Þjóðviljinn - 10.01.1947, Page 5

Föstudagur, 10. janúar 1947.
ÞJOÐVILJINN
5
Æyintýri „utangarðsmanns" í ríki Crumps allsráðanda
Baiidarískur Madaniadur lýsir prólkosia-^
ÍMgiifiii í Teiinesseepíki
(Niðurlag).
Hvers vegna?
Atkvæði voru talin um nótt-
ina. í borg þar sem verkalýðs-
sambandið CIO telur 30 þús. með
limi; í borg þar sem 10 þús. kjós
endur undirrituðu áskorun gegn
Crump; í borg þar sem um 1
þús. stuðningsmenn Carmacks
mættu á fundi hjá honum; í borg
þar sem hann hlaut 6 þús. at-
kvæði fyrst þegar hann var i
framboði 1942, voru honum tal-
in 4 þús. atkvæði^ en frambjóð-
anda Crumps yflr 47 þúsund.
Eg hef oft verið spurður
ur tveggja mikilvægra spurninga
eftir 2. ágúst:
Hvers vegna lét Crump fram-
kvanna það sem eitt blaðanna í
Memphis kallaði stærstu kosn-
ingasvik sem þar hafa farið
fram, fyrst hann auðsjáanlega
þurfti þess ekki?
Hversvegna er aldrei neitt gert
gagnvart þessu óþolandi ástandi,
og livaða samband er milli
Crumps og ryskinganna sem
urðu í Athens í Tennessee?
Frambjóðandi Crurnps hefur
setið á þingi í 35 ár og hefur þvi
sambönd og aðstöðu til embætta
veitinga að vild og ennfremur
að koma málum Tennessee áfram.
Það er talið að Crumpsmenn
hafi varið 500.000 dollurum í
kosningaundirbúninginn. — Mót-
stöðumenn hans höfðu mjög litil
áróðurstæki og næstum ekkert
fjármagn. Crump hafði unnið
kosninguna í Memphis áður en
farið var að teija nokkurt at-
kvæði í Shelbyfylki. Samt var
hann hefnigjarnari og ósvífnari
í þessum kosningum en nokkru
sinni fyrr.
Einvaldur
Svarið virðist liggja í þeirri
staðreynd, að eins og allir ein-
valdar vildi Crump slá mótstöðu
menn sína niður ,,í eitt skipti
fyrir öll“. Þetta var i fyrsta sinn
sem Samtökin ,um heiðarlegar
kosningar og verkalýðssamband-
ið hafði beitt sér gegn honum
Hann vildi sýna iðnrekendum og
peningamönnum sem hafa verið
honum gagnlegir þjónar, að hann
ætti allskostar við verkalýðssam-
bandið. Hann vildi sýna Samtök
tinum um heiðarlegar kosning-
ar hver væri „húsbóndinn á
heimilinu".
Svarið við hinni spurningunni
er nokkuð margbrotnara. Hvaða
samband er milli Crumps og
byssuskotanna í Athens Tenn, og
hvers vegna er ekkert gert til að
kippa þessu ástandi í lag í
Memphis?
Athens er McMinn-fylki. Póli-
tískur ailsráðandi þar er Paui
Cantrell, öldungadeildarþingmað-
ttr í ríkisþinginu, sem hefur '■et-
ið að völdum i áratug. Yfirmað-
ur kjörstjórnar er Georg Wood,
ríkisþingmaður og forseti full-
■■■■’■'.vú',■■-i" J

Aðalfejöpg Slgupóapclóttlp
Sextu|safmæll
í dag er frú Aðalbjörg Sig- í tilefni sextugsafmælisins
urðardóttir sextug. Ilún er rætist sem allra fyrst.
McKellar, öldungadeildarþingmaður ,,alsráðandans“ Crumps, er
formaður fjárveitinganefndar öldungadeildarinnar, valdamestu
nefndar þjóðþings Bandaríkjanna.
trúadeildar rikisþingsins sem
skipað er Crumpsmönnum.
Þetta er aðeins einn liðurinn
í yfirráðavél Crumps og manna
hans yfir ríkinu. 1 Athens hafa
þeir árum saman notað hinn
alræmdu ,,Crumps-talningu“. Við
þessar kosningar báru hermenn
úr stríðinu fram lista við fylkis-
kosninguna á móti lista Cantrells
manna.
Hótanir
Fyrir kosningadaginn voru
uppi hótanir um að notuð
myndu skotvopn í Athens. Her-
mennirnir kröfðust að atkvæði
væru talin „eins og þau voru
greidd“. Fulltrúar Cantrells í
kjörstjórninni vildu láta eftirlits
menn með kosningunni fara út
áður en farið væri að telja al-
kvæðin. Hermennirnir neituðu
að fara, og skothríðin hófst.
Daginn eftir töluðu báðir öld-
ungadeildarþingmenn Tennessee-
rikis á Bandaríkjaþingi. Þeir
sögðu að McMinnfyiki væri langt
frá Shelbyfylki og herra Crumps
væri ekkert við þetta riðinn, —
hann væri ágætur heiðursmaður.
En hvers vegna er ekkert gert?
Forseta Bandarikjanna var fyr-
ir kosningar skýrt frá ástandinu
í Tennessee og þörfinni fyrir að
hafa ríkislögreglumenn viðstadda
kosningarnar.
Dómsmálaráðherra, Tom Clark,
var beðinn að láta þetta mál til
sín taka, og hann.kvaðst myndu
gera það ef sér bærist ósk um
það frá kjósendum í Tennessee.
Gott og vel. Tiu þúsundir manna
í Tennessee skrifuðu undir áskor
un til hans um að gripa í taum
ana og honum var færð þessi
áskorun.
Samtökin um heiðarlegar kosh
ingar sendu kosninga- og rétt-
indanefnd öldungadeildarinnar
mótmæli gegn því, að þeir hefðu
verið sviptir fundafrelsi og mál
fundarstað. Málinu var vísað til
annarrar neíndar í öldungadeild
inni.
Svörin
Svarið við öllu þessu er senni-
lega það sem nokkrir heiðarleg-
ir öldungadeildarþingmenn á
Bandaríkjaþingi sögðu við höf-
und þessarar greinar: K. D. Mc
Kellar er formaður fjárveitinga-
nefndar öldungadeildarinnar, sem
er valdamesta nefndin í Capitol
Hill. (Aðsetri Bandaríkjastjórn-
ar. Hann hefur umsjón með
fjár.veitingum til allra stjórnar-
deilda, líka dómsmálaráðuneytis-
ins.
Við munum vel orð biaðamann
anna í Memphis sem sögðu: —
„Eina ástæðan fyrir því að
Crumps lætur McKellar vera í
Washington er sú, að hann hef-
ur gert samkomulag um að rikis
lögreglumenn verði ekki látnir
hafa eftirlit með kosningunum í
Tennesseeriki.“
ein af þeim konum sem hef-
ur borið hæst í íslenzku þjóð
lífi síðustu ' áratugina, fyrir
margra hluta saklr. Allir sem
til þekkja vita að hún er
mikil hugsjónakona og eld-
móð hugsjónamannsins hefur
hún hlotið í vöggugjöf. Hún
hefur beitt sér með ákafa og
ósérhlífni fyrir óteljandi þjóð
félagsmálum:
málum, skóla- og uppeldis-
málum, bindindismálum. —
Hvar sem hún heíur kveðið
sér hljóðs, hefur verið hlust
að á hana með athygli. hvort
sem það hefur verið á fjöl-
mennum fundum, gegnum út-
varp eða tímarit og blöð. —
Hún tilheyrir ekki neinum
stjórnmálaflokki, en alþýða
Islands veit að hún á í frú
Aðalbjörgu skeleggan og ör-
uggan liðsmann, sem hefur
oft og tíðum með ræðum sín-
um höggið drjúg skörð í stein
runninn formyrkvaðan íhalds
hugsunarhátt-
I gær sagði afmælisbarnið
í blaðaviðtali að á þessum
merkisdegi sínum ætti hún
tvær heitar óskir- I fyrsta
lagi að losna við öll erlend
yfirráð yfir þessu landi. Það
væri stóra óskin, og hin að
takast mætti að útrýma of-
drykkju unglinganna. Báðar
þessar óskir lýsa ef til vill frú
Aðalbjörgu betur en lengstu
blaðagr. Bak við þær slær
hjarta stórbrotinnar konu.
sem elskar land sitt og þjóð
og hefur haft tækifæri til;
gegnum margvísleg störf í
þágu þjóðfélagsins, að kynn-
ast persónulega, hve miklir
hæfileikar og manngildi fara
forgörðum vegna hinnar sí-
Þ. V.
íslenzk tónskáld
ra erlend i
■! j
vaxandi vínnautnar æsku-
Önnur áskorun um ^“SÓkn'lýðsins. Og við vitum líka að
til þess að óskir þessar ræt-
ist, mun hún sjálf leggja
fram krafta sína og atorku.
Við sem lifðum dagana fyrir
5. október í haust og vorum
á fundinum í barnaskólagarð
inum þar; sem þúsundir Reyk-
víkinga flyktust saman til að
mótmæla Keflavíkurplagg-
inu, munum seint gleyma
ræðu frú Aðalbjargar; bar
sem hún með mælsku og eld
móði eggjaði menn að þola
aldrei ásælni erlends valds né
svik innlendra manna. Það
var eins og sjálft Island hróp
aði til okkar gegnum orð
hennar. Þó ekki væri nema
fyrir þá.ræðu munu óteljandi
konur og karlar senda afmæl
isbarninu hlýjar árnaðaróskir
í dag og heita henni að vinna
af heilum hug að því að ósk-
i þessu máli hefur nú verið gerð
til dómsmálaráðuneytisins. — f
þetta sinn eru skjallegar sann-
anir. Samtökin um heiðarlegar
kosningar fengu öllum kosninga-
eftirlitsmönnum sinum pappírs-
blokk og blýant á kosningadag-
inn.
Þeim var sagt að forðast deil-
ur og illindi. Þeim var sagt' að
skrifa — skrifa -— skrifa.
í McMinn'fylki notuðu þeir
býssukúlur. í Shelbyfylki not-
uðu þeir minnisblöð.
Margir hafa spurt mig hvort
þetta sé satt. Eg veit að það er
erfitt að trúa því. Fólk á erfitt
með að skilja að slíkt geti átt
sér stað.
,,Þetta er þó ennþá Amerika“,
segjum við. „Amerika eftir stríð-
ið“.
En þetta gerðist allt í Memp-
kvenréttinda-! Menn|amálaiá8he„a J
®pnaí ténlistarsvninga
I fyrsta sinni hefur verið stofn
að til alþjóðlegrar sýningar á
íslandi. Það er Tónskáldafélag
Islands sem ríður á vaðið og
opnar tónlistarsýningu í Lista-
mannaskálanum um miðjan þenn-
an mánuð með þáttlöku ýmissa
landa. Heimssýning tónlistar var
haldin 1928 í Þýzkalandi áður
en Hitler einangraði landið og
voru þar þátttakendur frá öll-
um löndum, enda stóð sýningin
yfir í marga mánuði. Hjá oss
íslendingum verður þetta vitan-
lega allt í smáum stíl, en efni í
sýninguna hefur þó borizt frá
ýmsum löndum og fulltrúar
þeirra leggja mikla áherzlu á að
gefa sem bezta hugmynd um
tónmenntalíf sinna landa.
Sérstakir dagar verða helgað-
ir einstökúm löndum og er gert
ráð fyrir þrem dögum fyrir,
slafnesku löndin: Rússland, Pól-
iland og Tékkcislóyakíu. Hins
vegar verður sérstakur Beethov-.
en-dagur. Bach-dagur, brezkur
dagur, frakkneskur o. s. frv. Frá
Norðurlöndum hefur borizt efni
itl sýningarinnar og verða sér-
stakir dagar helgaðir þeim. Úir
Árna Magnússonar safni í Kaup-
mannahöfn hafa fengizt ljó.s-
prentanir íslenzkra handrita, en
tónlistarsafnið þar sendi frum-
handrit úr skinni af ævagamalli
nótnaskrift. Frá Danmörku komu
einnig afsteypur af gömlu lúðrun-
um frá eiröld og verður á.þá blás
ið við sérstök tækifæri á sýning-
unni og segja kunnugir hljómina
vera undurfagran
Á sýningunni verða daglegas
ihljómleikar, erindi og upplestrar,
Fyrsti dagurinn verður islenzk-
ur dagur. Menntamálaráðherra
mun opna sýninguna.
Sýningai-héfhd’ina skipa þess-»
ir: Jón Leifs förm.'. Hallgrimue
Helgason, Karl O. Runólfsson,
dr. Páll ísólfsson, svo og Jörund-
ur Pálsson teiknari, sem val
ráðinn frarr.kvæmdastjóri.
-Xrelsi með því að synja þeim um his, og Ed Crump á haima þar. ; irnar sem hún bar fram í gær
Útbreiðið
Pjóðviljann