Þjóðviljinn - 17.09.1946, Blaðsíða 4

*rm.
ÞJÖÐVlijJINN
Þriðjudagur 17. sept 1946.
þlÓÐVHJINN
Útgefandi: SameinJngarflokkur alþýðu — SósíalistaflokKurinn
Ritstjórar: Kristinn E. Andrésson, Sigurður Guðmundsson, áb.
Fréttaritstjóri: Jón Bjamason.
Ritstjórnarskrifstofur; Skólavörðust. 19. Símar 2270 og 7500
, (eftir kl. 19.00 einnig 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Áskrifcarverð; kr. 8.00 á mánuði. — Laususölu 50 aurar
eint.
Prentsmiðja Þ.ióðviljans h. f.
Til varnar9 Dagsbrúnarmenn
I kvöld kýs Verkamannafélagið Dagsbrún 31 fulltrúa
á Alþýðusambandsþingið. Uppstillingarnefnd og trúnaðar-'
ráð hafa þegar gengið frá uppástungum sínum um ötul-
ustu mennina í félagslífi Dagsbrúnar.
Kosning þessa stóra fulltrúahóps hefur hina mestu
þýðingu fyrir Dagsbrúnarmenn og verkalýð alls lands-
ins. Hún mun ráða mestu um framtíðarstefnu og stjórn
allsherjarsamtakanna, um það, hvort verkalýðurinn skuli
sækja fram til nýrra hagsmunasigra eða hvort Alþýðu-
sambandið skuli innlimað að nýju í Alþýðuflokkinn og þar
með gert að fótaþurku atvinnurekenda.
Undanfarið hefur Alþýðublaðið gengið með grasið í
skónum á eftir stóratvinnurekendum og beðið þá ásjár,
beðið þá um að hjálpa sér til þess að ná Alþýðusamband-
inu úr höndum verkalýðsins. Þessari biðilsför hefur nu
lokið með bandalagi Alþýðublaðsmanna annarsvegar og
Vísis-liðsins í Sjálfstæðisflokknum hinsvegar, mönnum eins
og Gísla Guðnasyni verkstjóra og Axel Guðmundssyni
skrifstofumanni. Þessir aðilar munu setja fram sprengi-
lista sinn á fundi í kvöld gegn vilja Sveinbjarnar Hannes-
sonar og alls þorra sjálfstæðisverkamanna.
Hér er á ferðinni eitt hið lúalegasta samsæri, sem
þekkzt hefur gegn Dagsbrún og verkalýðshreyfingunni í
heild. Á síðustu stundu á að vega aftan að félaginu til
þess að afhenda síðan atvinnurekendum Alþýðusambandið
og lofa þeim að „græða meira“ eins og.Alþbl. komst sv<i
fagurlega að orði. Þeir skirrast ekki einu sinni vió uð
játa, að þeir ætli sér að innleiða pólitískar illdeilur í félag-
ið og afnema lýðræðið í verkalýðssamtökunum með því að
innleiða þar pólitískar hlutfallskosningar.
Þessar aðfarir hafa þegar sætt harðri mótspyrnu
meðal fjölmargra sjálfstæðisverkamanna í Dagsbrún. Það
er vitað, að enginn heiðarlegur verkamaður, hvaða flokki
sem hann fylgir, leggur blessmi sína yfir brölt Krata- og
Visisliðsins.
Þið hafið lært að standa saman, án tillits til flokka.
Verkamenn af öllum flokkum, sláið vörð um Dagsbrún og
e.llsherjarsamtök ykkar, Alþýðusambandið!
Fjölmennið á fundinn í kvöld! Veitið samsærismönn-
unum þá útreið, sem þeir munu lengi minnast!
Skilnaðarákvörðun Færeyinga
Úrslit þjóðaratkvæðagreiðslunnar í Færeyjum vekja
óskipta samúð íslendinga. Fáir ættu betur að geta skilið
vilja Færeyinga til að vera sjálfstæð þjóð en við íslend-
ingar, og hugur vor hlýtur að hvarfla til þeirra ára, er vér
sjálfir börðumst fyrir skilnaði, þá er vér heyrum, hve tæpt
stóð um úrslitin hjá frændþjóð vorri nú.
En sá sjálfsákvörðunarréttur, sem færeyska þjóðin
nú hagnýtir sér til að gerast sjálfstæð, mun kalla á meira
en samúð íslendinga í orði. Sé lífsbarátta íslenzku þjóðar-
innar erfið, þótt hún búi við hin auðugustu fiskimið heims,
er lífsbarátta Færeyinga ennþá erfiðari, þar sem fiskimið
þeirra eru uppurin af enskum togurum. Og vel færi á því,
að þessar tvær fámennu frændþjóðir, sem eiga líf sitt og
afkomu undir fiskveiðum fyrst og fremst, gætu haft með
^ér samstarf í þessari lífsbaráttu.
ÁNÆGJA AF
„RÚTUSFERÐUM .
Margir eru þeiriar skoðunar,
að langferðir í „rútum“ séu hverj
um manni hin .paesta raun, enda
séu þrengslin þar svo mikil, en
þægindin lítil, að á leiðarenda
séu íarþegarnir allir úr lagi
gengnir líkamlega, og það jafn-
vel 'SVQ, að þeir nái sér ekki
eftir þessi ósköp, fyrr en mörg-
um dögum seinna.
Þessi skoðun er að ýmsu leyti
rétt, en eitt er það þó, sem telja
verður þessum „rútu“-ferðum til
■gildis, og það er sú ánægja, sem 1
imaður getur haft af hinum fjöl-
skrúðuga hóp samferðafólksins.
FYRST ÖMURLEGUR
DEYFÐARBLÆR.
Við skulum taka til dæmis á-
ætlunaferð norðan af Akureyri
og hingað suður til Reykjavíkur.
Hún var farin fyrir skömmu, á
mánudegi.
Lagt er af stað frá Ráðhús-
torginu um kl. 8 að morgni. —
Til að byrja með er einhver öm
u-ríegur deyfðarblær yfir far-
þegunum, einna líkastur því sem
hafi þeir strax í upphafi gefið
upp hinztu von um að komast
nokkru sinni alla leið suður til
Reykjavíkur. Hinir yngri bera
það með sér, að ballið í gær-
kvöld hefur kostað þá ofmikii
útgjöld hvað eðliiegum svefn-
tíma snertir. Svipur þeirra gefur
til kynna, að allir eru þeir ný-
vaknaðir og varla það; þeir eru
ikannske miklu frekar nýsofnað-
ir. Hinir eldri sitja grafalvar-
legir við gluggana sína og horfa
'hlutlausum augum á grundir og
slegin tún. Enginn mælir orð frá
vörum.
i
SVO GRÍPUR KÁTÍNAN
UM SIG.
En nú eru liðnir nær 2 tímar
síðan lagt var af stað og lífið
er farið að láta meira á sér bera
í-bílnum okkar.
Strákarnir á aftasta bekknum
urðu fyrstir til að hrista af sér
drungann. Þeir hafa verið á síld
i sumar og eru enn ekki búnir
að hlæja nægju sína. að öllum
þeim spaugi’legu atvikum sem
áttu sér stað á bátnum þeirra.
Kátína þeirra grípur um sig. •—
Hún færist óðum fram eftir
Ibílnum og að lokum nær hún
alla leið til gömlu hjónanna í
•fremsta sæti. Menn verða kump-
ánlegri hver við annan. — Mið-
aldra bóndi, sem situr hjá hliðar
dyrunum, tekur ofan gráu der-
húfuna og gefur sig allan að þvi
að opinibera landfræðiþekkingu
sína fyrir stúlkunum þremur,
sessunautum sinum: Þessi bær
ihérna heitir Gil og þessi þarna
heitir Hvammur og tindurinn
fyrir ofan heitir Háitindur. En
þar sem það er vitað mál, að um
fáa hluti eru eins skiptar skoð-
anir á íslandi og bæjarnöfn, sér-
staklega þegar rætt er um þau í
rútubíl, þá hlýtur að koma að
því að landfræðiþekking bónd-
ans með gráu derhúfuna verði
fyrir lítilsháttar gagnrýni. — Og
sjá, smávaxinn náungi í næsta
sæti fyrir aftan biðst afsökunar
á sjiá'lfum sér og segir það skoð
un sína, að það sé ekki þessi
bær héma heldur þessi þarna,
sem heiti Gil, því að hinn heiti
Hvammur, auk þess sem tindur-
inn heiti ekki Háitindur heldur
eitthvað allt annað.
Spinnast nú allharðar umræð-
ur útaf þessu og lýkur þeim
ekki, fyrr en Gil og Hvammur
og Háitindur, eða hvað þeir nú
heita allir þessir staðir, eru
horfnir langt að baki.
OG SVO ER SUNGIÐ.
Þannig líður tíminn furðu
fljótt og þegar lagt er á Holta-
Framhald. á 6. síðn.
Árangursríkasta starfslímabil í sögu Alþýðu-
sambandsins
Þrefalt fleiri kjarasamnmgar gerðir á síðustu tveim árum en
nokkru sinni fyrr
Starfstímabilið frá síðasta
Alþýðusambandsþingi hefur
'verið það árangursríkasta í
sögu sambandsins.
Þáttaskiptin í þessu efni
hófust 1942, þegar eftir að
skipulagi sambandsins var
breytt og það losað úr tengsl
um undan yfirráðum Alþýðu-
flokksins og gert að stéttar-
sambandi verkalýðsins-
Alþýðusambandið á nú 30
ára sögu að baki sér og e.r
síðasta hefti Vinnunnar að
mestu leyti helguð sögu þess,
heildarsögu og einstökum at-
burðum.
í þessu hefti (sem allir
vinnandi menn ættu að eign
ast) er m. a. stutt yfirlit yfir
störf Alþýðusambandsins síð
ustu 2 ár.
Þegar á fyrsta starfstímabil
inu eftir skipulagsbreyting-
una voru gerðir fleiri kaup-
og kjarasamningar en áður
höfðu verið gerðir á jafnlöng
um tíma, en flestir samning
ar og beztur árangur hefur
þó náðst á síðasta starfstíma-
bilinu, eða frá sambandsþing
inu 1944, undir forustu núver
andi einingarstjórnar í Al-
þýðusambandinu.
Örugg forusta hefur auð-
veldað kjarabætur
Á þessu tímabili hafa kjör
Undirtektir Dana undir ákvörðun Færeyinga eru
með ágætum, þær sem enn hafa heyrzt.
Og þegar oss Islendingum berast um leið fregnir af
síbatnandi undirtektum þeirra í handritamálinu, þá fer
ekki hjá því, að álit hinnar fornu sambandsþjóðar vorrar
fari dagvaxandi í augum vorum.
Þetta gefur gleðilegar vonir um, að vinátta þessara
þriggja þjóða, Dana, Færeyinga og Islendinga, sé einmitt
þessar vikurnar að tengjast betur og varanlegar en nokk-
urn grunaði fyrr á tímum, að hugsanlegt væri.
Sannast þá enn, að það eru aðeins frjálsar þjóðir
sem geta verið vinir.
vinnandi manna verið bætt
og samræmd um land allt,
einkum víðsvegar úti um
land hjá félögum sem áður
voru látin sitja á hakanum,
þótt brautryðjandinn fyrir
kjarabótum verkamanna hafi
að sjálfsögðu verið verka-
mannafélagið Dagsbrún i
Reykjavík.
Það er einkennandi fyrir
þetta síðasta tímabil, hve
margar af þeim kjarabótum
sem unnizt hafa, hafa náðst
fram án margra harðra verk-
falla og erfiðra fórna af
hálfu verkamanna. Ber það
flestu öðru betur vott um
forsjála forustu og góða
skipulagningu þeirrar stjórn-
ar sem sambandið hefur not-
ið á þessu starfstímabili og
sýnir áþreifanlega að stétt-
arleg eining verkamanna er
sá máttur sem gerir vinnandi
stéttunum fært að hafá úr-
slitaáhrif um kjör sín og
aðstöðu í þjóðfélaginu.
Einingarstefnan sem sigr-
aði 1942 hefur gert Alþýðu-
samband fslands að því afli
sem ekki aðeins var þess
megnugt að standa vörð um
Framh. á 7. síðii