Þjóðviljinn - 23.03.1948, Blaðsíða 4

Þ J Ó Ð V ILJIKN
Þriðjudogur !
þlÓÐVILJINN
Útgefandl: Samelnlngarflokkur alþýðu — Sðsíallataflokkurlnn
Rltstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason
Blaðamenn: Ari Kárason, Magnús Torfi ólafsson, Jónas Arnason
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja Skólavörðu-
stig lfl. — Siml 7600 (þrj&r linur)
Askriftaverð: kr. 10.00 6 ménuði. — Latisasöluverð 60 aur. eint.
Frentsmiðja Þjóðviljana h. f.
--------------------------«-----------
Sósíalistaflokkurinn Þórserötu 1 — Sími 7610 (þrjár línur)
Mannorðsþjófar
Norski rithöfundurinn Helge Krog lýsti einu sinni hátíða-
höldum þeim, sem fram fóru í Noregi á aldarafmæli Ib-
sens. Við það tækifæri voru þeir sem hæst töluðu um ágæti
öndvegisskáldsins ,,því nær allir nákvæmustu eftirmyndir
þeirra persóna, sem Ibsen hæddi, afhjúpaði og húðstrýkti
í leikritum sínum — þjóðfélagsstoðirnar, glamrararnir,
hræsnararnir, sjálfsblekkjararnir. . . . þeim, sem ekki lét
blekkjast af öllum hégómanum, birtust í þessum ræðugrúa
nákvæmlega sömu hleypidómarnir, sem Ibsen barðist gegn,
sami yfirdrepsskapurinn, sami sjálfbirgingshátturinn,
hugleysið, heimskan og smásálarskapurinn.“.
Þetta fyrirbæri, sem Helge Krog lýsir með miklum ágæt-
um endurtekur sig æ ofan í æ. Ef ekki tekst að ráða nið-
urlögum mikilmennis í lifanda lifi, skal tækifærið gripið þeg-
ar hann er látinn og getur ekki borið hönd fyrir höfuð
sér, þá leggjast líkræningjarnir á náinn og upphef ja síðan
mikinn hávaða og reyna að gera mikilmennið andstæðu þess
sem var. Og þá loks spara þessar hýenur þjóðfélagsins i
sannleika ekki hrósyrðin og skjallið.
Spyrjið þið Valtý Stefánsson um Lenín. Hann mun segja
að Lenán hafi verið hinn mesti ágætismaður, hugsjóna-
maður og góðmenni. En að hann hafi verið marxisti og
kommúnisti? Nei, síður en svo. Ef hann 'hefði verið hér á
íslandi, hefði hann orðið einn helzti forvígismaður Sjálf-
stæðisflokksins, tekiö ástfóstri við Heimdall og barizt fyrir \
því að selja landið. Það væri margt öðruvísi í Sovétríkjun-
um ef Lenin lifði enn, þá væru Sjálfstæðismenn þar við
völd, en því miður dó Lenín og sá vondi maður Stalín tók
við. Stalín er nefnilega. lifandi énn, og því illmenni. En
hann deyr ekki fyrr sá maður, en Valtýr Stefánsson fer að
hella yfir hann skjallyrðum sínum.
Fyrir rúmri öld lézt skáld þjóðarinnar úti í Kaupmanna-
höfn langt fyrir aldur fram, hæddur, fyrirlitinn, hundeltur
og sveltur af yfirstétt sinna tíma. En nýlega urðaði þessi
sama yfirstétt einhvern óþverra á Þingvöllum ,,til virð-
ingar við listaskáldið góða“ sem hún hafði sjálf leitt i
gröfina.
Fyrir nokkrum árum lét frelsisskáld Noregs, kommún-
istinn Nordahl Grieg, lífið fyrir hugsjónir sínar yfir höf-
uðborg nazismans. Einnig 'hann hafði verið hæddur, fyrir-
litinn og ofsóttur af Valtívum Stefánssonum lands síns,
kallaður „landráðamaður, flugumaður ofbeldisstjórnar,
njósnari, svikari gegn landvörnum og skipulagður slcemmd-
arverkamaður gegn fjárhag og atvinnuvegum þjóðar sinn-
ar.“ En nú er hann látinn, og hýenurnar telja sér hæg
heimtökin. Valtýr Stefánsson lands okkar talar nú um
,,hinn fölskvalausa frelsisvin“. Hvenær hefur Nordahl Grieg
verið svívirtur jafn ógeðslega og með júdasarkossi þessa
islenzka kvislings?
★ \ *
En sem betur fer eru til lifandi listamenn sem halda á
lofti merki hinna liðnu. Og þeir verða enn að þola ofsókniv
og fpllt hatur afturhaldsins. Það er t. d. ekki nema rúm
vika síðan Valtýr Stefánsson valdi Halldóri Kiljani Laxness
ýmis verstu hrakyrði íslenzkrar tungu í Morgunblaðinu.
(Eins og menn muna ástundaði þessi sami Valtýr Stefáns-
son fleöulæti við Laxness í Morgunblaðinu fyrir nokkrum
árum. Hann virðist nú hafa uppgötvað að lifandi listamenn
geta borið hönd fyrir höfuð sér þó íiinir látnu séu varnar-
lausir). Og fyrir fáum dögum felldi afturhaldið á Alþingi
að veita mikílhæfum málara 15 þúsund krónur til að koma
sér upp þaki yfir höfuðið. Listamenn eiga ekki að búa í hús-
um, bezt ef þeir yrðu úti sem fyrst! Og í fyrradag hefur
Valtýr Stefánsson í ruddalegum hótunum við leiksnillinginn
Lárus Pálsson í Morgunblaðinu. Hann skal ekki halda að
hæfileikarnir skipti nokkru máli, hann verður að taka upp
Athugasemd frá
Gallharði
Gallharður hefur sent athuga
semd varðandi fyllyrðingar G.
J. Á. héma um daginn. Gall-
harður segir:
„Eg er ekki lengur sérstök
persóna. Það er búið að slengja
mér inn 1 einskonar smáleturs-
legt nirvana. G. J. Á. hefur svift
mig einstaklingskenndinni. Með
snilji síns penna hefur hann
hrært einstaklingnum Gallharði
saman við Jónas Árnason og
guð má vita hver ósköpin öll af
hinu og öðru fólki úti í bæ. Út-
koman er einn Bæjarpóstur alls-
herjar.
Hreint ekkert hrifinn
„Búddatrúarmenn eru mjög
hrifnir af þeirri ráðstöfun for-
sjónarinnar að vippa þeim einn
góðan veðurdag inn í nirvana
hinar stóru sálar allsherjar. En
ég er hreint ekkert hrifinn af
þeirri ráðstöfun G. J. Á. að
vippa mér í vikunni sem leið
inn í nirvana hins stóra Bæjar-
pósts allsherjar. — Eg kæri
mig ekkert um að arka í sál-
rænni bendu með Jónasi Árua-
syni t.d. út á öskuhauga, og ég
bókstaflega þvertek fyrir að
fara á Heimdallarfund. Ekki tel
ég mig heldur þurfa að sækja
landafræðitíma hjá_ 10 ára A.
Jónas Árnason verður að reyna
að finna upptök Blöndu án minn
ar hjálpár.
Um sálufélag við hitt og
annað fólk úti í bæ hef ég svip-
að að segja. Eg vil fá að halda
áfram að vera einn lítill Gall-
harður út af fyrir mig. Ó, leyf
mér það, kæri G. J. Á, —
— Gallharður.“
Vísir móðgar vinaþjóð
Og svo birti ég bréf frá J. —
Hann segir:
„Kæri Bæjarpóstur:
í dagblaðinu Vísi birtist grein
þann 18. þ. m. með fyrirsögn-
inni „Chiang Kai-Shek og Kína“
eftir einhvern Jeronímus.
Grein þessa geri ég hér að um
talsefni sökum þess, að 1 henni
eru frambornar getsakir nokkr-
ar í garð vináttuþjóðar okknr,
Bandaríkjanna. Má slíku ekki
vera ómótmælt.
í greininni segir frá bók, Sem
tveir bandarískir rithöfundar
hafa samið um Kína, og er frá-
sögninni m. a. þessi klausa:
„Hr. White og Jakoby ganga
út frá því í bók sinni, að U.S.Á.
séu aðeins^að vinna fyrir frels-
ishugsjónina og mannúðina, er
þau hafa hönd í bagga með
kínversku þjóðinni. En því er
ekki hægt að gleyma að Banda-
ríkin eru bezt skipulagða iðnað-
arland í heimi. Og þau leita
markaða hvarvetna fyrir afurð-
ir sínar“ (leturbr. mín).
★
„Unna frelsi, mann-
réttindum og menningu“
„Höfundur greinarinnar hef-
ur sjálfur orðið þess var, að
hér var gálauslega mælt, og
vill gera nokkra yfirbót, því
hann bætir við:
Það er engin ástæða til að
álíta, að amerískir stjórnmála-
menn starfi eingöngu í þágu
fjáröflunar fyrir heimalandið.
\ Það er augljóst (!), að þeir
í unna frelsi, mannréttindum og
l menningu.“
Þegar þess er minnzt, að Vísir
hefur jafnan ástundað hollustu
og undirgefni gagnvart hinni
máttugu dollaraþjóð, svo sem
sæmir vestrænu lýðræðisblaði,
þá er von að manni sómi að
rekast á víxlspor slík, sem hér
ræðir um.
Ef þessi vinsamlega ábending
mín mætti verða til bess að
Vísir gætti penna sins betur
eftirleiðis, er tilganginum með
línum þessum náð.
J.“
★
Verzlunarmeun og páska
vikan
Og loks er hér bréf, sem verzl
unarmaður sendir:
„Kæri Bæjarpóstur. Nú fara
páskar í hönd og hugsa margir
sér gott til glóðarinnar með að
nota fríið, en þó er að minnsta
kosti ein stétt sem ekki getur
notað sér páskavikuna til fulls,
en það eru þeir sem stunda'
verzlunarstörf. Ástæðan er sú,
að laitgardag milli föstudagsins
langa og páskadags eru verzl-
anir opnar sem aðra laugar-
daga. Einu búðirnar sem menn
vilja halda fram að þurfi að
vera opnar eru matvöruverzl-
anir, en þó ætti að vera hægt
að birgja sig upp með mat til
allra daganna; eða það verða
bændurnir að gera, því ekki
komast þeir í búð á hverjum
degi, Við bæjarbúar getum al-
veg eins gert þetta þessa einu
viku á árinu. Eg hygg að ég
mæli fyrir munn flestra stéttar
bræðra minna með þessum ofan-
rituðu orðum. Að lokum vil ég
beina þeirri áskorun til lilutað-
eigandi aðilja að taka þetta mál
til rækilegrar athugunar. Með
fyrirfram þökk fyrir birting-
una. — - X“
Skemmdarstarf á AfþiHgi
Fi’amhald af 8. síðu
aði einungis að niðurrifi á þeirri
nauðsynjalöggjöf, sem sett
hefði verið síðustu árin.
Ríkisstjórnin ætti nógar leið-
ir færar til að framkvæma
lögin um útrýmingu lieilsuspill-
andi íbúða. Benti Einar á tug-
milljónagróða ýmissa ríkisfyrir-
tælcja, eins og bankanna, og
þann möguleika að beita skyldu
lánum gegn auðmönnum lands-
ins.
Fjármálaráðherra hafði sagt
að hann hefði gert samkðmulag
við fulltrúa landbúnaðarins um
að skera niour um eina milljón
Iramlag skv. lögunum um land
nám, nýbyggðir og endurbygg-
ingar í sveitum. Skoraði Einar
á þá þrjá þingmenn í neðri
deild, sem sæti eiga í nýbýla-
stjórn að segja til hvort þeir
hefðu gert slíkt samkomulag
fyrir hönd bænda. Óskaði hann
þess einnig að fjármálaráðherra
skýrði frá þvi við hverja bænda
fulltrúa hann hefði samið um
þennan niðurskurð. Hvort hefði
kannski aðeins verið samið við
Framsóknarfiokldnn, sem hefði
útnefnt sjálfan sig sem fuíltrúa
bænda í þessum málum?
Engin svör fengust við þess-
um spurningum. Jóhann Þ. Jós-
efsson smeygði sér út úr deild-
inni til að komast hjá að svara,
og Framsóknarmenn virtust
aldrei þessu vant skammast sín
— og þögdu.
lííkisstjórnin ekki uppnæm
fyrir heilsuspillandi ibúðum.
V
Sigfús Sigurhjartarson sýndi
með ,skýrum rölcum hve brýn
þörf var á löggjöf um útrým-
ingu heilsuspillandi íbúða.
Minnti á að hann og aðrir sósí-
alistar börðust árangurslaust
fyrir því að sett væru í lögin á-
kvæði um fjáröflun er tryggt
hefðu framkvæmd þeirra. Nú
hefði reynslan sýnt að þess var
full nauðsyn. Skýrði Sigfús frá
niðurstöðum rannsókna um
heilsuspillandi íbúðir í Reykja-
vík og mundu þær ekki færri en
á annað þúsund, — og þeirri
byrjun er Reykjavíkurbær hefði
gert til að byggja yfir fólkið.
Nú yrði allt í óvissu um fram-
liald þeirrar starfsemi ef lögin
yrðu afnumin. Var Sigfús sam-
mála Sigurði Bjarnasyni er
haldið liafði því fram að ástand-
ið í þessum málum væri jáfnvel
enn verra víða úti á landi. Sízt
mætti byrja að spara á þessu
sviði. Það væri þjóðfélagslegt
vandamál sem ekki yrði komizt
hjá að leysa að gera öllum lands
mönnum kleift að búa í húsum
sem mönnum væri sæmapdi.
Sigurður Bjarnason og Gylfi Þ.
Gíslason lýstu sig andvíga þeim
lið bandormsins er snertir laga-
ákvæðin um heilsuspillandi í-
búðir.
skítmennsku Valtýs Stefánssonar í stjórnmálum, ef hann
vill fá að vinna störf sín í friði!
En þessi opni fjandskapur er vissulega þakkarverður og
listamönnunum til gleði. Það er ágætur virðingarvottur að
hljóta svívirðingar hjá afturhaldinu íslenzka. Hitt má vera
listamönnum kvíðvænlegra að íhuga örlög sín látinna með
mannorðsþjófa á næsta leiti sem munu grípa hvert tækifæri
til að ávarpa þá „fölskvalausa frelsisvini“ i Morgunblaðinu.