Þjóðviljinn - 25.06.1949, Blaðsíða 3

-e-Láögartdaífur - 25‘>-,. júsni '1©49.
■m .n ■
•anm
•m
PJÖÐVTUmS
tOíOk

Búlgarar hefja franikvæínd i’iniin
Vt'
V n
ára áætlunar
„Búlgarar luku með ágætum árangri fyrstu efnahags-
áætlun sinni; tveggja ára áæthm um árin 1947—48. Þrátt
fyrir miklar eyðileggingar af völdum fasistastjórnar og
örðugleika eftirstríðsáranna tókst í aðalatriðum aðalverk-
efni tveggja ára áætlunarinnar að hef ja framleiðslugetuna
á fyrirstríðsstig og hærra“, segir í grein eftir V. Julzari i
esperantoblaðinu Internacia Kulturo.
að þjóðartékjur Búlgara verði
„Iðnaðarframleiðslan varð
nærri 70% meiri en fyrir stríð
og þróunarhraði þungaiðnaðar-
ins mun meiri en. léttaiðnaðar-
ins. ■
Handiðnaframleiðsla tók
einnig miklum; i/vbreytingum.
Mikill hluti handiðnamanna
batzt samtökum í' frá'níléiðslu-
samvinnufélögV Yfirleitt varð
framleiðslan, bæði samvinnufé-
laga og einstaklinga, jafnmikil
og fyrir stríð.
Búlgaría varð fyrir þremur
miklum þurrkaárum í röð,
(1945, 1946, og 1947). Einnig
af öðrum ástæðum voru miklir
erfiðleikar á skipulagningu
landbúnaðarins. Þrátt fyrir það
náðist líka á því sviði veruleg-
ur árangur. Miðað við 1939
varð kornframleiðslan 103%,
timburframleiðsla og loðskinn
165%. Einungis kvikf járræktin
varð lægri, 91.5% 1948 miðað
við 1939. Fiskafurðir urðu 40%
meiri en 1939.
Á þessu tveggja ára timabili
(1947—48l) urðu samvinnubúin
alstaðar það form sem nýsköp-
un og vélvæðing landbúnaðar-
ins fékk. í landinu eru nú á
annað þúsund samvinnubúa og
um 70 vélamiðstöðvar fyrir
lándbúnaðinn.
Framkvæmd tveggja ára á-
ætlunarinnar bjó í haginn fyrir
fimm ára áætlunina, en með
framkvæmd hennar leggja Búlg
arar grunn að sósíalismanum i
landi sínu.
ánna miðað við 1939 á að auk-
ast um 20%. Gert er ráð fyrir
að hinn samvirki hluti land-
búnaðarins gefi 1953 af sér
60% allrar landbúnaðarfram-
leiðslunnar.
Framleiðsluaukingin öll (iðn-
aður og landbúnaður) á að auk-
ast um 78% miðað við 1948.
um 78%
Með þvi móti er gert ráð fyrir
í lok fimm ára áætlunarinnar
tvöfaldar á við 1939.
Að framkvæmd tveggja ára
áætlunarinnar gekk búlgarska
þjóðin og þó fremst æska lands-
ins með einlægri starfsgleði.
Aðalkrafturinn kom innan frá,
afl hinnar vinnandi alþýðu,
lausrar undan oki fasista og
heimsvaldas. Verulegrar hjálpar
nutu Búlgarar frá hinum öðr-
um alþýðulýðveldum og þó eink
um frá Sovétríkjunum, með
lýðræðislegri samvinnu sjálf-
stæðra ríkja.
Með sama hætti verður fimm
ára áætlunin framkvæmd, en
með henni munu Búlgarar efia
sjálfstæði sitt og leggja grunn
sósíaiismans 5 landi sínu.“
Internacia. Kulturo).
.lémui" Sæmuud&E ÓIaíssc«&E
. V erkalýðshreyf ingin heíur ekki lagt
einn einasta eyri í eipmar
“I
Aðalverkefni fimm ára áætl-
unarinnar (1949—1953) er iðn-
væðing landsins og vélvæðing
landbúnaðarins svo landið verði
óháð auðvaldsheiminum. Hlut-
fall landbúnaðarframleiðslu og
iðnaðaðarframleiðslu er nú
Á fundi Fulltrúaráðs verka
lýðsfél. í fyrrakvöld hélt
„varaforseti" ASl, Sæmund-
ur Ólafsson, þá furðulegustu
ræðu, sem enn hefur heyrzt
um eignamál verkalýðsfélag-
anna. Voru fullyrðingar hans
svo ótrúlegar, að nærri stapp
aði andlegri vanheilsu.
Sæmundur tilkynnti sem
sé að „Alþýðuflokkurinn einn
hefði átt eignirnar frá upp-
hafi, ætti þær enn og myndi
eiga þær framvegis"!
En „þegar Alþýðubrauð-
gerðin var orðin nógu stór,
hehntuðu kapítalistarnir, að
henni yrði breytt í hlutafé-
lag, þvi að það var ekki hægt
að segja, hver ætti Alþýðu-
brauðgerðina"!
„Fulltrúaráðið var svo lát-
eiga Aiþýðubrauðgerð-
Ármannsmótið
Framhald af 8. síðu.
m. hlaupi; keppendur verða þar
10, m. a. Guðm. Lárusson, Örn
70:30, en er ætlað að verða í Clausen og Asmundur Bjarna-
lok fimm ára áætlunarinnar
55:45, og verði enn lögð áherzla
á þróun þungaiðnaðarins. 1
því skyni er áætlað að fjár-
festing í nýjum framleiðslutækj
um verði 83% allrar fjárfest-
ingar í iðnaðinum.
Lögð verður áherzla á stíflu-
byggingar, raforkustöðvar og
vérksn^i,ðjubyggingar. Áætjað
er að raforkuframleiðsla hafi í
lok fimm ára áætlunarinnar
þnefaldazt frá 1948, vélsmíði
sexfaldazt og kolaframleiðslan
aukizt um 63%.
Fyrirhugað ér að vinna bug
á.‘ erfiðleikum . kornframleiðsl-
-: uiínar með aukinni vélvæðingu
og nútimatækni. Vélamiðstöðv-
umJandþúnáðarins á að fjölga
10 þús.
'íog s eveit- firðingabúð.

son. Hástökk: Halldór Lárus-
son, Sigurður Friðfinnsson, o.
fl. 400 m. hlaup: Magnús Jóns
son, Sveinn Björnsson, Ingi Þor
steinsson og Sigurður Björns-
son, allir úr KR. Kringlukasti:
Gunnar Huseby, Gunnar Sig-
urðsson, Friðrik Guðmundsson
o .fl. 100 m .hlaup drengja;
hástökk kvenna; og loks 4x100
m. boðhlaup og tugþraut.
Þess skal getið að fyrir börn
kostar aðgangur að móti þessu
kr. 3.00.
Þetta verður síðasta keppni
finnsku iþróttamánna hér, því|
á morgun fara þeir austur að:
Gullfossi; Geysi og á ÞingveíH.if;
í boði bæjarstjórnar ReykjayV^
ur. Á mánudagskvöldið halíía
Ármenningar íþróttamönnunum
og fararstjóra þeirra, Yrjö
Nora, kvéðjusamsæti’ ’ í Breið-
. •• i
ið
ina“!
Eftir að hafa skýrt frá
þessu öllu, lýsti Sæmundur
þvi yfír allt að einu, að „AI-
þýðubrauðgerðin hafi verið
hlntafélag frá upphafi"!
Þegar að þvi atriði kom,
: hverjir héfðu raunverulega
' skapað_ þessar eignir og væru
því siannir eigendur þeirra,
upplýsfi „varaforsetinn"
þetta:
„Verkalýðshreyfingin hcf
ur ekki lagt einn einasta eyri
í eignirnar"!
„Verkalýðsfclögin lögðn
aldrei fc í Alþýðnhúsið h. f.!
Hfnsvegar „gaf Alþýðuflokk-
nrinn þeim fclögum, er það
vildu þiggja, hlntabréf í AI-
þýðuhúsinu h. f.“!
Það ber aðeins að harma,
að „varaforsetinn“ skuli
hafa lumað á þessum sjónar-
miðum þar til eftir að Hæsta
réttardómur féll. Hæstirétt-
ur hefði áreiðanlega getað
sparað sér þriggja ára strit
hefði Sæmundur flutt honum
fregnirnar í tíma.
Hinsvegar sýnir ræða Sæ-
mundar nákvæmlega hugsun
arhátt—■Alþýðuf irrkksbrodd-
anna eins og hann er: Hann
slær striki yfir áratuga fórn
fúst starf verkalýðshreyfing
arinnar í Reykjavík, neitar
þeim um nokkra hlutdeild í
sköpun hinna stolnu eigna,
jafnvel svívirðir þau með
þvíy að Alþýðuflokkurinn
hafi. „gefið“ þeim hlutabréf,
þegar öll þjóðin veit, að það
voru foringjar Alþýðuflokks-
ins, sem gáfu sjálfum sér
hlutabréf í eignunum!
Ræða Sæmundar er rétt
mynd af því, hvemig þessi
tégund pólitiskra stigamanna
sekkur niður í undirdjúp
spillingarinnar í skjóii log-
*' beigaðs -nþjéftwrðar/
■f Prófessor Russel) Scott,
sem dvalizt hefur hér á landi
undanfarna fimm mánuði og
hélt námskeið í Ésperanto í
Vestmannaeyjum og Horna-
firði, er nýlega. farinn heim til
Englands. Hann )ét ve) yfir
dvö)inni hér á )andi og þeim á
rangri, sem varð af starfi hans.
Próf. Scott varð esperantisti
1930, og várð það með þeim
hætti, að ' þogai hann var að
prófa. nemendur í frönsku í Ox-
ford það ár (próf. Scott hefur
prófað um 50' þúsund manns í
írönsku), var haidið þar í borg-
inni 22. a)þjóðaþing esperant-
ista. Þetta varð ti) þess, að
hann fór að kynna sér ajþjóða-
má)ið, og kom hann þegar auga
á uppe)dis)egt gi)di hins auð-
)ærða og rökrétta má)s. Hann
te)ur, að a))t málanám eigi að
byrja á esþeranto-námi, ineð
því að málið skerpir áfar ve)
skilning némendanna á málum
yfir)eitt. Próf. Scott skrifaði j
eftirfarandf grein fýrir hið nýja
b)að Sambands íéletízkrá esper-
antista, Vocó de - • Isla.ndD, og.
mun hún birtást i- næsta töliý
blaði þess (að sjálfsögðu á es-;
peranto). Greinin heitir: „Þýð-
Ing tsiands fyrir espeianto-
hreyfinguna," og varpar hún;
skýru ijósi á það, hve ómetan-
)egt gi)di það gæti háft, ef ís-
)enzka þjóðin og í'Sl'enzk'',sÍ jórn-
arvöld sýna þá framsýni að
verða fyrst allra þjóða til að
innleiða alþjóðamálið. í skóla
sina. Ó.SJrt.
Norðurlandaþjóðirnax visi heimin-
um veginn á þessu sviSi. skUninga
pg samúðar þjóða í milli, eins og ,
þær hafa gert á ýmsum öðrum svi*
um. Mér virðist því að skynsam-
legt væri tfyrir Alþjóðasamban*
esperantista að beina kröftum sin-
um á sviði útbreiðslustarfsins eink
um að Norðurlöndum, þar ser»
virðist vera mest von um skjótax.
árangur.
■^. Hvers vegna valdi ég þá hi?
minnsta af Norðurlöndunum og
þa.ð þeirra, þar sem esperanto-
hreyfingin er einna veikust, til a*
starfa lítillega í fyrir málefni al-
þjóðamálsins? Auðvitað einmitt
vegna smæðar landsins; því a.9
þúsund esperantistar á Islandt
mundu hafa jafnmiki) áhrif og
tugþúsundir í löndum með maig-
falt meiri íbúaíjölda.
Þó að Norðuriandaþjöðirnar lík
ist mjög mikið hver •annai'rt &
sviði menningar, bókmennta og
þjóðfélagsmála, þá eru þær mál-
farslega jafn sundurgreindar og
þær þjóðir, sem tala rómönsk mál.
Rómanskar þjóðir geta sennilega
á helmingi skemmri tíma tileinkað
, f, «.C* f
ser meginatriðin 1 csperanto- vcgna
þess, hve margir prÖsJ,ofnar í mál-
málum; en .Norðurlandaþjóðirnar
þurfa sökum smæðar sinnar meira
að halda á sameiginlegu máli, og
ég dreg í efa, að munurinn á mögu
leikum til að nema esperanto verði
mikill, eftir að komið er yfir byrj-
unaratriðin.
■f Eg hef þess vegna þá von, að
Þegar ég því nú í júnímánuði
kveð íslenzku esperantistana, sem
hafa sýnt mér vináttu og gestrisni
á árinu 1949, vil ég segja við þá
að skilnaði: Þið hafið þrefaldað
tölu ykkar á síðastliðnum tveimur
árúm. Þrefaldið hana á sama hátt
fyrir júníbyrjun 1951. Þá mundu
þriðju tvö árin þýða svo marga
esperantista (27-falda tölu stríðs-
áranna), að jafnve) fræðsluyfir-
völd, sem væru á móti#esperanto,
ættu erfitt með að standa á móti
því, að aiþjóðamálið yrði innleitt
í skóla landsins. Þetta yrði árið
1953 eða 1954. Þá yrði málefni okk
ar líka búið að taka framförum í
öðrum löndum, og að minnsta
kósti hin Norðurlöndin mundit
fýlsja dtaemi Islands. önnur lönd
mundu ef til vill bíða nokkur ár
til að sjá árangurinn í þeim lönd
um, sem ruddu brautina. En ég tet
að á sviði hinnar nýju aukningar
málefnisins eftir striðið rækti ís-
lenzku osperantistarnir þýðingar-
mesta jarðveginn. Þeir þurfa þvi-
að starfa af fullum krafti og fá
;alla mögulega aðstoð frá öðrunt
löndum, cinkum Bandaríkjunurn,
þa r sem — vegna ■ algeriega and-
stæðra skilyrða í þessu efni — cr
aðeins hægt að vonast eftir al-
mennri innlciðingu esperantos, þe’g
ar sýnilegt er, að ekki verður
langt þangað til, að allar þjóðir
heims innleiði það í skóla sina.
Russell Scott.

Þjóðréttarnefnd SÞ bom nýiega saman 4 fyrsta
fnnd sinn I New York. Hún fjállar om hvaða. •
ákVseði gilda um sbipti rikja í miHi. MeðliBáir
hénnar era frá vinsöri » mýndinni- Koretski frá
SovétrBi jonom, Hqbóob Bandaríkjoncm, Ram
, ■ <.-. lndJasdi ogrAandkpBraoBío. - - .«■%

• 's+i:
■r-v4v

' .-.v.
»• * ■'•í.-.vaíui