Þjóðviljinn - 05.12.1945, Qupperneq 3

Miðvikudagur 5. des. 1945.
Þ JÓÐVILJINN
RIT8TIÓRI:
SIGRÍÐUR ARNLAUGSDÓTTIR
Draumadís - eða hvað?
Ferskur blær
Verzlanirnar hér í bæn-
um hafa síöustu vikumar
boriö þess vitni aö sam-
band okkar við umheiminn
er ekki eins einstrengings-
legt og þaö hefur verið und
anfarin ár.
Gamlir kunningjar eins
og dönsku heimilisblööin
|IlÍIÍÍÍ:p®ÍÍ^® 4 '/y\

rm . -
: \ '
1

•SúphA.
Allt er undir því komið að
leggja vel í bleyti. (IJr bók-
inni „Med Stöveklud og
Fejespaan“)
eru í heiðurssæti í bóka-
gluggunum, mikið af dönsk
um og sænskum bókum,
margt nýtt, sumt gamalt,
stundum rekst maður á ný-
útkomnar danskar þýöing-
ar á bókum sem hér hafa!
veriö til síðan í byrjun
stríðs eins og t. d. Flots-!
am sem í dönsku þyðing-
unni heitir: Du skal elske
din Næste.
Aðalfundur stjórnar
Bandalags kvenna
AÖalfundur stjórnar
Bandalags kvenna (þ. e.
samba-Vid kvenfélaganna í
Revkjavík) var haldinn 27.
nóv.
Var. þar m. a. rnikið rætt
um heilbíigðis- og lirein-
lætismál bæjarins. Katrin
Páhdóttir hafói framsögu
um húsakost og híbýla-
prýði, uröu talsveröar um-
ræður um þaö mál. Voru
fulltrúar sammála um þaö
að konur þyrftu aö láta
miklu meira til sín taka við
innréttingu húsa en nú
tíðkast, íbúðir væru oft
byggöar án þess aö nokkuð
væri hugsaö um að hafa
geymslu fyrir sjálfsögöustu
búshluti,' eldhúsin illa inn-
réttuö o. s. frv. Var rætt um
þaö hvernig kverifélögin
gætu sem fyrst og bezt
haft áhrif til bóta á þessi
mál. Þá var einnig rætt um
ITallveigarstaði.
Og í einstaka glugga sjást
danskir listmunir, fallegir
og einfaldir í línum. AuÖ-
vitaö eni þeir rifnir út, þeir
eru hressaridi tilbreyting
frá gyllta blikkinu.
Nokkrar danskar bækur
af þeim sem hingaö hafa
borizt eru hentugar hand-
bækur viö ýmiskonar heim-
ilisstörf t. d. „Mad i en
Rationeringstid“ eftir Sig-
rid Lillelund, tillögur um
hollan og ódýran mat, sem
ekki er of frekur á skömmt-
unarseðla, og hvað snertir
fjölbreytni í matvöru má
segja aö við lifum alltaf á
skömmtunartímum hér, svo
oft getur verið gott að grípa
til þessarar litlu bókar.
Eitt dæmi um uppskrift-
irnar í bókinni:
Fljótsteiktur Hamborgar-
hryggur.
850 g. Hamborgarhryggur
— egg — brauðmylsna —
40 g. feiti — búið til á 20
mín.
Skeriö Hamborgarhrygg-
inn í sneiöar (ca. 75 g. hver
sneið) — veltið þeim upp
úr eggi og fínni brauð-
Það var fyrir 15—16 árum
að ég las í dönsku blaði við-
tal við skáld nokkurt franskt,
sem var mjög dáður í heima-
landi sínu og víðar. Setning
ein úr spakvitringsslúðri
manns þessa leiö mér ei úr
minni síðan, en hún var
þessi: „Köllun konunnar er
að fá karlmanninn til að
dreyma“ — þetta skyldi
gjört með ilmvötnum, litum,
línum o. fl. Einkum var
lögð áherzla á að konan
gengi um hús sitt léttum fet
um, svo hún truflaði ekki
hinn háfleyga hugsanagang
'herra síns!
Engin furða þótt maður
með slíkar skoðanir gerðist
fáum árum síðar hatramur
rógberi þess eina þjóðskipu-
lags, þar sem konan var á
leið til meiri þroskaogmennt
unar en þá var þekkt, — og
Ef þær krefðu mál þetta bet-
ur til mergjar hygg ég þær
kæmust að raun um, að ekk-
ert er hættulegra fyrir alla
aðila og þjóðfélagið í heild,
en það hve hlédrægar konurn
ar eru og afskiptalausar um
almenn mál. Á fjölda mörg-
um sviðum gætu konurnar
nú þegar unnið ómetanlegt
gagn bæ sínum og þjóðfélagi,
þar sem þekking þeirra er
meiri og víðtækari en karl-
mannsins. Auk þess, sem öll
svið mannlífsins, koma henni
við. Öll fáfæði og ábyrgðar-
leysi er til skammar fyrirsér
hvern mann og þjóðfélag'ð
er því fullkomnara, sem
fleiri taka virkan þátt í að
ráöa fram úr vandam. þess,
hugsa um velferð þess og
vinna fyrir það.
Á alvörutímum þeim, sem
við lifum á er það bókstaf-
enn er þekkt, — og lyki síð-.iega skylda sérhverrar konu
ast þróunarferli sínum sem | ungrar og gamallar að taka
;<í -,
J: .1
\;.y A~
bandamaður fjandmanna
heimalands síns. Enda fyrir
litinn eða gleymdur af þeim,
sem áður dáðu hann.
afstöðu til þeirra mála, sem
uppi eru í þjóðfélaginu,
hvort sem það eru heilbrigð-
ismál, fátækramál, húsnæð-

Utan úr heimi
Lítið hliðarborð á hjólum
með aukadiskum o. fl. spar-
ar mörg skref.
mylsnu. Steikið þær við góö
an hita í svo sem 4 mín.
hvorum megin. Berið fram
meö f nni kartöflustöppu
og tómat- eða cillisósu.
*
„Med Stöveklud og Feje-
spaan“ eftir Astrid Stou-
man, er leiðbeiningar um
hvernig bezt verði unnin
alls konar heimilisstörf, allt
frá því að hreinsa ýmiskon-
ar bletti úr fötum upp í að
koma blómum smekklega
fyrir til skrauts.
Hér er alltaf hamrað á
því aö starfsstúlkur kunni
ekkert til verka, — en er
von á öðru? Þaö er eins og
reiknaö sé meö því að
hverju stúlkubarni sé áskap
að frá fermingu að kunna
heimilisstörf. Sannleikurinn
er sá að heimilisstörf eru
Þessi borgaralega skoðun á j ísmál, menntun og menning
köllun konunnar, er því mið-
ur ennþá ráðandi um flest
lönd heims og einnig hér á
íslandi. Það er hún sem upp-
eldi og menntun hennar mið
ast fyrst og fremst við.Þaðer
hún sem tefur þroskaogfram
sækni meirihluta kvenna, og
það er hún, sem er Þrándur
í Götu þess að konan keppi
að því marki, sem hún er
fædd til, að vera fullkomnari
lífvera, jafningi karlmanns-
ins og jafnoki á öllum svið-
um, maður sem vill vita allt,
skilja allt og kastar ekki á-
byrgðinni af eigin lífi á ann-
arra herðar.
Það eru hryggilega fáar kon
Ur enn hér hjá okkur, sem
líta á sjálfar sig sem ábyrga
borgara, heimsborgara, hlut-
gengar við sérhver störf við
hlið karlmannsins. Margar
konur álíta það jafnvel hættu
legt að skipta sér af stjórn-
málum, hættulegt hjónabandi
þeirra, heimili og börnum.
æskulýðsins, hin ýmsu vanda
mál atvinnuveganna, utanrík-
ismál og sjálfstæði landsins,
eða jafnvel spurningin um
hvort við eigum að þola nýja
eyðileggjandi heimsstyrjöld.
— Það kostar að vísu mikið
átak að afla sér sannra og
réttra skoðana um málefni
dagsins í því blekkingamold-
viðri, sem uppi er haft í blöð
um og útvarpi hjá okkur,
þar sem okkur virðist stund-
um sem hin forna sannleiks
ást og drengskapur aðeins
heyra fortíðinni til.
Sósíalistaflokkurinn hefur
sam'ð stefnuskrá um velferða
mál þessa bæjarfélags, og
verður hún lögð fram fyrir
kjósendur bæjarins fyrir
næstu kosningar. Konur
flokksins hafa einnig unnið
að undibúningi hennar. Vænt
um við þess að lesendur
Kvennasíðunnar kynni sér
vel og vandlega öll þau mál
er hún fjallar um, vinni fyr-
ir hana og hjálpi til með
framkvæmd hennar þegar
þar að kemur.
Dýrleij Ámadóttir.
Af 200 þingmönnum í
ímnskn binginu eru nú i'.
konur, > n: &f eru aðeins 4
frá borgaraiegu flokkunu'n,
hinar e; u allar frá verka
lyðsflokkunum.
*
ítalskar konur fengu
kosningarétt 30. jan. 1945
og í Frakklandi kusU konur
til þings i vor í fyrsta sinn.
síst auðlærðari en hver önn
ur dagleg störf, þau heimta
alltaf hugkvæmni og þekk-
ingu ef vel á aö vera.
— Eg held aö hér væri
margt óþarfara gert en aö
koma upp nokkurra vikna
námskeiöi fyrir starfsstvilk-
ur og húsmæður þar sem
kennd væru hagnýt vinnu-
brögö innanhúss.
— Báöar þessar bækur
sem hér hafa veriö nefnd-
ar hafa fengizt í bókaverzl-
un Lárusar Blöndal og
kosta hvor eitthvaö nálægt
10 krónum.
Samyrkjubúin björguðu
búskapnum.
Konurnar í Ráöstjórnar-
ríkjunum áttu ótrúlega mik
inn þátt í aö sigur vannst
í styrjöldinni. Þær hafa líka
hlotiö viðurkenningu fyrir
það.
í ræðu sem Kalinin for-
seti RáÖstjórnarríkjanna
hélt á samyrkjubúi í Jaro-
slavl héraðinu, sagöi hann
m. a.:
„Konur RáÖstjórnarríkj-
anna hafa lagt mikinn
skerf til sigursins. Fyrst og
fremst hafa þær sýnt mik-
inn dugnað. En ég held
ekki að þær heföu getað af-
rekaö svo mikiö ef við hefö-
um ekki haft samyrkjubúin.
og komið börnunum í
skóla? Áreiðanlega ekki.
Örðugleikarnir hefðu yfir-
bugað hana og búskapurinn
hefði hrunið saman.
Samyrkjubúin hafa aftur
á móti gert konunum mögu
legt að yrkja jörðina með-
an karlmennirnir voru á
vígstöðvunum. Og þetta hef
ur átt mikinn þátt í að við
unnum sigur“.
*
Belgiskum konum hefur
veriö heitinn kosningarétt-
ur 1. janúar 1947. Hvort á-
litið er aö þá fái þær fyrst
þroska til að nota hann eöa
hvað veldur, er ekki vitað.
En í hinu mikla, lýðræöis-
landi Gunnars Thorodd-
sens er talið svo varhuga-
vert að konur hafi afskipT
af þjóðmálum að engar ÍÍE-
ur eru taldar til aö konur
fái þar kosningarétt í ná-
inni framtíð. ,
Smávegis um prjón
Pressið aldi’ei útprjónaöa
Hefði karlmáðurinn á ein|flík- Útprjón missir næstum
alltaf svip ef þáö er pressað:
Þegar búið er að þvo peys-
yrkjabúi oröið aö fara til
vígstöðvanna og skilja eftir
konu og t. d. tvö börn.
Haldiö þið að sú kona hefði
getaö séð um búskapinn,
tekiö þátt í félagsstarfinu
ur er bezt aö leggja þær á
handklæöi og láta þær
þorna þannig, þá halda þær
laginu. ,