Þjóðviljinn - 07.01.1949, Blaðsíða 4

1
ÞJÓÐVILJINN
T

Föstudagur 7. janúar 1949.
IMÓÐVILIINN
l igeíandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstiórar: Magnús Kjartansson. Sigurður Guðmundsson (áb).
Fréttarítstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Axi Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðia. Skólavörðu-
stíg 19 — Sími 7500 (þrjár línur)
Áskriftarverð: kr. 12.00 á mánuði. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmlója Pjóðvlijans h. í.
SóRÍaiÍRtaflokkurinn, Þórsgötu 1 — Simi 7510 (þrjár línur)
„Engin opinber vifn2sk|a“
A stúdentafundinum s. 1. sunnudag' var einum rómi
samþykkt svohljóðandi tillaga frá Guðmundi Thoroddsen
prófessor:
„Að gefnu tilefni í útvarpsræðu forsætisráðherra
nú um áramótin skorar Stúdentafélag Rej-kjavíkur á Rík-
isútvarpið að taka upp umræður í útvarpinu með og móti
þátttoku fslands í Norður-Atlanzhafsbandalagi.“
Askorun þessi hefur nú verið tekin til meðferðar í út-
varpsráði og afgreidd með eftirfarandi samþykkt:
„Útvarpsráð telur ckki timabært ao stofna til umræðu
um þetta.efni að smni, þar sem ekki liggur fyrir r.ein opin-
ber vitneskja um máhð.“
k
Þcssi samþykkt útvarpsráðs mun vekja mjög almenna
undrun. Kvað telur þetta háa ráö „opinbera \ttneskju“?
Er það ekki „opinber vitneskja“ sem allur heimurinn veit
■og margsinnis hefur verið skýrt frá í fréttum Ríkisútvarps-
ins, að talið er vís-t ao íslendingum verði boðin þátttaka í
hernaðarbandalaginu fyrstu-m þjóða ? Hefur það farið fram
hjá útvarpsráði að forsætisráðherra hélt ræðu í Ríkisút-
varpið á gamlárskvöld ? Er það ekki „opinber vitneskja“
að í þeirri ræðu flutti forsætisráðherrann mjög ofsafeng-
inn áróður fyrir þátttöku íslands í hernaðarbandalagi
Bandaríkjanna ? Veitti ráðið því ekki athygli að einmitt
þessi bandaríska. ræða var það tilefni sem sérstaklega er
bent á í tillögu Guðmundar Thoroddsens prófessors? Hef-
ur sú „opinbera vitneskja" farið fram hjá útvarpsráði að
formaður stærsta stjórnmálaflokksins í landinu, Ólafur
Thors, hefur tekið opinbera afstöðu með bandarískum her-
stöðvum og að stjórnarblöðin þrjú, Morgunbl^ðið, Alþýðu-
blaðið og Vísir, h2fa dag eftir dag flutt mjög hatraman
áróður sama efnis? Allt þetta telur almenningur „liggja
fyrir“ sem „opinbera vitneskju“; hvernig í ósköpunum hef-
ur það þá farið fram hjá útvarpsráði?
★
Ríkisútvarpið á sem alkunnugt er að vera hlutlaust.
Hlutleysið hefur verið ,af mjög skornum skammti seinustu
tvö árin, en aldrpi hefur það þó verið brotið á jafn ósvífinn
hátt og í nýjársræðu forsætisráðherrans, sem gekk í ber-
högg v'.ö helgustu skoðanir og tilfinningar íslenzku þjóð-
arinnar. Áskorun stúdentafundarins gaf útvarpsráði tæki-
færi til að bæta fyrir þetta alvarlega hneyksli, með því að
koma á almennum umræðum um það mál sem öllum ís-
lendingum er nú efst í huga og getur ráðið úrslitum um ör-
lög þessarar þjóöar um ófyrirsjáanlega framtíð. Þessari
áskorun hefur nu verið vísað á bug með fáránlegri rök-
semdafærslu. Bandaríkjaáróður forsætisráðherrans skal
einn standa, íslenzkum rökum vísað á bug.
★
Þegar Guðmundur Thoroadsen prófessor bar fram til-
lögu sína benti haiifi réttilega á að íslenzkar röksemdir
fengjust nú hvergi birtar nema í Þjóðviljanum, og allt sem
þar kæmi væri þegar stimplað sem kommúnismi og lína frá
Moskvu. Þetta er rctt. Og það gefur mjög góða og ljósa
onynd af lýðræði. því og raálírelsi sem afturhaldsblöðin
telja öllu fullkomnara.
Nútímafólk.
Reykvíkingar eru nútímafólk.
Þeir hafa hitaveitu. Það er
varla nokkuð annað fólk i heim
inum, sem hefur hitaveitu. Hita
veita er sú gleði lífsins, sem
Reykvíkingar hafa umfram af-
ganginn af mannkyninu. Bæj-
arstjórnin þeirra fékk menn til
að bora gat á jarðskorpuna og
setja íbúðir fólksins í samband
við sjálfa hitalögn hnattarins.
Ofnahiti Reykvíkinga varð til i
eldum sköpunarinnar. Og ein-
mitt þetta sýnir, hvað Reykvík-
ingar eru mikið nútímafólk.
Bara skrúfa frá . . .
Nútímafólki er aldrei kalt.
Hitaveita — „það er nút.íminn,
kalli minn,“ Bara skrúfa frá, og
ofninn verður samstundis sjóð-
andi heitur, íbúðin notalega
fyllt með ilnum úr iðrum jarð-
ar- — Kuldi, hvað er það?
Löngu liðin synd, gleymt og
grafin djúpt í sorphaug sögunn-
ar. — Nútímafólki er alltaf
Þeir koma aldrei fyrren eftir
jól.
★
Frosin skyrhræra.
Staðreyndir hversdagsleikans
eru þær, að stór hluti íbúanna í
Reykjavík, borg hitaveitunnar,
borg nútímans, er í standandi
vandræðum með að halda á sér
hita. — Sagt var um frægan
matmann að hann hefði étið
frosna skyrhræru svo að hann
svitnaði. En slíkir garpar eru
sjaldgæfar undantekningar. Það
er mannlegt að skjálfa, þegár
kalt er-
★
Ingólfur Arnarson fór á veiðar í
gær, og þýzkt skip kom hingað
með timburfarm.
heitt. Það hefur hitaveitu. Reyk
vikingar eru nútímafólk. Þeir
hafa tryggt sér samband við
miðstöðvarhitun sköpunarinn-
ar. Bara skrúfa frá . . .
■A"
Var kannski ekki
borað nóg?
En hvað er þetta? Fólk að
kvarta um kulda, þrátt fyrir
hitaveituna, — þrátt fyrir nú-
tímann: Iskaldar íbúðir sólar-
hringum saman ? Fullyrðingar
um að kuldinn, sú forna synd
liorfinna kynslóða, sé lika nú-
tímasynd ? Ber að skilja þetta
sem móðgun gagnvart meiri-
hluta bæjarstjórnarinnar, gagn
vart hinu sívala íhaldi bæjarins,
sem fékk menn til að bora gat
á jarðskorpuna ? Er það
kannski meiningin, að ekki hafi
verið borað nóg ? Eru kannski
ekki allir Reykvíkingar nútíma
fólk? — Hitaveita — „það er
nútíminn, kalli minn“.
★
Staðreyndir
hversdagsleikans.
En nú er kominn tími til að
haga talinu í samræmi við stað-
reyndir hversdagsleikans. Stað-
reyndir hversdagsleikans eru
þær, að í borg hitaveitunnar er
fjöldi húsa ofurseldur nistings-
kulda dag eftir dag, nótt eftir
nótt- Og ástæðan er einmitt sú,
að í upphafi var ekki borað nóg.
Um hitaveituna gildir’ sama
regla og um aðrar slíkar fram-
kvæmdir í ríki hinnar kapítal-
istísku blessunar. Allar áætlan-
ir, sem snerta velferð fjöldans,
eru gerðar af slíkum nánasar-
hætti og lágkúruskap, að fram-
kvæmdir reynast allsendis ónóg
ar áðuren varir. Það er þetta,
sem ræður í þjóðarbúskap kapí-
talismans, samfara tilviljunar-
kenndu fálmi. Einsog þegar
heildsalar kaupa jólaávexti.
ÍSFISKSALAN:
5. þ. m. seldi Bjarni Ólafsson
3992 kits fyrir\l676 pund í Grims-
by. 5. þ.m. soidi Helgafell 3972 kits
fyrir 131í}3 pund í Fleetwood. 5. þ.
ir* seldi Hvalfeli 3803 kits fyrir 12.
249 pund í Grimsby. 5. þ. m. seldi
Gylfi 4120 yættir fyrir 9603 pund í
Fleetwood.
Skip Elnarsson & Zoega:
Foidin er á Vestfjöróum, lestar
frosinn fisk. Lingestroom fermir í
Antwerpen þann 8. þ. m. og i Am-
sterdam 10. þ. m. Reykjanes er í
Rqykjavík.
RIKISSKIP:
Esja var á Akureyri í gær á
vesturleið. Hekla er á leið frá Aust
fjörðum til Reykjavíkur., Herðu-
breið er á Vestfjörðum. Skjald-
breið var á Akureyri í gœr. Súðin
var á Hornafirði í gær. Þyrill er í
Reyltjavík.
E I M S K I r :
Brúarfoss fór frá Vestmannaeyj
um 3. 1. til Grimsby. Fjallfoss fór
frá Gdynia 31. 12 til Rvíkur. Goða
foss er í Rvík. Lagarfoss_ fór frá
Immingham 3. 1. til Rvíkur.
Reykjafoss fór frá Reykjavík 1. 1.
1949 til Kaupmannahafnar. Selfoss
er á Siglufirði, fer þaðan til Rott-
erdam. Tröllafoss fór frá Rvik 4.
1. til N. Y. Horsa kom til Rvíkur
3. 1. frá Leith. Vatnajökull fór frá
Grimsby 5. 1. til Amsterdam. Hal-
land kom til Rvíkur 1. 1. frá N. Y.
Gunhild fór frá Rvík 31. 12. til
Englands. Katla ltom til Ryíkur 2.
1. frá N. Y.
Útvarpssagan;
„Jakob“.eftir Alex
ander Kielland; IX
lestur (Bárður Ja-
koþssO). 2í!ó. Strok
kvartettinn „Fjark
inn“: „Lítið næturijóð" eftir Moz-
art. 21.15 Frá útlöndum (Jón Magn
ússon fréttastjóí'í). 21.30 Islenzk
tónlist: Þrjú þíanólög' eftir Pál ls-
ólfsson (Rögnvaldur 1 Sigurjóns-
son lcikur). 21.45 Bækur og monn
(Vilhjálmur Þ. Gíslason). 2^5 Út-
VEffp frá Sjálfstæðishúsinu jóm-
sveit Aage Lorange leikur dans-
lög. 23.00 Dagskrárlok.
Hjónunum Sjöfn
Jónsdóttur og Ei-
ríki Jónssyni, Lang
holtsv. 40, fæddist
16 marka sonur 29.
desembér.
Á gamlaárs-
dag opinberuðu
trúlofun sína,
Olga Óladóttir
frá Siglufirði
og Borgar
Grímsson frá Vestmannaeyjum. —
Á gamlaársdag opinberuðu trúlof-
un sína, ungfrú Jóna G. Arthurs-
dóttir, Bjarkargötu 5, Akranesi og
Gunnar K. Guðlaugsson, rafsuðu-
maður, Þrastargötu 3, Reykjavík.
— Nýlega hafa opinberað trúloíun
sína, ungfrú Sigriður Jóhannesdótt
ir, Gunnarsstöðum í Þistilfirði og
Sigfús A. Jóhannssón, Hvammi í
sömu sveit.
Á gamlársdag
voru gefin sam-
an í hjónaband,
ungfrú Þor-
björg' Georgs-
dóttir og Odd-
geir Jónsson, Reykjavíkurvegi 7 B
Hafnarfirði. — Séra Garðar Þor-
steinsson gaf brúðhjónin saman.
Frá Handíðaskólanum.
Kennsla í myndlistardeiidinni,
kennaradeildunum og síðdegis- og
kvöldnamskeiðum i tréskurði og
bókbandi, hófst aftur í fyrradag,
skv. stundaskrá.
Kennslan í síðdegisflokkum
barna í teikingu og föndri verður
framvegis, svo sem hingað til, í
teiknisal skólans á Laugavegi 118.
— Hafði verið ráðgert að upp úr
áramótunum færi þessi kennsla.
fram á Grundarstíg; en ófyrirsjá-
anlegur dráttur hefur orðið á út-
vegun efnis og framkvæmdum,
sem nauðsynleg voru áður en úr
flutningi gæti orðið. Börnin í náms
flokkum þessum eru einnig beðin
að athuga, pð kennsla byrjar ekki.
fyrr en upp úr næstu helgi.
Eins og auglýst hefur verið munu
nú á næstunni hefjast námskeið í
skólanum i ýmsum greinum kven-»
legrar handavinnu, m. a. lin-
saumi, saumi drengjafata, leður-
vinnu og hanzkasaumi.
Skrifstofa skólans er nú á Lavga
vegi 118, sími 80S07. Fram til miðs
þessa mánaðar er skrifstofan dag-
legan öpin kl. 10—12 f. h.
Gullfaxi fór kl. .11
í gær áleiðis til
Rómaborgar. Vænt
anlegur hingað á
sunnudaginn. Geys
ir og Hekla eru enn í Reykjavík.
BLÖÐ og TlMAKIT
Bankablaðið, des. heftið 1048 er
konjið út. Efni: Pétur Magnússon,
bankastjóri (Jón G. Maríasson);
Launamáiin í Noregi (Ar.ders Berg
löff); Gestur, smásaga eftir Þóri
Bergsson; Ragnar Hjörleiísson
bankaritari (minningarorð); Við-
ræður norrænna bankamanna; Fé-
lagsmál bankamanna; Jóiasvall
Rögnvalds, smásaga eftir Gaki;
Við áramót, eftir Bjarna Magnús-
son, ritstjóra Bankablaðsins. —
VíðfÖrli, 4. hefti 1948, er nýkomið
út. I heftinu eru þessar greinar:
Sálgæzla, samstarf presta og
lælcna (Alfreð Gíslason); Sálgæzla,
samstarf presta og lækna (Þör-
steirm L. Jónsson); Lúthersk
kirkja og einkaskriftir (Sigurbjörn
Einarsson); Konungurinn (Emil
Bruner); Framtið Skáiholtsstaðar
(Sigurbjörn Einarsson); o. ÍI. .—
Helmilisritlð,: nóvemberheftið 1948
er. komið út, Efni: Nýtt hlutverk
— ný eiginkona, snjásaga cítir
Pearl S. Búck; Faltírar eru ekki
falsarar eftir Edward J. Bvrg;
Frúin, spiásaga eftir Grétu Sigfús-
dóttir; Eg var á heimili Stalins,
frásaga Pauline Labranchg;
„Manheskjur eíhs og þig ætti að
afmá,“ sakamálasaga; Draumur
jarðyrkjumamisins, kvæöi eftir
Jónatan Jónsson; Einangrun
bernsku minnar, sjálfsævisaga her-
togans af WincTsor — 4. þáttur;
Fr,ainhal(l á 7. síðti.
VeðurútlitiS í dag: Stinnings
kaldi suðaustan og sjðan suð-
vestan, snjókoina mcð kötlum.