Þjóðviljinn - 05.12.1945, Síða 4

,4
/------------------------------------------------------------------------->
Otgeíandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjóri og ábyrgðarmaðer: Sigurður Guðmundsson.
Stjórnmálaritstjórar: Einar Olgeirsson, Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjórnarskrifstofa: Austurstræti 12, sími 2270. (Eftir kl.
19.00 2184).
Afgreiðsla: Skólavðrðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399. *
Prentsmiðjusími 2184.
Áskriftarverð: í Reykjavík og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuði.
Úti á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Finnur tekur á sig ábyrgðina
Upplýsingar Þjóðviljans um varðbátana nýju, sem al-
menningur kallar Finn, Emil og Pálma, hafa vakið mikla
atihygli. Öllum er nú ljóst, að bátar þessir eru með Öllu ó-
hæfir til þeirra nota, sem þeim voru ætluð hér við land og
að kaup þeirra eru ómengað hneyksli.
Morgunblaðið og Alþýðublaðið ræða mál þetta í gær.
Morgunblaðið staðfestir flest það, sem Þjóðviljinn hefur
um það sagt. Það segir meðal annars: „Bátarnir munu ekki
.hafa lagt úr höfn nema veðurspá væri hagstæð og sérstak-
ur veðurfræðingur um borð. (Þ. e. meðan þeir voru eign
Breta). Þetta sýnir að ekki hefur verið ráðgert að bátarnir
væru úti að staðaldri. Ekki er hægt að vera úti á þilfari
bátanna meðan þeir eru á siglingu. Allt þetta sýnir, að bát-
arnir eru óhæfir til þeirra starfa, sem þeim er ætlað hér
við strendur landsins.“
•
í Alþýðublaðinu kveður við annan tón. Blaðið birtir við-
tal við Finn Jónsson dómsmálaráðherra. Tilgangurinn með
því viðtali virðist sá einn að bera í bætifláka fyrir þeim,
sem að skipukaupunum stóðu, og sýnist ljóst, að Finnur
ætli að taka á sig ábyrgðina af því hneyksli, sem trúnað-
armaður hans, Pálmi Loftsson, hefur framið. Sjálfsagt hefur
dómsmálaráð'herra gildar ástæður til þess, sjálfsagt hefur
hann haft svo fullkomnar upplýsingar frá Pálma Loftssyni,
er kaupin voru ráðin, að hann hafi vitað rétt skil á
skipum þessum. Þjóðviljinn hafði látið sér detta í hug, að
dómsmálaráðherra hefði í þessu tilfelli reitt sig á trúnað-
armann sinn, og var það honum nokkur vorkunn, og að
hann mundi síðan, er ljóst var orðið að kaupin voru hreint
hneyksli, gefa trúnaðarmanninum réttmæta ráðningu, en
slík ráðning gat ekki verið vægari en stöðumissir. En ekk-
ert í þessa átt virðist vaka fyrir ráðherranum. Hann segir
í viðtali við Alþýðublaðið: „Athugun fer nú fram á skipun-
um sjálfum og hæfni þeirra til þessara starfa. Mun Skipa-
útgerð ríkisins, að lokinni þessari athugun, gefa út grginar-
gerð um málið og skýrslu um skipakaupin. Fari svo að
skipin reynisf óhæf til þess, sem þau eru ætluð, verður að
sjálfsögðu að ráðstafa þeim til annarra nota. En ef svo fer,
dregst enn um sinn að bæta úr þeirri brýnu þörf, sem við
höfum á því að auka strandvarnir vegna væntanlegrar á-
gengni togara“-
' •
Það má auðveldlega lesa milli línanna að ráðherrann veit
með vissu að skipin eru óhæf til strandvama og björgun-
arstarfa. við strendur íslands. Hann telur þó rétt að láta
fara fram athugun á málinu, og er það sízt að lasta, en al-
vel sérstaklega virðist hann hafa áhuga fyrir að fá grein-
argerð og skýrslu um málið frá skipaútgerðinni, það er
Pálma Loftssyni. Vonandi gleymist þá ekki að ganga ríkt
eftir að fá upplýsingar um alla þá „milli menn“, sem riðnir
kunna að hafa verið við þessi viðskipti.
Að sinni skal ekki fjölyrt meira um þetta mál, það virðist
ljóst, að dómsmálaráðherra ætli áð taka á'sig ábyrgðina á
því hneyksli, sem framið hefur veríð, þó ætla mætti að það
hefði verið framið a/5 miklu leyti án hans vitundarj en svo
virðist ekki hafa verið, og er þá ekki annað um frammi-
stöðu -Finns áð segjá, en að „sá er drengur ér viðgengur“. Eh
dæmdúrverður hann éftir vérkunum.
Miðvikudagur 5. des. 1945.
œiawfotnriHM,
ÞJOÐVILJINN
„Kapítalisminn hefur þann
galla að dreifa gæðum lífsins
illa, en sósíalisminn hefur þann
kost að dreifa eymdinni ágæt-
lega, sagði ChurChill nýlega í
ræðu;“ Með þessum orðum hefst
ritstjórnargrein Vísis s.l. þriðju-
dag. „í þessum fáu orðum felst
mikill sannleikur,“ bætir höf-
undurinn við, alveg dolfallinn
yfir þessari andagift sem von
er. Og það rennur spánnýtt ljós
upp fyrir ritstjóra heildsala-
blaðsins: kapítalismi, sósíalismi,
þessar tvær andstæður eru báð-
ar af hinu vonda. Þetta er að
vísu nýstárleg kenning i dálk-
um Vísis, en hvað um það, sjálf
ur postuli íhaldsins (sem reynd-
ar var einu sinni framsóknar-
maður) hefur þannig mælt. Og
ritstjórinn er ekki lengi að átta
sig: kapítalismi, sósíalismi, tvær
andstæður. Mitt á milli þeirra
hugsast dregin lína, og sú lína
er náttúrlega hinn gullni meðal-
vegur. Hvað viljið þið það betra!
•
Um ummæli Churchills er það
að segja, að þau eru andríkari
en hvað þau eru spakleg, enda
fram sett í æsingaræðu. Kapí-
talistar hafa löngum haft meiri
hug á að safna auðnum en
dreifa honum, og því er ekki
fyllilega sanngjarnt að bera
þeim á brýn mistök í þvi, sem
ekki hefur verið tilgangur
þeirra. Hins vegar þurfa þeir
engan að öfunda að því er
snfertir dreifingu eymdarinnar.
Á því sviði eru afrekin svo
mörg, að seint verða upp talin,
en nefna mætti Indland, gull-
námu brezkra kapítalista. I>á er
árangurinn ekki dónalegur í
nýafstaðinni heimsstyrjöld. Hins
vegar hafa sósíalistar ekkert
reynt sig á þessu sviði, hafa
ekki einu sinni haft tækifæri
til þess. í Rússaveldi kapítalist-
anna var dreifing eymdarinnar
svo rækilega framkvæmd, að
trauðla varð um bætt. Þegar
sósíalistar tóku við völdum, var
eymdin hið eina, sem natíónal-
íserað var þar í landi.
Sendisveinn
óskast nú þegar,
hálfan eða allan
daginn.
ÁRÁSIRNAR Á ÚTVARPH)
Ennþá er mikið rætt manna
á meðal um hinar fáránlegu á-
rásir á starfsmenn Ríkisút-
varpsins og áróðurinn fyrir
hlutdrægum fréttaflutningi þeirr-
ar stofnunar. Framkoma þess
hluta útvarpsráðs, sem stóð að
aðförinni gegn Birni Franzsyni,
máslist’ að vonum illa fyrir hjá
almenningi. — Bæjarpóstinum
hefur borizt bréf um þetta efni
frá „Ötvarpsnotanda", þar sem
hann lætur álit sitt í ljós á
þessu sögulega máli, og birti ég
það hér á eftir:
„í Alþýðublaðinu 14. þ. m. er
m. a. bréf, eftir einhvern, sem
nefnir sig „humanus“. Honum
hefur vafalaust þótt rétt að láta
ekki hins rétta nafns síns get-
ið, ekki talið sér vegsauka að
því. Framkoma útvarpsráðs
mæltist að vonum illa fyrir með-
al allra þeirra, sem berjast fyr-
ir skoðanafrelsi og réttlæti yfir-
leitt. Útvarpsráði var falið að
varðveita hlutleysi Ríkisútvarps-
ins, en fórst það ekki betur en
raun hefur á orðið, er tveir af
guðsmönnum þess svikust að
Birni Franzsyni, sem er einn vin-
sælasti útvarpsfyrirlesari. Óhlut-
drægni hans í erindaflutningum
þessum, sem styrinn hefur stað-
ið um, hefur verið viðurkennd
af öllum þeim, sem geta þolað
frjálsa hugsun.
POSTULAR RÚSSAHATURS-
INS
„En þessir tveir guðsmenn Út-
varpsráðs höfðu ekki það mikinn
siðferðislegan þroska til að bera
— þrátt fyrir guðfræðilega
menntun o. fl. — fremur en aðr-
ir postular Rússahatursins, að
þeir mættu heyra sannleikann
um Rússland. Það er sagt, að
þegar mannýg naut sjái eitthvað
rautt, tryllist þau og æði um og
jafnvel róti upp jörðinni. Það
virðist svo sem sumum mönnum
sé líkt fárið. Þattnig hefur þeim
orðið við, er þeir hafa heyrt
„sannleikann um Rússland", að
þeir hafa fyllzt bræði og heimt-
að málfrelsi og skoðanafrelsi af-
numið, blöð bönnuð o. s. frv.
Þessi svokallaði „humanus" gæti
verið einn af þessum mönnum,
eftir greininni að dæma. En þessi
grein hefur líklega þótt hæfa
daglegum málflutningi blaðsins."
SAKNAR FINNAGALDURSINS?
„Bréfritarinn minnist á að
fréttaflutningur Ríkisútvarpsins,
— einkum varðandi fréttir frá
Rússlandi — sé ekki í sem beztu
lagi að hans dómi. Hann minn-
ist líklega með söknuði Finna-
galdurstímabilsins, sem alræmt
er orðið. Kannski vill hann fá í
fréttaritarastörfin frægari menn
(að endemum) en þá, sem nú
gegna þeim og hefur hugsað, að
hæg væru heimatökin, ef hann
eða hanS jafnokar fengju að
ráða. Þess má geta að framkoma
Heimdellinga og Varðarfélaga
var svo langt fyrir neðan allar
hellur, að naumast er svara vert.
En sá félagsskapur er kunnur að
því að heyja kjánalega baráttu
gegn straUmi tímans ög þróun
menningarinnar,“
„þeir, sém valdið hafa
OG BÍLANA“
„H. B.“ skrifar -mór langt bréf
um kynni sín. af. Bifreiðastöð
.Steindórs og ber henni' míðnr-vel
' söguna. Birti ég hér kafla úr
bréfinu:
„Það má með sanni segja, að
sá sem hefur ekið bifreið ‘frá
Steindórsstöð, þó ekki sé nema
um stuttan tíma að ræða, verði
þess fijótt var, hvað efst er á
blaði, og hvaða kröfur eru gerð-
ar til byrjenda á þeim stað.
Flestir bifreiðastjórar, sem ganga
undir meirapróf, hafa ekið vöru-
bifreiðum, um lengri eða
skemmri tíma, og má jafnvel
segja, að það sé tvennt ólíkt, að
aka vörubifreið eða fimm manna
fólksbifreið. Komið getur það
fyrir, að bifreiðastjórar, sem
nýlokið hafa meiraprófi séu við-
vaningslegir fyrst til að byrja
með, er þeir skipta um frá
stærri bifreið til fimm manna
bifreiðar."
BROTIÐ í BÁG VIÐ BIF-
REIÐALÖGIN?
„Þess er krafizt af bifreiða-
skoðun ríkisins, hvort sem um
er að ræða einkabifreiðar, vöru-
bifreiðar eða leigubifreiðar til
mannflutninga, að stýrisbúnaður
og hemlar séu í ful(u lagi. Nú
fer bifreiðaskoðun ekki fram
nema einu sinni á ári, en slit
á þessum tækjum, er mikið við
stöðuga notkun, og þarf því oft
að endurbæta á þeim tima, sem
líður á milli skoðunar, og er sem'
betur fer mikil árvekni hjá flest-
um, að halda þeim í sem beztu
lagi. Þess vegna hljómar það
heldur leiðinlega, er forráða-
menn stöðvarinnar skella við því
skollaeyrum, er fundið er að því,
sem úr lagi er gengið, en slá
því aftur fram að viðkomandi sé
viðvaningur og þess vegna sé
gott fyrir hann að aka lélegum
bíl til að byria með, þótt vegfar-
endum stafi hætta af þessu far-
artæki, hvort sem um er að ræða
gangandi vegfarendur eða aðrar
bifreiðar.“
ER ÞAÐ EKKI ÁHÆTTA
FYRIR FYRIRTÆKIÐ?
„Eg er þess fullviss, að þeir,
sem „valdið hafa og bílana“, at-
huga ekki þessa hlið málsins,
heldur segja sem svo: Þetta er
viðvaningur og það kemur ekki
til mála að láta hann hafa góð-
an bíl, slíkt er ofmikil áhætta
fyrir fyrirtækið. Það er þá ekki
hundrað í hættunni, þó hann
keyri í klessu. Bíllinn, sem „við-
vartingnum“ er fenginn i hendur
er: með óvirkan handhemil, lé-
lega fóthemla, mest keyrður, eða
minnst yfirfarinn um alllangt
skeíð. Þar sem bifreiðastjórinn
’ar ekki yanur þannig bílum,
eða réttara sagt hal'ði aðeins ek-
ið vörubifreiðum, var talið sjálf-
sagt að láta hann hafa þetta
verkfæri í hendur. Meðan þann-
ig löguð farartæki geta gengið
með einhverju móti, eru gerðar
sömu kröfur og til hinna, sem
betri eru. Sá, sem þetta ritar,
fékk þá reynslu á stuttum tíma
hjá Bifreiðastöð Steindórs, að
engin hætta er á, að þangað
verði stefnt aftur. Það var ekki
farið fram á annað en það, að
teknar væru til greina réttmætar
athugasemdir, en á því strand-
aði.“
VÍSA DAGSINS
Virðist íhalds valdasól
til viðar gengin
þar um lengur - efast enginn,
allir taka í sama strenginn.