Þjóðviljinn - 13.05.1945, Blaðsíða 5

ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 13. maí 1945
Útgefandi: Sameiningarjlokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn,
Ritstjórí og ábyrgðarmaður: Sigurður Guðmundsson.
Stjómmálaritstjórar: Einar Olgeirsson, Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjórnarskrifstofa: Austurstræti 12, sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 218b.
Áskriftarverð: í Reykjavík og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuði.
Útí á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja: Vílángsprent h.f., Garðastrœti 17.
MORÐFÉliA&I EYTT
Hvað verður með bankavaldið?
Hugmyndir þær, sem Nýbyggingarráð liefur komið fram með um
byggingu allmikils útgerðai'bæjar á Skagaströnd, hafa mæl.st jmjög vel
fyrir. Það er engum eia bundið, að margt færi miklu betur úr hendi
en ella, ef ráðist væri í það samkvæmt fyrirfram gerðri áætlun að
byggja slíkan bæ frá grunni: rbúðarhús, atvinnufyrirtæki og lífsþæg-
indi þau, sem fást fyrir opinberar íramkvæmdir, — en ef bær er látinn
byggjast af handaJhúfi og vanefnum. En það, sem þarf til þess að hægt
sé að framkvæma svona stórvirki og önnur, er m. a. fjármagn. Það
fjármagn, sem þarf, er til í landinu. Það er undir stjórn ríkisvaldsins.
Það er nóg af því, svo mikið, að bankarnir vita ekki nvað þeir eiga
við það að gera. En aðalbankavaldið í landinu: Landsbankastjórn og
Landsbankaráð, halda að sér höndum og gera ekkert, — eða jafnvel
bölvun.
Útgerðarmenn vilja byggja sér vélbáta. En bankavaldið, sem fær
allt sitt fé frá útgerðinni, þegar öllu er á botninn hvolft, neitar að lána
til bátabygginga.
Bankava'ldið stuðlar beint og óbeint að dýrtíðinni í landinu, m. a.
með sínum háu vöxtum og röngu lánapólitík.
Það er t. d. vart hægt að hugsa sér vitlau'sara en þegar menn geta
ekki fengið almennileg lán út á hús hjá bönkunum, sem hafa þó yfrið
aóg fé, — en verða að fara til okrara, til að fá lánað fé, meðan meiri
hluti af innlögum í bönkunum f'æst ekki ávaxtaður.
Og við hverju betra er að búast en slíkum aðförum, þegar rneiri-
hluti bankaráðs Landsbanka -Islands er samsettur af mönnum eins og
Jóni Árnasyni, Jónasi frá Hriflu og Jónasi Guðmundssyni, — og Vil-
hjálmur Þór einn bankastjórinn!!
Hvað á þetta ástand lengi að viðgangast? Hvað á coca-cola-klíkan
lengi að fá að þvæiast fyrir framfaraviðleitni íslenzka sjávarútvegsins?
Bankastjórnin í hverju því landi, sem ætlar sér að vinna mikia
hluti, er næstum því eins þýðingarmikil og rfkisstjórnin sjálf.
íslenzka þjóðin á bankana. Hún ábyrgist sparisjóðsinneignir þeirra
og velferð hennar er undir því komin, að bankapólitíkin sé rekin mcð
hagsmuni hennar sem heildar fyrir augum.
íslenzku bankarnir eru upphaflega skapaðir einmitt með það fyrir
augum að koma af stað mikilli útgerð á íslandi. Brautryðjendum á
sviði okkar bankamála, eins og Tryggva Gunnarssyni, var það Ijóst,
að þjóðinni reið á því að þar væri vel og djartflega unnið. Og bankarnir
voru einmitt stoð íslenzkri útgerð í byrjun aldarinnar.
Aldrei hefur það verið Ijósara én nú íslenzku þjóðinni, hve mikið
hún á undir aukningu útgerðarinnar. Aldrei hefur hún verið samhent-
ari uin þá aukningu en nú. Og aldrei héfur hún haft betri aðstöðu út
á yið, — með 560 milljón króna inneign edendis. Hvað myndu þeir
brautryðjendur, sem um aldamótin byrjuðu með tvær hendur tómar,
hafa sagt við svona mögúleikúm?
En mennirnir, sem nú sitja í sæti Tryggva Gunnarssonar, virðast
hafa tekið scr eina smágrein Vísis til leiðbeiningar í fjármálum lands-
ins, — greinina, sem segir: að það sé glæpur, launráð og svikráð við
þjóðina að fara nú að kaupa atvinnutæki til landsins.
En hve Iengi eiga þeir menn að ráða bankapólitík landsins, sem
virðast, eftir aðgerðáleysi þeirra að dæma, álíta, að það sé glæpur að
framkvæma stefnu þings og þjóðar, stefnu ríkisstjórnarinnar í fjár-
máium landsins.
Ægilegasta plága sem gengið
héfur yfir mannkyr.ið frá því sög-
ur héfjast hofur verið stöðvuð. Og
svo brá við, að þegar upp kom
plága 'sem smækkaði öll fyrri slys
mannkynsins, þá var það ekki
náttúruskaði eins og jarðskjálftar
og flóð, eða landfarsótt orsökuð
a'f sýklum, heldur úrættun mann-
legra siðferðishugmynda og vísvit-
andi afneitun þeirra. Þessi plága
var fásisminn.
Við sáum þessa stefnu eflast.
Hún var í fyrstu hugsuð og boð-
uð sem rökrétt vörn auðvaldsins
gegn verkalýðnum í löndunum þar
sem hún átti upptök sín, en fyrr
en varir var hún orðin bamtta
gegn öllu mannkyninu. í Þýzka-
landi verður hún jafnsnemma bar-
átta gegn þýzkum verkalýð og
þýzkri menningu. Um leið og hún
sigraði í Þýzkaland! var hún orð-
in heimsafl sem miðaði að því að
útþurrka sjálfstæði allra landa,
kúga almenning a'Ilra þjóða. Hvar
sem þessi stefna náir að brjótast
fram er hugsjón hennar morð og
eyðing. Þeir sem aðihyllast hana
eru kallaðir útvalinn kynstofn og
herrafólk, en allir aðrir menn skulu
ýrnist verða mvrtir eða gerðir að
þrælum. Fasistar voru reiðubúnir
að leggja á sig hverskonar erfiði,
æða þúsundir mílna ef þeir höfðu
von um að hitta þar fyrir barn
sem hugsaði öðruvísi en Jieir, svo
þeir gætu myrt það. Já, þeir voru
reiðubúnir að þramma syngjandi
á veraldarenda í þeirri hamingju-
von að finna enn eitt hús sak-
lauss fólks til að brenna. 1 Júgó-
slavíu myrtu þeir þrjár—-fjórar
milljónir manna. Þeir myrtu tíu
milljónir Pólverja. Þeir eru valdir
að dauða upp undir tuttugu millj.
manna í KJáðstjórnarríkjunum.
Einn fasistalæknir hálærður þýzk-
gáfumaður, m.yrti með eigin
þeim líkar betur eða ver. Því að-
eins er morðið hugsjón fasismans,
að fasisminn er svar við þeirri
kenningu, sem táknar líf þjóð-
anna: sósíálisminn táknar líf þjóð-
anna. Fasisminn á Ítalíu, og síðan
í enn ríkara mæli fasisminn í
Þýzkalandi, var svar auðvaldsins
í löndum þessum við hinum sigr-
andi sósialisma þessara þjóða; bar-
átta fasista í Mðum þessum lönd-
um beindist gegn sósíalismanum
frá upphafi, og þá vitaskuld fyrst
og fremst gegn þeim öflum hinnar
sósíalistisku hreyfingar, sem sterk-
uSt voru og virkust, verklýðsfélög-
unum og hinum róttæku stjórn-
málalflokkum, kommúnistum og
sósíalistum. Óðar en fasistaflokk-
arnir gátu komið sér við í milli-
ríkja'stjórnmálum víkkuðu þeir
grundvöll þessarar starfsemi, hófu
þá stjórnmálastefnu á alþjóða-
mælikvarða, sem þeir höfðu áður
tíðkað innan lands. Eins og í inn-
anríkispólitíkinni áður beindu þeir
utanríkispó'litískum aðgcrðum sín-
um nú gegn þeim öflum verklýðs-
nærri að vestan, að þeir gætu gef-
izt upp fyrir þeim; síðustu daga
stríðsins flúðu þýzkar fasistasveit-
ir hundrað þúsundum saman, og
ýmsir illræmduí l.u fasistaforingjar,
á vafd engilsaxnesku herjanna og
grátbáðu þá að forða sér undan
rauða hernum, rétt eins og þeir
álitu að herir vesturveldanna væru
cinhverskonar elsku mamma.
Þetta morðfélag, þýz'ku fasist-
arnir, vöruðu sig ekki á, að í bar-
ábtu sinni við sósíalismann hafði
annar aði'li komið til skjalanna,
sem var enn sterkari en sósíalism-
inn, og það var sjálf samvizka
heimsins. Leiðtogar engilsaxnesku
stórveldanna, menn eins og C'hur-
chill og Roosevelt, og þau öfl sem
stóðu á bak við þá í þessum tveim
höfuðríkjum, hafa verið fulltrúar
fyrir samvizku heimsins, ímynd
þeirrar réttlætiskenndar sem er
mannikyninu samgróin, og er ofar
öllum stéfnum, hverju nafni sem
þær nefnast: sérhvert siðað ríki
hlaut að bregðast eins og engil-
saxnesku ríkin við þeirri uppreist
.v.w.w.v.w.-.-.-.-.-.v-.-.

Ræða-
HALLDÓRS KILJANS LAXNESS
á fundí sósialísfa, frídardagínn
u r
hendi 21 þúsund manna í einni
morðverksmiðju fasis'ta í Póllandi,
— að sjáffs hans sögn, af því þetta
fólk hafði ekki nægnn stjórnmála-
Jiroska til að skilja fasismann. Og
Jiegar Jiar kom, að farið var að
torvelda fasistum að myrða fólk
cða lineppa J>að í þrældóm, þá var
hinn kostur þeirra sá að drepa
Ifa sig. Þegar siðferðisvitund
heimsins hafði kailað allar Jijóðir
til varnar gcgn Jæssu ailsherjar
morðfélagi, J>á fyrirskipuðu for-
ingjarnir meðlimunum sjálfsmorð.
Mikið af vörn fasista síðustu miss-
erin héfur í rauninni ekki verið
annað en sjálfsmorð. Þegar komið
var í óvænt efni í einhverju vígi
eða borg urðu æ tíðari skipanir
foringja þeirra, að þeir skyldu
halda áfram að veriast unz enginn
maður stæðí lengur uppi. Þessir
vanskapningar nátiúrunnar end-
uðu feri'l sinn með því að mvrða
börri sín, eins og Göbbels.
Fasisminn er frá upþhafi hugs-
aður, skipulagður og framkvæmd-
ur sem svar við sósíalismanum..
Hann er rök auðvald'sins gegn
sósíalismanum í löndum, þar sem
ónnur rök eru þrotin. Svar við
sósíalismanúm }>ýðir á vorum dög-
um svar við verkalýð heimsins/
barátta gegn sósíalismanum bar-
átta gegn verkalýðnum, því sósíaL
isminn er orðinn málstaður verka-
lýðsins ■ um allan heim; og þetta
verða menn að sætta sig við hvort
hreyfingarinnar, sem sterkust voru
og virkust á alþjóðlegum vett-
vangi, en það var auðvitað fyrst
og fremst hið sósíalistiska verk-
Iýðsríki, Ráðstjórnarlýðveldin.
Þau voru hötfuðóvinurinn. Þau
voru óvinur númer eitt. Þau voru
slí'kur óvinur, að fasistum datt
ekki í hug að telja nein önnur ríki
raunverulega óvini. Þeir litu á bar-
áttu Vesturveldanna við sig í upp-
ha'fi styrjaldarinnar sem nokkurs-
konar smekklaust gaman frá þeirra
hálfu og annað ekki. Þegar þeir
báðu með flíruskap um griðasátt-
rná'la við Ráðstjórnarríkin, og
fengu hann„ 1939, \ar það gert til
að geta í betra tómi undirbúið
hergönguna til austurs, um leið og
þeir lykju við að koma á kyrrð
vestanmegin. Svo sannfærðir voru
þeir um að vesturveldin væru að-
eins annars eða þriðja flokks óvin-
ur, að áður en þeir gerðu árásina
á höfuðóvininn, Ráðstjórnarríkin,
héldu þeir enn að sættir væru auð
fengnar í vestri, og sendu í þeirri
bjargföstu Irú einn hötfuðpaurinn
úr innsta hring morðfélagsins
Rudolf Iless, til Englands, til að
koma vitinu fyrir enska stjórn-
málamenn, sem Jieir enn töldu
nokkurskonar vini sína, og fá þá
til að láta brezka herinn halda að
sér höndum meðan þeir réðust á
Ráðstjórnarríkin. Og enn, síðustu
dagana, í dauðateygjum þýzka fas-
istaríkisins, álíta fasistaforingjarn-
ir Ráðstjórnarríkin s'Mkan hö'fuð-
óvin, og Vesturveldin slíkan ann-
irs eða Jiriðja fIo>kks óvin, að þeir
skipa herjum sínum að flýja til
vesturs, en verjast til austurs,
með ’þeim árangri að enn, daginn
eftir uppgjöfina, héldu þeir áfram
að berjast við rauða herinn í
Tékkóslóvakíu, samkvæmt Jieirri
skipun foringja sinna að verjast
Riússum að austan þangað til
Bandaríkjamcnn væru.komnir svo að startfa í morðverksmiðju.
gegn náttúrulögmálum mannlegs
siðferðis, éf svo mætti segja, sem
tasisminn táknaði.
En, sem. sagt, þessum hernaði
fasista gegn samvizku heimsins,
gegn ö'llum mannlegurii siðferðis-
hugmyndum, er lokið. Þessu morð-
félagi hefur verið eytt. Það hefur
tekizt að stöðva þessa ægilegustu
plágu, sem gengið hefur yfir mann-
kynið. Fasistar Þýzkalands hafa
lokið ferli sínum með Jiví að
myrða sig s.jálfa og sín eigin börn.
En }>ótt fasrsminn hatfi verið
brotinn niður sem heimsvald eig-
um við vafalaust eftir að sjá hann
gera tilraunir til að koma undir
sig fótum á ný í mörgum löndum.
Hann mun birtast í ýmsum mynd-
um, allskonar nýu gervi, undir
loklkandi nöfnum og ein'kunnar-
orðum. Dulbúnir fasistar munu
reisa flokka og hefj? baráttu gegn
verkalýðnum eins og áður, ef til
vill undir einkunnarorðinu: allt
fyrir verkalýðinn; eða: allt fyrir
bændur. Þeir munu hefja baráttu
gegn sósíalismanum — ef til vill
undir merki sósíalismans, það hafa
Jieir reyndar einnig gert áður. Ef
til vill munu }>essir féndur mann
kynsins skjóta upp kollinum
gervi einíhverrar nýrrar trúar-
hrcýfingar eða nýrrar dulspeki, ef
ti'l vill í gervi einhverra gamalla
I rúarbragða eða gama'llar dul-
speki. Fasistafélög munu verða
stofnuð undir einkunnarorðinu:
aldrei framar fasismi. Fasistar
munu enn sem fyrr lei'ta fulltingis
menntamanna og hefðarkvenna,
em iðka tónlist og fagurfræði, og
stofna allskonar virðuleg félög og
gefa út listræn tímarit, og finna
upp allskonar glæsileg stjórnskipu-
lög, sem eiga að veita öllum a'llt.
Gáfaðir, menntaðir og mjúkmálir
Iæknar munu slást í hópinn og
bíða cftir tækifæri til Jæss að fá
En hversu fagurt sem þeir mæla,
og }>ó þeir kenni sig við sósíalisma,
alþýðu, bændur, Jijóðerni og fram-
farir, jafnvel mannúð og réttlæti,
jajfnvel tónlist, þá munu verka-
menn og menntamenn heimsins
geta þekkt þá á einu, á því. j,vert
}>eir beina skeytum sínum fyrst
og fremst. Við munum þékkja þá
hér eftir sem hingað til á því, að
stefna J>cirra er svar við sósíal-
ismanum. Þeir munu hér eftir sem
hingað til fyrst og fremst beina
skeytum sínum að J>eim öflum
sósía'lismans, sem sterkust eru og
virkust bæði í landi þeirra sjálfra
og á a'lþjóðlegum vettvangi. Inn-
an lands munu þeir koma upp um
sig á því, að baráttu þeirra mun
fyrst og fremst veiða beint gegn
verk'lýðsflokkunum. kommúnist-
um og sósíalistum, i utanríkismál-
um inunu þeir koma upp um sig \
með hatri sínu gegn því ríki J>ar
sem sósíalisminn enn er sterkast-
ur og virkastur, Ráðstjórnarlýð-
veldunum. Það mun ekki snerta
nokkra taug í þeim. J>ó tíu milljón
saklausir Pólverjar séu myrtir af
fasistum, en }>eir munu emja ógur-
lega yfir því að fjórtán Pólverjar
skuli vera teknir fastir af ráð-
stjórninni, sakaðir um svik. Hatr-
ið á sósíalismanum, á verklýðs-
stefnunni heima fyrir, á Ráð-
stjórnárríkjunum, er hið eina sam
einkenni allra fasista, hann er
stimpillinn á þeim, hversu ólíkir
sem }>eir eru að öðru lcyti, og hvort
’heldur }>cir upptroða sem vísinda-
menn, dulspekingar. trúarhétjur,
lýðræðissinnar, bændaleiðtogar
eða tónhneigðar hefðarkonur. Um
J>essa manntegund vitum við af
atburðum síðustu daga, að hversu
blekkilega sem hún lætur, og þó
hún halfi hina sléttu tungu sjálfs
Göbbels, er hugurinn svo botn-
frosinn af ofstæki, hatrið ti'l mann-
kynsins svo öfgáfullt, að sé barizt
til úrslita, eru þessir menn og kon-
ur reiðubúin að fórna því öllum
mannlegum verðmæt.um og myrða
að lokum sín eigin börn — eins og
GöJbbcls.
Þess vegna ber okkur, sósíalis't-
ar, að vera á verði gegn fasistum,
Or borginni
IlaUdór Kiljan Laxness.

eins fyrir því þótt þeir hafi verið
sigraðir sem heimsvald; kunna að Dagsbrún, og hefur* vcrið þ
Péiur Hraunfjörð
sextugur
Þeir sem þekkja Jóhann Pótur
Hraunfjörð, fyrrverandi skip-
stjóra og verkamann, undrast að
hann skuli vera orðinn sextugur,
en það er hann 14. þ. m.
Pétur fæddist að Valabjörgum
í Helgafellssveit 14. maí 1885, son-
ur Guðlaugar og Jóns bónda þar.
En Hraunfjörðsnafnið mun dreg-
ið af bænum Hraunsfirði, þar sem
hann óllst að mest.u upp. Pétur
byrjaði sjósókn 12 ára, var Iengi
séður og sóknharður sjómaður, fik-
aði sig upp sjómannastigann og
tók fiskimannapróf 1912. Stund-
aði síðan skipstjóm á ýmsum fiski-
skipum, þar til hann fluttist til
Reykjavfkur 1924 ásamt konu
sinni, Ágústu Kristjánsdóttur,
ættaðri úr Eyrarsveit; eftir það
tók hann að stunda hér ýms önn-
stöitf. Pétur var í Sjómanna-
félaginu, en 1930 gekk hann
þekkja }>á, hvar sem þeir stinga
upp höfðinu; læra að berjast gegn
ar o-
trauður og skeleggur félagi síðan.
Þótt Pétur Hraunfjörð hafi lítt
Pétur Hraunjjörð.
þeim, svo þessari stefnu, sem tákn- getið á skólabekk) er hann jífs_
ar úrættun allra mannlegra sið-
ferðÍ9hugmynda, takist ekki að
ieiða aiftur jatfn ægilega plágu yfir
mannkynið eins og }>á, sem nú hef-
ur verið stöðvuð.
Frakklandssöfnunin. Peningagjafir:
H. Benediktsson & Co. og starfsfólk-
ið 800 kr. Karl og kerling í Skerja-
firði 100 kr. Safnað af Kristjönu
Guðmundsdóttur, Vestmannaeyjum
475 kr. Kvenfélagið Líkn, Vestmanna
eyjhm 500 kr. Afhent og safnað af
Leifi Sigfússyni ræðismanni í Vest-
mannaeyjum 620 kr. Páll Pálsson,
Efri Vík 200 kr. Frá gamalli konu
50 kr. O. B. afhent verzl. París 1000
kr. Ýmsir 80 kr. Frú M. Ólafsson
300 kr. I. S. 250 kr. Auk þessara pen
ingagjafa og fjölda fatagjafa hafa
framkvæmdanefndinni borizt 5 lýsis-
föt að gjöf frá Lifrarsamlagi Vest-
mannaeyja.
Kærar þakkir.
Kvenfélag Sósíalistaflokksins held-
ur fund á Skólavörðustíg 19 annað
kvöld (mánudagskvöld) kl. 8,30. —
Áríðandi mál á dagskrá.
reyndari og fjölfróðari mörgum
mönnum fremur. Hann er harð-
greindur að eðlisfari, fræðafús og
minnugur. Ég hef þekkt Pétur í
mörg ár, og rætt við hann um hin
sundurlausustu efni, og segi það
hiklaust, að ekkert kemur honum
á óvart, hvort heldur það er heim-
speki, stjórnm'ál eða andleg mál.
Ég hygg að liann hugsi mikið, og
sé gæddur ríkri réttlætiskennd,
sem knýr hann til skilnings á
mönnum og málefnum. Hann er
maður jafnaðar, friðar og }>roska.
Hann trúir á batnandi heim, af
Barnablaðið Æskan, 5. tbl., er ný-
komið út. Efni: „Kúskar“, saga eftir
Óskar Þórðarson frá Haga; Höllin á
fjallinu, saga; Sumar, kvæði eftir
Hallgrím Jónsson; framhaldssagan
Spæjarar o. fl.
Hjúskapur. í gær voru gefin sam-
an í hjónaband, Ingibjörg Skarp-
héðinsdóttir og Óli Þór Ólafsson
prentari í Víkingsprenti. Heimili
þeirra er á Laugaveg 18 A.
því að hann viU að hann batni.
Hann vfll í eðli sínu treysta mönn-
unum, og þykir illt að standa þá
að svikum við góðan málstað, því
hann myndi ekki sjálfur haga sér arnir
Jiannig.
Inni í fýlgsnum sálarinnar hygg
ég að vaki trúarhneigð, sem leitar
að sönnunum í raunhæfum til-
raunum á þroska vitundarinnar.
Ilonum eru því sálarrannsóknirn-
ar jafn mikið hugðareffni og vöxt-
ur og viðgangur alþýðunnar í heild.
Andlega og líkamlega þráir Pétur,
að mannkyn beri að fullkomleika.
Pétur Hraunfjörð hefur unnið og
hugsað, en það hvort tveggja er
eufiðast hér á jörð. Sem vinnandi
fjölskyldufaðir hefur Pétur átt all-
erfitt, sérstaklega á tímum krepp-
unnar, og staðið þáð af sér, og
sem hugsandi maður hefur hann
o'ft verið á annarri skoðun en#
hugsunarlit'lir móðinsmenn; hann
mun J>ví dftirieiðis sem hingað til
hafa vekjandi og fræðandi áhrif á
samverkamenn sína; sakir greind-
og mannkosta. Við þökkum
honum
sextíu
ar
Pétri liðin ár og óskum
heflla og heil'brigði nú i
ára aifmælinu.
13. maí 1945.
IIar. S. Nordahl.
Næturlæknir er í læknavarðstof-
unni í Austurbæjarskólanum.
Sími 5030.
Næturvörður er í Ingólfsapóteki.
Helgidagslæknir: Kristján Hannes-
son, Auðarstræti 5, sími 3836.
Næturakstur í nótt og aðra nótt:
Hreyfill, sími 1633.
Ljósatími ökutækja er frá kl
21.45 til kl. 3.05.
Útvarpið í dag:
10.30 Útvarpsþáttur (Ragnar Jó-
hannesson).
11,00 Morguntónleikar (plötur):
Sónötur eftir Beethoven:
a) Sónata í e-moll, Op. 90, í
B-dúr.
b) Sónata í B-dúr, Op. 106.
14,00 Messa í Fríkirkjunni (séra
Ámi Sigurðsson).
15,15—16,30 Miðdegistónleikar (plöt-
ur):
a) Don-Kósakka-kórinn syngur
b) 15,50 Leikið á ýmis hljóð-
færi.
c) 16,00 „Hátíð vorsins" eftir
Stravinsky.
18.30 Bamatími (Pétur Pétursson
o. fl.). ,
20.20 Samleikur á fiðlu og píanó
(I>orvaldur Steingrímsson og
Fritz Weisshappel):
Sónata eftir Mozart.
20.35 Erindi: Þættir ur Svíþjóðarför
(Stefán Jóhann Stefánsson al-
þingismaður).
21,00 Hljómplötur: Norðurlanda-
söngvarar.
21,15 Upplestur: „í skugga Glæsibæj
ar“, bókarkafli (frú Ragnheið-
ur Jónsdóttir).
21.35 Hljómplötur: Klassiskir dansar
Útvarpið á morgun:
19,25 Hljómplötur:
a) Bolero eftir Ravel.
b) Sjöslæðudansinn eftir, R.
Strauss.
20.30 Þýtt og endursagt: Keisarinn
sem gaf hálft ríki gitt (Hersteinn
Pálsson ritstjóri).
21,00 Um diaginn og veginn (Vilhj.
S. Vilhjálmsson ritstjóri).
21.20 Útvarpshljómsveitin: Alþýðu-
lög. — Tvísöngur (frú Þóra
Þorsteinsdóttir og frú Svava
Þorbjamardóttir):
a) Sunnudagsmorgunn (Mend-
elsohn). '
b) Tárin (Dvorsjak).
c) Haustljóð (Mendelsohn).
d) Grænkandi dalur (H.Palm)
e) Barcarolle (Offenbach).
Mandólmhljómsveit Reykjavikur
heldur þrjá hljómleika í dag og
næstu daga. Verða fyrstu hljómleik-
Tjarnarbíó í dag kl. 1,15. Er
þegar uppselt á þá hljómleika.
Á þriðjudag og fimmtudag verða
hljómleikarnir endurteknir á sama
stað, kl. 11,30 báða dagana.
Aðgöngumiðar að hljómleikunum
Bókaverzlun Sigfúsar Ey-
°S Hljóðfæraverzlun
Sigríðar Helgadóttur.
Sunnudagur 13. maí 1945 — ÞJÓÐVILJINN
‘ **“*~~**~^ * * ■ ■ r, i—iyiirii>ri^i u» j\u »
Æ. F. K.
Sósíalistafélag Reykjavíkur.
Hvítasunnuferð
verður farin itil Víkur í Mýrdal og undir Eyjaf jöll.
Farmiðar verða seldir á Skólavörðustíg 19, í
skrifstofu Æskulýðsfylkingarinnar, í dag kl. 2—7.
Miðasalan stendur yfir til sunnudagskvölds.
Nánari upplýsingar á Skólavörðustíg 19.

'

K, R. R.

Túliníusarmótið
hefst í dag, 13. maí, kl. 4 með kappleik milli
K. R. og Yíkings
og strax á eftir
Fram og Vals
Komið á fyrsta knattspyrnumót ársins!
ÚTSLÁTTARKEPPNI!
ALLIR ÚT Á VÖLL! HVER SIGRAR!
Stjóm K. R.
SlíTBNÖR __ ,
VERBSMIÐJflN *

Spyrjið eftir
þessu merki
þegar Jjér kaupið
[SVEFNPOKA
Sútunarverksmiðjan h. f.
Veghúsastíg 9.
Sími 4753.
FpS latnagHSSBlli letHinr
Tilkynnið flutninga í skrifstofu Rafmagns-
veitunnar, Tjarnargötu 12, sími 1222, vegna álestr-
ar á rafmagns- og hitaveitumælum.
fást í
mundssonar
Rafmagnsveita Reykjavíkur.

Daglega
NY EGG, soðin og hrá.
Kaffisalan l
HAFNARSTRÆTI 16.

Kaupuin tuskur
allar tegundir hæsta verði.
HÚSGAGNA-
VINNU STOFAN
Baldursgötu 30.
' Sími 2292.
HRINGURINN
heldur barnaskemmtun
í dag (sunnudag) kl. 1.30 e. h. í Nýja Bíó, til
ágóða fyrir barnaspítalasjóð Hringsins.
Fjölbreytt skemmtiatriði.
Meðal annare: Telpur frá Austurbæjarbarnaskól-
anum sýna söngleikrit undir stjórn fröken Önnu
Konráðsdóttur leikfimikennara. Hinn vinsæli leik-
ari, Friðfinnur Guðjónsson, skemmtir. Tvísöngur
méð gítarundirleik: Lára Guðmundsdóttir, Svava
Jónsdóttir. Fjörugir harmonikuleikarar.
Aðgöngumiðar seldir í Nýja Bíó frá kl. 10 f. h. og við
innganginn ef eitthvað verður eftir.
I