Þjóðviljinn - 25.10.1945, Blaðsíða 6

2
ÞJOÐVILJINN
Fímmtudagur 25. okt. 1945
Rósalind kóngsdóttir
/?•= .......=■ •1 ..■■■=
John Galsworthy:
Bræðralag
(Lauslega þýtt).
Þá gekk hann inn í eldhúsið, en þar stóð elda-
buskan og grét svo mikið að tárin streymdu niður
í súpuna. Hirðmeyjarnar gengu grátandi framhjá
eldhúsdyrunum' og höfðu enga matarlyst. Og þegar
hann kom út aftur, sá hann, hvar sótarinn kom
ofan af þakinu, hvítþveginn í tárum.
Kóngssonurinn barði nú ákaft á hallardyrnar,
og þá var opnað.
Hann sá ráðgjafana sjö, hvar þeir sátu og töl-
uðu um landsins gagn og nauðsynjar. Þeim hafði
ekki komið dúr á auga í tvo sólarhringa.
Seinast fann hann gamla kónginn. Hann sat
berhöfðaður á rúmi sínu og var að gráta út af
litlu dóttur sinni, sem var týnd.
Kóngssoninn langaði ennþá meira til að fá
Rósalind fyrir konu, þegar hann frétti að hún var
týnd.
Hann lagði undir eins á hestinn aftur og reið
af stað.
Hann fór víða um skóginn og*vissi ekki, hvert
hann átti að halda.
Allt í einu var hann kominn að háum hömrum.
Þeir lukust upp fyrir honum, eins og dyr, og hest-
urinn brokkaði inn..
Þegar hann leit við, sá hann að hamrarnir
höfðu lokazt að baki hans.
Hann var kominn inn í einkennilega kletta-
borg. Þar glitraði allt eins og gull og silfur og
undarleg hljóðfæri hengu á veggjunum.
Innst í salnum sat lítill, gamall maður með
hvítt skegg, sem náði niður á tær.
„Það er ég, sem hef seitt þig hingað“, sagði
gamli maðurinn. „Eg er dvergakóngurinn, en risa-
kóngurinn er versti óvinur minn. Ef þú vilt finna
Rósalind kóngsdóttur, verðurðu að fara til hans“.
Kóngssonurinn varð glaður við.
„En þú verður að vera kominn til hans, áður
en hann sofnar“, sagði dvergakóngurinn. „Hérna
er lampi, sem þú átt að hafa með þér, og ef þú
ÞETT4
Það gerðist í Haag nokkru Haag til Scheveningen, 9 km
fyrir aldamót, að tveir menn leið. Eigandi hundsins lokaði
í sama íþróttaklúbb fóru í
hár saman. Annar átti hest,
sem hann var alltaf að segja
sögur af, en hinn átti hund,
sem hann langaði til að raupa
af, en komst ekki að fyrir
manninum, sem átti hestinn.
Að slðustu sagði eigandi
hundsins reiður, að hann
Þyrði að veðja 1000 gylllnum
um, að hesturinn væri ekki
fljótari en hundurinn hans.
Þetta vakti hlátur. En eig-
andi hundsins setti það upp,
að hesturinn bæri tvo, og
krafðist þess að fá að æfa
hundinn í hálfan mánuð.
Kapphlaupið var þreytt frá
hann inni og svelti hann dag-
lega, en fór svo með hann
beina leið til Sceveningen og
gaf honum þar fylli sína af
kræs;ngum.
Sáðasta sólarhringinn fyrir
kapphlaupið fékk hann
hvorki vott né þurrt, en þeg-
ar honum var hleypt út, hljóp
hann beint til Scheveningen
— og varð á undan hestinum.
Fjöldi manns var saman kom-
inn til að sjá þessi býsn. Eig-
andi hundsins vann veðmálið
og lét mála mynd af honum
og hengja upp í „klúbbnum“
— eiganda hestsins til stojk-
unar.
málsins stakk svo gjörsam-
lega í stúf við hugmyndir
hennar um velsæmi og smekk
vísi — þessar dularfullu um-
búðir, sem uppeldi og lífskjör
höfðu vafið sálina. Væri sag-
an sönn, þá var hún ljót. Og
væri hún ljót, þá var það and
styggileg tilhugsun, að fjöl-
skylda hennar, skyldi vera
við hana riðin. En nú var það
staðreynd að einmitt hennar
fjölskylda átti hlut að mál’.
Þess vegna hlaut þetta allt
að vera misskilningur.
Svona stóðu sakir, þegar
Thyme kom úr heimsókn frá
afa sínum og sagði þeim, að
nú væri Fyrirmyndin svo
fallega klædd.
Þau sátu við borðið, þegar
hún var að segja frá þessu.
Cecilia hafði brotið heilann
fram og aftur viðvíkjandi
þessari máltíð, þar til hún
fékk höfuðverk. Hér var um
að ræða, að Stefán fengi ekki
allt of fitandi fæðu, en á hinn
bóginn mátti fæðan ekki
þjóna fagurfræðilegum til-
gangi svo einhliða, að hún
yrði næringarlaus.
Þjónninn var staddur inni,
og því þögðu þau. En þegar
hann fór út að sækja fugl-
inn, tóku þau eftir því, hvort
í sínu lagi, að þau skiptust á
spyrjandi augnatillitum. Ein-
hverju „ljótu“ hafði slegið
niður í hug þeirra beggja.
Hver hafði gefið stúlkunni
þessi nýju föt? En þau fundu
bæði, að ósæmilegt var, að
blása lífi í ljótan grun og
litu undan. Grunurinn ofsótti
þau þó bæði, hvert á sinn
hátt. Hann hugsaði eins og
karlmaður, hún eins og kona.
Stefán íhugaði málið á þá
leið:
„Ef sá góði maður, Hilary,
hefur gefið henni pen nga og
föt, er hann annað hvort
meiri einfeldningur en ég
hélt, eða hér er um eitthvað
að ræða, sem Bianca getur
kennt sjálfri sér um. En
hvort sem heldur er, þá er
söguburður Hughs jafn vara-
samur. Hann ætlar senn lega
að græða peninga á þessu.
Fjandinn hafi það allt“.
En Cecilia hugsaði á þá
leið:
„Eg veit það vel, að stúlk-
an hefur ekki keypt föt.n fyr
ir peninga, sem hún hefur
unnið sér inn. Hún er sjálf-
sagt lélegur kvenmaður. Mér
fellur illa að verða að trúa
bví, en það er áreiðanlegt.
Hilary getur ekki hafa gert
neitt axarskapt, eftir að ég
talaði við hann og sagði hon-
um allt. En ef það kemur
í ljós, að. hún er í raun og
veru stúlka af verra taginu,
þá gerir það málið einfaldara.
Verst er að Hilary er þannig,
að hann trúir því ekki. Guð
minn góður!“
Ef á að líta með sanngirni
á Stefán og Ceciliu, þá er
ekki hægt annað en viður-
kenna, hve erfitt það var
þeim — og þe rra stétt — að
gera sér grein fyrir tilvevi
„skugganna“, ef þau mættu
þeim ekki blátt áfram á göt-
unni. Þau vissu, að þessi teg-
und manna var 11, af því að
þau sáu þá stundum. En þau
urðu þeirra þó 1 raun og veru
ekki vör. Svo hárfínir eru
bræðimir í vef þjóðfélagsins.
Þau voru, og urðu að vera,
næsta fáfróð um heim skugga
hverfanna, alveg eins og
„skuggarnir“ urðu þess lítið
varir úr skúmaskotum sínum,
að yfirstéttin væri til —
nema þegar það kom fyrir,
að ríkir menn gáfu þeim pen-
inga.
Stefán óg stéttarbræður
hans nefndu „skuggana“ hlut
lausu nafni — „lýðinn“. Þeir
vissu, að hann bjó í fátækra-
hverfum og vann í verksmiðj
um. Þeir þekktu líka fáeina
einstaklinga úr alþýðustétt —
menn, sem höfðu unn ð ein-
hver verk fyrir þá persónu-
lega. En þeim hafði aldrei
dottið í hug, að líta á þá sem
menn í líkingu við sjálfa sig
— með sömu hæfilelka og
ástríðtrr. Og ástæðan til þess
var ævagömul. Svo gömul, að
hún var aldrei nefnd á nafn.
Þau sátu og héldu að sér
höndum, Stefán og Cecilia,
þar til þjónn þeirra kom inn
með fuglinn. Þetta var föngu-
legur fugl, al nn upp í Surr-
ey. Þjónninn fór að skera
hann sundur. Þá leið einhver
sársauki um brjóst þjónsins.
Því fór fjarri að hann lang-
aði í fuglinn. Og ekki var
hann ne'nn grænmetispostuli.
En þessi þjónn var fæddur
verkfræðingur og var orðinn
■nnilega þreyttur á að skera
sundur kjöt handa öðrum og
sjá þá éta það upo. Hann
lagði bita á hvern disk, án
bess að lífsmark sæist á and-
l'ti hans. Þetta fólk hafði
greitt honum laun fyrir það,
sem hann var að gera og gat
ekki haft neina hugmynd um,
að hann væri að hugsa.
Þegar Stefán hafði lokið
við að afrita lagafrumvarp
þetta kvöld, lædd'st hann inn
í hjónaherbergið og afklæddi
s'g afar hljóðlega. Hann var
ákaflega ánægður með sjálf-
an sig, því að hann hélt að
hann hefði ekki vakið Cecil-
iu. En Cecilia var glaðvak-
andi og réð það af varkárni
hans, að nú hefði hann kom-
izt að einhverri niðurstöðu,
sem hann ætlaði ekki að
segja henni. Hún brann af
óró og æsingu og sofnaði ekki
fyrr en klukkan tvö.
Niðurstaða Stefáns var á
þá leið eftir að hann hafði
rak'ð drög málsins tvisvar:
Hilary var í raun og veru
skilinn við konu sína. Heim-
ddarmaður: Cecilia. Hilary
lét sér annt um Fyrlrmynd-
ina. Hún var fátæk. Hún
vann hjá Mr. Stone. Hún
leigði herbergi hjá frú Hughs.
Frú Hughs hafði kvartað fyr-
ir Ceciliu. Hughs hafði 1 hót-
unum. Og síðast en ekki.sízt:
Stúlkunni höfðu verið gefin
ný föt.
Að þessum staðreyndum á-
lyktaði Stefán:
Þetta var hið mesta le'ð-
indamál, sem bróðir hans var
riðinn við, og mátti hann ó-
varkárni sinni um kenna,
hvað sem öðru le;ð. Það var
einkamál hans. Hann reyndi
að líta á málið eins og eltt-
■hvað, sem ekki værí umhugs-
unarvert og telia sér trú um,
að engin hætta væri á ferð-
um. En það var árangurs-
laust. TU þess voru þrjár á-
stæður: í fyrsta lagi var hon-
um meðfædd sú tilhnelging
að hafa allt í röð og reglu. í
öðru lagi hafði hann alltaf
haft illan b’fur á Biöncu. í
þriðja lagi var hann sann-
færður um, að undirstéttln
væri stöðugt réiðubúin að
sjúga peninga út úr þeim,
sem áttu þá. Snurningin var
aðeins, hve m kils væri kraf-
izt og hvort rétt væri að láta
það af hendi. Hann komst að
þeirri niðurstöðu, að það væri
ekki skynsamlegt. En hvern-
'g mundi það fara? Það var
erfitt að vita. Og Stefán
hafði megna óbeit á hneyksl-
ismálum. Auk bess þótti hon-
um vænt um Hilary.
Bara að hann viss' hvaða
afstöðu B anca tæki. En það
hafði hann auðvitað ekki hug
mvnd um.
Þannig vildi bað t;l, að
Stefán fékk í fyrsta sinn ó-
beit á að lesa þau blöð, sem
retlnð eru t l að hressa við ó-
styrkar taugar. Hann var með
lengra móti á skrifstofunni'
þennan laugardag og ók síð-
an beina leið heim með stræt
isvagni.
— :— Mannhafið flædö; í
bylgjum um göturnar. Ótal
straumar sugu þær tU sín og
straumarnir mættust í rost-
um. Menn og konur streymdu
út af trúmálafundum,