Þjóðviljinn - 20.07.1949, Blaðsíða 3

Miðvikudagur s 20. júli . 1949. j gfi•. A ' u
ÞJOÐVHJINN
9
r^*
Kosnlngasfigrar Sósíalistaflokksins 1945
gerbreyttu þróun stjórnmólanna á Islandi
Alþýðan riðlaði fylkingu afturhaldsins með því að margfalda fylgi
Sósíalista f I okksi ns
„Sagan endurtekur sig“,
sagði einn helzti stjórnmála-
leiðtogi þeirrar kynslóðar, sem
nú er að kveðja. Það er oft
gaman að rifja upp í ljósi
þess spakmælis nokkur atriði
úr sögu þessa áratugs.
1940 lýstu allir þrír núver-
andi stjórnarflokkar, Ihaldið,
Framsókn og Alþýðuflokkurinn,
því hátíðlega yfir á Alþingi að
Sósíalistaflokkurinn væri óal-
andi og óferjandi, það væri
ekki hagt fyrir hina fínu og
heiðarlegu þjóðstjórnarþing-
menn svo mikið sem að tala
við þingmenn slíks flokks,
hvað þá að hafa samstarf við
þá.
1942 voru þessir þrír flokk-
ar orðnir svo hræddir við fólk-
ið í komandi kpshingum að
stjórnarsamsiarf þeirra sprakk.
Þeir höfðu allir staðið saman
að þrælalögunum, sem sett
voru gegn verkalýðsfélögun-
urn 1939, -í- en þegar íhald og
Framsókn sameinaðist um
gerðardómslögin í janúar 1942,
þorði Alþýðuflokkurinn ekki að
draslast með þeim lengur, eft-
ir að hafa þó gert allt hvað
hann gat til að hindra kaup-
hækkunarbaráttu verkamanna.
Stjómarsamstarf afturhalds-
fylkingarinnar var rofið fyrir
kosningar 1942. Meining þjóð-
stjórnarliðsins var að skríða
saman aftur um kaupkúgunar-
ákvæði að afloknum kosning-
um.
En þá kom fólkið til skjal-
anna og sagði sitt orð við
tvennar kosningar á því ári.
Sósíalistaflokkurinn kom
þrefalt sterkari út úr síðari
kosningunum en hann hafði
farið inn í þær fyrri.
Kjósendur landsins ger-
breyttu allri stjómmálaþróim
á Islandi með þeim kosninga-
sigrum, sem þeir veittp Sósíal-
istaflokknum.
Verkalýðuririn og aðrir laun-
þegar höfðu gert sér ljóst, eft-
ir áð gerðadómslögin vom sett,
Lansar stöður hjá
Keykjavíkurbæ
Eftirfarandi stöður hjá Reykjavíkurbæ
eru hér með auglýstar til umsóknar:
1. Forstöðustarf Hvítabandsspítalans.
2. Aðstoðarstarf í skrifstofu borgarstjóra.
(sérstaklega vélritun og fjölritun).
Laun fara eftir launasamþykkt.Reykja-
víkurbæjar.
Umsóknum um stöður þessar sé skilað
til skrifstofu borgarstjóra. í Austurstræti 16'
fyrir 7. ágúst n. k-
Borgarstjórinn í Reykjavík
í sumarleyfinu eru
Riddarasögurnar
bezta og ódýrasta
skemmtunin.
íslendingasagnaútgáfan
Túngötu 7. — Sími 7508.
að þessi kúgnnarlög varð að ,,uppreisn“ og „skæruhernaði“!
brjóta á bak aftur með tvenns-
konar rácl^stöfunum: með
,,skæmhernaði“ gegn þeim í
banni laga, — og með pólitísk-
um sigri á Alþingi, til þess að
knýja fram afnám þerra. —
Og verkalýðurinn sigraði með
því að beita báðum aðferðun-
t
um.
Með kosningasigrum Sósíal-
istaflokksins 1942 var enn-
fremur valdahlutföllunum milli
höfuðstéttanna í landinu ger-
breytt á Alþingi:
Alþýðan var orðin vald, sem
að kvað á Alþingi. Auðmanna-
stétti-' var ekki lengur alráð
sem áður, ->v <? w: t. ^; Tl
Endurbóta- og nýsköpunar-
tímabilið 1944-’4ó, þegar al-
I I . '. ! j . ‘ ' ’ . i . *.
þýðan knýr fram stórkostleg-
u&tu umbætur og atvinnulegar
framfarir, sem orðið hafa á
íslandi, er bein afleiðing af
kosningasigmm sósíalist^-
flokksins 1942. Launalögin
1945, þessi endurbót, sem
starfsmenn ríkisins höfðu beð-
ið eftir svo lengi, — Nýju al-
þýðutryggingalögin, — nýju
kauphækkanimar, — skólalö'j-
gjöfin, — löggjöf um útrým-
ingu heilsuspillandi íbúða, o. s.
frv. — allt vom þetta ávextir
af kosningasigrum alþýðunnar
1942.
Eftir kosningarnar 1946
héldu hinir gömlu, útlifuðu og
spilltu þjóðstjómarflokkar auð-
valdsins íslenzka að fólkið væri
nú búið að gleyma ávirðingum
þeirra, fyrst það gaf þeim ekki
nýja áminningu í kosningunum
1946. Þeir skriðu því saman á
ný eftir þær kosningar og hafa
síðan stritazt við að rífa eins
mikið niður og þeir hafa þorað
af umbótum og kjarabótum
tímabilsins 1942-’46.
Þeir halda nú að þeir geti
leikið aftur sama gamla sjón-
leikinn.
Þeir gefa út hlægilegar yfir-
lýsingar, sem enginn tekur
mark á. Þeir dubba upp Grýlu
sína og gleyma nú hve útjösk-
uð hún er.
Þeir setja þrælalög, — binda
vísitöluna við 300, — og lýsa
yfir með gorgeir að allir þeir
séiu glæpamenn, sem brjóta á
móti kúgunartilraunum þeirra!
Og — þegar nær dregur
kosningum — verða þeir svo
hræddir á ný! Og nú er það
ekki bara Alþýðuflokkurinn,
sem er einkum dauðhræddur
við kjósendur út af launakúg-
uninni. Nú er helmingurinn af
Ihaldinu það einnig — og
lileypur til, af ótta við fylgis-
tap til Sósíalistaflokksins, á
síðustu nóttu Alþingis að
'hækka við starfsmenn ríkisins
— og hækka enn meir, þegar
Svo halda þeir að með því að
að tvístrast fyrir kosningar, —
haustið 1949 eða vorið 1950 —
geti þessir stjómarflokkar
komist hjá þeim þyngsta á-
fellisdómi, sem nokkrir stjóm-
arflokkar enn hafa fengið á
íslandi. Þeir halda að þeir geti
svo tekið höndum saman til
að framkvæma gengislækkun
og kaupbindingu að loknum
þessum lcosningum!
En þjóðin þekkir ráð til að
refsa þeim svo það dugi: Að
veita Sósíalistaflokknum aftur
slíka sigra sem 1942.
Hvíldarvika
Framhald af 8. síðu.
Mæðrastyrksnefndinni er það
vel ljóst, að enginn þarfnast
frekar hvíldar og upplyftingar
en eimitt þessar konur, sem
alltaf eiga langa starfsdaga að
baki, og það er til þess að gefa
þessum mæðrum kost á sumar-
dvöl, — þó ekki sé um að ræða
nema eina viku, að hún hefur
gengist fyrir hvíldarviku mæðra
og einstæðingskvenna.
Vikan mun í þetta sinn verða
haldin að Þingvöllum dagana
29. ágúst-4. sept. að öllu for-
fallalausu.
Það er einlæg ósk nefndarinn-
ar, að sem flestar konur fái að
njóta þessarar hv'Idarviku, en
þar sem ekki er um ótakmark-
að pláss að ræða, munu þær
konur ganga fyrir — að öðru
jöfnu, sem ekki hafa dvalið áð-
ur á vegum nefndarinnar. Um-
sóknir ættu að koma heldur fyr
en síðar til skrifstofu nefndar-
innar í Þingholtsstræti 18, sem
er opin alla virka daga frá kl.
3-5 e. h.
The Shell Petroleum ðompðny byggir
eina stærstu olíuhreinsuitarsiöi
Evrópu !
Frá h.f. Shell á Islandi
hefur Þjóðviljánum borizt
eftirfarandi:.............
I dag, 20. júlí, taka til starfa
í Stan-low í Bretlandi verk-
smiðjur, sem framleiða munu
ýms kemísk efni úr olíum.
Vcrksmiðjur þessar, sem eru
eign The Shell Petroleum
Company Ltd., munu hafa
kostað vun fjórar milljónir
punda, og eru hluti af áætlun,
sem Shell hefur á prjónunum
að byggja í Stanlow olíuhreins-
unarstöð, sem verða mun ein
stærsta og fullkomnasta í sinni
röð í Evrópu. Er endanlegt
kostnaðarverð áætlað £20 millj.
og afkastagetan 3J4 milljón
tonn á ári. Enda þótt olíur
unnar úr jörðu hafi verið og
muni í framtíðinni verða not-
aðar að langmestu leyti til
brennslu, sem orkugjafi fyrir
hvers konar vélar, hefur fram-
leiðsla á ýmsum kemiskum efn-
um úr olíu aukizt gífurlega
bæði að magni og fjölbreytni,
Að telja upp framleiðsluteg-
undir verksmiðjanna væri of
langt mál, því þær skipta
hundruðum, en geta má þess
að- þarna verða framleidd ýmis
upplausnarefni fyrir málning-
árLðnaðinri' og skyldan iðnað,
efni í snyrtivörur og fleira.
Einn stærsti liður framleiðsl-
unnar verður á efni sem Teepol
nefnist, en það er fljótandi
sápulögur', á^m imninn 'fer úr
olíum. Framíéidd verða af efni
þessu 50.000 tonn á ári, en
ráðgerð aukning er upp í 75
þús. tonn.
I sambandi við opnun verk-
smiðjanna hefur Shell gefið út
bók er nefnist „Britain’s New
Industry, Stanlow 1949“, sem
send hefur verið víða um lönd til
fréttastofa og blaða. 1 niður-
lagi að formála fyrir bók þess-
ari, sem ritaður er af Sir
Stafford Cripps, kemst ráð-
herrann að orði á þessa leið:
,,Það lilýtur því að vera hvatn-
ing fyrir okkur öll að sjá hinar
einkum hin síðari ár. Á þessu inýju framkvæmdir, sem verið
símamenn síðar hóta annars
sviði hefur Shellfélagið ávalt
verið í fremstu röð og hafa
rannsóknarstofur félagsins í
Bretlandi, Hollandi og Ban^a-
ríkjunum lagt drjúgan skerf
til þeirra nýjunga, sem fram
hafa komið.
Opnun hinna nýju efnaverk-
smiðja Shell í Stanlow er tal-
inn mikill viðburður í fram-
leiðslumálum Breta, sem liðrir
í því mikla átaki, sem nú stend-
ur yfir, í verzlunar og útflutn-
ingsmálum landsins. Er talið
að efnaverksmiðjur þessar ein-
ar muni spara Bretum fimm
milljónir dollara á ári auk þess
sem þær munu létta á dollara-
þörf ýmissa annara Evrópu-
þjóða.
hafa á döfinni í Stanlow síð-
ustu mánuðina, og við kunnum
að meta að það er ekkerf Lát
á framtaki Shellfélagsins“.
inimiiimiMiiimmiiiiimiiiumuiÞ»
Til
i
Uggwr leiðiu
liiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiimiiiiiiii