Þjóðviljinn - 24.09.1949, Blaðsíða 3

Þjóðviljinn - 24.09.1949, Blaðsíða 3
Laugardagur 24. septemb. 1949 ÞJÖÐVTLJINN 3 Erum við að verða undir í samkeppni um síldina vegna lélegri tækni en aðrar þjóðir og vanrækslu á að framleiða sem verðmesta vöru úr aflanum? Skömmu eftir að Jóhann Káíd kom heim að norðan af síldveiðunum hafði Þjóðviljinn tal af honum. Jóhann Kúid hafði ýmislegt að segja sem vert er að gefa alvarleg- an gaum. Hann segir að eriend skip hafi aflað vel í sumar — í reknet, og að Islendingar hafi ekki litið við þeirri veiðiaðferð. Þá telur hann að við séum að verða umdir í samkeppninni um síldina, vegna lélegri tækni, sérstaklega telur lxann Norðmenn standa okkur framar í þeirn efnum, og það svo AÐ ÍSLENZKU SKIPIN HAFI FLÚIÐ AF MIÐUNUM ÞEGAR ÞAU ÞURFTU AÐ KEPPA VIÐ NORÐMENN — aðeins vegna verri útbúnað- ar við veiðamar. Þá bendir hann einnig á að hagnýta þurfi aflann sem bezt og gera úr honum sem verðmesta vöru og telur að ef stundaðar hefðu verið reknetaveiðar og saltað meira af síldinni í stað þess að bræða hana, myndi útgerðin hafa borið sig í sumar, þrátt fyrir aflatregðuna. Dýrkeypf reynsla — léleg Ijárhagsafkema — Hvað geturðu sagt les- endum Þjóðviljans markvert af síldveiðunum Jóhann? — Eg fór nú eiginlega norður í sumar til þess að kynna mér af sjón og raun ýms viðhorf sem skapazt hafa við þessar veiðar á síðustu árum, því sjálfur hef ég ekki stundað þessar veiðar nú um langt árabil. Eg tel það nauðsynlegt fyrir hvern þann sem fæst við þjóðfélagsmál, að slitna ekki úr tengslum við að- allífæðar þjóðarinnar, sem hafa verið og eru fiskveiðar og land- búnaður. Eg kem nú heim aftur frá þessari síldarvertíð með ýmsa Jóhann Kúld. síldinni upp takmarkalaust í bræðslu. í svona árum eins og flotinn stór sem stundaði veið- arnar úti fyrir Norðurlándj í; ;í siimar verðum við að salta i',sem mest af síldinni og gera | hana þannig að verðmætai i ! vöru. Síldarbræðslurnar eru sumar? 1 : — Já samanlagður Vár þeási floti mjög stór. Það var gert, ráð fyrir því í vor, að þátttaka' fjðar 1 rniklum aflaárum, en við Norðmanna í síldveiðunum hér yrði í kringum 240-250 skip en ég hygg, að í reyndinni hafi skipin orðið miklu fleiri, það var líka reiknað með því í vor að Svíar mundu senda hingað 40 skip og ég held að það láti mjög nærri, um raunverulega þátttöku þeirra. Hve mörg rússnesku veiðiskipin hafa ver- ið veit ég ekki, en þau voru nokkuð mörg. í þeirra síldveiði leiðangri voru tvö stór móður- skip, annað ekki minna en 6-8 þús. smálesta og hitt 3-4 þús. komin með véldrifnar rúllur á ^nótabátana og eykur það mik- ið hraðann við drátt nótarinnar auk þess sem það er marg- falt léttara fyrir mennina. Það er því enginn vafi á því, að við verðum að gæta al- varlega að okkur ef við eig- um ekki að dragast, aftur úr í þessum efnum. Þetta er ástæðan sem ég tel vera fyrir þvi, að herpinóta- veiðin hefur gengið betur í sum ar hjá Norðmönnum heldur en okkur Islendingum, þegar mið- að er við þeirra erfiðu aðstæð- ur að öðru leyti. Erlendu veiðiskipin jusu upp síld í reknet en — — Hvað geturðu sagt mér um reknetaveiðina ? — Ekkert annað en það sem allir vita, að eriendu skipin hafa ausið upp síld í reknet úti fyrir öllu Norðurlandi, án þess að íslenzka útgerðin hafi hreift hönd eða fót, til rekneta- veiða, þrátt fyrir vayandi eftir- spurn eftir saltsíld og hækk- andi verði. Líklegast hefur þótt óþarfi að hafa veiðarfæri eins og rek- net til þess að bjarga við út- höfum ekki ráð á því að fram- leiða lýsi og mjöl úr þeirri síld sem hægt er að selja við. miklu hærra verði, með því að fram- , ... r gerðmni, þvi forsion okkar nk- leiða ur henm kjarnafæðu til r ... .» . .. manneldis. íslenzku veiðiskipin íiýðu af miðunum þai sem Nurðmenn voru — Telur þú að erlendu veiði- skipin hafi jafngóðan útbúnað við veiðarnar og þau íslenzku? — Eg sá það með eigin augum dýrkeypta reynslu, en lélega smálesta. Veiðiskip þeirra voru inú í sumar, að hin erlenda út- fjárhagsafkomu, því eins og þú veizt, þá hefur síldveiðin að mestu brugðizt okkur íslending um í ár. Mikil síid við alit Norðurland — en óð ekki — Hvað er svo markverðast að frétta af síldarmiðunum ? — Úti fyrir öllu Norðurlandi, eða frá horni og austur fyrir Langanes, hefur verið mikil síld í sumar, það hafa rekneta- veiðar erlendu skipanna sann- að áþreifanlega. Hinsvegar hef- ur víðasthvar á þessu stóra veiðisvæði skort skilyrði fyrir síldina til þess að vaða. — Hver eru þessi skilyrði sem þú telur að vantað hafi? — Aðalskilyrðin sem ég tel að vantað hafi svo síldin gæti vaðið eru þau, að rauðátan, sem er ein aðal fæða síldarinnar, hún hefur ekki haldizt við yfir- borðið nema á örfáum stöðum á veiðisvæðinu, og þá oftast samfleytt í örfáa daga í einu. En þeirri spurningu, hver þau skilyrði eru sem rauðátuna hef ur skort, er mér ofvaxið að svara, enda efast ég um að fiskifræðin geti leyst úr þeirri gátu til fullnustu, enn sem kom ið er. m Erlendi síldveiðiílotinn mjög stór — Var erjen,di síldveiðiskipa mörg af sömu gerð og m.s. jgerð stendur okkur að ýmsu Fanney og stunduðu veiðamar jieyti framar í þessum efnum,j með hringnót. Eg taldi tólf ?og eru Norðmennirnir þar' skip rússnesk af þessari teg- jfremstir í flokki, enda byggja und við Grímsey einu sinni í stormi, en annars voru þau dreifð um allt veiðisvæðið. Þar að auki stunduðu Rússarnir hér einnig reknetaveiðar og það gerðu hinar erlendu þjóðirnar einnig, þó Norðmenn væru þar lang mikilvirkastir, eins; og við herpinótaveiðina. Finnar, Danir og Þjóðverjar höfðu hér einnig töluverða síld arútgerð í sumar og stjórnaði íslenzkur maður leiðangri Þjóð verjanna. Eium að verða undir í samkeppitiimi viS Norðmsnn á okkaz eigin rniðum — Hver heldurðu að afkoma erlendu skipanna verði eftir þetta sumar? — Eg held að hún verði yfir- leitt góð, því verð á saltsíld er nú mjög hátt og stígandi. Það er enginn minnsti vafi á því, að þetta verður eitt allra mesta gróðaárið hjá norsku síldarútgerðinni hér við ls- land. En á sama tíma er ís- lenzka síldarútgerðin rekin með stórtapi og borin uppi af rík- ishjálp. Ef svona heldur áfram þá getum við ekki keppt við norskuútg. hé-r á okkar eigin miðum nema í uppgripa aflaár- um þegar hægt er að ausa isstjórnar miðast eingöngu við styrki og aftur styrki. En svona sleifarlag í útgerðarmál- um getur ekki gengið lengur, það verður að taka enda. Hefði lierpinótaaflinn í sum- ar verið hagnýttur þannig, að reynt hefði verið að gera úr mestu af honum sem verð- mesta vöru, og hinir miklu möguleikar reknetaveiðanna hefðu verið hagnýttir, þá er það ekkert ótrúlegt að síldarútgerðin stæði nú á eig- in fótum, þrátt, fyrir mjög erfitt síldarsumar. Við megum ekki reikna alltaf með aflaárum, heldur einnig tregfiski, og búa okkur undir að standast það. \ \ Sjémönmzm þykir hart að vera gerðir að háíf- gerðum hornrekum á i eigin miðum 1 — Hvernig er hljóðið í ís- lenzkum sjómönnum, gagnvart útlenda síldveiðiflotanum ? —Okkur íslenzkum sjómönnum þykir að vonum hart að vera gerðir að hálfgerðum hornrek- um á okkar eigin miðum. Eg held því, að það - sé almenn krafa okkar síldveiðisjómanna að landhelgin verði stækkuð og að hennar verði betur gætt en nú er. Samkeppni við erlendu skip- in á síldveiðunum fyrir Norð- urlandi mun verða mjög hörð á næstu árum því ég tel meiri líkur fyrir því, að erlenda út- gerðm aukist heldur en minnki að óbreyttum aðstæðum. Ef okkur tekst ekki að þoka ein- hverju af hinum erlenda flota frá landinu með sölusamningum um síld þá er illa farið, og hætt við að okkur muni þykja þröngt fyrir dyrum eins og í sumar. Hin mikla meigð er- lendra skipa spillfii veiðinni — Telurðu að hin mikla mergð erlendu skipanna spilli fyrir veiði íslenzku skipanna? — Á því er ekki minnsti vafi. Maður sá það glöggt í sumar þegar síld óð á mjög takmörk- uðu svæði eins og alltaf var, þá safnaðist flotinn saman þar, bæði sá erlendi og íslenzki, en eftir stutta stund var síldin horfin af yfirborðinu. En or- sökina fyrir þessu tel ég þá helzta, að umferð svo mikils flota um lítið svæði gerir það Framhald á 6. síðu. þeir á langri reynslu og stöð- ugri tækniþróun við þessar veið ar. Herpinætur þær sem Norð- menn nota hér nú, eru mikið grennri og léttari en þær sem við notum, en gerðar úr sér- staklega sterku efni svo ég ef ast um að þær þoli nokkru minni síldarþunga heldur en ís- lenzkar nætur Með þessum léttu nótum Norðmanna er leikur að gera tvö liöst á meðan við á ís- lenzku skipunum stritum við að draga nót.ina einu sinni úr sjó með úrvals mannskap. Tækniþróun okkar Islendinga á síðari árum hvað síldarnótum viðkemur hefur gengið í öfuga átt við tækniþróunina norsku i þessum efnum, því ár frá ári þyngjast íslenzku síldarnæt- urnar. I tregfiski eins og nú í sumar verður þessi mismunur á tækniútbúnaði einna átakan- legastur, enda hafa íslenzku veiðiskip in nú í sumar orðið að flýja af veiðisvæðunum þar sem Norðmennirnir hafa verið f jöl mennir, einungis af þeim sök um að þeir hafa léttari og liprari veiðiútbúnað. Verðum að gæfia alvar- lega að okkur Svo eru sum norsku skipin Hræsni Soffíu Ingvarsdáttar i I kvennasíðu Alþýðublaðsins í gær birtist eftirfarandi grein: „Er hinn óheyrilegi skattur sem síðasta alþingi lagði, sæll- ar minningar, á nauðsynlegustu hjálpartæki heimilanna látinn nægja sem afgreiðsla á þessum eftirspurðu vörum ? Mjög mikill innflutnmgur hefur átt sér stað, þar af á margskonar tækjum og vélum, en saumavélar, þvottavélar og önnur enn algengari rafknúin heimilistæki, sitja enn á hakan- um. Húsmæðrum er gert að stritast áfram hjálparlausmn við erfiðustu verkin eins og þvotta eða þá, ef lukkan er með, að krækja sér í slík tæki á svörtum markaði á þreföldu verði og með þeim kinnroða, sem slík kaup hljóta að skapa. Nú spyr ég' fyrir hönd allra þeirra kvenna, sem til kvenna- síðu Alþýðublaðsins hafa kvak- að um þessi mál. Hefur gjald- eyrinum, sem ætlaður var til kaupa á heimilisvélum, verið eytt í annað? Hvers vegna er(!) af látinn sitja á hakanum? Er skattaálagningin ein látin nægja sem afgreiðsla á þessum eftir- spurðu nauðsynjavörum ? \ Soffía Ingvarsdóttir.“ i * Þessi grein Soffíu Ingvars- dóttur er eitt furðulegasta dæmi sem orðið hefur um póli- tíska hræsni á Islandi. „Hinn óheyrilegi skattur“ var borinn fram á Alþingd af fyrstu stjórn Alþýðuflokksins og Stefán Jó- hann Stefánsson mælti af ofUr- kappi með honum í framsögu- ræðu. Hann var samþykktur af öllum þingmönnum Alþýðu- flokksins — gegn atkvæðum sósíalista einna. Þetta veit Soffía Ingvars- dóttir fullvel. En hún vonar að einhverjir lesendur Alþýðu- blaðsins séu búnir að gleyma því. Hún veit einnig að það er Alþýðufl.ráðherrann Emil Jónsson sem stjórnar því hversu mikið flutt er inn af heimilis- vélum og að hann er æðsti stjórnandi svarta markaðsins. Hræsni þessarar kvenpersónu er svo yfirgengileg að engu tali tekur. Hún hefur vissulega alla verðleika til að vera í þriðja sæti Alþýðuflokkslistans. ,

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.