Þjóðviljinn - 04.12.1947, Blaðsíða 4

4
ÞJÓÐVILJINN
Fitnmtudagor 4. desember 1947.
þJÓDVILJINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson, áb.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja Skólavörðu-
stíg 19. — Simi 7600 (þrjár línur)
Áskriftarverð: kr. 8.00 á mánuði — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja I'jóðviljans h. f.
Sósíalistaflokkurlnn, Þórsgötu 1 — Sími 7510 (þrjár línur)
l-------------------------------------------------
Leppmeimska í stað hlutleysís
Þjóðviljinn benti á í fyrradag að orðið landráð væri
ekki almennt stóryrði heldur væri merking þess skráð í
hinum almennu hegningarlögum og samkvæmt þeim gæti
herstöðvasamningurinn ekki nefnzt annað en landráð.
Morgunblaðið minnist á þetta i leiðara í gær og reynir að
vonum ekki að hrekja að herstöðvarsamningurinn varðar
við landráðalöggjöfina. Hins vegar segir Morgunblaðið
með háðsyrðum að lagagreinamar sem vitnað var í séu
„hlutleysisparagraff hegningarlaganna“, og heldur áfram
á þessa leið:
„Annars væri það ómaksins vert að ræða hugtakið hlut-
leysi dálítið nánar. Það er að sjálfsögðu æskilegt fyrir
smáþjóðir að geta haldið hlutleysi sínu til streitu. En
hvaða reynslu hafa þessar þjóðir af skjóli þess? Spyrjið
Hollendinga, Dani, Norðmenn, Belgíumenn o. s. frv., hvaða
öryggi hlutleysi þeiira hafi á síniun tíma veitt sjálfstæði
þeirra, lífi og limum borgara þeirra. Eða Eistlendinga og
Letta?”
Það er því svo að sjá sem M.bl.-menn hafi áhuga á að
breyta hinum almennu hegningarlögum, eins og Þjóðvilj-
ftin stakk að þeim, og þá að sjálfsögðu þannig að herstöðva
samningurinn verði ekki framar landráð, heldur eipstætt
afrek í sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar. í stað hlutleysis
kæmi þá leppmennska, ,,vemd“ hins westræna herveldis.
Sú breyting væri sannarlega í rökréttu áframhaldi af at-
burðunum 5. okt. 1946. Má þjóðin ef til vill vænta frum-
varps um það efni á þessu þingi?
„Sýnd veiði en ekki gefin“
\
Hin geysilega síldveiði síðustu vikna hefur glætt nýjan
stórhug og bjartsýni með þjóðinni. Þeir sem áður voru
famir að kikna undan fargi bölmóðsins og svartsýninnar,
sem blöð ríkisstjómarinnar hafa verið barmafull af undan-
fama níu mánuði, bera nú aftur höfuðið hátt. Og jafnvel
blöð stjómarinnar sjálfrar eru farin að hasast upp á því
að boða „fórnir“ og „nýjar byrðar". Hinar fölsuðu skýrslur
f járhagsráðs, hinar sviknu röksemdir blaða og útvarjis hafa
drukknað innan um spriklandi síld sem þegar hefur fært
þjóðinni tugi milljóna í erlendum gjaldeyri.
En á sama hátt og síldveiðin hefur kippt stoðunum und-
an hrunboðskap stjórnarinnar- hefur hún einnig fært mönn-
um heim sanninn enn á ný um getuleysi þessarar sömu
stjómar, fyrirhyggjuleysi og slóðaskap. Eftir síldargöng-
una í fyrravetur bjuggust allir sjómenn við nýrri veiði í
ár og bjuggu sig undir hana. Ríkisstjórain hefði einnig átt
að gera sínar ráðstafanir, búa þannig í haginn fyrir útveg-
inn að veiðin gengi sem greiðlegast, og skipin gætu losnað
við afla sinn án tafa, að nægilegt væri til af nauðsynlegum
veiðafærum og útbúnaði handa sjómönnum o. s. frv. En
eins og allir vita gerði ríkisstjórnin ekki neitt í þá átt. Á
þessu sviði eins og öðrum eyddi hún öllum tíma sínum
og orku í áróður og blaðaskrif og svívirðingar um sósía-
lista, sem einkum var rökstutt með þvi að þeir 'hefðu eytt
of miklu fé til útvegsins! Þess vegna hefur tekizt svo illa
til undanfarnar vikur að allt of lítið hefur verið til af veið-
arfærum og skipin hafa orðið að Iiggja stórum lengur í
höfn og biða löndunar en þau gátu verið við veiðar. Það
mun varlega áætlað að helmingi meiri síld hefði verið kom-
in á land nú, ef vel hefði verið í haginn búið fyrir skip-
in.
Og þess hefur ekki heldur orðið vart að ríkisstjómin
hafi haft mikinn áhuga á að bæta fyrir afglöp sín eftir
að veiðm hófst. Þær miklu endurbætur sem orðið hafa síð-
an hafa allar verið gerðar að frumkvæði útvegsmanna
Skiptilag skipulags-
leýsis
Hvert það skref, sem ríkis-
stjórnin stígur í þá átt að
koma sínu „skipulagi" á þetta
þjóðfélag, einkennist fyrst og
fremst af skipulagsleysi. Allir
muna, hvernig til tókst með
nótufarganið hans Emils. Það
endaði í jafn miklu skipulags-
leysi og það byrjaði, — hafði
engan jákvæðan árangur en
allan neikvæðan, — kom því
einu til leiðar, að fólk gat ekki
fengið keyptar í búðum ýmsar
nauðsynjavörur nema sam-
kvæmt einhverjum seinlegum
kúnstarinnar reglum skipulags
leysis í tilgangsleysi. Svo fædd
ist skömmtunarkerfið og faðir
skipulagsleysisins, Elís Guð-
mundsson, til þess kjörinn af
ríkisstjóminni, tók að boða
mönnum ætlunarverk þess í
lífinu með ruglingslegum út-
skýringum á ruglingslegu kerfi,
ruglaður sennilega sjálfur.
*
Aihending nafnskírteina
Nýjasta dæmið um það,
hvernig „skipulagsráðstafanir"
verða í höndum ríkisstjórnarinn
ar að skipulagsleysi er nafnskír
teinafarganið. Um það farast
A. D. orð á þessa leið:
„Eg var i hópi þeirra, sem
fyrstir voru kallaðir til að
sækja nafnskírteini til hins op-
inbera. Hið opinbera hefur
fengið pláss upp á lofti í Gúttó
og þangað eiga menn að sækja
sín nafnskírteini. Ekki er hægt
að segja, að hið opinbera liafi
í þessu efni verið stórtækt á
húsrýmið, því þegar ég kom
þangað upp í dag (þriðjud. 2.
des.) voru þrengslin meiri en
fyrir utan skóbúð á morgni
nýrrar bomsusendingar og
tróðst hver sem betur gat.
★
Fá verður betra hús-
næði
,,Eg er enginn átakamaður og
lítt gefinn fyrir slagsmál, enda
komst ég ekki að afgreiðslu-
borðinu, Íjut en eftir langan
tíma. Sannleikurinn er sá að
þetta húspláss, sem hið opin-
bera hefur valið sér sem bæki-
stöð til afhendingar á skönnun-
argögnum fyrir þvi að þú og
ég séum í raun og veru þú og ég,
er alltof lítið. Það kemur ekki
annað til mála en að fengið sé
betra húsnæði fyrir nafnskír-
teinin. Hversvegna er til dæmis
verið að kúldrast með þetta uppi
á lofti í Gúttó. Hversvegna er
salurinn þarna niðri ekki not-
aður sem skrifstofa fyrir af-
hendingu nafnskírteinanna ?
★
Illa i'arið með tímami
,,En ofan á öll þrengslin
þarna uppi bætist svo það, að
menn geta vegna þrengslanna
hvergi greinilega séð, hvar
þeir eigi að koma að afgreiðslu
borðinu til þess að vera sem
næst þeim spjaldkassa, sem
geymir nafn þeirra. Þannig
varð t. d. maðurinn sem komst
að afgreiðsluborðinu næstur á
imdan mér að fara alveg yfir
að hinum endanum og troðast
þar á nýjan leik til að komast
þangað sem nafn hans var að
finna í kössunum. Ýmislegt
fleira mætti benda á til dæmis
um það, að þarna er verið að
fara mjög illa með tima fólks
vegna skipulagsleysis. Fyrir-
komulagið er í rauninni alveg
óhæft. — A. D.“
Dýrtíðarmállð á Alþingi
Framhald aí 1. sáðu.
Þeir sjá ekkert nema
launin
Dúðvik átaldi rikisstjómina
og stjómarflokkana fyrir trassa
skap og ábyrgðarleysi í þessum
málum. Bæri allt þess merki að
stjómarliðið hefði lítinn áhuga
á að lækka tilkostnað útgerðar
innar svo um mimaði, heldur
væri alltaf einblínt á einn lið,
vinnulaunin. Þar kvæði alltaf
við að þau ætti að skerða, en
þeir liðir sem sósíalistar legðu
til að lækkaðir væru og veru-
lega munaði um, virtust stjórn-
arliðinu heilagir og ósnertandi.
Launalækkun kæmi báta-
bátaútvegnum að harla litlu
gagni, og mimdi reynast erfitt
að reka bátana án þess að ann-
aðhvort væri tryggt mjög hátt
fiskverð eða ráðist yrði á þá
háu útgjaldaliði sem hér hafa
verið nefndir. '
Blekkingarvaðall Stef-
áns Jóhanns og Gylfa
Þ. Gíslasonar
Lúðvík tók þvi næst ræðu
Stefáns Jóhanns og reiknings-
tilvitnanir til meðferðar og
sannaði með tilvitnunum i sömu
útreikninga að ráðherrann hef ði
farið með vísvitandi ble.kking-
ar varðandi kostnað ríkisins af
þeim ráðstöfunum er. frumvarp-
ið gerir ráð fyrir um afnám
tolla á nauðsynjavörum. I þeim
iitreikningum er ráðherrann
veifaði er skýrt tekið fram að
þær ráðstafanir lækki vísltöluna
um 21 stig, en Stefán Jóhann
hélt því fram að lækkunin yrði
aðeins 15—17 stig. Og míðað
við þá áætlun sem rikisstjórn-
in hefur gert um innflutning á
næsta ári, missti ríkissjóður íl
tekjur 12—13 milljónir við nið-
urfellingu þessara tolla en ekki
25 milljónir eins og Stefán hélt
fram. En hinsvegar hafa hag-
fræðingar ríkisstjóm:irmnar
reiknað út að fyrir hvert stig
sem vísitalan lækkar, spari rik-
ið beinlinis 683 þús. kr„ eða
14—15 tniHjónir við þau 21 stig
sem visitalan lækkaði vlð af-
nám tollanna skv. frumvarp-
inu.
Jafnframt yrði samkvæmt til
lögum frumvarpsins afnuminn
milliliðagróði heildsalanna og
komið skynsamlegu skipulagi á
innflutningsverzlunina en þær
ráðstafanir mundu lækka vísitöl
una um nálægt 20 stig. Útkom-
an af ráðstöfunum frumvarps-
ins yrði því sú að ríkið græddi
á Icostnað heildsalanna veru-
lega upphæð, 14—15 milljónir.
En þá væri komið við hjartað
i þeim flokkum og blöðum, sem
byggðu tilveru sína ekki sizt
á fjárframlögum heildsalanna.
Þeir flýðu af hólmi
Stefán Jóhann flýði af hólmi,
| hélt sig í hliðarherbergjum og
var að skjótast inn í þingsalinn
öðru hvoru. I stað þess að
að reyna að bera hönd fyrir
höfuð sér sendi hann flokks-
mann sinn, Gylfa Þ. Gíslason,
sem reyndi af veikum mætti að
verja falsanir forsætisráðherr-
ans, en ávann ekki nnnað en að
verða að viðundri, er Lúðvík
Jósepsson og Áki Jakobsson
'tættu sundur blekkingavaða!
hans. Hefur forsætisráðherra
sjaldan staðið jafn berskjald-
aður og varnarlaus eins” og Stef
án Jóhann eftir frammistöðuna
í fyrradag og máttlausa vörn
hins vikaliðuga „vinstri m.anns“
Gylfa Þ* Gíslasonar er árangurs
laust lagðist svo lágt að reyna
að verja tuskuna í forsætis-
ráðherrastólnum.
Umræðunni varð ekki lokið í
gær og 'rar frestað.
sjálfra, en forustu þeirra hefur haft Landssamband ísl.
útvegsmanna. Ef forustumenn útvegsins hefðu ekki tekið
til sinna ráða er svo að sjá, sem ríkisstjómin hefði látið
allt svamla., á þessu sviði sem öðrum, og skeytt í engu
þótt þjóðin glataði milljónum á milljónir ofan. Enda er
síldin vart ríkisstjórninni nokkur auðfúsugestur, eftir það
sem á undan er gengið.
Blöð ríkisstjómarinnar hafa að vonum verið fámál um
þessar stórvægilegu vanrækslur. Það ætti þó að vera hægur
inn hjá t. d. Alþýðubl. að finna viðurkvæmileg orð um at-
hæfi núverandi stjórnar. Aðstandendur þess blaðs geta
t. d. lesið leiðara sem það birti 1. jan. 1947 og hét „Sýnd
veiði en ekki gefin". Er þar talið að mjög illa hafi verið
á málum haldið í sambandi við Kollafjarðarsíldina, talað
um „amlóðahátt“ Áka Jakobssonar og annað slíkt, Fúk-
yrðaaustur- Alþýðublaðsins var þá á engum rökum reistm'
enda kom Kollaf jarðarsíldin öllum að óvörum. En nú þeg-
ar vissulega hefur verið ástæða til stóryrða þegir Alþýðu-
blaðið. En þögn getur einnig verið áhrifameiri en mörg orð!