Þjóðviljinn - 11.01.1945, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 11. janúar 1945.
ÞJÓDVl LJINN
7
Draumurinn hennar Ástu
greiða atkvæði með því, að stelpan verði send til Sa-
hara?“
Öll blómin réttu upp hendurnar. Rósin var að koma
aftur frá lindinni og var nú orðin miklu hressari. „Það
er bezt, að hún verði höfð eina viku á eyðimörkinni“,
kallaði rósin.
Ásta fór að gráta. Hana langaði svo mikið heim til
pabba og mömmu. Hvernig átti hún að vera ein úti á
eyðimörku?
Dómarinn blístraði hátt'. í sama bili kom stórt, grátt
ský svífandi.
„Taktu þessa stúlku og farðu með hana til Sahara“,
sagði sverðliljan, „og komdu með hana hingað aftur
eftir viku. Hún má ekki vera nálægt neinni lind eða
læk. Mundu það“.
í sama bili greip skýið Ástu og hún barst með því
á fleygiferð yfir fjöll og dali Hún þorði varla að horfa
niður fyrir sig. Hana svimaði.
Því lengra sem hún barst með skýinu, því heitara
varð loftið í kringum hana. Seinast lækkaði skýið flug-
ið og Ásta stóð allt í einu á miðri eyðimörkinni Sahara.
Hún sá ekkert nema sand, eins langt og augað eygði.
Og sólin skein á auðnina brennandi heit.
„Eg sæki þig eftir viku“, sagði skýið og flaug sína
leið. Ásta stóð ein eftir í sandinum svöng og sárþyrst.
Hún grét allan daginn. Ó, hvað tíminn var lengi að
líða.
En allt í einu kom skýið og greip hana með sér.
Hún þaut eins og fugl yfir fjöll og dali. En skyndilega
hrapaði hún hægt niður á engið, þar sem blómadóm-
stóllinn var og sverðliljan sat.
Rósin og pelargonian voru orðnar feitar og hraust-
legar en Ásta var vesaldarleg með tárvot augun.
„Þú mátt fara heim“, sagði dómarinn.
„Get ég fengið að drekka fyrst?“ stundi Ásta.
Stór Maríustakkur kom fullur af vatni og Ásta drakk
úr honum.
Síðan tóku rósin og pelargonian hana á milli sín og
leiddu hana heim aftur.
„Ætli mamma og pabbi séu ekki orðin ákaflega
hrædd?“ sagði Ásta.
ú(ift 0$ ÞETT4
Menn hafa oft fundið ein-
kennileg hljóðfæri meðal frum-
stæðra þjóða. Til dæmi fannst
í jörð í Mexíko, rétt fyrir alda-
mótin, hljóðpípa, sem var í lög-
un líkust djöfli með háan hatt.
Var blásið í hattinn og fingr-
unum drepið á víxl í göt,,sem
voru á maga , ófreskjunnar.
Heyrðust þá hvellir tónar.(
Svipað hljóðfæri notuðu Haid
ar í Brezku Kolumbiu. Það var
hljóðpípa í fuglslíki. Var fugl-
inn sjálfur blár og svartur en
„ærgimir hvítir. Milli vængja
fugl„- is sat ófreskja með dýrs-
haus i fanginu og beit í tungu
dýrsins.
★
, ’.ums staðar í Norður-Afriku
er hljómlist talin hættuleg
nema í ófriði. Eftir því sem
Diderot segir, álitu Forn-Egipt-
ar hljómlist óviðeigandi og
vera vitni um léttúð — að trú-
arlegri hljómlist undantekinni-
Við guðsþjónustur sínar léku
þeir á níu strengja hörpur til
heiðurs uxanum Apis.
★
Grikkir höfðu mætur á hljóm
list. Hafa fundizt í jörð í nánd
við Trójuborg fílabeinshörpur,
skreyttar gulli og gimsteinum,
og er haldið, að þeir hafi haft
þær með sér í Trójustríðinu.
Annars telur Platon hljóm- !
list ofaukið í framtíðarríkinu
og vill láta leggja hana niður.

ERICH MARIA REMARQUE:
VINIR
I
til kaupmannsins og segja hon-
um örfá orð í hreinskilni.
„Á ég nú ekki að fara Pat?“
spurði ég.
„Ekkert liggur á“, sagði hún.
Við stóðum við gluggann-
Götuljósin voru að kvikna.
„Viltu sýna mér svefnherberg-
ið þitt, Pat?“
Hún opnaði dyrnar og kveikti
ljós.
Eg staðnæmdist í dvrunum.
Mér flaug margt í hug. „Er
þetta rúmið þitt?“ spurði ég
seinast“.
Hún hló. „Hvers rúm ætti
það annars að vera?“
„Já, auðvitað. Eg sagði þetta
í hugsunarleysi. — Eg ætlaði
bara að segja svona, að hérna
væri þá rúmið þitt. Og hér er
síminn. Nú veit ég það líka. En
nú fer ég. Vertu sæl, Pat“.
Hún tók báðum höndum um
höfuð mitt, þegar ég kvaddi
hana- — Eg hefði viljað vera
kyrr — hvíla hjá henni undir
mjúku, bláu ábreiðunni alla
nóttina. En það var eitthvað í
sjálfum mér, sem reis gegn því.
Það var hvorki velsæmi né var-
kárni, heldur umhyggj'a fyrir
henni sem kæfði ástríðurnar.
„Vertu sæl“, sagði ég. „Það
var gott að heimsækja þig. Þú
hefur ekki hugmynd um, hvað
það var yndislegt. Meira að
segja rommið — og allt. Hvern
ig geturðu verið svona hugs-
unarsöm?“
„Æ, það er nú ekki umtals-
vert — “.
„Jú, — þetta er allt svo nýtt
— fyrir mig“. Eg gekk niður
stigann — út. Og svo tók gatan
við-
— Eg sat einn í herbergi
mínu og hafði ekkert fyrir
stafni góða stund. Svo gekk ég
inn til Ernu Bönig hinum meg-
in í ganginum.
„Eg kem í alvarlegum erinda
gerðum“, sagði ég. „Hvernig
gengur kvenfólki að fá atvinnu
núna, Erna?“
„Það er miklu meira en ó-
mögulegt“.
„Mér datt það í hug. Jæja,
það er þá ekki um neitt að
ræða?“
„Hvað til dæmis?“
„Einkaritari, aðstoðarstarf —
_ U
„Nei, nei. í þeim greinum
skipta atvinnuleysingjarnir
þúsundum. Kann stúlkan eitt-
hvað sérstakt?“
„Hún kemur vel fyrir — “.
„Hvað mörg orð á mínútu?“
„Hvað?“ spurði ég.
„Hvað skrifar hún mörg orð
á mínútu? Hvað kann hún mörg
mál?“
„Eg veit það ekki“, sagði ég.
„En eins og þér vitið, er það
áríðandi við mörg störf, að
stúlkan sé — “.
„Hættið þér nú. Eg kann það,
sem eftir er“. sagði Erna: „Yf-
irstéttarstúlka — hefur átt
góða daga, en ástæðurnar hafa
breytzt o. s- frv. Það er von-
laust. Alveg vonlaust. Yður er
óhætt að trúa því. Það eina,
sem gæti bjargað henni, er að
einhverjum lítist sérstaklega
vel á hana og hann troði henni
inn í einhverja stöðu. En það
er líklega ekki það sem þér
viljið. Er það?“
„Það er skrítin spurning“.
„Nei. Það er ósköp eðlileg
spurning“, svaraði Erna beizk-
lega. „Og ég skal gefa yður gott
ráð: Þér verðið sjálfur að
vinna fyrir tekjuni, sem nægja
handa tveimur. Það er'einfald-
asta lausn málsins. Giftið þið
ykkur“.
„Það var þá heilræði“, sagði
ég hlægjandi. „Svo mikið sjálfs
álit hef ég ekki“.
Erna horfði undarlega á mig-
Mér virtist hún eldri og þrevtu
legri, en ég hafði séð hana áð-
ur.
„Nú skal ég segja vður dálít-
ið“, hélt hún áfram. , Eg hef
nóg til að lifa góðu lífi og meira
en það. En það get ég svarið,
að ef einhver bæði mig í al-
vöru og einlægni að verða kon-
an sín, þá mætti allt hitt fara
veg allrar veralcter fyrir mér,
þó að við vrðum að hreiðra um
okkur uppi á hanabjálkalofti.
— Það er nú svona. Við eigum
öll einhverja draumóra í fór-
um okkar“, bætti hún við hlæj
andi til að draga úr alvörunni.
„Þér líka“, sagði hún og depl-
aði framan í mig augunum
gegn sígarettureykinn.
„Vitleysa!“ sagði ég.
„Jæja þá“, sagði hún. „En
þegar maður er svona óviðbú-
inn, segir maður sannleikann
alveg dauð-óvart“.
„Ekki ég“.
XII.
Það var fyrsta daginn. sem
ég var bílstjóri.
Eg ók hægt eftir götunni með
vasana fulla af smápeningum
og sígarettum, og leit í kring-
um mig eftir bílastæði. Það
var ekki skemmtileg tilhugs-
un, að nú mátti hver glópurinn
kalla til mín og láta mig fara
með sig hvert, sem honum þókn
aðist- En hvað um það? Eg var
svo mörgu vanur — mörgu, sem
var talsvert verra. Auk þess
bjóst ég ekki við að verða bíl-
stjóri lengi. Það var ekki um
annað að gera en sætta sig við
það og græða á því það sem
hægt var að græða.
Loksins fann ég bílastæði
sem ég var ánægður með. Þar
stóðu fimm bílar 'fyrir. En
þetta var í nánd við Hótel
Waldecker og í aðalverzlunar-
hverfi borgarinnar. Þangað
hlutu að koma nógir viðskipta-
vinir.
Eg fór út úr bílnum. í sama
bili kom stór maður í leður-
treyju út úr fremsta bílnum og
sagði við mig formálalaust:
„Burt með þig, og það á auga-
bragði“.
Eg mældi manninn með aug-
unum. Ef í hart færi, bjóst ég
við, að geta gert honum sæmi,-
leg skil, sérstaklega, af því að
hann 'var í þessum þykka
frakka.
„Skafðu úr eyrunum á þér.
Eg var að segja þér að h-ypja
þig burt“, sagði hann og h’-ækti
út úr sér sígarettubút.
Hann var viti sínu fjær út
af því að sjá nýjan keppinaut.
En ég átti líka rétt á að vera
hér. Mig langaði til að útkljá
málið friðsamlega:
„Eg býð þér heldur í staup-
inu upp á góðan kunningsskap“,
sagði ég. Eg vissi, að það var
siður, þegar nýr bættist við í
hópinn, að hann bauð hinum- í
staupinu, fyísta daginn á bíla-
stæðinu. Mér virtist hinir líka
vera fúsir til að taka boði mínu
og einn þeirra yngri reyndi að
sefa Gústaf — þann, sem var
að troða illsakir við mig — og
sagði, að ég hefði ekkert gert
honum.
En Gústaf hafði áreiðanlega
illan bifur á mér. Eg skildi líka
ástæðuna. Hann hafði Undir
eins fengið grun um, að ég
væri af öðru sauðahúsi.
„Nú tel ég upp að þremur“,
sagði hann. , Og svo — “
Hann var höfði hærri en ég.
Það var víst það, sem hann
hélt að riði baggamuninn.
Eg sá að hverju dró. Þó gerði
ég eina sáttatilraun enn.
„Einn —“ sagði Gustaf og
fór að hneppa frá, sér frakkann-
„Hættu þessum fíflalátum.
Við skulum heldur fá okkur
hressingu“, sagði ég.
„Tveir“, drundi Gústaf.
Nú átti ég ekki á neinu völ.
En ég ætlaði ekki að láta slá
mig til jarðar í fyrsta höggi.
„Tveir og einn eru — “ Gústaf
færði húfuna aftur á hnakka
og var grimmdarlegur ásýnd-
um.
„Haltu kjafti, fábjáni!“ kall-
aði ég með skipandi yfirmanns
rödd. Gústaf góndi á mig og
hopaði jafnvel feti fjær mér.
Þá var hann kominn í hæfilega
fjarlægð og lá vel við höggi.
Eg sló hann. Það var satt að
segja mikið högg. Eg fylgdi því
eftir með öllum þunga líkam-
ans. Og það var heppni,, að
fyrsta höggið var svo vel úti
látið, því að ég kunni alls ekki
hnefaleik — mig hafði aldrei
langað til að læra hann. En
þetta dugði Það var eins og
Gústaf hefði verið gefið morfín.
Hann seig máttlaus til jarðar.
„Hann hefur gott af þessu,“
sagði ungi bílstjórinn. „Nú hætt
ir hann líklega loksins að láta