Þjóðviljinn - 14.05.1947, Qupperneq 4

ÞJÓÐVILJINN
iMiðvikudagur 14. maí 1947
l
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Hagnús Kjartarisson, Sigurður Guðmundsson, áb.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Ritstjórnarskrifstofur: Skólavörðust. 19. Simar 2270 og 7500
(eftir kl. 19.00 einnig 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustig 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Askriftarverð: kr. 8.00 á mánuði. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.

MmnHH j

„NAZ5STA-
HKEIÐUK“
Það er vissulega kominn tími
til að rætt sé af fullri einurð
komst yfir til Svíþjóðar áður
jafnmiklu stærilæti og þegar
hann var einkennisbúinn í Dag-
marhus, aðalstöðvum nazista-
hersins í Danmörku. Hann er
meira að segja svo ósvífinn að
láta að staðaldri sjá sig í veizl-
um og á mannamótum þar sem
staddir eru opinberir fulltrúar
én varðlialdsskipun var gefin út j erjen(jra ríkja, sem eru nýslopp-
á nýjan leik; en_ þaðan kom jn un(jan Qki nazismans. Og
hánn til íslands með fyrstu jialln jætur sér fátt um finnast
um mál það, sem tekið er tilí ferð og hefur síðan lifað hér í
Afturhaldið á sér eitt lag, eilíft og óumbreytanlegt,
það er lagið við textann um hrun atvinnuveganna, þetta
hrun, sem boðað hefur verið í hvert sinn er snauður verka-
maður fékk nokkurra aura hækkun á tímakaupinu.
athugunar í eftirfarandi bréfi:
„Fyrir nokkru var skýrt frá
því að norsk blöð hefðu gert
það að umtalsefni að ísland
væri orðið ,,nazistahieiður“ hing
vellystingum.
Hr
YFIRMAÐUR
S.S.-SVEITAR
„Þessi maður er uppvís að
að hefðu komið fjölmargir naz-1 ýmsum afbrotum gegn d.önsku
istar frá Norðurlöndum og hlot- þjóðinni, t. d. var hann yfirmað-
ið friðland, auk þess sem ís-
ur S.S.-sveitarinnar sem tók
lenzkum nazistum væri hvar- j danska útvarpið með ofbeldi á i hér á jandj.
vetna hossað, jafnvel þótt þeir stríðsárunum og stjórnaði því1
hefðu gert sig seka um glæp-1 um skeið. Ef til vill telja ís-
samlegt athæfi. Það er lítill
sómi fyrir íslenzku þjóðina að
hljóta slík ummæli — en verra
þótt sendiherrar erlendra ríkja
gangi á dyr, þegar þeir sjá
hann. En hinum erlendu sendi-
herrum mun seint gleymast sú
vansæmd sem þeim hefur verið
sýnd.
Nei, það er sannarlega ekki
furða þótt erlendum blöðum
vaxi í augum velgengni nazista
sextán hiinörnð
í dagvinnukaup,
Verkamenn í Réykjavík, sem fá
fjörutm og fjórar krónur á mánuði
heyra þetta lag leikið og sungið af prýðilega samæfðum
„kvartett" dag eftir dag, söngVararnir eru, Valtýr Stef-
ánsson, Stefán Pétursson, Kristján Guðlaugsson og Þórar-
inn Þórarinsson, ritstjórar afturhaldsblaðanna fjögurra,
Morgunblaðsins, Alþýðublaðsins, Vísis og Tímans. Öneitan-
lega er talsvert garnan að heyra hve fimir og samtaka
fjórmenningarnir eru á sérhverri trillu og tónbrigði hins
daglega söngs um hrunið og vandræðm, sem af því leiða,
ef Dagsbrúnarmenn fremji þann glæp að fara fram á að
mánaðarlaun þeirra hækki úr 1644 kr. í svo sem 2000 kc.
★
Það er annars gaman að athuga svolítið af livaoa
þáttum sálarlífsins þessi söngur er framknúður. Við skulum
svipast um eftir því. I fyrstu röo kemur eigingirnin. Nokkr
ir stórgróðamenn tíma bókstaflega ekki að borga sæmi-
legt kaup, en þetta er nú ekki heppilegt að segja, þess
vegna kalla, þeir eigin ágirnd umhyggju fyrir þjóðar-
heildinni. Svo kemur „tregðan, óttinn og íhaldið“, þetta
lágkúrulegasta í fari allra lágkúnxlegra manna, tregðan
við að taka upp það sem. nýtt er og til framfara horfir,
óttinn við allar breytingar, í einu orði sagt — íhakls-
heimskan. — Meginþorri þeirra manna, sem belja um hrunið
í sambandi við kröfur Dagsbrúnarmanna um að fá sóma-
samlegan lífeyri fyrir átta stunda vinnudag, eru slíkar
lágkúrur, síhræddir aumingjar, sem aldr'ei hafa önnur
ráð við vanda en að gefast upp.
Sannleikurinn er sá að lágkúrumennimir sem á öllum
öldum hafa viljað varna verkamönnum bættra launa, á
þeim grundvelli að atvinnuiífið þyldi ekki launahækkun, eru
mestu falsspámenn veraldarsögunnar, því staðreyndimar
segja að í hvert sinn, sem verkamenn hafa fengið kjör sín
bætt hefur þjóðarheildin grætt. Þetta byggist meðal annars
á því að barátta verkamanna fyrir bættum kjörum hefur
neytt afturhaldssama atvinnurekendur til þess að taka
tæknina í sína þjónustu, og niðurstaðan hefur orðið aukin
afköst og bætt afkoma.
Það er eftirtektarvert í þessu sambandi að hópurinn,
sem nú byrjar afturhaldsóðinn gegn Dagsbrún, er sami
hópurinn sem ekkert sá framundan nema hrun þegar haldið
var inn á braut nýsköpunarinnar að ráðum sósíalista 1944.
Þetta eru sem sagt mennirnir sem ætíð eru hræddir við allt
sem er nýtt, allt sem er byggt stórt, og hýma í kút af ótta
við hrun.
'k
En hvernig eru þá horfurnar fyrir Dagsbrúnaraienn ?
Eftir öllum venjulegum líkum ætti þeim að verða auð-
velt að fá verulegar kjarabætur, án harðra átaka. Rökin
hafa þeir öll með sér. Tíminn sem samningunum er sagt
upp á er mjög hagstæður, sigur Dagsbrúnar er því gefinn,
það eina sem getur torveldað hann og tafið, en ekki hindr-
aö, er samstillt barátta þriggja stjórnmálaflokka gegn
réttmætum kröfum verkamanna, og tilraunir þessara sömu
flokka til að gefa hagsmunábaráttu verkamanna flokks-
póíltískan blæ. Þetta lið er ætíð samt við sig.
lendingar ekki að þeim beri að
hefna harma þeirra sem Danir
urðu að þola á stríðsárunum,
úr því að þeir létu S.S.-foringj- Nýlega birti ég bréf, sem
STÚDENTAR OG
ÁSTIN
er þó hitt að ummælin eru á
rökum reist.
Eftir stríðið hefur komið hing
að mikill fjöldi manna frá Norð
urlöndum og Þýzkalandi. Margt | ir íslendingar liingað í þýzltum þessa klausu.
ann sleppa sjálfir, en hann hef-
ir einnig unnið fleiri afrek. Eins
f jallaði um ástarmót. í bílum ná-
lægt Stúdentagarðinum. í tilefni
og flestir muna, komu allmarg- ' a.f því hefur sjómaður sent mér
af þessu fólki er að sjálfsögðu, kafbátum á stríðsárunum í því
nytsemdarfólk sem fengur er1 skyni að stunda hér njósnir.
að — en allt of mikið hefir þó
slæðzt með af trantaralýð, sem
ekki var orðið vært i heima-
löndúm sínum eða kom þeinlinis
á flótta undan réttvísinni. fsl.
stjórnarvöld hafa. verið furðu
' skeytingarláus um þetta fólk
Þeir voru flestir eða allir teknir
„Kæri Bæjarpóstur !
Það er ejkki hægt að segja, að
þeir hafi mikið fýrir stafni stú
áður en þeir gætu aðhafzL nokk-1 tjenjarn-;r okkar á Görðunum.
uð að ráði og hafa nú hlotiö ■ Qkkúr sjómönhunum þykir það
allharða dóma. En þessir menn hejdur jjj-jj vinnugieði hjá þeim,
voru ýmsir aðeins ómerk verk-
færi í höndum þeirra sém sendu
ef þeir getá eytt tíma sínum í
j það að telja þílana sem fram-
þá, og það hefur ekki vei ið rann , jrjá fara. Ekki er heldur hægt
og kann fleira illt af því að sakað enn, hvern þátt s-s--for j ag telja áhugann ýkja mikinn
inginn Björn Sveinsson átti í|hjá þeim fyrir náminu, þegar
þeim sendiíörum. En það er and ; þeir eru ag hnýsast í einka-
stætt réttlætiskennd íslenzku' má] ástfangins fóikS) sem er í
þjóðarlnnar að verkfærunum sé (húsnæðisvandræðum.' Er ekki
refsað, en háttsettir afbrota- j rétt að gefa þéim það heilíaráð
menn látnir sleppa að órannsök- j að snúa bajdnu að gjugganum
uðu máli. | og troða baðmull í eyrun ? Hvort
tveggja er fyrirhafnarlítið og
tiltölulega ódýrt. Mér þýldr satt
að segja jafnt virðingarleysi
liljótast en slæmt orð erlendis.
-¥■
SÖMI SÚNÐUR
NAZISTA
„Á sama hátt hafa. íslenzkir
nazistar hlotið furðulegan sóma
hérlendis, eftir að hafa unnið
illvirki erlendis á stríðsárunum.
Mönnum ér í fersku minni að
sá S.S.-foringi, sem eínna ill-
ræmdastur var í Noregi og
Danmörku á stríðsárunum,
SENDIHERRAR
GANGA Á DYR.
„S. S, — maðúrinn Björh 1 stúdentsins fyrir ástinni og virð
Sveinsson virðist ekki háfa lært ingarleysi ástfangna fólksins
Björn Sveinsson, slapp úr ( að skammast sín fyrir ofbrot I fyrir vísindunum.
dönsku fangelsi af „vangá“ og sín. Hann gengur hér um með* Sjámaður“.

inssir mmim
m
Ef frjálsar kosningar i'æru nú fram í Grikklandi, iengi
konungdæmið varla yfsr 20% atkvæða. EÁM hefur aukizt gsí'iir-
hsga fylgi. Hversu marga herleiðangra, sem stjórnin gerir út,
iuún lienni ckki takast að sigra skæruliðana.
Þetta er álit A. W. Sheppards ofursta, starfsmanns brezku
ríkisstjórnarinhar, sém nýkominn er til London eftir tveggja
og hálfs árs dvöí í Grikldandi.
o , öll skæruliðahreyfingin hefði
snúizt á sveif með vinstri flokk-
unum.
Brezk og þýzk vopn
Shéppard segir, að skærulið-
arnir séu búnir brezkum og
þýzkum vopnum. Þeim þýzku
háðu þeir af þýzka hernum á
stríðsárunum, en þeim brezku af
gríska stjórnarhernum. Grísku
stjórninni hefur aldrei tekizt
að sanna þá staðhæfingu sína,
að skæruliðum berist vopn frá
Sovétríkjunum og Júgóslavíu.
Sheppard var spurður, livernig
skærulioarnir gætu varizt því
ofurefli, sem beitt væri gegn
þeim. Ilann kvað einu skýr-
Framh. á 8. síðu
Síðustu sjö máunðina í Grikk
i landi var ofurstinn formáður
brezku fjárhagssendinefndar-
innar í Saloniki, svo hann ætti
að vera kunnugur ástandinu.
— Við eigum á hættu, að
glata öllum vinum, sem við höf-
um átt í Grikklandi, segir
ofurstinn. Við látum það við-
gangast, að þeim sé varpað í
fangelsi eða fluttir í útlégð, og
rógberum þá síðan fyrir um-
heiminum.
Kvislingar í stjórninni.
Sheppard álítur, að brezku
hersveitirnar skipti sér alltof
mikið af grískum innanlands-
málum. Hersveitunum er dreift
þannig um landið, að þær
styrkja stjórnarherinn í barátt-
unni gegn skæruliðum.
Um grísku stjórnina segir
hann:
— Eg þekki nokkra ráðherra, j
sem eru heiðarlegir Grikkir. En
ég þekki líka aðra, sem með
fullum rétti eru sakaðir um
samstarf við Þjóðverja.
Ofurstinn var spurður um
stjórnmálaskoðanir skærulið-:
anna. Hann kvaðst vera þeirrar
skoðunar, að í fyrstu hefði að-
eins lítill hluti þeirra verið rót- :
tækir vinstrimenn, en hópmorð- j
in, sem fasistar og stjórnar- j
liersveitirnar frömdu, hefðu j
gert það að verkum að svo til!
3. marz 1947 hækkaði
Verkamannafélag Fijóta-
manna, Haganesvík, taxta
sinn úr 2,25 kr. á klst. í 2,60
eða um 15,6%.
4. marz 1947 bætti Félag
íslenzkra rafvirkja kaup
meðlimanna úr 3,55 á klst. i
3,80 eða um 7,1%.
23. marz 1947 fengu með-
limir Verkalýðsfélags Hólma
víkur kauphækkún úr 2,30
á klst. í 2,40 eða um 4,4%.