Þjóðviljinn - 25.07.1945, Blaðsíða 6

6
ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudagur 25. júlí 1945
Flökkustrákurinn
Presturinn tók fram í og sagði, að það væri ágætt.
En hafði ég ekki heyrt getið um mann, sem hafði
látið sprengja sig í loft upp á Kjögevíkinni?
Jú — ég hafði heyrt getið um hann.
Presturinn spurði, hvað hann hefði heitið.
„Hann hét — hann hét —“. Nei, mér var ómögu-
legt að muna það.
„Veit nokkur ykkar það?“ spurði presturinn.
„Ivar Huitfeldt,“ svaraði Nils samstundis.
„Það var gott, drengur minn,“ sagði presturinn,
gekk til hans og klappaði á kollinn á honum. Nils
ljómaði af gleði.
Mér fannst orðið skuggsýnt í stofunni, og það
var eins og eitthvað þungt legðist að brjóstinu á
mér. Mér lá við gráti. En hryggðin snerist fljótt
í reiði. Ó, ég var alveg viti mínu fjær! Þessi flökku-
strákur! Hafði ég ekki sjálfur sagt honum þetta fyr-
ir nokkrum vikum? En nú sat ég eins og kjáni
frammi fyrir prestinum og öllum krökkunum. Þetta
var þakklætið! Bíddu bara við! Bíddu bara!
Mýflugubitið var orðið að grænu graftrarkýli.
Samvizkan sagði mér, að ég hefði á röngu að
standa. Drengurinn hafði ekki gert annað en svara
því, sem presturinn spurði hann. En mér var alveg
sama, hvað samvizkan sagði. Eg æsti mig upp, þar
til ég hafði hleypt í mig hörku og hefnigirni. Þá
varð ég loksins rólegur.
Eg tók því með þögulu stærilæti, þegar Nils kom
til mín á eftir og bjóst við, að mér hefði þótt vænt
um frammistöðu hans. Hann horfði fyrst undrandi
á mig, en allt í einu varð hann dapur á svipinn og
tárin komu fram í augu hans. Eg þóttist sjá á hon-
um, að hann skildi ástæðuna.
Það lá við, að ég skammaðist mín og léti allt vera
gleymt, en mér gramdist það meira en allt annað,
að harxn skildi vita, hvað mér bjó í huga. Eg lézt
þó vera kátur og reyndi að vera vingjarnlegur. Og
þá varð hann undir eins sjálfum sér líkur.
Daginn eftir sprakk holgrafin illskumeinsemdin,
sem ég hafði gengið með í hjartanu.
Nýi skólastjórinn hafði ákaflega veika og blíða
rödd, og ég hafði heyrt, að skólabræður hans í kenn-
araskójanum hefðu kallað hann „sykurleðjuna.“
í fyrri heimsstyrjöldinni
féllu um 900.000 hesta. Þeim
voru síðar reistir minnisvarð-
ar í London og Hannover.
höfðu borizt í fjórtán ár, eða
alla þá tíð, sem falsanirnar
höfðu átt sér stað. Það voru
um átta milljónir skeyta.
★
★
í London voru einu sinni til
skrifstofur, bar sem prestar
gátu fengið keyptar sunnu-
dagxprédikanir.
Hann: Mig dreymdi í nótt,
að ég bað fallegustu stúlk-
unnar hérna í bænum.
Hún: Hvað sagði ég?
★
★
Það er oft mikil vinna að
rannsaki fjárglæframál. Þeir
sem höíðú mál Ivars Kreug-
ers til meðferðar urðu að lesa
öll þau símskeyti, sem honum
og samverkamönnum hans
Húsbóndinn: Klukkan datt
niður af veggnum og lenti á
legubekknum rétt þegar hann
séra Jónas var staðinn upp.
Gesturinn: Þessi klukka
hefur líka alltaf verið of sein.
PEARL S. BUCK:
ÆTTJARÐARVINUR
* -■ - -■ . . --—i
Það var farið að skyggja og
þau horfðu út yfir dökkan haf
flötinn. Nú var gott tæki'færi
til að tala við hana' en fyrst
varð hann að rjúfa þögn henn-
ar.
„Hafa drengirnir verið góð-
ir í dag?“ spurði hann.
„Fjarska góðir“, svarað
hún rólega.
„Eg vona að þú skiljir,
hvers vegna ég sagði þetta við
þig um Jiro,“ hélt hún áfram.
„Já, auðvitað,“ svaraði hún
fljótmælt. ,En börn eru ekki
minnug.“
„Lá eitthvað bak við þessi
orð, sem hún vildi ekki tala
um? Hann reyndi að sjá and-
lit hennar, en gat tæpast
greint það í myrkrinu. Nú var
ékki um annað að ræða en
halda áfram.
„Þú skilur það, Tama — við
verðum að bíða, þar til við fá-
um að vita allan sannleikann.
Eg hef skrifað föður mínum
og ég ætla ekki að taka neina
ákvörðun, fyrr en ég hef feng-
ið svar.“
„Taka ákvörðun!" Hún
sneri andlitinu snöggt að hon-
um.
„Eg á við — ekki dæma
neinn“, sagði hann.
Þá leit hún undan og horfði
út á hafið.
„Þú skilur það, Tama“, hélt
hann áfram. En hún svaraði
engu og loksins varð hann
reiður.
„Tama!“ sagði hann byrst-
ur.
„Hvað kemur okkur þetta
við?“ spurði hún.
Hún ætlaði þá að færast
undan. Hann óttaðist, að hún
væri honum.andvíg í skoðun-
um. Þess vegna varð hann að
tala við hana.
„Mig langar til að koma þér
í skilning um, að þetta hefur
ékki verið gert alveg að á-
stæðulausu“, sagði hann.
Hún svaraði samstundis,
eins og hún hefði búið sig
lengi undir það: ,J5kiptir það
nokkru máli, hvaða skoðanir
ég hef, fyrst ég er konan
þín?“
Þetta var ekki annað en
hver japönsk kona hefði sagt.
Hún ætlaði að komast hjá því
að tala við hann.
„Vertu ekki — vertu ekki
svona japönsk“, sagði hann.
„En ég er japönsk11.
Rödd hennar var blíð, en þó
hafði hann óljósa hugmynd
um, að konan, sem gekk við
’nlið hans þarna í myrkrinu,
væri ósveigjanleg og óbil-
gjörn eins og náttúran sjálf.
„Sannleikurinn er sá, að þú
hefur þegar tekið aí!stöðu“,
sagði hann kuldalega. Hann
varð að • vinna bug á þráa
hennar. „Þú heldur að landar
mínir myrði saklaust fólk að
ástæðulausu, eins og aumustu
villimenn. Þú þekkir okkur
ekki. Og ef þú trúir þessu,
skilurðu mig ekki heldur. Við
Kínverjar höfum orðið að
sætta okkur við það árum
saman, að Japanir hafa farið
ránshendi um landið, verzlun
okkar — —. Eg veit það vel,
hvernig þetta hefur átt sér
stað: Þegar hermenn okkar
sáu Peking hertekna og fána
fjandmannanna blakta yfir
borginni, — þá hefur það orð-
ið þeim ofraun. Við höfum lát-
ið kúga okkur í öll þessi ár.“
Hún greip í handlegg hans
og hristi hann.
„En hver — hver drap Jap-
ani í Nanking tuttugasta og
sjörunda marz 1927? Og hver
Irap Japani í Shanghai 1932.“
„Og þetta hefurðu munað
öll þessi ár — til þess að geta
ásakað mig,“ sagði hann.
Hún hristi höfuðið: „Ekki
ásökun gegn þér — heldur
þjóð þinni.“
„En í þínum augum er ég
einn af þeirri þjóð.“
Hann var svo reiður, að
hann hefði getað barið hana
— drepið hana. En þá mundi
hann allt í einu, að hann hafði
verið að hella yfir hana ásök-
unum fyrir það, sem þjóð
hennar hafði gert.
„Er ég þá ekki meðal
þeirra, sem þér finnst að ætti
að — drepa?“ spurði hún.
Rödd hennar var lág og
raunaleg.
Nú var hún ekki japönsk
lengur. Þau voru tvær mann-
verur, sem tóku höndum sam-
an yfir djúp, sem staðfest var
milli tveggja kynþátta. Hún
! fleygði sér í faðm hans, lagði
handleggina um háls honum
og grét ákaft. Mótstöðuþrek
hennar var þrotið, en hann
fann ekki til neinnar sigur-
gleði. II*ann gafst upp sjálfur
líka.
„Uss, þú vekur börnin,“
hvíslaði hann. Það var svo
hljótt í garðinum, að hann
var hræddur um, að Jiro
vaknaði. Og hvernig var hægt
að gera honum grein fyrir
hví, að móðir hans gréti?
Hann var hryggur og þreytt-
ur og strauk hendinni yfir
hár hennar.
„Þú hefur rétt fyrir þér,“
sagði hann. „Sannleikurinn,
hver sem hann er, kemur okk-
ur ekki við.“ Ilann faðmaði
hana fast að sér og hún hélt
honum dauðahaldi í mikilli
ástríðu.
En hiti ástríðunnar kulnaði
hjá þeim báðum, þegar þau
voru lögst til svefns. Hann
þráði hana, en gat ekki fengið
sig til að snerta hana. „Hvað
hefur komið fyrir?“ sagði hún
lágt. Hann gat engu svarað,
því að hann vissi það ekki
sjálfur.
Hún færði sig fjær honum,
breiddi vel ofan á sig og fór
að sofa.
Svaf hún í raun og veru?
Hann vissi það ekki, því að
hún var vís til að vera jafn
hreyfingarlaus í- vöku og
svefni. Hann kom við herðar
hennar. Þá greip hún um
hönd hans og lagði hana að
brjósti sínu.
Hann skildi þetta blíðuat-
lot. Líkami hennar, sem hafði
áður verið honum unaðsleg-
ur, dró hann ekki að sér leng-
ur. Hann varð aðeins gagntek-
inn af viðkvæmni og um-
hyggju fyrir henni. Og hann
fann, að hún bar þær tilfinn-
ingar til hans líka — fann það
á því, hve varlega hún hélt
um hönd hans. Það var sama
dauðameinið, sem hafði hitt
hjörtu þeirra beggja. Nú vildi
hvorugt þeirra, að þau ættu
fleiri börn saman.
„Ganjiro hefur kvef,“ sagði
Tama daginn eftir. „Eg verð
að vera hjá honum í nótt.“
Hún tók náttkjólinn sinn úr
hjónarúminu um kvöldið og
fór inn í herbergið, þar sem
drengirnir sváfu báðir núorð-
ið.
„í nótt“, hafði hún sagt, en
I-wan vissi, að hún mundi
ekki koma aftur. Hann spurði
aðeins: „Hefur hann hita?“
,,Ofurlítinn,“ svaraði hún.
Svo tók hún loddann sinn,
spegilinn og litlu kommóð-
una, þar sem hún geymdi hár-
nálarnar sínar og greiðuna.
Hann var henni ekki reiður
og vissi að hann mundi aldrei
geta orðið það. Ilún hafði ver-
ið svo góð 'og vingjarnleg í
viðmóti allan daginn, að það
hafði sært hann djúpt. Hann
vissi, að þessi friðarsambúð
mundi skapa djúp á milli
þein-a, sem aldrei yrði brúað,
og þau mundu aldrei framar
segja hvort öðru það, sem
þeirn bjó í brjósti. Þau voi’u
komin í fangelsi heimilisfrið-
arins..
Hann fór að verða einmana,
og í hugsýki sinni gerði hann
sér í hugarlund, að Jiro
mundi fyrr eða síðar snúa við
honum baki. En við skynsam-
lega athugun, sá hann, að það
var hann sjálfur, sem var of
viðkvæmur fyrir öllu.
ITann fékk hvorki bréf frá
föður sínum né I-ko. Þó var
honum ómögulegt að trúa því,
að I-ko hefði ekki skrifað.
ÍHann las blöðin sjaldan, því
að hann vissi að þau sögðu