Þjóðviljinn - 11.11.1944, Blaðsíða 3

Laugardagur 11. nóvember 1944.
ÞJÓÐVILJINN
3
“---------------------------j
Málgagn
Æskulýðsfylkingarinnar
(Sambands ungra sósíalista)
Greinar og annað efni
sendist á skrifstofu félags-
ins, Skólavörðust. 19, merkt
„Æskulýðssí ðan “.
i---------------------------
Nokkur orð um æsku-
lýðssfðuna
Hið stóraukna fvlgi sósíalism-
ans meðal unga fólksins að und-
anfömu, sem m. a. kemur einna
gleggst í ljós í örilm vexti Æsku-
lýðbfylkingarinnar — félags ungra
sósíalista — er lirundið hefur af
stað glæsilegu athafna- og félags-
lífi, meðal róttækrar æsku Reykja-
víkur, hcfur sannfært okkur um
það, að nauðsynlegt sé. að ungir
sósíalistar fái tækifæri til að ræða
áhugamál sín opinberlega og hafi
sitt eigið málgagn.
Æskulýðssíðan, sem komið hef-
ur í Þjóðviljanum öðru hvoru, um
nokkurt skeið. og framvegis mun
koma í hverju laugardagsblaði,
hefur orðið mjög vinsæl meðal al-
þýðuæskunnar.
I Æskulýðssíðuna ritar einungis
ungt fólk. Hún er sá vettvangur,
þar sem íslenzk æska, sem aðhyll-
Ist kenningar sósíalismans. ræðir
hugðarcfni sín. Því er okkur, fé-
lögunum í Æskulýðsfylkingunni í
Reykjavík, sem stöndum að Æsku-
lýðssíðunni, hið mesta kappsmál
að hún nái til allrar róttœkrar
•œsku hvar sem er á landinu.
Við viljum hvetja ykkur, ungir
sósíalistar til sjávar og sveita, til
aq skrifa Æskulýðssíðunni bréf,
senda henni greinar um resknlýðs-
mál og annað efni. ■
Með því leggið þið skerf til efl-
ingar samtökum okkar og styðjið
fnamtíðarhugsjón okkar: sköpun
sósíalistisks ríkis á íslandi. X.
Forselakosningarnar
I Bandaríkiunum
Hinar nýafstöðu forsetakosning-
ar í Bandaríkjunum eru g'löggt
sýnishorn af þeirri baráttu, sem
nú er háð milli hinna írjálslyndari
afla og afturhaldsins, í kapítal-
iskum þjóðfélögum, viðsvegar í
heiminum.
Hinn glæsilegi sigur Roosevelts
í þessum kosningum táknar um
leið gífurlegan ósigur .fyrir þann
hluta yfirstéttarinnar í Banda-
ríkjunum, sem hneigist að skoðun-
uiti fasismans. Ekki einungis fyrir
Bandaríkin hafa kosningaúpslitin
og sigur Roosevelts mikla þýðingu,
heldur einnig fyrir hinar frjáls-
lyndu ^tefnur um allan heim.
Kosningasigur Roosevelts er ís-
lenzkri alþýðuæsku fagnaðarefni.
Hann er sigur gegn fasismanum,
hinum sameiginlega óvini alþýðu
allx-a landa, og eihn liður í bar-
áttunni fyrir frelsi og mannrétt-
indum, gegn ofbeldi og stríði.
*
Rússneskur
dansflokkur.
Hvers má æska sveitanna vænta
af framtíðinni?
Það er óhætt að segja, að hlut-
skipti sveitaæskunnar hefur verið
lakara en æskunnar í þorpunum
og bæjunum á undanförnum ár-
um.
Það er staðreynd, að unga al-
þýðufólkið er stöðugt að flýja
sveitimar og leita til kaupstað-
anna.
Þeir, sem fylgzt hafa með gangi
þessara mála, óg leggja heilbrigð-
an skilning í þær ástæður, er liggja
hér til grundvallar, taka fráhvarf
æskunnai' frá bernskustöðvum
hennar, sveitunum, ekki sem
merki um vanþroska. Margt af
þessu unga fólki vildi gjarna vera
„heima“ og yrkja jörðina.
En það er margt sem stuðlar að
því, aðftápmikið, ungt fólk yfir-
gefur sveitirnar. Þéttbýli bæjanna
og félagslíf á, án efa, mjög mikinn
þátt i því. Atvinnutækni bæjanna
hefur aukist á síðari árum. mun
hraðar en atvinnutækni sveitanna
og öll vinnubrögð því færst þar
örar í það horf, 6em nútíminn
krefst.
Bæirnir hafa ýms þægindi að
bjóða framyfir dreifbýlar sveitii-,
greiðari samgöngur, meira skemmt
analíf og sumpart meiri lífsþæg-
indi o. s. frv.
Nokkur hluti sveitaæskunnar hef-
ur orðið eftir í sveitunum, af ýms-
um ástæðum, en borið hinar sömu
þrár í brjóstum og þeir eða þær,
sem fóru á „mölina“. Þetta unga
fólk lifir í þeirri von, að hin á-
þreifanlega framþróun tírnans nái
einnig til sveitanna og hafi þær
breytingar í för með sér, sem geri
þeim, er þar búa, fært að una við
sinn hlut, engu síður en kaupstaða-
fólkinu við sinn.
Nú er spurt: Hvað er hægt að
gera fyrir þetta unga.fólk? Ilvað
um framtíð þess?
Nýlega hefur verið mynduð rík-
isstjórn, sem hefur að meginstefhu
,,að tryggja það, að allir lands-
menn geti haft atvinnu við sem
arðbœrastan atvinnurckstur'.
Hér eru engir þegnar íslenzka
ríkisins undanþegnir. Full ástæða
er til að ætla að nýtt tímabil hefj-
ist nú þegar í sögu landbúnaðar-
ins, sem og annarra atvinnuvega,
— að horfið sé burt frá þeirri
kyrrstöðu liðinna áfa, sem rí'kt hef
ur í landbúnaðarmálunum, þrátt
fyrir það, að í valdaaðstöðu hefur
verið stjórmnálaflokkur, sem kall-
ar sig flokk sýeitanna og þykist
vinna að heill þeirra.
í stefnuskrá nýju ríkisstjórnar-
innar er skýrt tekið frám, nð „af
erlendum gjaldeyri bankanna í
Bretlandi og Bandaríkjunum eigi
að verja ,,50 miiljónum krcnui" „til
kaupa á vélum og þessháttar til
áburðarverksmiðju, vinnslu og
hagnýtingar landbúnaðarafurða og
jarðyrkjuvéla og efni til rafvirkj-
ana o. fl.“.
Þessi afstaða ríkisstjómarinnar
til landbúnaðarmálanna má vera
alþýðuæskunni í sveitunum hið
mesta gleðiefni og nægileg hvöt til
að styðja ríkisstjórnina í viðleitni
hennar.
Til þess að takast megi að bæta
lífsskilyrði sveitafólksins, er nauð-
synlegt að á starfsháttum land-
búnaðarins verði veruleg breyt-
ing:
Við íslendmgar megnm ekki við
því að stór hópur liðtækrar, ungr-
ar alþýðuæsku eyði kröftum sín-
um til einskis í sveitunum, vegna
þess að hana vantar verkfæri og
vélar til að yrkja jörðina og hag-
nýta auðlindir hennar. Félagsþrá
æskunnar má ekki drukkna vegna
þess hve dreifð hún er og sam-
vinnuskilyrðin lítil og erfið. Við
verðum að fá þeirri æsku landsins
sem vill vinna við landbúnað,
þann hluta þess til ræktunar, sem
bezt er til ræktunar fallinn. Við
framleiðslu landbúnaðarvaranna
þarf að vinna á tæknilegan hátt,
þannig að hlutföllin á milli fram-
leiðslumagns og neytendaiþarfa
verði svipuð, svo að landbúnaðúr-
inn verði í höndum alþýðufólks
ins í sveitunum, styrkur liður í
þeirri alhliða viðreisn, sém koma
þarf, á sviði atvirínuveganna, til
þess að tryggja velgengni og fram-
tíc| íslenzku þjóðarinnar. Ilvort
ríkisstjórninni tekst að leiða vanda
mál landbúnaðarins til lykta, er að
miklu leyti á valdi sjálfs sveita-
fólksins. Nú kemur til kasta al-
þýðuæskunnar í sveitunum, að
fylkja sér um stefnu stjórnarinnar,
því hér er verið að gera stórfellda
tilraun sem varðar heill hmdbún-
aðarins, eigi síður en annarra at-
vinnuvega. Sú tilraun má ckki
misheppnast. Ó. Þ.

Óskár Þórðarson írá Haga:
tfífoad bídur oor?
Hvað bíður vor, sem vorum til þess fæddir
að vera skortsins börn í þessum heimi?
Hvern undrar það, þótt oss um frelsi dreymi?
Vér erum menn, sem stynjum þjáðir, hæddir.
Þótt feður vorir hafi böl sitt borið
í bljúgri þrá, — um daga sína alla, —
hvort auðnast oss að sjá þá fjötra falla
og fáum vér úr þeirri spurning skorið,
/
bvort öreigarnir eignist þessa jörð
sem ennþá titrar, mædd af reiði — og blóði.
Ó, móðir jörð, hið eina athvarf vort .-.......
Má hönd vor græða þenna sviðna svörð?
Mun sveit vor duna af nýju frelsisljóði,
þess fólks er aldrei framar líður skort?

Áfengið «g sósíalisminn
íslenzk æska horfir bjartari aug
um en fyrr fram í tímann. Nú á
hún fremur en áður kost á því að
ráða málefnum sínum sjálf. Það
þjóðfélag sem nú er að verða tiþ
verður fyrst og fremst mótað af
þeirri æsku, sem nú er að vaxa,
því æskan erfir landið og bvgg-
ir það. Æskan hefur þegar mark-
að sér stefnu, stefnu sem byggist
á jafnrétti og bræðralagi allra
manna. Hún strengir þess heit að
skapa sér og niðjum sinum að-
stöðu til þess að nota hæfileika
sína, þjóð sinni til blessunar. Þessu
háleita marki verður því aðeins
náð, að hver einasti maður leggi
krafta sína fram jafnframt því,
sém engum verður leyft að lifa
snikjulífi á öðrum.
Eitt frumstæðasta skilyrðið til
þess að skapa almcnna velmegun,
er að skapa lieilbrigði þegnanna.
Heilsuleysið er böl og heilsulaus
maðuir verður alltaf byrði á fjöld-
anum.
En við getum öll átt þessa vofu
'yfir okkur og hljótum því að rétta
liver öðrum 'bróðurhönd, þegar
þann ömurlega gest ber að garði.
En við hljótum þá jafnframt að
gera þá kröfu til félaga okkar, að
þeir hafi ekki heilsu sína að leik-
soppi.
Er hægt að liugsa sér ömurlegra
hlutskipti, en að láta sjálfskápar-
vítin eyðileggja heilsu sína og
starfsgetu? Eg á þar fyrst og
fremst við örlög drykkjumanns-
ins.
Okkur blöskrar öllum sú fjár-
hæð, sem varið er til áfengiskaupa,
enda þó við sjáum reikningana
aldrei eins og þeir eru í raun og
veru, og á ég þar aðeins við þá
hlið sem að fjármálunum snýr.
Peningatjónið er áreiðanlega
hverfandi hjá hinum andlegu verð-
mætum sem fara forgörðum í flóð-
bylgjum áfengisins. Þegar áfengið
hefur einu sinni náð tökum á
inanni, þá er öllu fórnað fyrir það.
Þeim eiginleikum sem gefa mann-
inum persónuleik og tilverurétt er
varpað á glæ um leið og þeir verða
smámsaman sníkjudýr á þjóðfé-
laginu. Þess vegna hlýtur hver
sann^r sósíalisti að vera bindind-
ismaður. Það er ekki hægt að
skapa almenna velmegun fyrr en
áfengisbölinu hefur verið útrýmt
með öllu. Það þýðir ekki að tala
um að allir hafi aðstöðu til að
nota hæfileika sína meðan áfengið
er látið mergsjúga fjölda manns
og ræna þá starfsorku og heiðri.
Þess vegna leyfi ég mér að skora
á alla unga sósíalista að fylkja sér
undir merki bindindisins. Þið leiðið
göfugar hugsjónir aldrei til sigurs
við hlið Bakkusar.
En við hefjum sóknina ékki
fyrst og fremst með skrautyrtum
skálaræðum, því af þeim höfum
við meir en nóg. En við eigum að
strengja þess heit að boða bind-
indi með breytninni. Við lítum á
drykkjuskapinn sem helbera fjar-
stæðu, sem er hættuleg hugsjón-
um okkar, og sköpum þannig þá
afstöðu til áfengisins að neyzla
þess þyki innan skamms tíma jafn
fjarstæðukennd og vígaferli þykja
nú orðið hér á landi. G. B.