Þjóðviljinn - 24.09.1947, Síða 1

Stcrveldin verða að sýna sama sam
starfsvilja og á stríðsárunum
BHW'-
Annars. geta SÞ ekki gegnt hlutverki
segir Trygve Tie. ^
sínu
Sretagnebúar
hyggja á land-
vinninga
Fiskimenn frá Bretagneskaga
gengu nýlega á land á einni af
Trygve Lie, aðalritari SÞ hélt*
lokaræðuna í almennum umræð-
um á þingi SÞ í gær. Ræddi Lie
um ósamkomulag það, sem kom-
ið hefur fram á þinginu milli
stórveldanna og áhrifin sem það
hlýtur að hafa á störf SÞ. Skor-
aði'hann á stórveldin að gæta í
skiptum sín á milli þess sam- jhinum ensku Ermarsundseyjum.
starfsvilja sem ríkti, þegar SÞ j drógu þar franska fánann að
hún, lýstu eyna hluta af Frakk •
landi og gerðu sig líklega til að
setjast þar að. Er brezki land-
stjórinn á Jersey frétti um þess
ar aðfarir fór hann til eyjarinn-
ar, gaf Frökkunum duglega of-
anígjöf fyrir landvinningaáform
þeirra og skipaði þeim að hverfa
til heimkynna sinna. Eftir nokk
uð þjark fóru þeir með góðu.
voru stofnaðar, og kemur fram
í forspjallinu að sáttmála þeirra.
Hann benti á, að án SÞ væri
lítil von til að friður héldist.
Trygve Lie Engin þjóð vildi stríð, en tor-
tryggnin milli stórveldanna væri stórhættuleg.
Lie sagði, að ósamkomulagið un, að neitunarvaldið væri or-
milli Bandaríkjanna og Sovét-
ríkjanna væri S Þ mikill fjötur
um fót.
Tilvera S Þ ekki í liættu
Hornsteinn S Þ, samkomulag
stórveldanna, væri að rpfna
vegna þessa ósamkomulags.
Lie kvaðst þó ekki álíta ,að til-
veru S Þ væri ógnað enn sem
komið væri. Án S Þ væru engir
möguleikar á að tryggja frið í
heiminum.
Óttinn mesta hættan
Lie áleit ótta stórveldanna
hvers við annað mestu hættuna.
Óttinn skapaði hatur og hatrið '
hættu. Ekkert stórveldi vildi
stríð, en þau tortryggðu hvort
annað. Mesta nauðsynin nú sem
stæði væri að hindra að heim-
urinn klofnaði í fjandsamlegar
fylkingar.
Neitunarvaldið orsakar ekki
erfiðleikana
Lie vísaði á bug þeirri skoð-
sök erfiðleikanna í sambúð stór
veldanna. Deilurnar um beit-
ingu heitunarvaldsins væru sjúk
dómseinkenni en ekki sjúkdóms
orsök.
Hann benti á, að í heiminum
væru ekki aðeins margvislegar
þjóðir heldur einnig mismun-
andi siðmenningar. Þær yrðu
að læra að skilja hver aðra og
vinna saman.
Framhald á 7. síðu.
Brezkt konsúlat grýtt
Mannfjöldi safnaðist saman
fyrir utan bústað brezka kon-
súlsins í Alexandríu í Egypta-
landi í gær og grýtti húsið
þangað til engin rúða var heil
eftir. Sömu útreið fengu brazkt
klúbbhús og verziúnarhús.
Þegar La Guardia teftdi við Títé
Örðsending' frá Sósíalistafé-
lagi Reykjavíkur.
Þeir flokksfélagar sem eiga
ógreidd flokksgjöld eru vin-
samlega beðnir að gera skil
á skrifstofu félagsins.
Stjórnin.
Æ. F. R
Mynda- og skemmtikvöld
verður haldið að Þórscafé
föstudaginn 26. sept. kl. 9.
Þeir félagar, sem eiga
myndir úr ferðalögum Fylk-
ingarinnar í sumar, eru vin-
saml. beðnir að koma með
þær á skrifstofuna milli 6 og
7 í kvöld og annað kvöld.
Verðlag hækkar
í Bandaríkjunum
Verðlag heldur áfram að
hækka í Bandaríkjunum, eink-
um þó á matvælum. Jafnframt
eykst verzlunar- og iðnaðar-
gróði hröðum skrefum. Öldunga
deildarmaðurinn Young úrj
flokki republikana sagði í gær,
að iðnaðarburgeisarnir hefðu
svikið öll þau loforð, sem þeir
gáfu er verðlagseftirlitið var af-
numið. Skýrslur um gróða verzl
unar- og iðnfyrirtækja sýndu.
að verðlag færi hækkandi þótt
það ætti að réttu lagi að lækka.
Annar republikani, Wayne
Morse, öldungadeildarmaður
sagði í gær, að ef verðlag lækk-
aði ekki myndu republikanar
fara eindæma hrakfarir í næstu
kosningum þar sem kjósendur
kenndu þingmeirihluta þeirra
um, hvernig komið væri.
Rakosi, formaður Komnuinista-
flokks Ungverjalands,

Ðauðadómnum
yfir Petkoff full-
nægt
Búlgarski stjórnmálamaður-
inn Petkoff, sem dæmdur var til
dauða nýlega fyrir að gangast
fyrir samsæri til að steypa rikis-
stjórn Búlgaríu með vopnaðri
uppreisn og erlendri hernaðarað
stoð, var hengdur í Sofía á mið
nætti í fyrrinótt. Hæstiréttur
hafði staðfest dauðadóminn og
er Petkoff sótti um náðun til
forseta Búlgaríu lét hann skipa
Ný samsteypu-
stjórn í Ungverja-
landi
Útvarpið í Búdapest skýrði
frá því í gærkvöld, að hinir
fjórir stjórnmálaflokkar, sem
undanfarið hafa farið með
stjórn í landinu og fengu í
sameiningu mikinn meiri-
hiuta á þinginu í nýafstöðn-
um kosningum, hafi orðið
sammála um að mynda nýja
samsteypustjórn. Forsætis-
ráðherra verður sá sami oi
áður, Dinnyes úr smábænda
flokknum. Varaforsætisráð
lierra verður Rakosi foringi
kommúnista og sósialdemó
ltratinn Szakasits. í hinni
nýju stjórn fá kommúnistar
sem eru stærsti flokkurinn,
fjóra ráðherra, sósíaidemó-
kratar þrjá, Smábændaflokk
urinn þrjá og þjóðlegi bænda
flokkurinn tvo.
lögfræðinganefnd til að rann-
saka, hvort náðun væri afsakan
leg. Lögfræðingarnir komust að
þeirri niðurstöðu, að dómnum
bæri að fullnægja.
Um síðustu helgi lézt Fiorello La Guardia, um 12 ára skeið borg-
arstjóri New York og síðar framkvæmdarstjóri UNRRA. La
Guardia er minnst með þakklæti og virðingu af þeim þjóðu í, sem
hann átti svo mikinn þátt í að hjálpa eftir styrjöldina. Er Banda-
ríkjastjórn drap UNRRA og álcvað að leitast við að nota sér neyð
Evrópuþjóðanna til að undiroka þær, mótmælti La Guardi kröftug
lega. Fulltrúar Tékkoslóvakíu, Júgóslavíu, Ulcraínu og Ilvíta-
Rússlands fluttu minningarræður um hann á þingi S Þ. Þessi
mynd var tekin er La Guardia var staddur í Júgóslavíu sem
framkvæmdarstjóri UNRRA.
íoDenzka stjémin æilar að kom
á fót leopstióru á Java
Lætur sem málamiðlunarnefnd SÞ sé ekki til
Ðr. Beel, forsætisráðherra Hollands skýrði hollenzka
þinginu í gær frá stefrai stjórnar sinnar í Indónesíu. Var
á honum að heyra, að stjórnin ætlaði að Jialda uppteknum
hætti að leitast við að kúga indónesiska lýðveldið með
vopnavaldi og virða að vettugi tilraunir S í> til að koma á
sáttum.
Dr. Beel gaf yfirlýsingu sína
daginn eftir að van Mook, full-
trúi Hollandsstjórnar í Austur-
Indóníu kom til Hollands frá
Washington, þar sem hann
hafði rætt við Bandaríkjastjórn
um Indónesíumálin.
Hollenzka stjórnin lieldur fast
við ofbeldisstefnu sína
Hollenska stjórnin ætlar að
gera þá hluta Java og Sumatra,
sem unnir voru með hervaldi af
Indónesum, að sjálfstjórnarum-
dæmum. Skýrði dr. Beel frá því,
að þar yrðu settar á stofn
stjómir, er Hollendingar gætu
treyst. Ekki komi til mála að
Hollendingar létu af höndum
við indónesisku lýðveldisstjórn-
ina eitt fótmál af landi því, sem
þeir hrifsuðu úr höndum henn-
Dr. Beel kvað hollenzku
stjómina fúsa til samninga við
indónt'sisku lýðveldisstjórnina,
en hún væri þannig skipuð, að
lítils árangurs væri að vænta af
slíkum viðræðum.
Indónesar tilkynna, að hol-
lenzk herdeild, sem sótti fram á
Mið-Java í skjóli skriðdreka
hafi lent á indónesisku jarð-
sprengjusvæði. Biðu Hollend-
ingar allmikið manntjóh.
12. árgangur.
Miðvikudaginn 24. sept. 1947.
216. tölublað.