Þjóðviljinn - 13.03.1945, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 13.03.1945, Blaðsíða 7
Þriðjudagur 13. marz 1945. 7 ÞJÓÐVILJINN Mikkjel Fönhus: Hrakningar bjóraf jölskyldunnar Þetta voru heldur ekki fyrstu bjórarnir, sem sáu það., En það var orðið langt síðan þeir höfðu verið# hér. Hvernig sem á því stóð, höfðu þeir flutt. Það getur vel verið, að þeir hafi verið búnir að fella öll smátré kringum tjörnina og naga svo mikinn börk, að lítið hafi verið orðið um fæðu. En bjórahúsið stóð enn. Það var stórt hús sunnan við tjörnina, náði níu álnir upp á land og langt út í vatnið. Það var auðséð, að húsið hafði verið lengi í eyði. Allt trjásmælki úti og inni var orðið feiskið og fúið. En húsið sjálft var traust að sjá. Það var grasi gróið að ofan. Bjóramamma hafði séð þetta hús í fyrra sumar. Hún steypti sér í vatnið, fann innganginn á augabragði og skreið inn. Inni í húsinu lágu fúnar frjágreinar, sem bjórarnir höfðu legið á. En hún fann líka dálítið, sem hún vissi ekki hvað var. Eitthvað var það líkt steini. \ en holt innan og fjarska létt', þegar hún tók það upp. Bjórarnir stungu sér hver af öðrum og komu á eftir henni inn í húsið. t Litlu seinna synti bjórapabbi yfir tjörnina og labb- aði inn í skóginn til að kanna hann. Skógurinn var þéttur. Hér og þar voru brotnir trjá- stofnar, sem ekki voru sléttir í sárið, eins og eftir sög eða öxi. Sárið var snubbótt og ójafnt. Bjórapabbi sá, að þessi tré höfðu ekki fallið af mannavöldum. Hér höfðu frændur hans verið að verki, einhvern tíma fyrir löngu. Fám 'dögum seinna hefði mátt sjá á mörgu að bjóra- fjölskylda var komin að Svörtutjörn. Sá atburður hafði "gerzt fyrir þrjátíu árum, að maður neðan úr Grenidal hafði farið hingað úpp í skóginn en aldrei komið aftur. Fólk hélt, að hann hefði drukkn- að í Svörtutjörn og því voru margir smeykir við að fara þar um. En einn góðan veðurdag kom þó maður gangandi að Svörtutjörn. Hann hafði poka á bakinu og öxi í hend inni. Hann hjó öxinni í mörg trén, sem hann fór frarn hjá svo að hvítt ör kom í stofninn. Hann var að merkja trén, sem átti áð höggva að vetri. Maðurinn, sem hafði keypt skóginn í vor, ætlaði að fara að láta höggva þau. 7(itt ÞETTA f ERICH MARIA REMARQUE: VINIR * Það er gömul hugmynd að láta örninn tákna eitt og ann- að. Fomþjóðin Etrúskar létu amarmynd tákna styrk og vald ríkisins. Hjá Rómverjum tákn- aði örn með þanda vængi her- sveitir þeirra. Keisarinn í Bys- anton lét örninn tákna vald sitt í austri og vestri. Prúss- landskeisari gerði öminn að skjaldarmerki ríkisins, og fleiri þjóðhöfðingjar ■ fóru að dæmi hans. Skjaldarmerki Prússlands var svartur öm. Aftur á móti var hvítur örn skjaldarmerki Póllands. Napóleon lét örninn tákna keisaradæmið Frakkland. | Örninn var gerður að tákni Bandaríkjanha á dögum Benja- míns Franklins. En hann var mjög á móti því og ritaði á þá leið: „Eg vildi að örninn hefði ekki verið gerður að tákni rík- isins. Lifnaðarhættir hans eiu óheiðarlegir. Hann aflar sér ekki fæðu á ærlegan hátt. Oft má sjá örninn sitja á grein og horfa á haukinn, þegar hann er að veiða fisk. Og þegar hauk- urinn hefur náð fiskinum, ræðst öminn að honum og tekur fisk- inn af honum. Sjálfur er öm- inn of latur til að veiða.“ skilningur?“ hvíslaði hún í bænarrómi. „Hver veit? Gæti ekki verið. að hann hefði lagt þetta til hliðar í laumi, til að geta grip- ið til þess, ef illa færi?“ Hún stóð á fætur og nú /oiu hreyfingar hennar ósjálfráðar Hún kom nær mér. ♦„Jú, það er satt. Eg veit að það er satt“, hvíslaði hún. „Þessi lævísi! Hann hefur nurlað saman pen- inga, án þess að ég vissi. En ég tek þá. Og ég skal eyða þeim á einu kvöldi — hverjum einasta eyri!“ Eg þagði. Þetta var nóg í bráðina. Hún var að átta sig á fyrsta reiðarslaginu — að Hasse var dáinn. Því næsta varð hún að taka eins og það var. Mér datt í hug, að líklega mundi hún fleygja sér í gólfið, þegar hún frétti, að hann hefði hengt sig. En hún um það. Það var ekki unnt að vekja Hasse upp frá dauðum hennar vegna. Hún fór að gráta. Hún grét hátt og ákaft með miklu tára- flóði, eins og bam. Það tók góða stund. Eg hefði viljað gefa mikið til að hafa cigarettu vað hendina. Eg get helzt ekki horft á neinn gráta. Að síðustu jafnaði hún sig. Hún þurrkaði sér um augun og klíndi dufti á andlitið án þess að líta í spegil. Og hún gleymdi að loka dósinni, þegar hún lét hana niður í handtösk- una. „Eg botna ekkert í þessu,“ sagði hún lágt og veikróma. „Eg skil þetta ekki. Harin hefur líklega verið góður mað- ur.“ „Já, hann var góður maður.“ Eg sagði henni hvar lögreglu- stöðin væri, þangað yrði hún að fara. en nú væri lokað þar. Mér fannst, satt að segja rétt- ast, að hún færi þangað ekki strax. Hún hafði heyrt nóg þennan daginn. Þegar hún var farin kom frú Zalweski út úr dagstofu sinni. „Var ég áreiðanlega eini mað- urinn sem var heima?“ spurði ég og var bálreiður við sjálfan mig. „Já, þér og Georg. Hvað sagði hún?“ „Ekkert.,, „Það var það bezta.“ „Ekki er það nú víst.“ „Eg hef enga meðaumkun með henni/ sagði frú Zalweski ákveðið. „Ekki minnstu með- aumkun.1 „Meðaumkun er líka einskis- virði í þessum heimi,“ svaraði ég önugur* „Hún er dulin gleði yfir óhöppum annarra. Það vit- ið þér. Hvað er annars orðið framorðið? Mig langar til að hringja til Patrice klukkan sjö. En ég vil helzt ekki hafa neina áheyrendur. Er hægt að koma því svo fyrir?“ „Þér getið flutt símann inn í eldhúsið, ef þér viljið. Snúran er nógu löng. Fríða er farin og það er enginn heima nema Ge- org.“ „Það er ágætt,“ sagði ég Eg barði að dyrum hjá Ge- org. Það yar orðið langt, síðan ég hafði talað við hann. Hann sat álútur yfir borðinu og var ákaflega vesældarlegur. Stór pappírsbunki var á borðinu fyr ir framan hann. „Gott kvöld, Georg,“ sagði ég. „Hvað ert þú að gera?“ „Fyrirtækið er að gera upp reikninga sína og hætta,“ sagði hann og brosti dauflega. ,,.Er það ekki ágæt dægrastytting á aðfangadagskvöld?“ Nú sá ég að það voru sundur- rifnar stílabækur, efnafræðafor- múlur og þessháttar, sem lá á borðinu. Hann var magur og náfölur. Eyrun voru eins og þau væru úr vaxi. „Hefurðu borðað í dag?“ spurði ég. „Það kemur ekki málina við,“ svaraði hann. „Það er ekki sultinum að kenna. Eg get bara ekki haldið áfram. Eg gefst upp. Það er ekkert annað.“ „Fellur þér það illa?“ !,Já.“ „En líttu á mig, Georg. Held- urðu að ég hafi ekki einhvern tíma ætlað að ' verða eitthvað annað en hljóðfæraleikari á vændiskvennamarkaði eins og Kafé Intemational?“ Hann sveigði fingurna afturá bak svo að brakaði í þeim. „Ju, ég skil það. En það er mér ekki léttbærara fyrir því. Námið var mér allt. En nú hef ég séð, að þetta strit er til einskis. Til hvers á ég eiginlega að lifa?“ Mér lá við að brosa, þó að hann væri þjáningarlegur og tæki sér þetta sorglega nærri. „Þú ert flón. Heldurðu að þú sért fyrsti maðurinn, sem gerir þessa uppgötvun? Auðvitað er allt tilgangslaust. Við lifum ekki til að vinna eitthvað sér stakt eða gera eitthvert gagn. Svo einfallt er það ekki. Stattu á fætur. Gerðu þig dálítið snyrtilegan, og svo ferðu með mér til Kafé Intemational og gerir þér glaðan dag í tilefni af að þú ert orðinn maður. Hingað til hefurðu verið skóladrengur. Eg sæki þig eftir hálftíma.“ „Nei,“ sagði hann. Hann var alvarlega hugsjúkur. „Jú. Þú kemur víst. Þú gerir mér greiða með því. Eg veið einn míns liðs og hlakka ekkert til þess.“ Hann horfði á mig efabland- inn. „Ef þér er áfram um það —“ tautaði hann, „þá ætti mdr auðvitað að vera sama.“ „Þarna sérðu,“ sagði ég „Þetta er dágóð byrjun.“ -----Eg bað um samtal við Pat klukkan sjö. Eftir þann tíma var ekki nema hálft gjald, og því gat ég talað helmingi lengur við hana, en ég hefði gert annars. Eg settist á borðið í forstofunni og beið. Innan úr eldhúsinu lagði fyrir þef af feiti og káli. Mig langaði ekki til að tala við Pat í því andrúmsloft. Eftir stundarfjórðung fékk ég sambandið og Pat kom strax í símann. Þegár ég heyrði mjúka. lága rödd hennar, varð ég svo hrærður, að ég kom fyrst engu orði upp. „Pat! Er þetta þú sjálf?“ stamaði ég. ,.Eg sit hérna á forstofuborðinu hennar frú Zalweski — og ég skil ekki — —. Hvernig líður þér, Pat? Ertu á fótum?“ „Mér líður vel, elskan. Eg sit í glugganum í herbergi míriu • og er í hvítu baðkápunni. Það er hríð úti.“ Eg sá þetta allt í anda. Hríð- arfjúkið utan við gluggann og Pat,þar sem hún sat álút í glugganum. „Guð hjálpi okkur, Pat. Þess ir bölvaðir peningar! Ef ég ætti peninga, mundi ég fara strax með flugvél og vera hjá þér í kvöld.‘ „Já, elsku------“ Hún þagnaði. Eg heyrði bara suðið í símanum. „Pat, ervu þarna?“ „Já — en þú mátt ekki minn- ast á þetta. Mig fer að svima/ „Mig svimar líka,‘ sagði 'ég. „Segðu mér, hvað þú hefur fyr- ir stafni.“ Hún fór að segja mér frá hinu og öðru. En ég tók ekki eftir, hvað það var, hlust- aði bara á rödd hennar. Eg sat hálfbogin á borðinu beint á móti villisvínshausum og eld- húsdyrunum, þar sem matarþef urinn var. En mér fannst hafa opnast hlið inn í aðra veröld og þaðan streymdi birta og yl- ur. Hún kom með fagra drauma, æsku og þrá. Eg lét fæturna hvíla á stól, studdi hönd undir kinn og starði á villisvínshaus inn og eldhúsdyrnar. — En það skipti engu. Eg sá kornakra í gullnum kvöldroða og ég sá skógarveg í fölgrænni birtu. Röddin þagnaði. Eg dró anö ann djúpt. „Það er yndislegt að tala við þig, Pat. — Hvað ætl- arðu að gera í kvöld?‘ „Það verður jóláhátíð hérna í kvöld og byrjar klukkan átta. Eg aétla að fara að búa mig.“ „í hvað kjól ætlarðu að fara? „Silfurkjólinn?1* „Já. Eg ætla í „silfurkjólinn.11 Eg var í honum þegar þú barst mig inn ganginn forðum/ „Með hverjum verðurðu?“ „Ekki með neinum. Þetta verður hérna niðri í salnum. Allir verða þar.“ „Eg er hræddur um að þú svíkir mig, þegar þú ert komin í „silfurkjólinn“, sagði ég. Hún hló. „Nei. Sá kjóll minn

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.