Þjóðviljinn - 21.07.1948, Blaðsíða 6

ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudagur 21. júlí 194S
24.
Falsarar sögunnar
(Sögulegt yiirlit)
„banvænu samkeppni á sömu mörkuðum.“ Gert var ráð
fyrir að Þýzkaland hefði yfirgnæfandi áhrif i Suðaustur-
Evrópu. I skýrslu til þýzka utanríkisráðuneytisins dags.
21. júli 1939, segir Dirksen að fyrirætlanir sem ræddar
voru af Wohltat og Wilson hafi náð yfir stjórnmál, her
mál og efnahagsmál. Meðal stjórnmálaatriða, auk griða
sáttmála, var lögð sérstök áherzla á hlutleysissamning er
átti að kveða á uni „takmarkanir lebénsraums stórveld-
anna, einkum milli Bretlands ög Þýzkalands.“>í,:"
Meðan á umræðum.um þessa tvo samrtinga stóð, búðu
fulltrúar Breta að yrðu samningarnir gerðir, skyldi Bret-
land taka aftur skuldbindingarnar sem brezka stjórnin
hafði nýgefið Póllandi.
Bretar voru þess albúnir, ef samningar tækjust við
Þýzkaland, að láta Þjóðverja skipa málum í Danzig og
vandamáli „pólska hliðsins" með skiptum við Pólverja
eina ,og lofuðu að blanda sér ekki í þá skipun mála.
Þetta er ásamt fleiru skjallega staðfest í skýrslum
Dirksons, sem birtar verða á næstunni. Wilson staðfestir
einnig að ef fyrrnefndir samningar séu undirritaðir þá
hverfi Bretland raunverulega frá þeirri stefnu að gefa
yfirlýsingar um að ábyrgjast sjálfstæði þjóða.
„Pólland myndi svo að segja vera látið standa eitt
og yfirgefið frammi fyrir Þýzkalandi", sagði Dirkson
í skýrslu sinni.
Þetta þýddi að á þeim tíma, sem blekið var að þorna.
sém skuldbinding Englands um að ábyrgjast sjálfstæði
Póllands, var skrifað með, voru drottnarar Bretlands
reiðubúnir að gefa Pólland á vald Þýzkalands.
Auk þess hefðu Bretland og Frakkland náð því tak-
marki, er fyrir þeim vakti með samningsumleitunum við
Sovétríkin, ef gerður hefði verið brezk-þýzkur samningur
og möguleikar þess að koma af stað árekstri milli Þýzka-
lands og Sovétríkjanna hefðu verið auknir.
Síðast má nefna að auk stjórnmálasamnings milli Bret-
lands og Þýzkalands var ráðgert að gera samning um
efnahagsmál, sem hefði inni að halda leynileg ákvæði um
nýlendumál varðandi skiptingu hráefna og markaða og
jafnframt stórt brezkt lán til Þýzkalands.
Stjórnendur Bretlands létu ginnast af þeirri tælandi sýn
að gera varanlegan samning við Þýzkaland, „veita“
þýzkri árásarstefnu til austurs, gegn Póllandi, sem þeir
voru nýbúnir að ,,ábyrgjast,“ og gegn Sovétríkjunum.
Þarf það svo að undra nokkurn að rógberarnir og fals-
arar sögunnar reyni af fremsta megni að dylja þessar
staðeyndir, er hafa svo geysilega þýðingu fyrir að skilja
rétt þær ástæður sem gerðu stríð óumflýjanlegt?
Þegar á þessum tíma gat ekki verið neinn vafi á'því að
Bretland og Frakkland, sem voru alls fjarri því að gera
nokkuð til þess að hindra Hitler í því að hleýpa af stað
heimsstyrjöld, gerðu allt sem þeim var unnt með leyni-
samningum og notuðu hvert tilefni til að etja Hitlers-
Þýzkalandi gegn Sovétríkjunum.
Engir falsarar gefa afmáð af spjöidum sögunnar né úr
hugum fólksins, þá veigámiklu staðreynd að- Sovétríkin
áttu aðeins um tvennt að velja:
Annaðhvort, í sjálfsvarnarskyni að samþykkja uppá-
stungu Þýzkálands um griðasáttmála, og tryggja. þannig
Sovétríkjunum frest um nokkurn tíma fil þess að búa sig
hetur undir það’að mæta hugsanlegri árás,
Louis Bromiield
24. DAGLR
**) Skýrsla þýzka sendiherrans í Bretlaiidi, Dirksen, 21.
úlí 1939. Úr skjölum þýzka utanríkisráSuneytisins.
aldrei talað um neitt nákomnara og alvarlegra en
veðrið, eða hvert þau séttu að fara i mat eða um
helgina. Honum skildist í fyrsta sinn liversu fjarlæg
þau voru hvort öðru, og að þau. voru eiginlega orðin
algerlega ókunnug hvort öðru. Bara að' hún hefði
látið sér lynda að dveljast aðallega úti í sveit, lifa
heilsusamlegu lífi með hesta og golf og börnin, þá
hefði allt getað verið öðruvisi og betra, en hún varð
alltaf að vera að þjóta til þessarar bölvuðu borgar,
rjúka úr einu í annað, með spenntar taugar eins og
hún væri að leita einhvers, sem guðirnir mega vita
hvað var. Honum skildist að þau áttu nú mismun-
andi vini og höfðu mætur á ólíkum atriðum, og hugs-
anir þeirra voru meira að segja mismunandi, afkró-
aðar hver frá annarri með fjandsamlegri leynd. Þau
voi'u meira að segja of kærulaus til þess að rífast.
Allt var dautt, líflaust, til háðungar. Það var ekki
hægt að telja ofsaköst Fanneyjar til rifrildis. Fann-
ey hafði mætur á því að æsa sig upp. Allt kvenfólk
æsti sig víst upp .... nema Rósa.
Hann velti því fyrir sér, með snögglegri gát, hvort
hún myndi æsa sig upp við Melbourn eins og hún
hafði gert við hann alla sína ævi. Hann vissi að Mel-
bourn var ekki þeSs háttar maður að liann sætti sig
við neina vitleysu, að hann myndi ekki heldttr flýja
af hólmi, eins og hann hafði sjálfur alltaf gert. Það
rann allt i einu upp fyrir honum að ef hann hefði
haft framtak í sér til að berja þessar tiktúrur út úr
Fanneyju i stað þess að flýja aðeiris af hólmi, hefði
málum getað verið betur komið nú.
Honum hlýnaði af viskýinu, og lrugsanirnar virt--
ust skýrast í fyrstu. Hann tók eftir því að járngrind-
unum hafði verið skellt aftur ,og að maður með
kúst, fötu og klúta hafði gengið gegnum ganginn
aftur inn í bakhluta hússins. Hann sá ekki vatnið í
fötunni, en hann vissi með óþægilegri vissu að það
var rautt. Og aftur heyrði hann röddina i næsta her-
bergi bak við óhreint hengið.
„Nú er hann búinn að vera.“
„Vildi hann ekki fá prest?“
„Hvað ætti Gyðingur að gera við prest ?“
Síðan heyrðust lágar raddir mttldra og ein þeirra
sagði: „O, hann er svo fullur að hann heyrir ekki
neitt.“
Snögglega varð honum ógjatt og hugsanirnar
komust á ringulreið, hann'stóð upp og gekk hratt
gegnum ganginn út á götuna. Stéttin við anddyrið
var snjólaus nú, nýþvegin og skrúbbuð. Blettirnir
voru horfnir. Hann flýtti sér upp þrepin, beygði höf-
uðið upp í vindinn og lagði afttvr af stað í vesturátt.
Meðan hann gekk, virtist allt skýrast aftur. Hann
ákvað að það eina karlmannlega væri a"ð taka málið
í sínar: hendur og koma frami méð festu.... strax
. . á morguri .... áður eraþað væri um seinan, og
eitthvað-hræðilegt hefði!gerzt sem myndi eyðiléggja
líf þeirra beggja og barnánná líka. Hann skýldi fara
til Fanneyjar á morgun um teleytið og »egja við
STUNDIR.
hana: „Eg hef komið illa fram við þig, en við verð-
um bæði að taka okkur tak, og reyna að bæta úr
þessú ökkar vegna og barnanna vegna. Við verðum
að Íiúgsa um þau. Við erum að verða svo gömul að
fyrir okkúr ‘ skiptir það ekki máli, en fyrir þeim er
lífið rétt að hefjast. Eg skal gera hvað sem þú villt,
meira að segja sætta mig við þetta skringilega fólk,
sem þú býðttr hingað heim.“
Og þá rann bað upp fyrir honum, að allt sem hann
hafði ætlað að segja var rangt. Hún myndi segja, að
hún hefði þeim mun meiri rétt til að njóta lífsins
eins og kostur væri, þar sem börnin ættu alla ævina
fram úndan, m hún ætti aðeins fáein æskuár eftir
Og þegar hann segði að þau væru farin.að eldast,
mvndi hún æsa sig upp og trvllast; og þegar hann
talaði um þetta „skringilega fólk“ hennar, myndi
iiiuuuHuuiiiiuiimitiMiiiiiiiiimiiimiiuimiiiiiiuiiiiuuuii
Bogmennirnir
tlnglinffasaga um Hróa hött og
féiaga hans — eftir
------ GEOFREY TREASE ------------------
D A V j Ð
.^rT-r-fT
Hefði nú aðeins verið síðsumar eða
haust; þá hefði ekki skort ber, og þau
væta kverkarnar svo vel. En nú var júní
rétt að byrja, og ekkert fann hann nema
tvö lítil og ljósleit jarðarber.
Eitt sinn styggði hann dádýrahóp. Þau
spruttu upp úr burknaþykkninu háa,
störðu á hann seni snöggvast, góðleg
V
eins og þau eru vön, og tóku svo til fót-
anna. Hann heyrði þau ryðjast um lág-
skóginn og sá mislitu búkana hverfa
saman við ljós- og skugga-vef laufsins.
Á næstu grösum heyrðist hlátur, og
einhver annar tók undir.
Dikón gróf sig niður í laufhrúgu og
bærði ekki vitund- á sér; hann greip um
hnífskaftið og hlustaði af Öllum mætfi.
Hann gat greint hið mjúka hófatak í
lausum sandinum, svo beizlishringl, og
glamur í herklæðum. Hann gróf sig
dýpra í burknabréiðuna. Ekki færu út-
lagar ríðandi um þjóðvegi ....
„Trén ættu að bera meira af slíkum
ávöxtum,“ sagði óþægileg rödd' og nú-
nær en áður. _
„O — ekkert á móti því,“ svaraði ein-
hver annar af þessum ósýhilegu ferða-
mönnum. . . r .
-Hófatakið fæðist nær og nær. Honum
fundust beizlin hringla inni í ey-rum sín-
um. Hvenær sem var gat hann átt von á
því, að þeir rið’u ofan á hann. Hann
mjakaði hái’beittum. hnífnum úr slíðr-
unum.
Það var jafnvel lagabrot, að- vera á
ferð um skóginn með boga og örvar.
Hver sem sæi hann, myndi taka han'n
fastan og selja hann í hendur skógar-
vörðunum — og þá yrðu reikningamir
jafnaðir fyrir dádýrsdrápið í. nótt.