og dauf og þegjandi sem vér,
hverjir ekkert höfum að gamna
oss með annað en hið naganda,
brennanda ólukku-vín, Ixvers af-
reksverk vér of oft sjáum. Fylgir
þar af annað, nefnilega ráðleysi,
nær finna þarf nokkuð nýtt til
gagns, þegar liið gamla brestur —“
Barnið: Til hvers er rigningin,
mamma?
Móðirin: Guð lætur rigna, svo
að grasið geti gróið.
Barnið: En til livers lætur hann
rigna úti á sjónum?
æðvitunin um það að vei'a
ekki lengur lieiðarlegur maður.
Hann hafði viljað leggja allt í söl-
í sölurnar til að vera félögum sín-
urn að liði. Og þetta var árangur-
inn. Hvað hafði annars gerzt?
Hann vissi ekki hver það var,
! sem hafði komið ríðandi niður veg-
inn.
j „Hvern skutu þeir, Walker?“
! spurði Joe loks, þegar þeir
| gengu inn Emsleydalinn.
Walker sendi honum ein-
I kennilegt augnaráð. „Eg býst
við það hafi verið Oldroyd.11
„Oldroyd," endurtók Joe
hryggur. Sástu hann?“
,,Nei,“ svaraði Walker fljót-
mæltur.
Joe trúði honum ekki.
„Heldurðu að þeir hafi hitt
hann?“ spurði hann lágt.
„Eg veit það ekki,“ svaraði
Walker. Joe heyrðiát á röddinni
að þetta mundi vera satt
„En hvers vegna ætli hann
hafi farið frá verksmiðjunni og_
vélunum? Eg skil ekkert í
þessu,“ ságði Joe eftir nokkra
þÖgn.
„Ætli þeir hafi ekki sent
þetta barn, sem við sáum, með
boð til hans,“ sagði Walker.
„Það datt mér ekki í hug."
„Það var Aú ekki vandi að
láta sér detta það í hug,“ svar-
aði Walker í hæðnisrómi.
„Jæja, það er þó bót í máli fyr-
ir okkur, að við skutum ekki.“
„Við erum jafn sekir hinumh
sagði Joe þurrlega. ,„Við hefð-
um átt að hindra þá í að
skjóta.“
„Já, þú heldur það,“ sagði
Walker órólegur. „Er ekki rétt-
ast, að ég grafi skammbyssuna
mína hérna?“
„Það getui’ðu gert.“
Þeir grófu skammbyssuna og
héldu áfram ferð sinni, þar til
þeir komu inn á veginn.
Joe hafði ekki fundið tit
neinnar hræðslu álla leiðina,
en þegar þeir komu til Emsley
greip hann ósegjanleg skelfing
Fólk horfði forvitnislega á þá,
al því að þeir voru ókunnugir.
Það var farið að skyggja. Menn
voru að koma heim frá vinnu.
Konurnar stóðu úti í dyrum
í góðviðrinu. Börnin léku sér
úti.
Joe varð hugsað til þess, hví-
líkum óhug mundi slá yfir
þetta fólk, ef það vissi, að
Walker og hann væru Luddist
ar, sero komu beina leið frá
morðtilraun. Alla mundi hrylla
við þeim og telja þeim ofaukið
meðal heiðarlegra manna.
Hver minnsti grunur hlaut að
leiða til þess að þeim yrði fleygt
i fangelsið 1 Annotsfield- —
þröngt og óþokkalegt svarthol,
mnan um fjölda fanga.
Joe smeygði fingrinum niður
með hálsmálinu á skyrtunni,
því að nonum fannst hann vera
að kafna. Hann horfði flótta-
lega í kringum sig og skildi nu
það, sem Walker hafði sagt —
að hann væri hræddur við af-
leiðingarnar /
„Við skulum fá okkur hress-
ingu,“ sagði Walker, þegar þeir
gengu fram hjá veitingakránm
„Vagninum“. — „Mellor lét mig
hafa aura.“
Þegar Joe heyi'ði minnst á
Mellor og Thorpe, minntist
hann þess, að afdrif þeirra
gætu verið undir honum sjálf-
um komið. Þeii’ra vegna varð
hann að gæta fyllstu varkárni,
hvað sem honum sjálfum leið.
i Hann beitti öllu viljaþreki til
að líta glaðlega út. Nú fyrst
minntist hann þess, að hann
hafði ekkert borðað allan dag
inn. Hann féllst á tillögu Walk-
ers og þeir gengu inn í veitinga
stofuna.
Það var mikið um að vera í
veitingastofunni. Veitingakon-
an mætti þeim í dyrunum
skellihlæjandi. Þeirfélagar urðu
þess vísari, að öll þess kæti var
i sambandi við námumann fra
Emsley, stórvaxinn og hrikaleg-
an náunga, sem var svartur um
andlit og hendur og mjög ölv-
aður.
Joe fyrirleit drykkjuskap.
Þar að auki fannst honum allir
horfa á' þá, og allir hlytu að
sjá eithvað óvenjulegt í fram-
komu þeirra og útliti. Þess
vegna' fékk hann sér sæti úti í
horni og bað um mat.
En þegar hann fékk matinn,
koma hann engum bita niður.
Hann starði á drykkjulæti gest
anna og hugsaði með sér, að
fyllisvín stæðu þó morðingjum
miklu ofar.
5.
Will reið yfir Marthwaite-
brúna í rökkrinu á heimleið frá
Scape Scai'e. Hann hafði dvalið
hjá Maríu nokkrar klukkustund
ir og var niðursokkinn í
drauma sína. En við brúarsporð
inn varð fyrir honum hópur
manna í æstu samtali.
..Farið þið af veginum,“ kall-
aði hann gramur, því að hann
vildi njóta drauma sinna.
„Er þetta Will 01droyd?“
spui'ði alvarleg rödd í hópnum.
Sá, sem talaði brá um leið upp
ljóskeri til að vita vissu sína.
Will sá, að það var -Enoch
Smith.
„Hvað viljið þér mér?“ spurði
Will. „Hefur nokkuð komið fyr
ir?“
„Eg hef beðið hér eftir yður
í fullan klukkutíma, Will,“
sagði Enoch og lagði hönd sína
á handlegg Wills. „Hvar hafið
þér verið? Faðir yðar var skot-
inn. Luddistar hafa gert það.“
Það fyrsta, sem Will flaug í
hug var: ,Nú dregst það enn að
ég geti átt Maríu.“ En á sama
augnabliki skammaðist hann
sín fyrir að hafa látið sér detta
þetta í hug, og spurði byrstur:
„Hvar voru hermennirnir þá
þessar lyddur?“
„Þetta gerðist ekki í verk-
smiðjunni, heldur uppi á veg-
inum,“ svaraði Enoch*
„Hvaða erindi átti pabbi frá
vei'ksmið j unni ? ‘ ‘
„Það er sagt að hann hafi
fengið boð. En nú skulið þér
ilýta yður að finna hann. Hann
er í ,,Rauða ljóninu“, sagði En-
och.
„í Rauða ljóninu,“ hafði Will
upp eftir honum og hann fór
smámsa-man að gera sér einstök
ati’iði ljós.
„Við þorðum ekki að flytja
hann lengra,“ sagði Enoch og
bætti við í vingjarnlegum tón:
„Farið þér strax.“
Will hleypti af stað, óttasleg-
inn og áhyggjufullur vegna
föður sins og stökk af baki ut-
an við „Rauða ljónið“.
Honum skildist" strax, að al-
vara væri á ferðum, því að hon-
um var tekið með virðulegri
hluttekningu. Ókyrrð og æsing
lá í loftinu inni í veitingahúsinu.
Menn stóðu í hópum í veitinga
salnum og í stigunum. Allir
töluðu í hálfum hljóðum. Undir
eins og einhver hækkaði rödd-
ina heyrðist aðvörunarhljóð:
Uss-uss
Fólkið rýmdi fyrir Will, þeg-
ar hann gekk gegnum salinn.
Menn, sem hann vai’la þekkti
klöppuðu á axlir hans og hann
sá raunasvip á hverju andliti.
Það var auðséð, að ofbeldisverk
eins og það, sem nú hafði átt
sér stað, var gjörsamlega. ö-
þekkt fyrirbrigði í Iredalnum.
Will gekk upp stigann. ,,Til
hægri — til hægri,“. var kallað
lágt á eftir honum. Hann gekk
þá leið, sem honum var vísað.
Fyrsti maðurinn, sem hann
mætti uppi á loftinu var Henry
Brigg. Hann var lágur vexti og
feitur, rauður í andliti með lítil
dökk augu og grátt hár. Það
var auðséð að hann var mjög
æstur.
„Þei. þei,“ sagði hann, áður en
Will hafði nokkuð sagt, „þúmátt
ekki koma inn strax. Stanclif
friðdómari og fleiri embættis-
menn frá Annotsfield eru inni
hjá honum. Hann er að gera
erfðaskrána."
„Er þetta alvarlegt?“ spui’ði
Will.
„Honum líður illa,“ svarað:
Brigg hátíðlega. „Það blæðn
úr stóri æð. Læknirinn segir að
alvara sé á ferðum.“
Will stundi við. ,,En hvernig
vildi þetta til? í guðs bænum
segið þér mér allt, sem þér vit-