Þjóðviljinn - 08.06.1946, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 08.06.1946, Blaðsíða 4
12 ÞJÖÐVILJINN Laugardagur 8. júní 1946. Samstarf verkamanna og bænda Vungamiðjan í stefnu Framsóknar er fjándskapur við verkalýðsstéttina til að reyna að komast að samningum við afturhaldssömustu auðstéttaröfl þjóðarinnar. Höfuðkrafa flokksins er lækkun verkalauna, og í livert skipti, sem bændur hafa látið í ljós vilja sinn til samninga við verka lýðinn um sameiginleg hagsmunamál, þá hefur Fram- sóknarflokkurinn einbeitt sér á að spilla því. Hann er múrveggurinh, sem stendur í milli þessara Iiópa alþýðunnar. Þann múrvegg verða bændur að brjóta niður í kosningunum. Mikill misskUningur Framsóknarflokkurinn hefur þótzt unna samstarfi verka- manna og bænda og mikill hluti fylgis hans í sveitinni hefur byggzt á því, að marg- ir bændur hans hafa trúað því, að hann vildi vinna með verkamönnunum að fram- faramálum til hagsmuna fyr- ir alþýðu landsins. Og í kauji stöðum og þorpum um allt land hafa fleiri og færri verkamenn greitt honum at- kvæði sitt í trausti þess, að hann væri vinsamlegur flokk ur í garð verkalýðsins. Þeim verkamönnum fer nú ótt fækkandi og margir bændur eru nú farnir að átta sig á því hve afstaða þessa flokks -er f jandsamleg í garð verka- lýðsins. Til þess að gera þetta enn Ijósara skal hér stiklað á nokkrum atriðum í sögu síð- ustu ára. Gerðardómslög, samningar um „vinstri stjórn“ Við getum farið fljótt yfir .sögu um stærstu atriðin, sem seint munu í fyrnsku falla, svo sem eins og um gerðar- dómslögin. Er ekkert líkt dæmi til um árás á grundvail arréttindi almennings, og þar átti sér stað. Hefði Fram- sókn þá fengið vilja sinn framgengt, þá hefði hún hald ið tilveru verkamanna á hung urstigi öll stríðsárin en marg faldað stríðsgróða auðmanri- anna. Upp úr tvennum kosn- ingum 1942 þykist Framsókn aftur orðin róttæk og frjáls- lynd og býður upp á „vinstri stjórn.“ Eftir margra mán- aða samningatilraunir slitn- ar upp úr sökum þess, að kauplækkun var ófrávíkjan- leg krafa Framsóknar. Tvennar sexmannanefndir Á þinginu 1943 stóð alit fast um það, hvernig fara skyldi um verðlögn búvai'a, þar var hver höndin upp á móti annarri og samkomulag náðist ekki um neitt. Þá fengu sósíalistar því fram- gengt, að fulltrúum framleið- enda og neytenda skyldi falið að semja um málið. Það var hin fyrri sexmannanefnd. Þá félckst lausn á málið, samn- ingar tókust, þrátt fyrir mót skyrnu Framsóknar og voru báðir aðilar ánægðir með úr- slitin og einkum þó bændur. v Þessir samningar leiddu það í ljós, sem liggur reynd- ar í augum uppi, að samstarf alþýðustéttanna á íslandi er öflugasta tækið til að greiða fram úr hverjum þjóðfélags- vanda. Og með hliðsjón af þessari reynslu gerist jafnvel sjálf utanþingsstjórnin svo viðsýn, að hún skipar nýja sexmannanefnd haustið 1943 til að gera tillögur um ráð- stafanir til lækkunar dýrtíð- inni, og voru þrír nefndar- manna tilnefndir af hvorum aðila, Alþýðusambandi Is- lands og Búnaðarfélagi ís- lands. Þá tókst Framsókn að koma fram sínum sjónarmið- um í gegnum fulltrúa Búnað- arfélagsins, þá Steingrím Steinþórsson og Jón Hannes- son. Þeir voru ekki viðmæi- andi upp á annað en að lækka launakjör launamanna, „hæfi legt væri að greiða verðlago- uppbót af 80% grunnlauna“, gátu þó gengið inn á, að í stað 80 kæmu 90%. Þegar | fulltrúar Alþýðusambandsins ! gerðu tillögu um tollalækkun, þá lýsa Búnaðarfélagsfulltrú- 1 arnir því yfir, að „rannsókii- ir, sem nefndin hefur látið gera um þessi efni, bendi til að það muni vera ódýrari að- ferð fyrir ríkissjóð til að borga niður verðbólguna en sumt af því, sem nú er gert í því efni.“ Samt gátu þeir ekki fallizt á þessa lausn, og ein meginástæðan var þessi I (leturbreyting hér): „Kaup- menn myndu una illa lækk- j un á verði því, sem þeir gætu Iagt kostnað sinn á og þyrfti þar að taka á með hörku, svo að ekki drægi úr árangrin- um.“ Þarna kom Framsókn Ijós lifandi. Það mátti ekki ráðast. á gróða kaupmannanna. En það gerði ekkert til, þótt það kostaði hörku að lækka kaup verkamanna! Og aðalatriðið þó það, að koma í veg fyrir árangur af samstarfi verka- manna og bænda. Bandalag vinnandi stétta og bændaráðstefna Á þingi sínu 1942 sam- þykkti Alþýðusamband ís- lands að beita sér fyrir bandalagi vinnandi stétta og 1943 sendi stjórn þess tilmæli til hagsmuna- og menningar- samtaka alþýðunnar um að senda fulltrúa á ráðstefnu, sem haldin yrði til undirbún- ings slíks bandalags meðal þeirra var Búnaðarfél.íslands og S.Í.S. Framsókn ræður í báðum þeim samböndum. Að- alfundur S.I.S. felldi tillögu um að senda fulltrúa, Búnað- arfélag íslands svaraði aldrei einu orði. Haustið 1944 efndi Alþýðu- sambandið svo til bændaráð- stefnu og sneri sér þá beint til einstakra félaga í sveitun um, búnaðarfélaganna, ung- mennafélaganna og verka- lýðsfélaganna. Þá vaknaði stjórn Búnaðarfélagsins og gaf út ávarp til allra búnað- arfélaga á landinu og lagði mjög að þeim að sinna þessu ekki og senda engan fulltrúa. Eigi að síður mættu 38 full- trúar á ráðstefnunni, og varð hinn bezti árangur af starti | hennar. Hún markaði stefnu, sem ekki verður frá horfið fyrr en náð er settu marki um samstarf verkamanna og bænda og markvissar umbait ur í búnaðarmálum. Alþýðusambandið leitar enn samstarfs Nú hafði Alþýðusamband- ið snúið sér til Búnaðarfélags stjórnarinnar og verið hunds að, síðan til hreppabúnaðar- félaganna, fengið þar vin- samlegar undirtektir. Var nú gerð önnur tilraun að ná til heildarsamtaka bændanna. Þegar Búnaðarþing settist á rökstóla í febrúar 1945, þá sendi Alþýðusambandsstjórn- in erindi til þingsins með til - mælum um viðræður á grund velli ályktana bændaráðstefn unnar og lagði þegar sér- staka áherzlu á að þegar væru teknar upp samkomu- lagsumleitanir um endurskoð un á grundvelli sexmanna- nefndarsamkomulagsins fyr- ir 15. sept., því að allt benti til, að þá yrði styrjöld lokið o g sexmannan.samningur- ]inn þar með úr gildi fallinn. iBúnaðarþing tók tilmælunum vinsamlega, vísaði málinu til • allsherjarnefndar og óskaði eftir nefnd. frá Alþýðusam- bandinu til viðræðna. Búnað- arþing skildi þannig við það mál, að það vísaði því til stjórnarinnar og lá það þar í salti fram eftir sumri. En í ágúst um sumariö kom Búnaðarþing aftur sam- an. Þá hafði landbúnaðarráo- herra ritað Búnaðarfélaginu og Alþýðusambandinu bréf, þar sem óskað er eftir að þessum viðræðum sé hraðað, svo að sýnt geti orðið, hvort samkomulag geti náðst milli þessara aðila um verðlagn- ingu búvaranna eftir 15. sept. Tókust þá að nýju viðræð- ur milli nefnda frá þessum aðilum, bæði um verðlagn- ingu búvaranna og sam- vinnu verkamanna og bænda um ýmis mál, sem hagsmuni beggja varða. Nefndir þessar komu sér saman um að leggja það til við Alþýðusambandið og Bún aðarþing, að báðir þessir að- ilar færu fram á það við rík- isstjórnina, að skipaðar væru tvær nefndir eftir tilnefningu þessara aðila, aðra til að end- urskoða sexmannanefndar- samkomulagið og hina til að gera m. a. áætlun um fram- tíðarbúskap á Islandi til sam- ræmis við eftirspurn búvara á erlendum og innlendum markaði. Hefur slíkur árang- ur aldrei náðst af viðræðum þessara aðila. En hvað skeður svo í mál- inu ? Alþýðusambandsstjórn- in samþykkti þetta álit fyrir sitt leyti. Búnaðarþing taldi sig ekki hafa tíma til að ganga að fullu frá málinu en fól stjórn Búnaðarfélagsins á hendur að ganga frá samn ingum við Alþýðusambandið á grundvelli þeirra tillagna, sem nefndin lagði fram. En það er stjórn Búnaðarfélags- ins sem fylgir skipun Fram- sóknar í því að liafa vilja Búnaðarþings að engu, hreyf ir málinu ekki einu orði til þessa dags. Þetta er síðasta og skýr- asta dæmið um einlægni Framsóknar í því að vilja samvinnu verkamanna og bænda. Framsókn stendur eins og múr milli verkamanna og bænda. Þann múr verður að brjóta niður. Hugsjónir Vísis Heildsalablaðið Vísir hefur! nú hafið kosningabaráttu sína. Þetta málgagn sölu- j mennskunnar hyggst nú lát.a höndur standa fram úr erm- um og reyna að vinna „sjálf- stæðinu“ dyggilega, enda þótt óttinn við fyrirlitningu almennings hvíli á því sem mara. Blaðið heldur sig þó við sama heygarðshomið og' prentar upp gamalt marg- tuggið níð um Sósíalistaflokk inn og foringja hans. Það reynir, eins og sálufé- lagar þess í öllum löndum að telja alþýðu manna trú urn, að „kommúnistarnir" séu al- staðar að tapa, þótt ólukkans staðreyndirnar tali allt öðru máli. Eftir erlendri fyrirmynd, reynir það einnig að fá al- þýðuna á Islandi til þess að trúa því, að sósíalistar sitji á svikráðum við sjálfstæði og frelsi landsins. Blaðinu þykir allgott að fá þessa ,,bombu“ að láni því ekki er hugkvæmn inni fyrir að fara hjá ritstjóv um þess. En Vísir gætir þess ekki í flanfengi sínu, að hann, öllum öðrum blöðum fremur, býr í þessu efni í svo1 afarþunnu- glerhúsi, að það er honum næsta hættulegt að j kasta svo mannalega. Það verður annars býsn.ij erfitt verk fyrir Vísi, að koma þeirri trú inn hjá al- þýðufólki þessa lands, að Björn Ólafsson og aðrir stuðningsmenn blaðsins í heildsalastétt séu líklegri til að standa vörð um sjálfstæði íslands heldur en foringjar Sósíalistaflokksins. Þar hefur reynslan þegar talað of skýru máli. Það verður auðnulítið starf fyrir blaðið að standa frammi fyrir verkalýð og öðru vinnandi fólki og gera samanburð á framlagi heild- salanna og foringja Sósíalista flokksins til hagsbóta fyrir land og lýð. Menn og konur úr vei'ka- lýðsstétt þekkja sína sönnu foringja. Þau vita að for- svarsmenn Sósíalistaflokks- ins hafa jafnan verið for- svarsmenn allrar íslenzkrar alþýðu. Hennar hugsjónir hafa líka verið þeirra hug- sjónir, og þeir hafa ótrauðir barizt fyrir framkvæmd þess ara hugsjóna, enda þótt þeir hafi á stundum hlotið fyrir ofsóknir og jafnvel fangels- anir. Lofum Vísi að skýra frá „hugsjónum" heildsalanna, og hvernig þeim hefur tekizt að framkvæma þær til hags- bóta fyrir alþýðuna á undan förnum árum. Kjósendurnir geta svo skorið úr um það 30. júní, hverjum þeir helzt vilja fela sínar hugsjónir til fram- kvæmda. 0. ;ý.. . • :i,l :/ •'SSfM/r ■ 1 • | ■ • •>.; ■' 't *«U**£?K || tÆmsg. 0 $ ■ • 1 Hinar „frjálsu“ kosningar d Grikklandi. Churcliill «ð þakka Bevin fyrir franunislööuna: Grískir ættjaröarvinir ofsóttir oy drepnir af fasistum, sem vaöa uppi undir vcrnd brezks herliðs.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.