Þjóðviljinn - 08.01.1947, Blaðsíða 3

Miðvikudagur, 8. jan. 1947.
ÞJÓÐVILJINN
3
Ævintýri „yfangarðsmanns11 í ríki Crumps allsráðanda
Kandarískur Madamaclur lýsir prcílkosn-
Ingum í Tennesseeríki
byfylki kallaður „Gummers-búð“ | CIO telur nálægt 30 þús. með-
Þessr Gummer hafði fyrir löngu limi í Memphis, sagði hann. Þeir
selt þessa búð og þar sem hún höfðu bókstaflega enga peninga
hafði verið var nú íbúð. Próf- til kosningabaráttunnar og lögðu
kosningar 1942 höfðu verið látn- því alla áherzluna á að skipu-
Hinn einstæði athurður í sögu þjóðþings Bandaríkjanna, að '
gerð er krafa um að svipta öldungadeildarþingmann þingsetu
vegna þess að hann hafi þegið mútur og staðið fyrir kynþátta-
ofsóknum, er nú umræðueíni hvarvetna um heim.
En dæmið um Bilbo er því miður ekki eina dæmið um
að hið „vestræna lýðræði" sé blandið lævi peningavaldsins.
Bandaríska blaðið P. M., sem engum öðrum en mönnum
á stigi Hriflu-Jónasar myndi detta í hug að brigzla um komm-
únisma birti 28. ágúst sl. grein þá sem hér fer á eftir um próf-
kosningar í Tennesseeríki sl. sumar, en þar er lýst þeim hliðum
„vestræns lýðræðis“, sem ýmsum mun koma á óvart.
„Allsráðandinn" í Memphis, E. H. Crump, er, auk þess
að vera baðmullardrottnandi í Mississippi, einn af aðaleigendum
Coca-Cola Bottling Co. í New York.
Bandaríska íhaldstímaritið Time (en efni þess hefur Morg-
unblaðinu verið einkar ljúft að nota, „þýtt og endursagt“) sagði
um Crump (27. maí 1946): „Á 37 ára ferli harðstjórnar sinnar
liprar eða járnliarðrar, hefur hann veitt Memphisbúum allt,
nema réttinn til að kjósa þann frambjóðanda sem þeir vilja“.
— Að þessi maður er ekki algerlega einstæður í Bandaríkjun-
um sést af því að Time telur hann „klassískan“ Bandaríkja-
mann („a classic Amerícan figure“). I
Setningin sem Time segir að sé orðtalt í Memphis: Negri
greiðir ckki atkvæði, atkvæði hans er greitt („The nigger doesn’t
vote, he is voted“), lýsir betur en langt mál hvers virði blökku-
mönnum er kosningarétturinn á sumum stöðum í Bandaríkjunum.
Hér fer á eftir frásögn Gordons blaðamanns í P. M. 28.
ágúst s. 1.
Þetta er ein af þeim frásögn- (
um sem erfitt er að trúa.
En ég hef lifað þessa atburði
í Memphis í Tennessee — í
Bandaríkjum Norður-Ameríku
— í júlí 1946.
Frásögn mín hefst á hlýju,
röku kvöldi. Eg var nýseztur
inn í bifreiðina sem flutti flug-
farþega inn í Memphisborg. Er-
indi mitt var að fylgjast með
undirbúningskosningunum í
Memphis og skrifa um þær
fyrir biaðið Tennesean. Eg hafði
verið varaður við því að hin
pólitíska vél myndi láta hvern
þann komast að því fullreyndu
sem byði henni byrginn. En var
þetta ekki Amerika — Ameríka
eftir stríðið?
Þegar nær miðbænum dró varð
ekki hjá því komizt að taka eftir
hinum stóru auglýsingaáletrun-
um þar sem á stóð letrað: ,E.
H. Crump & Co. Milljónir til
til lánveitinga.“
Eg sneri mér að ökumanninum
og spurði: „Hvaða náungi er
þessi Crump?“
„Ertu að gera að gamni þínu?“,
svaraði hann. „Hann er aðalráða-
maðurinn." (The Boss).
, „Ráðamaður hvers“, spurði ég,
„Aðalráðamaðurinn, herra, hinn
eini allsráðandi í Tennesee."
Meira um allsráðandann
Morguninn eftir reyndi ég að
afla mér rneiri upplýsinga um
þenna ,,allsráðanda“.
Edward H. Crump er rúmlega
70 ára, fæddur í Mississippi, var
einu sinni borgarstjóri í Memphis
en var seinna sviptur því starfi,
átti eitt sinn sæti í fulltrúadeíld
Bandaríkjaþings. Hann starf-
rækir trygginga. og útlánsstofn-
anir, sem hafa aðsetur í dýrum
skrifstofum í stórri byggingu við
Aðalstræti (Main street). Sjálf-
ur hefur hann enga opinbera
skrifstofu lengur, en er alger ein-
valdur (a'bsalute czar) yfir Mem-
phis, Shelby-fylki og Tennessee
riki.
Enginn gegnir embætti án hans
samþykkis, enginn býður sig t.l
opinberra starfa án þess að ráðg
ast við „allsráðandann“, og völd
hans og áhrif ná nú langt út fyr-
ir Tenneseeríki vegna yfirráða
hans yfir ríkisfulltrúunum, bæði
á Bandaríkjaþingi og flokksþing-
um Demokrataflokksins.
Mótstöðumaður hans
Gegnum „senator hans“ K. D.
MoKellar, sem er formaður hinn-
ar voldugu fjárveitinganefndar
öldungadeildarinnar, og staríaodi
forseti öldungadeildariniur í
fjarveru varaforsetans^ ná áhrif
hans til margra mála sem err.
mikilvæg fyrir Bandaríkjal'jóð-
ina.
Þvi hafði verið stungið að mér
að í Memphis hefðu verið stofnuð
samtök er gengju uhdir nafninu:
Samtökin um heiðarlegar kosn-
ingar, svo ég fór að finna for-
mann þeirra Richard E. Bowen.
Bowen var lítill maður, um
það bil 5 fet og sex þumlungar
og vegur um 135 pund. Hann
hafði óttalaus augu og var fullur
af óstyrkum áhuga.
Hann sagði mér að hann væri
fæddur í Memphis og hefði bar-
izt gegn Crump í 53 ár.
„Látum okkur sjá, þá muntu
Fólkið hrætt
„Allsráðandinn“ Crump
vera um 65 ára, ekki rétt?“,
spurði ég þar sem ég taldi að
drengur yrði að vera minnst 12
ára gamall til að hafa eitthvað
vit á stjórnmálum.
„Nei, svei mér þá,“ svaraði
Bowen. „Eg hef verið á móti
ar fara fram á neðstu hæð skóla- leggja eftirlit með kosningunum.
byggingar þar skammt frá. Kjör j Þeir höfðu samvinnu við sam-
kassinn þar var kallaður „Gum-1 tökin um heiðarlegar kosningar
merskassinn". j og vonuðu að hafa það marga
Kjörstjórnin á þessum stað æfða menn fyrir kosningar að
vottaði að kosningaúrslit par I þeir gætu torveldað kosninga:vik
1942 hefðu orðið sem hér segir: eða til að afla sönnunargagna
Prentice Cooper (frambjóðandi til að komið yrði í veg fyrir end-
Crumps) hlaut 543 atkvæði sem urtekningu slíkra kosningasvika
ríkisstjóri; J. Ridley Mitchell .
(sem Crump beitti sér gegn) 1
atkvæði; Tom Stewart (frambjóð
andi Crumps) hlaut 547 atkv.
sem öldungadeildarþingmaður, en
E. W. Carmack (sem Crump í
beitti sér gegn)) 3 atkvæði. j
Tveir kjósendur úr nágrenninu 1
ræddu saman um kosningaúrslit-
in og hver hefði greitt Mitchell
; þetta eina atkvæði, og kom þá
í ljós að þeir höfðu báðir greitt
honum atkvæði. Annar þessara
manna, Carl Marsh, var blaða
maður við blaðið Press Scimitar,
í Memphis, og þótti honum þetta
gott fréttaefni.
Eftir að fréttin var birt byrj-
uðu mótmælin að streyma að.
Níu menn höfðu hugrekki til þess
Crumpismanum frá þeim degi að að láta blaðið birta myndir af
ég fæddist.
53 ára.“
Eg er ekki nema
Bowen skýrði fyrir mér tilgang
Samtakanna um heiðarlegar kosn
ingar. Hann tók fram að þótt
henn persónulega styddi E. W.
Carmack við öldungadeildar-
kosningar og Gordon Browning
sem ríkisstjóra gegn frambjóðend
um Crumps, K. D. Kellar og Jim
McCord, þá væri tilgangur sam-
taka hans „ekki að berjast fyrir
kosningu neins frambjóðandans
heldur einungis hreinum og heið-
arlegum kosningum“.
Þeir höfðu safnað undirskrift-
um og fengið 10 þúsund nöfn
undir áskorun til dómsmálaráð-
herrans um að senda ríkislög-
reglumenn til Memphis og Selby
fýlkis til þess að koma í veg
fýrir kosningasvik.
Brögð í tafli
Hann sagði að Crumpsmenn
flyttu negra yfir Mississippifliól
á kosningadaginn og létu greiða
atkvæði í þeirra nafni í Memphis;
Þegar ég fór frá Routen hélt
! ég áfram að kynna mér kosn-
1
ingaviðhofið. Mér lék sérstaklega
hugur á að tala við óbreytt al-
þýðufólk, almenning. Eg talaði
við vagnstjóra, veitingamenn, af-
greiðslustúlkur, sölumenn og
verzlunarfólk.
Fólkið var raunverulega hr.ætt
við að tala. Og þegar hægt var
að fá það til að tala talaði það
í lágu hvísli, og leit stöðugt
allt í kring um sig meðan það
hvíslaðí. Það var erfitt að trúa
því að þetta væri Memphis —
í Bandaríkjunum.
Þegar fólk var spurt hvaða álit
það hefði á Crump allsráðancla
varð það lostið skelfingu. Það
vissi ekki hvort heldur spyrjand-
inn var einn af gestaoómönnum
Crumps, eða blátt áfram geggj-
aður.
Kvöld eitt, þegar ég hafði ver-
ið eitthvað fimm daga í Memph's
Upplýsingar þeirra voru frá hringdi tii min maður sem ekki
svari F. F. McCalman’s: „Eg hef uppi nafn sitt. „Gordon“,
ekkert um þetta að segja“, til sagðj röddin i símanum, „Farðu
yfirlýsingar F. A. Weaver’s: dr borginni innan 24 stunda, ann
sér ásamt yfirlýsingu um að þeir
hefðu kosið Carmack. Blaðið
hafði tal af þeim sem voru í
kjörstjórninni.
„Kom þar ekki“
„Kom þar ekki“.
Til þess að reyna að komast
ars verður þú fluttur í kistu“.
Þegar ég kom heim næstu
að því hver hefðu orðið endalok kvöld skyldi ég eftir opið fram
þessa máls og hvort réttarrann-
sókn hefði farið fram sneri undir
ritaður sér að lokum til hér-
aðsdómarans, Williams McClana-
han. McClanahan hefur gengt
þessu embætti í 13 ár, en gat
þó með engu móti munað eftir
þessu máli, þrátt fyrir að það
var á fyrstu síðum blaðanna í
nokkrar vikur.
Þegar ég hafði eftir mætti
reynt að hressa við minni hans
svaraði hann: „Þessu er alveg
stolið úr mér.“
Þannig var sagan af „Gumm-
á ganginn meðan ég gáði í bað-
herbergið, undir rúmið og í öll
horn, og þegar ég var viss um að
enginn var í herberginu lokaði
ég dyrunum og reyndi að sofna
Eltur
Næsta dag hafði ég það á til-
finningunni að mér væri veitt
eftirför. Það er undarleg tilfinn-
að þeir létu greiða atkvæði í erskassanum“, og hún auðveld
nafni fóíks sem væri löngu komið
undir græna torfu; að þeir létu
sama fólkið greiða atkvæði oftar
en einu sinni, og að síðustu um
hina margumtöluðu „Crump“-
talningu, en bezta dæmið um
hana hefði gerzt á Gummers-at-
kvæðakassanum (Gummera
Box“)
Eg hafði mikinn áhuga fyrir
að vita hvað það væri sem gengi
undir nafninu „Crump-talning“
vegna þess að ég hafði alstaðar
heyrt fólk tala um að það vildi
fá atkvæði sín talin „eins og þau
væru greidd“.
Samkvæmt opinberum heimild
um var einn kjörstaðurinn í Sel-
aði mér að skilja ýmislegt það
sem Bowen hafði sagt mér.
Hin einu samtök önnur gegn
Crump í Shelbyfylki voru CIO
—PAC. (CIO er skammstöfun á
stærra bandaríska verkalýðssam-
bandinu. PAC eru stjórnmálasam
tök alþýðu og frjálslyndra
manna gegn yfirgangi auðjöfr-
anna). Eg hitti Dick Routen,
formann PAC önnum kafinn.
Routen er snotur maður um 30
ára, með einbeittan svip. Ættfólk
hans hafði komið yfir Cumber-
land til Tennessee rétt eftir frels
isstyrjöldina og hann hafði
dvalið allan sinn aldur í Tennes-
see.
MeKellar, öldungadeildarþing-
maöur' „allsráðandans".
Framh. á 6. síðu.