Þjóðviljinn - 06.02.1946, Qupperneq 5

Miðvikudagur 6. febr. 1946.
ÞJÓÐVILJINN
5
Ferð um Sovétríkin:
STALINGRAÐ
Frá vinnustöðvum og verkalýðsfélögum
Hraustleg og ástúðleg
æska
Alls staðar þar sem ég fór
um Sovétríkin, veitti ég æsk-
unni nékvæma athygli. Mér
virtist hún miög heilbrigð
andlega, hraustleg og ástúð-
leg, og var ekki annað séð, en
að kynferðislega hefði hún
alizt upp í hinu rétta um-
hverfi. Eg tek þetta einmitt
fram vegna þess, að þarna
er einmitt fólginn einhver sá
mesti, en þó minnst þekkti
sigur Sovétskipulagsins.
Þetta kvöld í Stalíngra,d
fengum við — eins og svo
oft áður — tækifæri til þess
að sjá unga verkamenn að
leik. Við fóruim í verka-
mannaklú'bb verksmiðjunnar
Rauði október. Það hafði
mjög nýlega verið lokið við
að endubyggja þennan sam-
komustað eins og mörg í-
búðanhús verkamanna þarna
í kring. Mig skyldi þó ekkert
undra, þó að samkomuhúsið
hefði haft forgangsrétt fram
yfir íbúðarhúsin, því að hvað
slík mál snertir, er mjög
mikill munur á engilsaxnesk-
um og rússneskum hugsunar
hætti. Engilsaxar líta á bæi
sem samstæðu heimila og
snúa sér því fyrst að íbúða-
húsunuim, en Rússar aftur á
móti — eins og margir út-
skýrðu rækilega fyrir mér —
sjá bæina fyrst og fremst
í ljósi hinna opinberu bygg-
inga. Vitanlega kýs Rússinn
fremur fullkomið hús en eitt
eða tvö herbergi, en áður en
hann hugsar um slíkt, verður
hann að reisa samkomustað.
háskóla, vísindalega rann-
sóknarstofu, tónlistarhöll eða
leikhús — almenningur ganai
fyrir einstaklingnum. Við
ættum alltaf' að hafa þennan
mismun hugfastan.
Það er nauðsynlegt að
sjá Rússland með
eigin augum
Það var allt í fullum gangi
verksmiðjunnar Rauði októ-
ber, þegar við komum
þangað. Okkur hafði aðal-
lega verið boðið til þess að
hlýða á „jass“, en svo kalla
Rússar allar léttar skemmtan
ir. Áður en ,,jassinn“ byrjaði
í tónlistarhöllinni fengum við
tækifæri til að sjá ckkur dá-
lítið um. Eg horfði m. a. á
leikæfingu nokkurra drengja
og stúlkna, sem öll voru fyr-
ir innan tvítugt og voru að
æfa Sígaunta söng- og dans-
leik. Þau voru mjög lík ungu
fólki í Englandi og áttu að
stríða við samskonar vanda-
mél: Sjö af hverjum tíu
voru feimin og klaufaleg, tvö
af hverjum tíu alltof djörf,
og eitt af hverjum tíu hafði
raunverulega hæfileika. Mér
fannst ég vera staddur meðal
epskrar æsku, en ekki í hinni
fjarlægu Statíngradr
Það er vegna þessa, sem
það er nauðsynlegt að sjá
Rússland, en láta sér ekki
nægja bóklestur,' ef maður
vill ímynda sér hvernig það
sé, e'ns og Molotoff sagði við
Bevin.
Hæfileikar fá að njóta
sín
Dálítill dansflokkur í fall-
egum búningum lék „jass-
inn“, sem okkur var boðið að-
sjá, og var honurn stjórnað
af litlum, snarlegum gam-
anleikara, sem vakti mikinn
fögnuð áhorfendanna- Á
milli þátta birtust töfradísir
frá Volgubckkum.
Dansflokkurinn lék undar-
lega vel, því það er eins og
Rússar séu fæddir tónlistar-
EFTIR
J. B. Priestley
og dansmenn, en þó hafði
þessi skemmtun eínhvern
amerískan blæ yfir sér og
var langt fyrir neðan hinar
venjulegu dans- og söng-
skemmtanir, sem tíðkast í
Sovétríkjunum.
Eg spurðist fyrir um flokk-
inn og var..mér sagt, að þau
væru öll verkamenn úr verk-
smiðjunni og fengjust aðeins
við list í tómstundum sínum,
en hefðu getið sér svo góðan
orðstír, að þess myndi
skammt að bíða, að þau yrðu
öll atvinnuleikarar.
Hverjir svo sem gallarnir
á Sovétskipulaginu kunna að
vera, getur enginn sagt, að
hæfileikar fái ekki að njóta
sín innan vébanda þess.
Seint um kvcldið komumst
við að rústum borgarskrifstof
unnar, en þar biðu nokkrir
embættismenn okkar reiðu-
búnir að svara hverri spurn-
ingu sem var i m endurbygg-!
ingu borgarinnar. iFvrir' em-
bættismenn í Sové'. 'kiunum
er miðnættið ekkert ó’^nt-
ugri viðtalstími en aðrir hlut,
ár sólarhringsins).
Loks var okkur sýnt inn í
einfallt, lítið herbergi, sem
þeir urðu að láta sér nægja
þangað til búið yrði að reisa
ráðhús. Þetta herbergi skein
af gulli, því þarna voru
geymdir dýrgripir Stalíngad.
svo sem gullskildir o. fl. frá
Frakklandi, Noregi o. s. frv-
Heiðurssverð Georgs
konungs
Og þarna var hið skraut-
lega heiðurssverð, sem Georg
konungur hafði afhent borg-
anbúum. Maður finnur til
undarlegrar geðshræringar
við það að horfa á þennan
gi'mstein bpezks iðnaðar og
finna, hvernig tilfinningar
okkar konia þarna vel fram
í útskornu gulli og skínandi
stáli.
Við urðum að fara snemma
ó fætur næsta morgun til
þess að ná í flugvélina til
Moskvu. Við biðum nokkrar
mínútur fyrir utan hótelið,
meðan verið var að setja
ferðatöskurnar okkar inn í
bílinn.
Við komum auga á þýzkan
fanga hjá húshorni skammt
frá. Hann stóð þarna einn
síns liðs of reykti sígarettu.
Um þvert og endilangt Rúss
land sjást þessar dreifðu eft-
irstöðvar þýzka hersins, og
eiga þær að reisa að nýju
einhvern lítinn hluta þess,
sem þær brutu niður. Þjóð-
verjar þarna eru klunnalegir
og alvarlegir að sjá og áreið-
anlega ekki duglegustu verka
menn heimsins, en þeir líta
alltaf hraustlega út.
Og hérna stóð einn þeirra,
algerlega eftirlitslaus og
reykti dýrindis sígarettu, og
þó var það hann og hans lík-
ar, sem höfðu hegðað sér eins
og sadistar og villimenn og
rænt, eyðilagt og myrt frá
Eystrasalti að Svartahafi.
Rússar eru fastir fyrir, en
þeir eru ekki hefnigjarnir-
Það siðasta sem við sáum,
þegar flugvélin byrjaði að
hreyfast, var breiðleita, bros-
híra andlit'ð á leiðsögumann
inuim okkar, sém virtist sam-
eina eldfjör Walesbúans og
öryggi Yorkshiremannsins.
Það var hann og hans lík-
ar, sem áttu sinn mikla þátt
í því að bjarga heiminum
með því að verja Stalíngrad
hús fyrir hús. Eg veit, að
þeir munu reisa borgina að
nýju á sama hátt og hver
stórborg verðskuldar að
verða reist.
Aðalfundur Verka-
lýðsfélags Arnarnes-
hrepps.
Verkalýðsfélag Arnarnes-
hrepps hélt aðalfund sinn 13.
janúar s.l. Stjórniai var . öll
endurkosin cg skipa hana
þessir menn:
Form.: Baldvin Sigurðsson.
Ritari: Ingimar Brynjó'lfs-
son.
Gjaldkeri: Gumilaugur Pét
ursson.
Samiþykkt var á fundinum
að segja upp gildandi samn-
ingym félagsins við h. f.
Kveldúlf á Hjalteyri.
Aðalfundur Verka-
lýðsfélags Svalbarðs-
strandar
V erkalýðsfélag Svalbarðs-
strandar hélt aðalfund simn
um miðjian jan sl.
Þessir voru kosnir í stjórn:
Forim.: Júlíus Jóhannesson.
Ritari: Jónatan Benedikts-
scn.
Gjaldkeri Jón Kristjánsscn.
Varaform.: Gunnlaugur Kcl-
beinsson.
Meðstjórnandi: Ottó Guðna
son.
Aðalfundur Verka-
lýðsfélags Ðyrhóla-
hrepps
Verkalýðsf élag Dyrhóla-
hrepps hélt aðalfund sinn að
Litla-Hvammi 18. jan. s.l.
Stjórnin var öll endurkos-
in og skipa hana þessir menn:
Form.: Gunnar Stefénsson.
Ritari: Vigfús Ólafsson-
Gjaldkeri: Sigurður Bryn-
jólfsson.
Fcrmaður: Siguröur Run
ólfsson.
Ritari: Malling Andreas-
sen.
Gjaldkeri: Skúli BergstaÖ.
Aðalfiindur Vélstjóra-
félags Vestmannaeyja
Vélstjórafélag Vestmanna
eyja hélt aöalfund sinn 13.
jan. s. 1.
í stjórn voru kosnir:
Formaöur: Tryggvi Gunn-
arsson.
Varaform.: Páil Scheving,
Ritari: Björn Kristjáns-
son.
Gjaldkeri:Alfreö Hjartar-
son.
Fjármálar'tari: Þórarinn
Gunnlaugsson.
Stjóriimálarabb
Frh. af 4. síÖU.
btaðsmanr.ia er næsta barnaleg-
ur. Alþýðuflokiksmenn hafa lært.
það af bessum kosningum að þar
sem Stefárjaklíkunni og þeirra
líkum var haldið í skefjum
tókst að stöðva fylgishrun Al-
þýðuflokksins. Vorði þeim þjón-
um Framsóknar og heildsalanna
hinsve-gar sleppt lausum í flokkn-
um, myndi það ekki einungis
þýða ófyrirsjéanlegan " hnekkl
fyrir samtök vinr.andi stéttanna,
hcldur cc fullkcmna eyðilegg-
ir.gu AlþýðuflC'kksins.
i i. viúi JC5
PIMISINS
\i)
t'l Patreksfjarðar, Tálkna-
EJarðar og Bildudals. Vöru-
móttaka í dag.
líar.n þekkist
í beinu framhaldi af-hatri sítnu
á sósiialistum og fiandskap á
stjórnanálasváS'inu boða stefánar
Alþýðufc’af'sirs rýtt stríð í.verk-
lýðshreyfingunni
Til þeirrar stríðsyfirlýsingari
ddbfca þeir til riddara gamlan
erindreka sinn í verklýðshreyfing
unni, mann sem á sínum tíma
Á fundinum var samþykkt Ivar kunnur í verklýðahreyfing-
unni &j nvi' gu miður góðu, og
um allt land kcmdur við klofn-
ir.ig. Þessi maður hvarf á sínum
tíma við lítinn orðstír úr verk-
lýðshreyfi.rgunni og Alþýðufl.
að hver félagsmaður skyldi
leggja fram tvö dagsverk til
væntanlegs samkomuhúss í
hreppnum. Ennfremur var
samþykkt að stjórn félagsins i var’ íriam að Þcssu, svo lánsam-
skuli framkvæma rannsókn wr að ,^ot
á möguleikum fyrir bygg-
hefur verið um
ingu frysti'húss
inn.
fyrir hrspp-
Aðalfundur Mjólkur-
fræðingafélags íslands
Mjólkurfræðingafélag ís-
lands hélt aðalfund sinn 4. þ.
bann siðan.
m.
Þessir voru kosnir í stjórn:
Unglinga vantar strax
til að bera blaðið til kaupenda í
nokkur hverfi í Austur- og
Vesturbænum
Talið við okkur strax
Þ JÓÐVÍL JINN
Sími 2184
Stefánar Albýðublaðsins hafa
nú dusdað ryk:o af þessum manni
og kiörið t.ann generál í nýju
sundruEtgarsíi'íði í verkalýðshreyf
ingurmi. . En þeim yfixsást eitt.
Verkalýðssamtökin vjta af
reynslunni um ,,afrek“ þessa
ir.anns. — Hann þekkist.
Þar Itomst innn næst saimleik-
anum.
Segja má að í grein þessa
manns í Al! ýðubiaðinu í gaer, sé
sarr.tamsafnaö öúu bví níði um
sctsíalisía scm birzt hefur á síð-
um Alþýðufc'aðsins á undanförn-
um árum. Er gjein þessa manns
mjög nákvnamiega skrifuð eftir
þejrri forskrift að þar sé allt
sem fiærst sannJeikamun. Jafnvet
þegar h,ann ræðir um atkvæða-
muninn á A!þýðusambandsþing- :
inu scgir hann hafa munað tveim
attkvæðum í stað fjórum, en ein-
mitt þarna — þegar hann lýgur
ekki nema um ..helminjg .*— mun -
hann komast næst sannleikanum: --
í þessari ritsmíð sinni.