Þjóðviljinn - 16.04.1950, Blaðsíða 6

/
B
ÍJÖÐ V Ih Jl.N N
. Sunnudagur 16. apríl 1950.
Hneyksli á hneyksli ofan
E
IKKI er ein báran stök,
mega frönsku afturhalds-
flokkarnir, frá gaullistum til
sósíaldemókrata segja. Ein-
mitt þegar hershöfðingja-
hnoykslið svonefnda hafði flett
ofan af svo víðtækri spillingu
og mútuþægni meðal borgara-
flokkanna og sósíaldemókrata,
að við ekkert verður jafnað
nema Staviskihneykslið ár
1934, sem næstum hafð'. iQitt I
i : íu;_ i ."/i; i i;n
stjornarbyltingar 1 Frakklapdi,
y.j at'iii' sf! .‘b.ii
hefur þingnefnd lok.s.eftir
þriggja ára starf skilað skýrsiU'
vFifi1 *aimáð “óþverra trfál, ’ v'n-
i íiv anÍuúÁ 'iij/nóbiii i>i
hneykslío fyarl^l46.^Þáj var mik-
ill skortur á vini í Frakklandi
en komið hefur í ljós, að rr.oí
aðstoð frá æðstu stöðum kom
ust fjórar milljónir lítra aí
vini á svarta markaðinn. Ranr
sóknarnefndin kemst að þeirri
riiðurstöðum í 1900 blaðsíðna
skýrslu, að mesta ringulreið
háfi' ríkt í þeim ráðuneytum
sem um víndreifinguna áttu
að sjá, að embættismenn og
ráðherrar hafi dregið taum ein
stakra fyrirtækja, að uppvís
svik og falsanir hafi verið lát-
ið afskiptalaust og að afbrota-
mcnn hafi verið settir í ábyrgð
arstöður. Einsog í herforingja-
hneykslinu eru það foringjar
hægrisósíaldemókrata, sem
verst hafa orðið úti í vín-
hneykslinu. Þeir Felix Gouin
fyrrv. forsætisráðherra, Jules
Moch fyrrv. innanrikisráð-
herra, sem einnig kemur við
sögu í hershöfðingjahneyksiinu
og Pineau fyrrv. samgöngumála
ráðherra. Afturhaldsflokkarnir
á franska þinginu sameinuðust
um að hindra að vínhneykslið
yrði upplýst til fulls, með því
að felia tillögu kommúnista
um að fá Hæstarétti Frakk-
lands málið til rannsóknar.
hershöfðingjahneykslinu
koma sífellt fram nýjar upp
lýsingar og. er það mest að
þakka eftirrekstri Kriegei-
Valrimont, cina fulltrúa komm
únista í rannsóknarnefndinni,
sem þingið kaus. Borgaraflokk
a.rnir og sósíaldemókratar
reyndu að útiloka kommúnista
úr nefndinni, en það mistókst.
Hershöfðingjahneykslið snýst
fyrst og fremst um gróðabrall
og leynimakk braskara, hers-
höfðingja og stjórnmálamanna
í sambandi við nýlendustyrj-
ö^dina í Indó-Kína. Rannsókn-
a.’nefndin hefur þegar krafizt
máishöfðunar fyrir embættisaf
glöp, brot gegn heraganum og
almenn afbrot gegn hershöfð-
ingjunum Revers fyrrv. her-
ráðsforseta, Mast fyrrv. yfir-
manni æðsta herskóla Frakk-
lands og Bravelet ofursta. Þess
ir hershöfðingjar glopruðu
leyniskjöíum í hendurnar á
vini sínum föðurlandssvikaran-
um og braskaranum Roger
Peyré sem síðan seldi þau hæst
bjóðanda. Braskfélagi Peyré,
hægrikratinn Albert Boúzan-
quet er eínn þeirra manna, sem
til stendur að höfðað verði
mál gegn fyrir að bera ljúg-
vitni fyílf' rannsóknarnefntí-
inni. Bouzanquet þessi hefur
reynzt hafa mörg járn í eldin-
um. Hann var aðalritari klofn-
ingsverkalýðssambands hægri-
krata, Force Ouvriére, starfaði
fyrir bandarísku leyniþjónust-
JULES MOCH
una og rak auk þess blómlega
verzlunarstarfsemi i félagi við
Peyré. Margt er enn á huldu
um feril Bouzanquet, og það
er mjög áberandi, að þegar
menn eru kallaðir fyrir rann-
sóknarnefndina til að bera
vitni missa þeir allt í einu
minnið og geta engu svarað.
, KÆRAN gegn Mast hers-
liöfðingja hafði strax þau
eftirköst að kona hans skrifaði
rannscknarnefndinni og skýrði
frá að gaullistaþingmaðurinn
Chastellani, einn af nefndar-
mönnum, hefði Verið náinn vin
ur Peyré. Bróðír Peyré lagði
auk þess fram bréf frá Chast-
ellani til bróður síns og neydd '
ist gaullistinn þá til að víkja
úr nefndinni. Roger Peyré,
sem er miðdepillinn í öllu
hneykslismálinu, er í Argen>-
tinu, en þangað komst hann í
fyrrasumar með hjálp sósíal-
demókrataráðherrans Jules
Moch eftir að flokksbróðir hans
Ramadier þáverandi hermála-
í-áðherra hafði hindrað tafar-
lausa rannsókn í málinu. Rann
sóknarnefndin hefur beint
hvassri gagnrýni að Ramadier
og Queuille fyrrv. forsætisráð-
herra og.ský: '; :rá því, að mik-
ilvæg sönnunögn i hneyksl-
ismálinu ho.íi horfið úr vörzlu
opinberra aðila og finnist nú
hvergi.
J^NNAÐ sönnunargagn sem
ríkisstjórn Bidaults hefur
þverneitað að láta rannsóknar-
nefndinni í, té eru stubbar af
tékkheftum Van Co nokkurs,
sem var umboðsm. Bao Dai,
leppforseta í Indó-Kína, i Par-
ís. Van Co eyddi milljónum
franka til að bera fé á franska
stjórnmálamenn. Rannsóknar-
nefndinni hefur tekizt að hafa
upp á lista yfir greiðslur Van
Co yfir tímabilið nóvember
1948' til maí 1949. Kriegel Valri
mont birti þennan lista þrátt
1
'r)
OLIA
og ásfír
lohn
Stephen
Str ange

34. DAGUR.

verið farin að segja til sín. Aðstæðurnar hafa „Húsbóndinn gerði það sem hann var beðinn
’breytzitumikið. þetta ár. Við skulum ekki ætla um,“ sagði Higgins, þegar hann sá að Barney
hönuxri'týð.versta'.vHann'ísetiaði.'að minnsta kosti hafði lökið lestrínum. ' „Þðgar ekkert gerðist
J ■ Xa{ð bera vitni. Húsbóndinn fékk brpf fra höriuiri 'þetta kvöld, fór hanhvaftuv kvöldið eftir. Auð-
! í|vikunni sem leið. Það var sett í póst Dimmóoki(öH(srie3íki. Og nú eruni við
■fleld.^Jí^w Jersey; —r^aijirin seni ,iiri@mafivai^íaen'^rignæi6riíon: .isnoisgxfiœ .ðioS mioie -j
ur íbúðinni í tuttugustu og fjórðu- götpitg-..- „Bg^fáitft^fegði Barneýi,Ífef^?ÍJ,^f^KrS“
Higgins tók skjal upp úr tösku sinni og rétti Og hann skildi. Andartak sá hann atburðina
Barney. Það var skrífað á venjulegan vélritunar- fyrir sér, suma óljósa aðra skýra, og hann fékk
pappír og sent til yfirmanns F.B.I. fiðring í taugarnar af spenningi.
Háttvirti herra, T, • , . r , , , .. , ,,, TT.
„Þeir sem hafa forystuna í þessu, helt Higg-
Með tilliti til heimsviðburðaana og eftir langa - „ ... ,, . . , , . , ,
. . , , íns afram, „vilja ekki að Dimmock komist i
umhugsun hef eg akveðið að veita ykkur allar ,, . , ..
, r . hendur okkar. Meðan við vitum ekki hvað er
þær upplýsingar, sem eg hef yfir að raða. Eg , ,•' •
1 ^ , a seyði, þa er þeim ohætt. En ef við gætum
er reiðubúinn að mæta a fundi hja Wallmg nefnd- , . . . .. . __
komizt fynr upptokm, grundvolhnn". — Hann
inni og á fimmtudaginn mun eg gefa mig fram _. , ... ' , ,, _ ,
ö þagnaði og bætti siðan við: „Nu er þetta að na
í þeim tilgangi, með þvi skilyrði að mer verði , , , . , .
^ hamarki smu. Það genst eitthvað mnan skamms.
veitt persónuleg vernd.
Eg hef heiðurinn af því að þekkja yður í
sjón. Þess vegna eigið þér sjálfur að koma á
hótel Willard á miðvikudagskvöldið klukkan tíu.
Ef þér eruð reiðubúinn að veita mér þá frið-
helgi, sem ég bið um, ásamt persónulegri vernd,
þá skuluð þér hafa rautt blóm í hnappagatinu.
Þér eigið að ganga tvisvar yfir anddyrið. Þá
verður yður afhent bréf með frekari leiðbein-
ingum.
Eg fullvissa yður um það, að mér er alvara,
Það verður að gerast bráðlega, annars verður
það of seint. Og við vitum ekki hvað það er.
Okkur grunar það, en við vitum það ekki. Og
Dimmock gæti sagt okkur það. Og hann hefur
verið týndur í viku.“
Þeir horfðu hvor á annan og báðir hugsuðu
um það sama.
„Við höfum annað járn í eldinum," sagði Higg-
ins. „Pilt í Berlín. En það eru mjög litlar lik-
ur til að hann sleppi undán. Við Íiefðum þurft
þrátt fyrir þetta reyfarakennda bréf. Þessar senda reyndari sendimann, en hann átti auð-
varúðarráðstafanir eru aðeins til að forða mér
frá bráðum bana, sem væri óþægilegur atburð-
ur fyrir okkur báða.
Ef þér komið heiðarlega fram við mig, þá
skal ég ekki bregðast yður,
Og það var undirritað „Chester Dimmock."
velt með að fá inngöngu..Við urðum að grípa
tækifærið. Ef til vill heyrúm við frá honum
innan sólarhrings. Ef það verður ekki —“
Síminn hringdi. Hringingin rauf kyrrðina á»
óheillavænlegan hátt. Andartak var eins og
Higgins væri á báðum áttum. Síðan greip hann
iMVWUWMMVMI^WWAIUW^^WWiVMVUWWUVW
fyrir mótmæli meðnefndgr-
manna sinna úr afturhalds-
flokkunum. Þar eru nöfn þing-
manna og ráðherra, en auk
þesss stórupphæðir svo sem
1.230.840 frankar í marz 1949,
sem ekkert stendur við nema
„til þingmanna." Van Co hef-
ur einnig gefið hjákonum
stjórnmálamannanna stórgjaf-
ir! Ríkisstjórnin hefur ekki að-
eins neitað að leggja fyrir rann
i
sóknarnefndina stubbana úr
tékkheftum Van Co, hún hef-
ur einnig neitað að veita henni
aðgang að bankareikningum
Van Co og Peyré. Rannsóknar-
nefndin hefur komizt yfir lista
frá einunj aðstoðarmanni Van
Co. Á honum standa nöfn
sautján þingmanna úr kaþólska
flokknum (MRP), sautján sós-
íaldemókrataþingmanna, tutt-
ugu og tveggja þingmanna rót-
tækra, fimmtán íhaldsþing-
manna (PRL), níu bænda-
flokksþingmanna og fjögurra
gaullistaþingmanna. Eini
franski stjórnmálaflokkurinn,
sem ekki hefur reynzt fiæktur
í hershöfðingjahneykslið eru
kpmmúnistar, stærsti flokkur
Frákklands.
M. T. Ó.
Málverkasýning
Asgeirs Bjarnþórssonar
í Listamannaskálanum, er opin daglega frá
kl. 11—11.
TILKYNNING
Innflutnings- og gjaldeyrisdeild Fjárhagsráðs
hefur ákveöið eftirfarandi hámarksverö á lýsi 1
smásölu:
Þorskalýsi % ltr. kr. 5.25
Þorskalýsi % Itr. kr. 3.00
Ufsalýsi % ltr. kr. 5.75
Ufsalýsi % ltr. kr. 3.25
Framangreint hámarksverö er miðað viö inni-
hald, en sé flaskan seld með, má verðiö vera kr.
o.50 hærra á minni flöskunum og kr. 0.75 á þeim
stærri.
Söluskattur er innifalinn í veröinu.
Reykjavík, 15. apríl 1950,
■%r^^vww
Verðlagsstjórinn.
,V.VW.*.V.VAWAV.V.VW.W.W«UWA1
Þjóðviljann vantar
ungling til aö bera blaöiö til kaupenda viö
:■ Tiarnargölu
ÞjóðvOjimt, Skólavöruslíg 19 — sími 7500