Þjóðviljinn - 05.06.1945, Blaðsíða 7

5. júní 1945.
ÞJÓÐVILJINN
VALD:
r I N T Ý RI SlLDARINNAR
;r bezt að vera sem dýpzt“, sagði litla síldin.
því var henni hrynt til hliðar af miklu afli.
kominn stærðar þorskur inn í torfuna. Hann
ígnum hana með opinn kjaftinn og reif í sig
dina eftir aðra.
er enginn barnaleikur“, sagði gamla síldin.
;ar kannski til að snúa við?“
2g verð að halda fram. Það er eins og ég sé
im“, svaraði litla síldin.
rúi ég vel“, sagði sú gamla. „Þú gætir heldur
ð við. Líttu snöggvast’ upp úr sjónum, ef þú
íldin gerði það, en flýtti sér í kaf aftur. Loftið
vítum, skrækjandi máfum, eins langt og hún
igar og 'túnfiskar stukku fram og aftur og hval-
u gufustrókum hátt í loft'.
rum innikróaðar“, sagði litla síldin hrædd.
tð erum við“, svaraði sú gamla. „Líttu |til lands.
mennirnir eftir okkur með báta, net og við-
: tunnur, sem á að salta okkur í, ef við slepp-
‘rð samt að halda áfram“, sagði litla síldin. „Ég
hvernig á því stendur, en ég get ekki annað“.
r boð nátturunnar“, sagði sú gamla. „Því verða
lýða, bæði stórir og smáir. Ekkert dýr jarðar-
rr veitt því viðnám. Áfram með ykkur, síldir“.
’ram héldu þær.
irnir á'tu torfuna að neðan, máfarnir að ofan,
appaði sér saman aftur, og það virtist ekki sjá
atni. Engin leit til hliðar. Allar héldu beint
lar komu á móti torfunni úr landi. Netin voru
regin inn full af síld.
síldin kafaði róleg til botns, hugsaði ekkert
ma, en fór að hrygna — tíu — ít’uttugu — þrjá-
idum hrogna.
jrnin mín góð“, sagði hún“, það er yndislegt
synda um hafið. Hákarlinn, þorskurinn, hval-
ifiskurinn, maðurinn og mörg önnur óargadýr
)kkur — en þó er ekkert til jafn dásamlegt á
ig að vera síld. Þið vitið ekki, hve gott það er
innan um svifdýrin og éta nó’tt og dag. Þið
., hve kyrrt og notalegt er niðri á hafsbotni og
andi er að koma upp á yfirborðið að næturlagi,
i
igar eru þekktir að því
maifastir menn. Fyrir
uð árum rændu frönsk
Winhcelsea í Sussex á
lands. Eftir það var
nn til þess að horfa
hafs á hverjum morgni
cvöldi, ef vera mætti,
ileg skip væru á næstu
>si maður var skipað-
na á þriðja dag páska,
)g nefndur „útvörður
ka fIotanum“. Hélzt
ið árið 1938, hvað sem
★
En máttur vanans gerir víðar
vart við sig:
Nálægt Dijon í Frakklandi er
vínakur, 5em kallaður er CIos-
Vougeot. Þegar franskar herfylk-
ingar eða einstakir hermenn fara
fram hjá þessum akri, gefa þeir
kveðjumerki. Þessi siður hefur
haldizt við síðan 1810. Hafði of-
ursti nokkur svo miklar mætur á
víni frá Dijon, að hann lét her-
menn sína lyfta höndum til kveðju
í virðingarskyni, þegar þeir gengu
fram hjá akrinum.
7
PEARL S. BUCK:
ÆTT JARÐ ARVINUR
ar I-wan kom frá vmnu smm. Nu
var hún alltaf heima og hann
mætti henni oft að óvörum.
Hann sá hana oft úti í garðin-
um að tína blóm. Stundum sá
hann hana hagræða blómum í
einhverjum glugga. Ef þau mætt-
ust, brosti hún við honum. En
hún brosti raunalega. Tama var
líka breytt. Hún var orðin svo
undarlega hæglát, síðan hún kom
úr skólanum. Hvernig stóð á því.
Enginn minntist á hana í hans
eyru. Honum kom það auðvitað
ekkert við, hvort Tama var i
skóla eða efcki.
En einu sirmi þegar hann varð
Bunji samferða að heiman í rign-
ingu, gat hann ekki stillt sig um
að spyrja:
„Hvernig stendur á því, að
Tama he'fur breytzt svona síðan
hún kom úr skólanum?“
Bunji þrammaði blauta götuna
við lilið hans án þess að nema
staðar og svaraði: „Tama er heima
vegna þess að nú er hún að búa
sig undir hjónabandið".
„IIjónabandið!“ endurtók I-wan.
„Á hún að giftast?“
Honum hafði aldrei hugkvæmzt
þetta. En auðvitað átti Tama að
giftast. Hún var hér um bil jafn
gömul og liann, þó að hún virtist
yngri en hún var.
„Það er ekki afráðið enn“, hélt
Bunji áfram. Stormurinn kippti
í svörtu, útlendu regnhlífina, sem
hann bar, og hann átti fullt í fangi
með að hemla hana. „Það* er sið-
ur hjá okkur, þegar stúlkurnar
hafa lokið námi, að þær eru heima
um tíma til að búa sig undir
hjónabandið — læra að matreiða,
sauma, raða blómum, búa til te,
leika á hljóðfæri. 1 stuttu máli
sagt allt, sem þarf til þess að verða
húsmóðir“.
Hann dró regnhlífina saman og
lofaði illviðrinu að lemja sig í
framan. „En sú regnhlíf! Þá eru
gömlu pappírsregnhlífarnar okkar
sbárri, þegar öllu er á botninn
hvolft“.
„Á Tama að giftast?“ spurði
I-wan og varð þurr í kverkunum.
„Auðvitað. En ekki strax. Hiin
á eftir að læra margt enn. Sérstak--
lega um karlmenn. Nýtízkustúlk-
ur þekkja ekki karlmenn. Það er
öðruvísi með Sumie. Hún gerir
Aiko hamingjusaman í sarnbúð-
inni. Og það er allt, sem hún þrá-
ir. En Tama hefur höfuðið fullt
af allskonar nýtízku hugmyndum,
sem hún þarf að gleyma, áður en
hún giftir sig — segir faðir minn.
Líklega verður einhver góð og
gömul geisha fengin til að gefa
henni leiðbeiningar. Það er einn
þátturinn í námi hennar.
I-wan hlustaði óttasleginn, en
skyldi þó ekki til fulls, hvers
vegna hann tók þetta svo nærri
sér. En það var honum minnsta
kosti óþolandi tilhugsun, að Tama
ætti að giftast einhverjum manni
aðeins til að þjóna honum og láta
að vilja hans. Hvaða manni?
Bara einhverjum manni.
Hann fann það nú, að jafnvel,
meðan hann sá hana örsjaldan, þá
haífði hún verið þáttur í heimilis
lffinu og tilveru hans sjálfs. Hann
hugsaði um fallega kringluleita
andlitið hennar og viðfeldna fram
komu — og varð þess var fyrst
nú, að hann hafði tekið eftir öllu,
sem henni kom við.
„Er það víst að hún sé ekki þeg
ar — lofuð?“ spurði I-wan. Hann
vissi reyndar, að hann átti ekki
með að spyrja svona og jafnvel
Bunji mundi finnast það óviðejg-
andi.
„Það kemur mér ekki við“, svar
aði Bunji. En svo sneri hann sér
við á miðri götunni og leit á I-wan.
Regnið strevmdi niður andlitið.
„En ég skal segja þér það, I-wan,
því að þú ert, eins og bróðir okkar.
Faðir minn vill að hún giftist Seki
herforingja“.
I-wan hafði verið svo lengi í
bænum, að hann kannaðist vel við
Seki herforingja. Hann var fædd-
ur í Kyushu. Allir þekktu hann og
voru stærilátir af honum. Hann
var roskinn maður og hafði misst
konu sína fyrir tveimur árum.
I-wan hafði séð líkfylgd hennar
eftir að hann kom til bæjarins.
Allir bæjnrbúar höfðu horft á, því
að þar hafði ekki í manna minn-
um farið fram eins vegleg jarðar-
för. Seki herforingi hafði ekið á
undan líkfylgdinni í bifreið, alþak
inni rósum — úr baðmullarefni.
Hann var feitur og þunglamaleg-
ur, eins og uxi. Höfuð hans var
hnöttótt og snöggklippt og háls
inn stuttur. Hann var skreyttur
borðum og heiðursmerkjum
Á eftir hor.um kom minni bif-
reið. Þar sat gömul þerna sem
bar litla kruikku á handleggnum.
í krukkunni var hnefafylli af
ösku. Það'voru jarðneskar leifar
frú Seki.
„Mér finnst það ekki rétt, að
ungar stúlkur giftist. gömlum, feit
um mönnum“, sagði I-wan. Honum
varð órótt við þá tilhugsun, að
Tama skyldi vera heima til að
læra, hvernig hún ætti að þjóna
þessurn gamla ístrubelg og vera
honum til geðs.
„Seki herforingi er gamall vinur
föður míns“, sagði Bunji. Svo hló
liann: „Vertu ekki að hugsa um
þetta, I-wan. Það er óþarfi, að
taka ástina hátíðlega. Líttu bara
á Aiko“.
„Eg er ekki að hugsa um ást-
ina“, sagði I-wan seinlega. „Það
er Tama, sem ég er að hugsa um“.
En við sjálfan sig sagði hann,
að þetta tvennt væri það sama.
Hann hafði ekki vitað það fyrr, að
hann elskaði hana.
En þó spurði hann sjálfan sig
að því aftur og aftur, hvort ást
hans væri ekki hugarburður einn.
Þau höfðu átt heima í sama húsi
í tvö ár. Hvers vegna hafði hann
ekki gert sér grein fyrir því fyrr
en nú? Hann stalst til að líta á
hana og taldi sér trú um, að hún I
væri ekki falleg. Var hún ekki of
lítil, of herðabreið og o varaþykk.
Hún var jafr.vel ekki eins falleg
og Peonv.
En hann hafði aldrei langað til
að snerta Peony. Það var Tama,
sem hann þráði. Og þegar hann
leit á hana, gleymdi hann því. sem
hann hafði reynt að finna að henni.
Hann dreymdi aðeins um að fá
að koma nær henni. Augu henn-
ar voru hrein og skær og varirn-
ar rjóðar.
Vinna hans og bækur urðu hon-
um nú lítilsvirði. Nú hugsaði
hann ekki uni annað en ást sína.
Hún færði honum líka viðfangs-
efni. Átti hann að biðja hennar?
Ilvers vegna ættu þau ekki að
geta gi'ft sig? Hann ætlaði aldrei
'heim til sín aftur. Hér, í þessu
fagra landi, gat hann eignast heim
ili og Tama orðið konan hans.
Þá tóku draumarnir við. Það
hefði verið undarleg tilhUgsun,
ef það hefði verið hans vegna,
sem Tama kom heim úr skólan-
um, fór að læra að matreiða,
sauma, leika á gítar og vera manni
sínum góð kona. Þetta hefði allt
átti réft á sér, hefði það verið
hans veg.ua! Og hann sá í anda
lítið hús, þar sem þau.tvö áttu
heima.
Föður hennar, mundi ekki geðj-7
ast. að þessu í fvrstu, en líklega átt
aði hann sig með tímanum, vegna
vináttu sinnar við föður hans.
„Afbragðs maður — trausTur
maður“, var Muraki gamli vanur
að tauta. þegar faðir hans barst
í • tal. „Kínverjar þurfa að eiga
slíka menn. Þess þyrftu allar þjóð-
ir. Og hann er vinur Japana“.
Skyldi þá Aíuraki ekki gjarnan
vilja mægjast við slíkan mann?
Og Tama sjálf! I’að hnevkslaði
hann stórlega, að Tama skyldi
geta hugsað sér að eiga .Seki her-
’foringja. En ef til vill vissi hún
ekki sjálf um ráðagerð föður síns.
Eða áleit ‘hún það skyldu sína, að
hlýða föður sínum. Hún var ein-
mitt merkileg samsetning af upp-
reisnáranda og lvlýðni.
Sumarið le:ð og I-wan rann-
sakaði tilfinningar sínar. Stund-
um var hann viss um, að hann
elskaði hana og ákvað að tala við
föður hennar. En hann hvarf allt
af frá því. Þessi litli, gamli mað-
ur vakti óttalblandna virðingu.
Þar að auki vissi hann ekki hvaða
tilfinningar Táma bar til hans. Ef
til vill leizt henni ekki vel á hann.
Hann skoðaði sig i spegli og sá að
hann var fölur og töginleitur. Hann
nennti ekki að ganga eins rnikið
úti og Bunji gerði. Ef það var
svo, að Tama elskaði hann ekki,
þá vildi hann ekki eiga hana —
og þá gat honum heldur ekki þótt
vænt um hana, sagði hann við
sjálfan sig.
En 'hvað sem því leið, þohli
hann ekki þá til'hugsun, að hún
giftist Seki herforingja. Ilann varð
að koma í veg fyj’ir það. Og hann
sat um tækifæri til að tala við
hana.
En það var ekki auðvelt að ná
tali af henni. Að vísu sá hann