Þjóðviljinn - 07.11.1944, Blaðsíða 1

SOSÍALISTAR
Takið eftir tilkynningu
á 2. síðu blaðsins um há-
tíðahöldin í kvöld.
9. árgangur.
Þriðjudagur 7. nóv. 1944.
222. tölublað.
í 27

Þjóðverjar eru fregar farnir að undlrbúa nýja styrjöld
Rússneska verklýðshyltingin er 27 ára í dag. — Josif
Stalín marskálkur og forseti þjóðfulltrúaráðsins flutti
ræðu í gær í æðsta ráði Sovétríkjanna í tilefni af af-
mælinu.
Stalín sagði árið 1944 hafa verið ár úrslitasigra.
Þjóðverjar hefðu nú verið hraktir víða að landamærum
sínum og inn fyrir þau. Nú væri aðeins eftir fyrir rauða
herinn og bandamenn hans að veita villidýri nazism-
ans banahöggið í sínu eigin greni, og draga fána sína
að hún í Berlín.
Stalín byrjaði á að rekja sögu
sóknarinnar gegn Þýzkalandi á
þessu ári í stórum dráttum.
Sagði hann hina miklu sigra
rauða hersins í sumar ekki
hafa verið mögulega án innrás-
arinnar, en hins vegar hefðu
Bretar og Bandaríkjamenn ekki
getað náð svona miklum og
skjótum árangri án baráttu
rauða hersins.
Rauði herinn berðist nú við
204 herfylki, þar af 180 þýzk.
— í Lettlandi væru 30 her-
fylki innikróuð. Væru þau nú
þunnskipuð og, biðu gereyðing-'
ar. — Þjóðverjar hefðu neyðzt
til að senda 75 herfylki til vest-
urvígstöðvanna vegna innrásar-
innar.
Hann sagcji skipulagningu og
framkvæmd innrásarinnar ekki
eiga sinn líka.
Stalín þakkaði verkamönnum
og bændum Sovétríkjanna fyrir
afrek þeirra í þágu landvarn-
anna þrátt fyrir óskaplega örð-
ugleika.
Bandamenn eru víða komnir yf-
ir Maas, allt frá Nijmegen til sjáv-
ar.
Þjóðverjar hafa sprengt hpp
brýr y.fir Moerdijk.
Bretar eru komnir inn í úthverfi
Willemstadts.
Þjóðverjar hafa misst um 40000
manna að öllu töldu, fyrir suð-
vestan Maas. Er það um 60% af
iiði því, sem þeir hafa haft þar síð-
í september.
Fyrir norðan Maas hafa fiug-
vélar Bandamanna gert mikinn
usla á samgönguleiðum Þjóðverja.
Síðustu leifar Þjóðverja á Wal-
cheren eru nú mestallar í Middel-
burg.
Hernaðaraðgerðir Bandamahna
eru mestmegnis framkvæmdar af
vaða stöðugt í sjó.
Siglingaleiðiii til Antverpen má
heita opin.
VOrn Þjóðverja að nesto
■ i HIHiliMI iMllll mm Jmmm —
lokiO fyrir suðvestan}Maas
v.
Bandamenn eru nú víðast komnir að Maas og Moer-
dijk og sums staðar yfir.
Nokkur þúsund Þjóðverja verjast á dreifðum stöð-
um á syðri bakka Maas.
Vel gengur að uppræta síðustu leifar varnarliðs
JÞjóðverja á Walcheren.
AÐRAR VÍGSTÖÐVAR.
Bandaríkjamenn hafa
sótt
lengra inn í skóginn fyrir suðaust-
an Aaðhen.
í Austur-Frakklandi eru fransk-
ar hersveitir fáeina kílómetra frá
St. Dié, sein er við eitt af skörð-
unum í Vogesafjöllum.
AUSTURVÍGSTÖÐVARNAR.
Moskvuútvarpið sagði í gær-
kveldi, að engar stórbreytingar
hefðu orðið á austurvígstöðvunum
í gær. — En ekki ber að álíta það
sönnun þess, að þar ríki kyrrð
núna.
Ymis merki sjást um að Þjóð-
verjar ætli að verja Búdapest
meðan auðið er.
At'hyglisvert er, að fásistastjórn-
in hefur skipað öllum borgurmn i
Búdapest að afhenda tafaælaust
öll \fopn, sem þeir kunni að hafa
í fórum sínum. — Mundi þó í
fljótu bragði virðast eðlilegra. að
borgararnir væru vopnaðir, þegar
hætta steðjar að.
Hann sagði sovétþjóðirnarJ
vilja lifa í friði við allar þjóðir.%|l
— Þær hötuðu ekki Þjóðverja y
vegna þess að þeir væru út- :
lendingar, heldur af því, að þeir ’
héfðu leitt ólýsanlegar þjáning- 1 i
ar yfir.sig og aðrar þjóðir.
Stalín fagnaði því, að mikill :/
árangur hefði náðst á ráðstefn-
unni í Dumbarton Oaks. — Þar
be|ðu 9 af hverjum 10 ágrein- l
ingsatriðum verið leyst í ein-
drægni. — Það ætti ekki að
leggja áherzlu á það, að á- ;
greiningur væri til á meðal
Bandamanna, heldur á hitt,
hvað hann væri í rauninni lítill.
Enda hefði óvinunum alveg mis-
tekizt. að hagnýta sér hann. ú
. Viðræðurnar við Churchill
hefðu líka leitt í ljós, að sam-
vinna Sovétríkjanna við Breta ,
og Bandaríkjamenn byggist
ekki á augnabliksduttlungum,
heldur á mjög mikilvægum,
sameiginlegum hagsmunum.
„Hlutverk okkar“, sagði Stal-
ín, „er ekki aðeins að sigra
Þýzkaland hernaðarlega, efna-
hagslega og stjórnmálalega,
heldur að sjá svo um, að það
geti aldrei frámar hleypt af
stað stríði. — En það dylst eng-
um, að Þjóðverjar eru nú þegar
farnir að undirbúa nýja styrj-
öld. ... Það er ekki nóg að af-
vopna óviniúa algerlega. — Það
verður að skapa stofnun, sem
sé útbúin þeim tækjum, sem
duga til að tryggja frið og Ór-
yggi í heiminum. — Það má
ekki koma fyrir aftur, að hin
friðsömu ríki séu óviðbúin, þeg-
ar alvopnuð árásarríki ráðast á
þau eins og þegar Japanar réð-
ust á Pearl Harbor“.
Stalín lauk ræðu sinni með
því að segja að horfur væru á
að ekki mundi líða á löngu áð-
ur en rauði herinn lyki hlut-
verki sínu í stríðinu.
I
Moyne iávarður
myrtur
Moyne lávarður, ráðkerra
brezku stjómarinnar i Egijtalandi,
var myrtur i Kairo í gœr.
'Moyne var að stíga út úr bíl
?símim fyrir utan bústað sinn þegar
tveir menn skutu á hann og )>íl-
stjóra hans, sem dó þegar. En
Moyne var fluttur með lífsmarki
í^sjúkrahús og andaðist skömmu
síðar.
Morðingjarnir náðust'. - Egifzka
stjórnin hefur lýst því yfir, að
þeir séu ekki Egiftar að þjóðemi.
Josif Stalín.
Jón Svcinsson
(Nonni) dvelur nú í
sjúkrahúsi í Þýzka-
landi
Utanríkisráðuneytið hefur und-
anfarið gert fyrirspurnir um líðan
íslendinga í Mið-Evrópu. Hafa
þegar borizt upplýsingar frá all-
mörgum þeirra. Er líðan þeirra yf-
irleitt góð og segjast þeir ekki
þurfa á fjárhagslegri aðstoð að
halda.
1 bréfi frá Jóni Sveinssyni rit-
höfundi (Nonna) segir, að hann
dvelji nú á sjúkrahúsi í Esch-
weiler nálægt Aaehen í Þýzka-
landi, en hann er nú nærri 87 ára.
Skýrir hann einnig frá því að hann
hafi nýlega haft samband við
skyldfólk sitt hér méð aðstoð
Rauða krossins.
Fréttatilkynning frá rílcis-
stjóminni.
Sovétsendiherrann tekur
móti gestnm
/ tilefni af 27 ára afmœli Sovét-
rílcjanna tekur sovétsendiherrann
móti gestum í dag, 7. nóvember,
kl. o—7 e. h.
r
Framlag Islands til
' ' UNRRA
Thor Thors, sendiherra islands
í Washington, afhenti 13. okt. s.l.
Lehman aðalforstjóra hjálpar- og
endurreisnarstofnunar hinna sam-
einuðu þjóða (UNRRA) ávísun að
upphæð 200.000 dollara, og er
greiðslan liluti af framlagi íslands
til stofnunarinnar.
I tilefni af þessu segir í frétta-
tilkynningu stofnunarinnar, að ís-,
land hafi orðið til þess fyrst með-
lima að greiða 50 þúsund dollara
upp í framlag sitt til stofnunarinn-
ar 14. janúar í ár, og að síðan
hafi ísland greitt að fullu hluta
fsinn í framkvæmdakostnaði stofn-
unarinnar.
Morawski í Praga
Osubka-Morawski, formaður
pólsku Þjóðfrelsisnefndarinnar, og
nokkrir aðrir meðlimir nefndarinn-
ar komu nýlega í kynnisför til
Praga, útborgar Varsjár, sem
rauði herinn frelsaði fyrir skömmu.
Eftir heimsóknina gáfu meir en
200 borgarar sig fram á tveimur
tímum í einni liðssöfnunarmiðstöð
til sjálfboðaþjónustu í pólska hern-
u m.