Þjóðviljinn - 09.04.1949, Blaðsíða 5

Laugardagui’ 9. apríl 1949.
ÞJÓÐYILJINN
I fjárlagautnræðunum nú í
vikunni minnti Sigfús Sigur-
hjartarson á það opinbera
stefnuskráratriði núverandi rík-
isstjórnar að útrýma húsnæðis-
skorti og heilsuspiilandi íbúðum
um allt land. Til stuðnings því
lofsverða áformi var löggjöf frá
nýsköpunarárunum um opin-
bera aðstoð við byggingar íbúð-
arhúsa í kaupstöðum og kaup-
túnum, þar sein dregin voru sam
an og endurbætt ákvæði eldri
laga um verkamannabústaði og
samvinnubyggingar og bætt við
því stórmerka nýmæli að fela
bæjar- og sveitastjórnum að út-
rýma heilsuspillandi íbúðum
samkvæmt fjögurra ára áætlun.
'Gert var ráð fyrir löngum og
hagkvæmum lánum og beinu
framlagi ríkisins fyrir allt að
85% byggingarkostnaði.
Þegar lög þessi voru sett
1946, lagði Sigfús Sigurhjartar-
son þunga áherzlu á nauðsyn
þess að lörfesta í sjálfum lög-
unum fjáröflun til þessara þjóð
nytjaframkvæmda. Finnur Jóns
* son og Alþýðuflokkurinn yfir-
leitt, sem gumuðu ákaflega af
lagasetningu þessari og þökk-
uðu sér hana, felldu breytingar
tiliögur sósíalista um þetta at-
riði. Og Alþýðuflokkurinn gerði
meira, þegar hann hafði mynd-
að fyrstu stjórn sína á Islandi.
Þá samþykkti hann, ásamt í-
haldi og „Framsókn“ að fresta
framkvæmd þess kafla laganna
sem fjaiiar um útrýmingu heilsu
spillandi íbúða, og stöðva með
því þá viðleitni bæjarfélaga sem
hafin var. Samtítnis lætur rík-
isstjórnin bankana taka við og
ÞINGSJA
ÞJÓÐVILJANS
9. apríl 1949
SKEMMDARVERK
Upplýsisiga éskað um
Fyrsfa samlök
tresmiða
I Reykjarvíkarbiöðunum rétt
fyrir aldamótin er í bæjar-
fréttum minnzt á járnsmiða-
félag og trésmiðafélag í
Reykjavik.
í „Islandl”, 19. marz 1899
eru t. d. þessar klausur:
,,Þá hafa járhstmiðir gjört
félag með sér og er það eitt í
samþykktum þeeirra að hætta
vinnu k]. 8 á hverju kvöldi og
vinni nú einhver eftir þann
tíma, er hann skyldur að taka
fyrir vinnu sína 10% meira fé
en ella”.
„Trésmiðir eru einnig að
mynda félag með sér í sömu
stefnu og þau sem á er minnzt
hér á undan”. („atvinnufélög
í Reykjavik”.)
Þeir sem kynnu að hafa í fór
um sínum einhver gögn um
þessi félög (fundargerðarbæk-
ur, lög eða önnur skilríki) eða
geta gefið upplýsingar um þau
eru vinsamlega beðnir að hafa
tai af Sigurði Guðmundssyni,
sími 7369 og 7500.
,.... J.tihíkiUUM.Jtu*ÁkÍMUUr
hindra byggingar verkamanna-
bústaða og draga stórum úr
samvinnubyggingum, þannig
að það sem byggt hefur verið
af íbúðum hefur mest orðið á
vegum hins svo nefnda „einka-
framtaks“ auðmanna og manna
sem eiga innangengt í Bankann.
Með tilvitnunum í opinberar
skýrslur leiddi Sigfús rök að
því að yfir 600 Reykvíkingar
byggju nú í mjög slæmu hús-
næði, þesskonar húsnæði sem
útrýma átti með lögunum frá
1946. Víða í kaupstöðum og
kauptúnum úti á landi væri hús-
næðið einnig mjög slæmt. Þörf-
in væri því brýnni nú en nokkru
sinni.
Sigfús og Áki Jakobsson
lögðu því fram þá breytingar-
tillögu við fjárlögin, að 2 millj-
ónum króna skyldi varið til
framkvæmda á lagaákvæðunum
um útrýmingu heilsuspillandi
íbúða. Þetta væri hugsað sem
hið beina framlag ríkisins og
ætti því, ef samþykkt yrði, að
verja 20 milljónum króna á ár-
inu í þessu skyni. Nú væri erfitt
að fá byggða sæmilega íbúð í
kaupstöðum og kauptúnum fyr-
ir minna en 100 þús. kr„ svo
þetta framlag þýddi að reistar
yrðu um 200 íbúðir í þessu
skyni á árinu. Ríkisstjómin,
sem hefði þá yfirlýstu stefnu að
ætla að útrýma öllum heilsu-
spillandi íbúðum á landinu, gæti
ekki sýnt minni lit á að fram-
kvæma stefnumál sín en að
fylgja þessari tillögu.
Finni Jónssyni var þvælt í
vörn fyrir afturhaldið í þessu
máli, ,,frestun“ framkvæmda á
lagaákvæðunum um útrýmingu
heilsuspillandi íbúða. Sigurjón
Á. Ólafss. var látinn gefa yfir-
lýsingu að tillögur fjárveitinga
nefndar að hindra þann niður-
skurð á f járframlögum til verk-
legra framkvæmda sem ríkis-
stjórnin krafðist sé einungis
viljayfirlýsing! Þægileg afsök-
un fyrir ríkisstjórnina til að
framkvæma niðurskurðinn,
hvað sem fjárlög segja! Eins
var Alþýðuflokknum aðallega
þvælt í vörn fyrir vísitölubind-
inguna, sem stjórnarflokkarnir
neituðu að afnema með því að
fella frumvarp Hermanns Guð-
mundssonar og Sigurðar Guðna
sonar nú í vikunni. Samruni nær
allra broddanna í þingflokki Al-
þýðuflokksins við íhald og auð-
valdspólitík er svo algjör, að
þar sjást ekki lengur nein skil.
I ógáti hrökklast það út úr hag
fræðingi Alþýðuflokksins, er
undirbjó dýrtíðarlögin, að
grundvöllur sá sem þau byggðu
á sé brostinn. Samt er hann,
líka hann, látinn greiða atkvæði
gegn frumvarpi Hermanns og
Sigurðar, með skopíegri greinar
gerð, í trausti þess að réttlætis-
kröfur verkamanna og annarra
launþega verði teknar til greina
greiðir háttvirtur Gylfi Þ. Gísla
son atkvæði gegn því að tví-
mælalaus réttlætiskrafa allra
launþega, afnám vísitölubinding
arinnar, sé tekin til greina!
„Gersemi ert þú, hversu þú ert
mér eftirlátur“
Skemmdarverkin gegn fram-
faralöggjöf nýsköpunaráranna
hafa alltaf verið áberandi lið-
ur í framkvæmdum núverandi
ríkisstjórnar. Það er því von að
afturhaldið færi sig upp á skaft
ið og reyni að setja skemmdar-
verkin í kerfi. Tveir áköfustu
Emils Jónssonar báru í vikunni
fram þingsályktunartillögu sem
kveður svo á að Alþingi feli rík-
isstjórninni að beita sér fyrir
ýmsum ráðstöfunum og eru með
al þeirra ráðstafana aínám or-
lofslaganna, að lækkað verði
framlag til almannatrygginga
með breytingu á tryggingarlög-
uiium, að skólalöggjöfinni nýju
verði breytt þannig að skóla-
skyldan styttist um tvö ár!
Gagnstætt slíku niðurrifi, og
í beinu framhaldi af löggjafar
starfi nýsköpunaráranna er hið
merka frumvarp um atvinnu-
leysistryggingar, flutt af Sig-
urði Guðnasyni að tilhlutun
ar, sem fór til 2. umr. og nefnd-
ar á fimmtu.dag.
fylgis . stjórnar Stefáns Jóh. og verkamannafélagsins Dagsbrún
Auðsætt er að afturhaldið á
íslandi telur sér alla vegi færa
með tilstyrk þeirrar blakkar
sem myndazt hefur í þinginu
um svívirðilega afturhaldspóli-
tík, og klístruð er saman af sam
sekt um hin lúalegustu verk
gegn þjóðinni. En afturhaid og
auðvald á Islandi hrósar sigri
of snemma. Fari fram hér á
landi frjálsar kosningar, verður
mörgum þessara gerspilltu aft-
urhaldsdurga vikið af Alþingi
Islendinga, en í stað þeirra send
ir fulltrúar þess flokks, sem
reynzt hefur mesti framfara-
flokkur landsins í innanlands-
málum og hai’ðsnúnastur í vörn
gegn erlendri ásælni, — fulltrú-
ar Sósíalistaflokksins
S. G.
''to
ViStal Wð Jóhann Kúld, fyrrv. hirgSastj&ra
a
t tilefni af því, að Jóhann Kúld er hættur störfum á
Reykjavíkurflugvelli, áttí fréttamaður Þjóðviljans eftirfar-
andi viðtal við hann.
— Elr það satt, að þú sért
hættur störfum í þjónustu flug-
málanna ?
— Já ég hætti mn s.l. mán-
aðamót, mér var sagt upp
starfinu eins og bref þetta ber
með sér:
Reykjavík 28. des. 1949.
„Samkvæmt ákvörðun flug-
ráðs skal leggja starf birgða-
varðar Reykjavíkurflugvallar
niður hinn 1. apríl 1949.
Eg neyðist því til að segja
yður upp stöðu yðar með
þriggja mánaða fyrirvara frá
og með 1. janúar 1949 að
telja.“
Agnar Kofoed-Hansen
(sign)).
— Hvað var starf þitt á flug-
vellinum ?
— Eg var í upphafi ráðinn
sem birgðavörður og síðan jafn
framt birgðastjóri, og var
starf mitt innifalið í eftirtöldu:
Eg sá um innkaup á nauð-
synjum til Reykjavíkurflug-
vallar og flugmálanna í heild,
annaðist vörusendingar út á
land, afgreiddi frá birgðastöð
eftir því sem með þurfti, sá um
sölu á ýmsum birgðum frá
hernum sem flugmálin höfðu
ekki not fyrir, og hélt bókhald
fyrir birgðastöðina.
Nokkur innsýa í
vitleýsuná
— Er hægt að leggja svona
starf niður?
— Að mínu viti er það tæp-
ast hægt, án þess að baka við-
komandi stofnun tjón. Annars
er bezt ég lofi þér að heýra á
hvern hátt hið „vísa“ Flugráð
hyggst að leysa þetta máj.
Starfi mínu hefur nú verið
deilt niður á marga menn, þann
ig að hver deildarstjóri á að
annast innkaup fyrir sig.
í fyrsta lagi tefur þetta
deildarstjóra mikið frá sínu
starfi, og tel ég það óheppi-
legt þar sem viðkomandi hefur
á hendi verkstjórn í sinni grein,
og ætti því að þurfa að vera
viðlátinn að staðaldri.
I öðru lagi hljóta allir óbrjál
aðir að sjá, að það er mikið
dýrara að fela mörgum mönn-
um innkaupin. Sem dæmi get
ég sagt þér, að nú fyrir
skömmu hittust f jórir menn frá
flugvellinum í einni verzlun
bæjarins, allir í þeim erindum
að kaupa inn fyrir flugvöllinn.
Þess má geta að þessir nienn
voru á þremur bifreiðum. Þetta
gefur nokkra hugmynd um vit-
leysuna.
I þriðja lagi tel ég á því eng-
an vafa að áðurnefnd breyting
hafi í för með sér óreiðu hjá
hverju því fyrirtæki sem tæki
hana upp, þar sem alla heild-
aryfirsýn vantar. Og eins og
bent hefur verið á, getur þetta
aldrei orðið nein ráðstöfun til
sparnaðar, heldur þvert á móti.
Flugvallarstarfsmeim
mótmæla þessari
„dæmalausu, óverjandi
ráðstöfuu“
— Hvers vegna er þessi breyt
ing þá gei-ð?
— Á því hef ég enga skýr-
ingu fengið, og þeirri spurningu
þinni getur sjálfsagt engimi
svarað nema Flugráð.
— Hefur Félag fiugvallar-
starfsmanna ríkisins engin.

afskipti haft af þessu máii?
-— Jú, félagið og félagsstjórn
in gerði það sem hægt var, tii
þess að rétta hlut minn og af-
stýra þessari heimskulegu ráð-
stöfun FÍugráðs, en án árang-
urs. Opinberir starfsmenu
standa berskjaldaðir gagnvart
gerræðisfullum valdhöfum svo
lengi sem þeir hafa ekki verk-
fallsrétt. Hér hefurðu mótmæli
félagsins sem send voru Flug-
ráði:
„Fundur haldiun í
Flugvaliarstarfsmanna n3
22. janúar 1949, mótmælir feaáfli
lega þeirri ákvörðim Flu:]sái8tei
að leggja niður starf birgða-
varðar á Reykjavíkurfiugveíli
frá 1. apríl n. k.
Telur fundurinn þessa dætna-
lausu ráðstöfun óverjandi frá
liagsmunalegu sjónarmiði þess
opinbera og beina árás á v'ð-
komandi starfsmann.“
Að því var stefufc
— Viltu vera svo góður að
segja mér í stuttu máli frá
rekstrinum á Reykjavíkurflug-
velli eins og hann hefur kom-
ið þér fyrir sjónir?
— Eg byrjaði að vinna á
Reykjavíkurflugvelli um svjp-
að leyti og íslendingar tóku
við honum, eða í júlí 1946.
Eins og gefur að skilja þá
mættu okkar ýmsir byrjunar-
erfiðleikar með rekstur fiug-
vallarins, en með ágætu sam-
starfi yfirmanna og starfs-
manna voru þeir fljótt yfir-
unnir. Rekstur þessa flugvall-
ar er að ýmsu leyti erfiðari og
dýrari sökum þess að hann var
upphaflega byggður sem hern-
aðarflugvöllur, og af þeim á-
stæðum var hinum ýmsu stofn-
unum flugvallarins dreift yfir
' M
Framhald á 7. síðu. J.