Þjóðviljinn - 08.06.1946, Síða 5

Láugardagur 8. júní 1946.
ÞJÓÐVILJINN
13
Éinn dagur úr lífi alþýðustúlkunnar
Eg losaði svefninn við það,
að klukkan hringdi. Um leið
skaut upp í huga mér óljósri
hugsun um, hvað tímanum
liði. Rétti ég út handlegginn
eftir klukkunni, því mig
vantaði bæði viljann og mátt.
inn til að sejast upp. Klukk-
an var rúmlega sjö. Mér
fannst ég aðeins vera búin að
sofa stuttan tíma. En það
var raunveruleiki að runn-
inn var nýr vinnudagur, sem
kvaddi alla þegna sína til
starfs. Vorsólin sendi bjarta
og hlýja geisla inn um
gluggann minn eins og hún
vildi með þeim vekja mig af
svefni næturinnar til vöku
og starfs. En hjá mér vant-
aði alla starfslöngun. Heit-
asta ósk mín var sú, að mega
sofa lengur — miklu lengur.
Eg nuddaði stýrurnar úr
augunum og teygði úr mér
og gerði allar hugsanlegar
tilraunir til að vekja hjá
mér viljann til að rísa upp
og klæðast. Fyrsta morgun-
verkið mitt var að vekja
Jens, sem var níu ára snáði,
einkasonur hjónanna. Hann
átti að mæta í skólanum hálf
átta. Hann var syfjaður og
úrillur og virtist líta svo á
að aðeins eitt væri nauðsyn-
legt, að sofa út og var það
hörð barátta hjá mér að
koma honum af stað.
Húsið var nýlega byggt
steinhús, er húsbóndi minn,
sem var skrifstofustjóri, hafði
keypt á síðastliðnu hausti. í
hús.'nu var geymsla og þvotta
hús í kjallaranum og tvö
herbergi að auki, er ýmislegt
dót var geymt í. Á hæðinni
voru þrjú svefnherbergr, eld-
hús og þrjár stofur, borð-
stofa, betri stofa og svo ein
stofa, sem geymd voru í ný,
svefnherbergis- og stofuhús-
gögn, sem hvergi var eigin-
lega rúm né þörf fyrir. Hús-
ið var allt bónað nema eldhús
ið og vinnukonuherbergið, er
voru þvegin. Eg tók bónið
ásamt prjónatuskum þrem,
er frúin hafði afhent mér
fyrsta daginn í vistinni. Eina
hafði ég undir hnjánum, aðra
til að bera á með og þriðju
til að fara yfir með á eftir.
Eg varð að nudda fast til að
ná í burtu blettum og fá
sem fallegastan glans á
gólfið. Eg var orðin heit og
þreytt, er ég hafði lokið við
að bóna stofurnar og forstofu
ganginn, en ég var jafnframt
glöð í huga yfir að erfiðustu
morgunverkunum var aflok-
ið. Klukkan var orðin yfir
átta og tími til kominn að
sækja bæði fisk og mjóik.
Úti var heitt og bjart veð-
ur. Dúfurnar sátu í hópum
á húsaþökunum og flögruðu
öðru hverju ofan á gangstétt
ina til að vita, hvort þær
fyndu þar nokkuð ætilegt.
Flugvélar sveimuðu yfir
bænum og sýndust eins og
stórir fuglar í loftinu. Þær
svifu í mörgum hringjum,
unz þær smá-lækkuðu flugið
og settust. Á götunni var
mikil umferð, fólksbílar og
vörubílar með mold, sandi
o. s. frv. Strætisvagnar þustu
áfram hálfhuldir rykmekki.
er þyrlaðist upp úr götunni
við hraðann, verkamenn í ó-
hreinum göllum með hita-
brúsa í vasanum, sum'.r á sín-
um tveim jafnfljótum og aðr
ir á reiðhjólum. Karlmenn í
Ijósurn sumarfötum með j
vindling á milli fingranna.
Kvenfólk, sumt á morgun-
kjólum með inniskó, mjólkur
brúsa eða könnur í annarri
hendinni og ýsu, þorsk eða
kola í hinni, ennfremur börn
og fullorð'ð fólk með skóla-
töskur. Allir voru meira og
minna að flýta sér til að
leysa af hendi sín daglegu
störf. Mjólkurbúðin var þétt
skipuð út að dyrum, svo að
ég komst aðeins inn úr dyr-
unum og þar var ég dæmd
til að standa, þar til röðin
kæmi að mér. Afgreiðslu-
stúlkurnar voru dálít.'ð seinar
! að reikna og litu með þreytu
I legum svip á fólkshópinn.
sem ekkert minnkaði, þótt
þær væru alltaf að afgreiða,
því alltaf bættist nýtt í hóp-
inn. Sumar frúrnar voru
orðnar harla óþolinmóðar
og ruddust alla leið inn að
borði, áður en röðin kom að
þe:m, og sögðust vera búnar
að bíða svo lengi. Er ég hafði
fengið afgreiðslu, fór é? ofan
á torgið. Þar stóð heill hóp-
ur umhverfis fisksalann og
vagninn hans, sem var hlað-

***** , ,■] jiój
***** v ■ ‘
. tíi .
inn mörgum tegundum af
fiski. Hann var lítill maður,
en snar í snúningum og fljót
ur að reikna. Þær, er biðu
eftir afgreiðslu, notuðu tím-
ann og mældu fiskana út
með augunum og sumar á-
ræddu að taka á þeim. — Er
röðin kom að mér, vgr..ég..b.ú
in að velja mér litla ýsu,' sém
að mínu áliti var mátuleg
máltíð. Fisksalanum fannst
hún lítil og spurði, hvort- ég
ætlaði ekkert að fá fleira. Er
heirn kom, fékk ég mér kaffi
og franskbrauð með smjör-
líki, sem ég að vísu var eigiri-
lega löngu hætt að hafa lyst
á, en vegna löngunar í' eitt-
hvað ætilegt neyddist ég til
að borða það. Að því loknu
tók ég til við að vökva blóm
in og skipta á þeim, er voru
í vatni. Allir gluggar voru
alsettir blómum og á borð-
unum líka og meira að segja
á gólfinu. Næsta verkið var
svo að þurrka af öllu. Alls-
staðar voru ótal smámunir,
er allt varð að færa til, því
hvergi mátti vera rykblett-
ur, svo að hið glögga auga
frúarinnar sæi hann ekki og
segði mér að gera betur.
Innan úr hjónaherberginu
heyrð'st þrusk. Húsbóndi
minn var víst risinn úr
rekkju, og ég hafði gleymt
að laga teið, en til allrar ham
ingju sauð vatnið. Lagaði ég
teið í skyndi og smurði nokkr
ar brauðsneiðar. Er ég var að
enda við að láta það'á borð-
:ð birtist skrifstofustjórinn
í dyrunum. Hann var lítill
maður, frekar ungur, en
nokkuð holdugur orðinn. —
Hann bauð mér góðan dag,
settist síðan og kveikti sér i
vindli, tók Moggann og las
hann,- á milli þess er hann
drakk kaffið og tottaði vind-
ilinn s.'nn með hálf luktum
augunum.
Eg lauk við að þurrka af,
hreinsaði stðan fiskinn og
setti hann á pönnu til að
steikja hann. — Frúin kall-
aði til mín og bað mig að
færa sér te. Þú getur ekki
trúáð því, hvað ég er syfjuð
og þreytt, sagði frúin. Sam-
kvæmið, sem við vorum í í
nótt var svo mikill draum-
ur. Eg veit, að ég get aldrei
gleymt því, nóg vín og allir
svo glaðir og við fórum ekki
heim fyrr en klukkan var
að verða fimm. Eg lauk við
að laga matinn, nema súp-
una, sem ég hafði enga hug-
mynd um, hvernig átti að
malla. Frúin kom á fætur
um hálf-tólf og var hún þá
upptekin við símann í fyrstu.
Síðan lagaði hún súpuna, á
meðan ég lagði á borðið. Frú
in skammtaði mér í eldhús-
inu, áður en hún fór inn
með matinn. Borðhaldið hjá
mér var heldur ónæðissamt,
því öðru hverju varð ég að
vera að færa inn eitt og ann-
að, er vantaði á borðið. Að
Nýtízku eldhús
aflokinni máltíð færði ég
þeim kaffi inn í betri stof-
una. Tók síðan af borð.'nu
og byrjaði að þvo upp. Frúin
sagðist ætla að leggja sig
snöggvast, hún væri svo
syfjuð, ætlaði síðan í hár-
lagningu, því hún ætlaði að
hafa boð í kvöld. Bað mig að
vekja sig klukkan hálf þrjú
og færa sér kaffi. Uppþvott-
urinn gekk seint, ég var löt
og svo var símirih alltaf að
ergja m'g með sínum sífelldu
hringingum. Klukkan var yf-
ir hálf þrjú, er ég var búin
að þvo upp og þvo eldhúsið.
Eg var næstum búin að
gleyma frúnni, og er ég hafði
vakið hana, sagðist hún vera
að verða of sein og, bað mig
að bursta skóna sína, á með-
an hún drykki kaffið. Áður
en hún fór, bað hún mig að
þvo geymsluna og laga til í
henni, þvo síðan sokkana, er
væru óhreinir, og vera búin
að leggja á borðið, er hún
kæmi heim. Er hún hafði
gefið mér þessar skipanir,
hvarf hún út úr dyrunum og
inn í bílinn er be'ð eftir
henni. Mig langaði mest af
öllu til ao gera verkfall og
fara að sofa. En það var víst
bezt að vera ekki að láta
neinar byltingarhugsanir
vera að brjótast um í kollin-
um á sér, en byrja að gera
eitthvað. Það var bezt að
byrja á geymslunni, því illu
er jafnan bezt aflok ð. Það
lá við. að mér féllust hend-
ur, því í henni var allskonar
dót, svo sem vélahjól, stólar,
skápar og borð, og varð ég
að byrja á því að færa þetta
allt út á gólfið. Varð ég svo
að þvo úr mörgum vötnum.
Er ég var búin að bisa við
að koma öllu draslinu inn,
fékk ég mér kaffi og stal mér
með af kökum, er frúin
geymdi upp í skáp og notaði
handa þeim hjónunum og
gestum. Eg passaði að taka
svo litlð, að það ekki sæist.
Er ég var búin að þvo sokk-
a~.a, lagði ég á borðið. Litlu
seinna kom frúin heim. Hún
kallaði á Jens, er var úti á
leikvelli og heí'ur hún víst
verið óvenju byrst við hann,.
því hann gegnd: strax, sem
hann var ekki vanur. Síðan
var byrjað að borða og að
máltíðinni lokirmi fó.r frúin
að laga til undir kemu -gest-
anna, ásamt frænkum .sínum
tveim, en ég herti mig að
þvo upp, glöð í huga yfir að
dagsverki mínu var að verða
lokið. En það var ekki öllu
lok'ð enn. Er ég .var að enda
við að þvo upp; kom frúin.
og var hún svo aumingjaleg,
að ég hélt að eitthvað mikið
hefði komið fyrir Guð hjálpi
mér? sagði hún. Eg hef
gleymt að kanpa i jómakök-
urnar fyrir gestina og ég hef
j ekkert til fyrir þá. Þú verð-
i ur að baka dálitið aí pönnu-
! kökum. Eg þarí að fá frí í
kvöld, sagði ég. Já, en
manneskja, þú h'Jýtur að geta
séð. hvað þetta er agalegt hjá
mér, að hafa ekkert fyrir
gestina. Þú getur fengið frí
seinna bara. Mér fannst
vinnutími minn vera orðinn
nógn. lana-ur, 'pó að ekkert:
væri við hann bætt, en hins
vegar sá ég. að frúin var í
því skapi, að hún átti bágt
með að þola neitt mótlæti.
Sá ég því þann kost vænstan
að veroa við bcn hennar og
hrærði pönnuköhu deigið og
byrjaði að bak?.. Útlitið var
svart í fyrstu, þvi allar fyrstu
pönnukökurnar brunnu, svo
fóru þær smá-batnandi. —
Klukkan var yfir hálf tíu, er
ég var búin að baka og'
þeyta rjómann.
Dagsverk'nu var loksins
lokið. Eg þvoð: mér og hótt-
aði síðan. og mér fannst ég
vera óumræð'lega hamingju-
söm að mega ::na að sofa.
Innan úr stofumri heyrðist
mas og glasagJaumur gest-
anna, sem varð loks að óljós-
um klið fyrir eyrum mér. —
Svefninn tók mig 1 faðm
s'nn og færði mér cndurnýj-
aða starfskrafta til að vinna
störf komandi dags.
AUú Jónsdóttir
frá Flatey<