Þjóðviljinn - 06.06.1945, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 6. júní 1945
ÞJÓÐVILJINN
7
PEARL S. BUCK:
ÆTTJARÐARVINUR
CARL EWALD:
ÆVINTÝRI SÍLDARINNAR
þegar glampa slær á hreistrið í tunglsljósinu. En bezt
af öllu var að koma hingað og fæða ykkur öll, elsku
börn“.
Síldin var orðin svo þreytt, að hún vissi varla, hvað
hún átti af sér að gera. Hún leit í kringum sig og sá, að
itorfan var komin á víð og dreif. Sumt var étið, sumt var
yeitt, sumt var farið leiðar sinnar út fjörðinn aftur. En
sjávarbotninn moraði af hrognum.
„Hér verður nóg af síldinni næsta vor“, sagði litla síld-
in við sjálfa sig. „En nú verð ég að fara og fá eitthvað að
éta“.
Hún synti af stað . Enginn gerði henni mein. Fiski-
mennirnir voru rónir í land. Hákarlar og þorskar voru
farnir leiðar sinnar. Máfarnir sátu á klöppum við fjörð-
inn, saddir og sælir.
„Það er einkennilegt, hvað ég er þreytt“, sagði litla
síldin við sjálfa sig. „Það er ekki erfiðislaust að eiga þrjá-
ifcíu þúsund börn“.
ÆVINTÝRIÐ, SEM ALDREI TÓK ENDA
(Sænskt)
Einu sinni var konungur, sem hafði ákaflega gaman
af ævintýrum. Þegar hann reis úr rekkju á morgnana,
Vvarð alltaf einhver að vera viðbúinn að segja honum sög-
ur. Og svo tók hver við af öðrum allan daginn.
En hann vildi aldrei heyra sama ævintýrið nema
einu sinni. Og því var ákaflega erfitt að finna stöðugt
menn, sem kunnu nýjar sögur.
Loks höfðu konunginum verið sagðar allar þær sög-
ur, sem heyrzt höfðu í ríki hans. Þá lét hann boð ganga
um allt landið, og það hljóðaði þannig: „Sá, sem getur
sagt mér ævintýri, sem aldrei tekur enda, fær dóttur
mína fyrir konu og hálft ríkið“.
Margir urðu til að reyna þetta, sem eðlilegt var. En
enginn kunni svona sögu. Seinast var kóngur orðinn svo
reiður, að hann sendi ný boð um allt landið. Og þau voru
svona: „Sá, sem reynir að segja mér ævintýri, sem aldrei
tekur enda, en getur það ekki, verður Itekinn fastur og
honum fleygt í jarðhýsi“.
í borg einni í Uruguay þykjast
íbúarnir ekki meira en svo öruggir
hver fyrir öðrum, og er þeim annt
um, að lögreglan söfi ekki á verð-
inum, heldur gæti skyldu sinnar.
En lögreglan vildi hins vegar
ekki liggja undir því ámæli, að
hún svikist um, og tók upp þann
sið að btása i lúðra á hverjum
klukkutíma, alla nóttina, ti). þess
að borgararnir vöknuðu við og
vissu, að þeim var óhætt að sofa
róglegir.
, ir
I Englandi eru fjölda margar
gandar hallir, sem hafa illt orð á
sér fyrir reimleika. Fyrr á tímum
voru þær auðkenndar á sérstak-
an hátt á Landauppdráttum. Enn
í dag eru 150 hallir og sveita-
setur í eyði, vegna þess, að menn
þykjast heyra vofurnar ganga þar
um og' grrísta iönnum dag og nótt.
★
Fáum klukkustundum áður en
franski rithöfundurinn Marcel
Pfoust dó, bað hann að fá sér
eitt handrita sinna, í hverju hann
hafði lýst hræðslunni við dauð-
ann. „Nú veit ég nefnilega betur“,
sagði hann. „Eg er að læra af
reynslunni". Hann hélt áfram að
breyta handritinu, þar til hann
gaf upp andann.
hana sem snöggvast oft á dag,
en þegar hann ætlaði að yrða á
hana, kom alltáf ein'hver, annað-
hvort einhver þernan eða frú
Muraki sjálf. Fiúin nam alltaf
staðar og sagði fáein blíðleg orð.
Þegar hún fór bað hún dóttir
sína að hjálpa sér við einhver
verk og þær urðu samferða út.
Væri fjölskyldan öll samankom-
in, varð Tama alltaf fyrst til þess
að fara.
Þetta virtist allt koma af hend-
ingu. En þegar hann hafði setið
um að ná tali af henni í margar
vikur, uppgötvaði hann, að þetta
var allt með ráði gert. Þau vildu
ekki að Tama talaði við hann í
einrúmi.
Hann varð reiður. Treystu þau
honum ekki? Framkoma þeirra
gagnvart honum var annars ó-
breytt.
Einu sinni kom hann heim
seinni hluta dags og gekk fram-
hjá henni, þar sem hún var hálf-
bogin að lagfæra stein við tjöm-
ina. Nú var komið 'haust og þunn
ur ís á tjörninni. Hann gekk
hratt til hennar. Loksins hitti
hann hana eina. Ekkert augna-
blik mátti fara til ónýtis.
„Mig langar til að segja yður“
— stamaði hann. Nú var hann þó
farinn að tala ágæta japönsku.
„Eg hef alltaf ætlað að segia yð-
ur —“
Hún leit á hann dökkum. undr-
andi augum en tók ekki hendurn-
ar af steinunum. Henni verður
kalt á höndunum, hugsaði hann
ruglaður. En hún leit ekki undan
augnaráði hans og þá fékk hann
kjark til að halda áfram:
„Þér megið ekki giftast gömlum
manni“, hvíslaði hann. „Eg bið
yður að gera ]>að ekki“.
Hann fékk ekki ráðrúm til að
segja fleira, því að frú Muraki
var á leiðinni til þeirra með sjal
yfir herðunum. Hann hafði aldrei
séð hana flýta sér svo mikið.
Hann ætlaði að fara leiðar sinn
ar en hætti við það. Hvers vegna
átti hann að flýja? Hann hafði
ekki gert neitt. illt. Þegar Tama
sá móður sína, gekk hún á móti
henni. En um leið og hún rétti
sig upp frá steininum sagði hún:
„Eg giftist engum öðrum en þeim,
sem ég vil sjálf*.
Mjúka röddin hennar var á-
kveðin og I-wan var glaður, eins
og sólargeisli hefði snert hjarta
hans.
Hann liorfði á hana, þegar hún
gekk til móður sinnar og sá að
þær stóðu kyrrar um stund og
töluðu saman. Tama hristi höfuð-
ið hvað eftir annað, en hann
heyrði ekki tal þeirra.
I-wan gekk inn í herbergi sitt.
Hann var glaður. Nú vissi hann,
að Tama var viljasterk.
Líklega var uppeldi japönsku
k eunanna gott og gerði þær
stöðuglyndar. Hann settist niður,
án þess að n una eftir að taka
ofan hattinn og sá í andlit henn-
ar í huganum þegar hún beygði
sig niður að steininum. Hún var
ekki fögur. Nú hafði hann séð það.
Hún var að minnsta kosti ekki
gædd lýtalausri íegurð, eins og
Peony.
Hann hafði oft tekið eftir því,
meðan Tama var í skólabúningn
um, að hann fór henni ekki vel.
Litirnir voru of daufir og kjóllinn
of aðskorinn. Hún var miklu fall-
egri í rósótta, japanska silkikjóln,
um sem féll um líkama hennar í
mörgum fellingum og var tekinn
saman með belti um mittið.
Fegurðin var heldur ekki aðal
atriðið. Hann hafði stundum
heyrt móður sína tala um tengda-
dætur. „Konur eiga að vera fagr-
ar“, var hún vön að segja. „en
ekki of fagrar Allt er bezt í hófi.
Kona, sem er alltof fögur, er sjálfri
sér og öðrum bölvun“.
Hún var vön að segja þetta, þeg
ar I-ko var viðstaddur. I-wan
vissi ekki þá hvers vegna hún
gerði það. En nú skyldi hann, að
hún hafði átt við það, að eigin-
maðurinn ætti að geta treyst konu
sinni. Og það var þetta, sem hann
fann svo glöggt núna, að Tama
var sfcúlka, sem aldrei mundi
bregðast — ef hún elskaði hann.
En var hann ástfanginn sjálf-
ur? Ilann þráði nærveru hennar.
En var það ást? „Bara að ég mætti
tala við hana eina, þó að ekki væri
nema einn klukkutíma, þá væri
ég ekki í neinum vafa“, hugsaði
hann.
En það var sannarlega ekkert
útlit fyrir að hann hitti hana í
einrúmi. Hún var alltaf eins og
fugl á kvisti, aldrei kyrr stund-
mni lengur. Nú vissi hann, að það
var ekki tilviljun. Hún var bund-
in ósýnilegum böndum.
I-wan reis skyndilega á fætur
og fór nú loksins úr frakkanum
og tók áf sér hattinn. Hann
kveikti í japanskri pípu. Það var
.skammt síðan hann fór að reykja.
Hann hafði heyrt Muraki gamla
segja, að það hefði sefandi áh;
Svo gekk hann út í garðshornið
utan við herbergið og horfði nið-
ur í vatnið.
Þar var allt í röð og reglu eins
og vant var. Og þó tók hann eft-
ir breytingu. Steinarnir höfðu ver
ið þvegnir. Þeir höfðu verið tekn-
ir upp og lagðir á sama stað aftur.
Hann tók einn beirra og skoðaði
hann. Jafnvel það, sem sneri að
jörðinni. hafði verið þvegið.
I-wan lagði steininn nákvæm-
lega á sinn stað aftur. Á þessu
heimili mundi óðar verða tekið
eftir því, ef smásteinn í garðin-
um væri hreyfður örlítið.
Hann ásetti sér að bíða og verða
viss um tilfinningar þeirra beggja.
„Eigum við ekki að ganga upp
á fjöll“, sagði Bunji allt í einu og
ieit upp frá skrifborðinu. Það var
komið vor. ,.Við höfum ckkert
farið síðán um nýjár. Eg ér orð-
inn stirður í fótunum".
I-wan var orðinn vanur skap-
ferli hans. Stundum vann Bunji
af ofurkappi vikum og mánuðum
saman, eins og ekkert annað væri
honum neins virði. En einn góðan
veðurdag var hann vís til að
leggja frá sér pennann og lémja
hnefunum í borðið.
„Nú förum við upp á fjöIP', var
hann vanur að segja.
I-wan leit upp og brosti. Ilann
hafði verið lengi að venjast þess-
um fjallgöngum, þó að hann hefði
allan vilja til þess. Bunji gat klifr
að upp brattar brekkur, eins og
ekkert væri. Það var hlægileg sjón
að sjá hann klifia á fleygiferð í
ótal krókum, lágfættan, og í leð-
lurstígvélum. Eftir hvérn sprett
staðnæmdist hann á kletti ein-
hversstaðar hátt uppi og beið eft
ir I-wan.
„A morgun", sagði Bunji ákveð
inn. „Við förum til Unzen“. Hann
leit brosandi á I-wan og bætti við,
eins og það væri aukaatriði: „Og
Tama verður með okkur. Finnst
þér' það ekki réttast? Hún var
alltaf vön að fara með mér. áður
en þú komst“.
I-wan fálmaði eftir pípuTmi
sinni. Hann rnátti ekki láta sjá
nein merki ])ess. að hann væri
órólegur. En héfði hann pípuna
milli taunanna og træði í liana
með báðum höndum, hlaut það að
vera greinilegt, að hann væri ekki
að hugsa um neitt annað en píp-
una.
„Ætli hún vilji það?“ spurði
hann kæruleysislega og kveikti í.
Hann hafði beðið svo marga mán
uði í vonlausri eftirvæntingu, að
hann hafði náð valdi yfir rödd
sinni.
,.Eg veit ekki", sagði Bunji og
!eit glettnislega á I-wan. „Það er
eftir því, hvort henni þykir ó-
maksins vprt, að taka afleiðing-
unum“. I-wan svaraði engu. en
Bunji hélt áfranr. „Það fer eftir
Litla krossgátan
1. skógurinn (fornt), 7. anga,
S. guð, 10. þyngdarnvál 11.
tvennt, 12. guð', 14. á fjalli, 16.
ljær, 18. tónn 19. knæpa, 20. há-
vaði, 22. orusta, 23, spjót (fornt),
25. aumara.
Lóðrétt.
2. pat, 3. óþétt, 4. tilbiðja. 5.
greinir, 6. brakar, 8. söngl. 9.
hryggir, 11. skammstöfun. 13.
viðkvaunt. 15 votar, 17. lík, 21.
púka, 23. vegsama, 24. tveir cins.