Þjóðviljinn - 06.02.1946, Qupperneq 7

Miðvikudagur 6. febrar 1946
ÞJÓÐVILJINN
Ui* borglnn!
Röddm ekki þaðan
Næturlæknir er í læknavarð-
siofunni Austurbæjarskólanum.
sími 5030,
Næturvörður er í Reykjavík-
ur apóteki.
Ljósatími ökutækja er frá kl.
4,25 e. h. til 8,55 f. h.
Útvarpið í dag:
18.30 ístenzikuikennsla 1. flokkur.
19.00 Þýzkukennsla 2. flokkur.
20.30 KvöJdvaka:
la) Hákon Bjarnason skóg-
ræktarstjóri: Dandaileit
íslendinga í Alaska
1874. — Erindi.
b) Kvæði kvöldvökunnar.
c) . Oscar Clausen rithöf-
undur: Þegar við séra
Bjami vorum þingsvein
ar. — Frásöguþáttur.
d) Frú Guðrún Indriða-
dóttir: Upplestur.
e) Tónleikar (plötur).
22.00 Fréttir.
Auglýsingar. *
Létt lög (plötur).
22.30 Dagskrárlok.
Ungir Dagsbrúnarmenn.
í kvöld — mið-
©vikudagskvöld 6. febr.
kl. 8,30 verður aðal-
fundur Málfunda- og
fræðsluhópsins, í Bað
stofu iðnaðarmanna. — Mætið
stundvíslega. — Stjórnin.
Skipafréttir: Brúarfoss fór frá
Reykjavík kl. 8 í gærkvöld til
Leith. Fjallfoss 'fór frá Reykja-
vík kl. 3 í gær vestur og norð-
ur. Lagarfoss fór frá Siglufirði
kl. 11 í gær til Borgarfjiarðar
eystra. Selfoss er í Leith (kom
28. des.). Reykiiafoss fór frá
Leith kl. 9 í fyrramorgun tjl
Reykjavíkur. Buntline Hitch er
væntanteigur frá New York í
kvöld til Reykjavíkur. Long
Splice fór frá Reykjavík 2. feibr.
til New York. Empire Gallop var
væntanlegur frá St. Johns í gær
til New York. Anne er í Reýkja-
vík (kom 29. jan.). Lech er á
Vestfjörðum.
Farþegar með e. s. Brúarfoss
til Leith 5. febr. 1946. I. far-
rými: Mr. og Mrs. Courtenay
með barn U/2 árs, Þórunn Ámia-
dóttir, Kristjana Fossberg, Bryn-
hildur Garðarsdóttir, Ingibjörg
Bjarnadóttir, Marta Einarsdóttir,
Garðar Jóhiannesson, Einar
Kristjánsson, F/Lt. Neech, F/O.
Barnes, Jón Sigurðsson, , Anna
Kristín Jónsdót'tir, Guðrún Ol-
geirsson með barn, Jónas S.
Jónasson, Jón A. Bjarnason,
S/Ldr.' Johns, Borgþór Björns-
son, Jón Sigmar Richarsson. II.
íarrými: Sgt. Gebbie. Cpl. Barc-
ley, Cpl. Fernyhough, Cpl. Stáil-
an, Ac. Sorrell, Lac. TjtMe, Lac.
Gibbs, La'c Lynch, Páll Axels-
son, Magnús Magnússon.
Farþegar með e. s. Fjallfoss
Vestur og Norður 5. fehr. 1946:
Ásgeir Jónasson, skipstjóri, Húsa
vík og til baka. Hermanía Bryn-
jólfsdóttir, ísafiörð. Hanna Ól-
afsidóttir með 2 böm 2 og 5
ára. Bíldúdaluir.
í dag er síðasti dagur atvinnu-
teysi'sskráningiar sem fram fer að
þessu sinni á Ráðningarstofu
Reykjiavíkurbæjar.
Frakklandssöfnunin: Peninga-
gjafir: Olíuverzlun íslands 1000
kr. Afh. Verzl. París 80 kr. Safn-
að af S. Ólafsson & Co., SeJ-
fossi 370 kr. Safnað af Andr.
Ásmundssyni 100 kr. Safnað af
Vormenn Islands yðar bíða
eyðiflákar heiðalönd — —
G. G.
Þegar við ungmennaféiagar,
sem höfðum kynni af starf-
semi UMF fyrir 25—30 árum,
ihorfum til baka og berum
saman félagsandann þá og
nú, finnst okkur margt vera
breytt, enda ekki óeðlilegt,
því einmitt á þessu tímabili
hafa breytingar orðið mestar
í þjóðfélagsmélum okkar í:s-
lendinga, síðan sögur hófust.
Það sem hreyfingin hafði
þá sérstaklega á stefnuskrá
sinni voru utanríkisbiál. Losa
landið undan erlendu v'aldi,
samtr'mis því að rækta land-
ið og þjóðina.
j Æskumenn þeir, sem béru
þessa hreyfingu uppi, áttu
hugsjónir og sungu: — Is-
land frjálst og það sem fyrst.
Það var ung æska. En
vegna hvers var hún það?
Vegna þess, að hún vissi og
fann það, að það var kall
I t'ímans, sem hún hafði gengið
í lið með. Það var þetta, sem
| þjóðina hafði dreymt um öld
t um saman, og nú var um að
I gera að láta drauminn rætast.
| Og það var æska þess tíma,
'sem átti fyrst og fremst að
leysa það hlutverk af hendi.
j Hvílíkt hlutverk, hvílíkt fyr-
irheit. — —
Hún var líka svo ham-
ingjusöm að skynja það, að
þetta var hið sögulega hlut-
í'verk, sem tímarnir kröfðust
af henni- En hvernig er um-
horfs í dag? Höfum við ung-
mennafélagar gert okkur
grein fyrir því, hvort við höf
um til þessa dags verið hug-
sjónum okkar trúir og fram-
Ikvæmt það sögulega hlut-
j verk sem samtíðin krefst af
okkur nú í dag? Eg held, að
j við fyrstu athugun, þá komi
: það skýrt í ljós. að æsku-
| menn þeir, sem nú bera fé-
l'agsstarfsercrma helzt uppi
hafi tapað veginum. Áhug-
I inn er minni. Þeir syngja
ekki. Það er gömul æska
sem gengur þar að starfi.
Hún á ekki hugsjónir. — Af
hverju er það? Af þeirri
einföldu ástæðu, að hún hef-
ur slitnað úr tengslum við legu strauima samtíðarinnar,
Kr. Andréssyni 700 kr. Afh.
Dircfbl. Vísi 40 kr. Safnað af Þor-
valdi Skúliasyni og frú 1440 krón
um. — Kær.ar þakkir P. Þ. J
; Gunna'rsson, form. framkvæmdar
| nefndiar.
Kvikmyndablaðið Stjörnur, 2.
tbl. er nýlega komið út. Þar seg-
ir frá kvikmyndastjörnunum
Dorothy Lamour, Bonita Gran-
wilte, Betty Graible og Eleanor
Parker. Raddir lesenda o. fl. —
ÚígeL: Útgáfufélagið „Stjörnu-
skin“.
Félag Vestur-íslendinga heldur
fund í Oddfellowhúsinu í kvöld
kl. 8.30. Ásmundur Guðmundsson
prtVCessor segir frá för sirrni vest-
U.r um haf. Allir sem verið bafa
vestan hafs geta gerzt félagar
á fundinum.
gróanda samtímans að sumu
leyti.
Hún þarf að gera sér það
ljóst, að breytingarnar inn-
an þjóðfélagsins hafa orðið
gífurlegar síðan 1918, þegar
þjóðln losnaði að mestu und-
an erlendu valdi, sem hafði
þjakað hana margar aldir- Eft
ir þann tíma fellur því utan-
rí'kisbaráttan niður sem slik.í
stað þeirrar baráttu hefst hin
síéttarlega barátta innan-
lands, barátta fólksins við
yfirstéttina og auðvaldið í
landinu, sem arðrænir það og
heftir til frelsis ekki síður en
h)ð útlenda vald. —"
Það er þetta sem hver mað
ur verður að gera sér ljóst og
ekki sizt ungmennafélagar,
vilji þeir halda því merki á
lofti og til sigurs, sem þeir
hafa fylkt sér undi.r, frá því
fyrsta, til eflingar sjálfstæði
landsins. Því aðeins getur
þjóðin orðið sjálfstæð, að hið
fátæka fólk, hvort sem það
býr við sjó eða í sveit, geti
l'fað menningarlífi,en sé ekki
þrælar og mjólkurkýr auð-
valdsins, eins og það er yfir-
leitt enn í dag. —
— En góði maður, —
mun eitnhver segja, ætlarðu
nú að fara að gera ungmenna
félögin pólitísk, þau sem allt-
af hafa staðið fyrir utan
hana. En því er til að svara,
að ungmennafélögin hafa allt
af verið pólitísk. Og hlut-
verk æskunnar og ungmenna
félaganna hefur aldrei verið
meira en nú, að standa á
verði um sjálfstæði landsins
innávið og útávið. Síðustu
tímar hafá sýnt það, að sjald-
an eoa aldrei hefur verið
meiri þörf á að vaka yfir
j frelsi og sjálfstæði þjóðarinn
i ar en einmi'tt nú, ef satt
væri, að Bandaríkin vildu
hafa hér hernaðarstöðvar á
friðartímum, serh þýddi ekki
annað, ef leyft yrði, en tor-
j tímingu íslenzku þjóðarinnar.
Það er hart, ef svo litlir
og auðvirðilegir menn eru
til hér á íslandi, sem vilja
selja hið nýfengna frelsi þjóð
arinnar og tilveru fyrlr pen-
inga- Þeir eru sannkallaðir
Kvislingar. En því er verr,
að þeir eru til hér á landi,
eins og annars staðar. Aldrei
hefur kannski verið meiri
börf á því að brýna það fyrir
þjóðinni að standia saman
•im frelsi sltt og fjör heldur
einmitt nú, síðan ung-
göngu
á borð við þá æsku, sem,
stofnaði til UMF hreyfingar-
innar fyrir 35 árum síðan,
full af eldmóði og áhuga
En röddin kemur úr annarri
átt. Hún kemur frá: Laxness,
Jóhannesi úr Kötlum, Þór-
bergi Þórðiarsyni og fl. í
Tímariti Máls og menningar
nú nýútkomnu. Það er auð-
vitað vitanlegt að sumir, sem
sem skrifa þar, eru gamlir
ungmennafélagar, en það
kemur mólinu efokert við.
Þeir sækj,a eldinn ekki þang-
að. Þeir sækja hann til þess
fólks, sem þeir heyja barátt-
una fyrir, og þeirra hugsjóna,
sem samtíðin hefur á stefnu-
skrá sinni. Hver maður og
hvert félag innan þjóðfélags-
ins verður að nótttrölli, ef
þau starfa til lengdar fyrir
utan eða á móti því bezta,
sem nýir tímar boða.
Vormþnn íslands, æskan
og UMF verða að hefja merki
vorsins í dag hærra, á því
byggist framtíð íslands og
gengi.
Jóh■ Ásgeirs.
Kaupum tuskur
allar tegundir bæsta verði.
HÚSGAGNA-
VINNUSTOFAN
Baldursgötu 30
Bandaríkjaþing tregt
til að veita Bretum
lán
Andstaða gegn lánveitingu
til Bretlands fer vaxand: í
Bandaríkjaþingi.
Truman forseti skoraði á
þingið að samþykkja lán-
veitinguna tafarlaust, en
frumvarpinu var engu að
síður vísað til sérstakrar
nefndar, og er búizt við að
hún hafi það til meðferðar
þangaö til seint í sumar eða
haust. Eru það einkum
Republicanar og Demokrat-
ar frá Suðurríkjunum, sem
beita sér gegn lánveiting-
unni, flestir fjrrrverandi ein
angrunarsinnar.
íCaupiÖ þjóðviljann
Nýkomið
Peysufatasilki.
H. Toft
Skólavörðustíg 5.
Sími 1035.
Daglega
NÝ EGG, soðin og hrá.
Kaffisalae
HAFNARSTBÆTI ltí.
Bömum mínum, barnabörnum, eldri og yngri
vinum og kunningjum þákka ég hjartanlega þau
fjölmörgu heillaóskaskeyti, blóm og gjafir, sem mér
bárust í tilefni af sjötugsafmæli mínu 31. janúar.
Og óska þeim öllum allra heilla.
Carl Löve.
en
æennafélögiin hófu
sína hér á landi.
En hvað skeður, nú heyrist
engin rödd, engin hvatning
til þjóðarinnar, að standa vel
á verðinum á þessum örlaga
ríku tímum, úr þeirri átt.
Það er einmitt þetta fyrir-
brigði, sem sannar bezt það,
sem ég sagði áðan, að æska
ungmennafélaganna í land-
-'nu hefur ekki enn þá til-
einkað sér hina þjóðfélags-
Eiginkona mín,
Herdís Kristín Pétursdóttir
andaðist í Vífilsstaðahæli mánudaginn 4.
febrúar 1946.
Fyrir mína hönd, barna minna og systra
hinnar látnu.
Jón Valdimarsson.
Hugheilar þakkir fyrir auðsýnda samúð
við fráfall og jarðarför mannsins míns
Jóns Pálssonar
fyrrverandi bankaféhirðis.
Anna Adolfsdóttir.