Þjóðviljinn - 06.05.1950, Blaðsíða 4

Laugardagur 6. maí 1950.
ÞJÓÐVILJINN
ÞlÓÐVILIINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjoti: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árna-
son, Eyjólfur Eyjólfsson.
. Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmlðja: Skölavörðu-
stíg 19. — Sífni 7500 (þrjár línur).
Áskriftarverð: kr. 12.00 á mán. — Lausasöluverð 50 aur. eint
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Endurfæðing heildsalanna
Fyrir skömmu var kveðinn upp hæstaréttaráómur í
einu af heildsalamálum þeim sem hafin voru í tíö ný-
sköpunarstjórnarinnar. Var þaö Friðrik Bertelsen sem nú
var dæmdur endanlega, og var talið sannað að hann
hefði komið undan fé erlendis, gefið upp of hátt inn-
kaupsverð og hirt ólöglegan ágóöa af almenningi að upp-
hæð kr. 151.143.29. Var hinn ólöglegi ágóði geröur upp-
tækur og Friðrik jafnframt dæmdur í 65.000 kr. sekt
eða 7 mánaða varöhald til vara. (Honum eru sem sé
reiknuð næstum 10.000 kr. mánaðarlaun!).
í sambandi viö þennan dóm munu margir minnast
þess að alla tíð frá því ríkisstjórn Stefáns Jóhanns settisí
að völdum og til þessa dags hefur ekkert nýtt heildsala-
mál oröið opinbert. Það er því svo að sjá sem 5. febrúar
1947 hafi þessi stétt snögglega endurfæðzt, hætt að ræna
gjaldeyri, hætt að falsa innkaupsverð, hætt að stela af
almenningi. Er þetta kraftaverki líkast, og ber eflaust að
þakka það viöskiptamálaráðherrum þessa tímabils, Emii
• Jónssyni og Birni Ólafssyni.
Endurfæðing Alþýðuflokksins
Þa,ð eru fleiri sem endurfæðast en heildsalastéttin.
Alþýðuflokkurinn og Alþýðublaöið hafa tekið algerum
hamskiptum síðan stjórnarskipti urðu og forsætisráð-
herrann gerðist „stjórnarandstæðingur“. Flest það sem
Alþýðublaðið varöi áöur eins og votan sekk verður nú
fyrir hinum þyngstu áfellisdómum. Þegar lesin eru skrif
blaðsins mun mörgum detta í hug að nú séu „stjórnar-
andstæðingarnir“ Stefán Jóhann Stefánsson og Emil
Jónsson að gera upp sakirnar við ráðherrana Stefán
Jóhann Stefánsson og Emil Jónsson!
Helzta áróðursefni, Alþýðuflokksins er gengislækkun-
in. Afleiðingar liennar eru raktar nákvæmlega dag frá
degi og hinir þyngstu áfellisdómar eru kveðnir upp aö
makleikum. Jafnframt er fylgzt nákvæmlega msð sí-
vaxandi vöruskorti og örðugleikum útvegsins.
Vissulega ber að fagna hinni nývöknuðu athyglisgáfu
Alþýðublaðsins, en þó fer ekki hjá því að skrif þess virð-
ast innantcm og botnlaus. Gagnrýnin svífur sem sé í
lausu lofti og varazt er að kryfja málin til mergjar eða
rekja afleiðingarnar til upphafs síns. Og þetta er ofur
eðlilegl. Alþýöuflokkurinn ber ábyrgð á orsökunum og
vill halda þeim við — hann er aðeins andvígur afleiö-
ingum sinnar eigin stefnu!
Af hverju stafar gengislækkun, markaðshrun, fram-
leiðsluörðugleikar, vöruskortur? Allt er þetta bein af-
leiðing marsjallstefnunnar, þeirrar stefnu sem Alþýðu-
flokkurinn heldur við af öllum kröftum sínum. Með
marsjallsamningnum skuldbundu íslendingar sig til að
„koma á og viðhalda réttu gengi“ og sú skuldbindihg var
framkvæmd með aðstoð bandarísks embættismanns og
samkvæmt fyrirmælum hans. Framleiösluörðugleikarmr
og vöruskorturinn eru bein afleiðing marsjallkreppunnar;
þeir markaðir sem ísland hefur verið einskorðað við eru
að hrynja í rúst.
Af þessum ástæðum er endurfæöing Alþýðuflokksins
næsta öfugsnúin. Það er erfitt að lofsyngja orsakirnar
enr fordæma afleiðingamar!
Enn ura brunann í görð-
unum.
E. B. skrifar: — „Kæri bæjar-
póstur! Hr. E.B. Malmquist,
ræktunarráðunautmr Reykja-
víkur skrifar þér í dag nokkr-
ar athugasemdir út af því,
sem þú hafðir eftir mér þ. 30.
apríl s. 1. um brunann í garð-
löndum bæjarins í Kringlumýri.
I tilefni af því og reyndar
þessu máli í heild langar mig
til að biðja þig fyrir fáeinar
línur. Fyrst ætla ég að leið-
rétta smáatriði, sem þú hafðir
ekki alls kostar rétt eftir mér
um daginn. Það var ekki kart-
öflukofinn minn, sem eyðilagð-
ist algjörlega| heldur kofi ná-
granna míns í næsta garði. Mér
tókst eftir hálftima baráttu
við eldinn að bjarga mínum
kofa frá algjörri eyðileggingu,
af því að mér var gert aðvart
í tíma. Þetta skiptir auðvitað
ekki höfuðmáli — bruninn og
eyðileggingin er staðreynd og
mergurinn málsins :— en sann-
leikurinn er sagna beztur.
•
( Kofanum bjargað með
naumindum.
„Annars eru málsatvik þessi:
Kvöld nokkurt i síðastliðnum
mánuði kom heim til mín dótt-
ir manns þess, er að framan
getur og hefur garð á næsta
leiti við mig í Kringlumýri, og
segir við heimilisfólk mitt eitt-
hvað á þessa leið: „. .ég ætlaði
að láta ykkur vita af því, að
það er eldur í kartöflukofanum
ykkar inn í garði. Kofinn hans
pabba er alveg brunninn. ...“
Var þá brugið f1 jótt við, feng-
inn bíll og við fórum þrjú sam-
a:i inn eftir. Sáum við strax,
að það var rét.t, sem stúlkan
hafði sagt, og kunnum við
henni miklar þakkir fyrir lip-
urð hennar, þv: að það var
henni að þakka að við gátum
bjargað okkar kofa frá eyði-
leggingu. Aðstaðan við slökkvi-
starfið var slæm, en þó réðum
við niðurlögum eldsins að
lokum. Sáum við þá sunnar í
garðiöndunum bál eitt mikið,
og fyrir forvitni sakir ókum
við þangað og logaði þar í
sinu og enginn maður þar ná-
lægur til eftirlits. Ef hr. E. B.
Malmquist véfengir, að kveikt
hafi verið í kofanum mínum og
nágrannans, veit ég að bæjar-
pósturinn ljær mér rúm til að
birta myndir máli mínu til
sönnunar.
Hverjir kveiktu í?
„Og nú er spumingin:
Hverjir kveiktu í ? Af hálfu
bæjaryfirvaldanna var auglýst
hér á dögunum, að fólk skyldi
ekki láta sér bregða, þótt það
sæi loga í garðlöndunum, því
að verið væri að brenna sinu
og hreinsa til í görðunum. Ein-
hverjum mönnum hefur verið
falið að brenna sinuna. Vegs-
ummerki þeirra er víða að sjá.
Á illa hirtum svæðum hafa
þeir eytt sinunni, á skurðbökk-
um og víðar, og meðal annars
á skurðbakkanum allt í kring-
um kofann min.-i og nágrann-
ans. En eins og nauðsynlegt er
að brenna sinu er það jafn
nauðsynlegt að brenna sinu
með varbámi og gæta þess, að
eldurinn verði ekki neinum til
tjóns. Af skiljan’egum ástæð-
um get ég ekkert fullyrt um
það, hver hafi kveikt í, því að
ég var ekki til staðar þegar
það var gert, en ég hef ríkar
ástæður til að gruna þá menn
sem hafa unnið að því fyrir
bæinn að eyða sinu í garðlönd
unum, því að þeí~ voru að verki
á þessu svæði um þetta leyti.
Gæti ég helzt hugsað mér, að
þeir hafi farið heim úr vinnu
að kvöldi, án þe.ss að ganga
tryggilega frá þvi, að eldurinn
leyndist hvergi. Og þessi verð-
ur grunur minn, þar til ég fæ
vitneskju um annað. Þeirri full
yrðingu hr. E. B. Malmquist,
að ég hafi með ósvífni ráðizt
að heiðarlegúm verkamönnum
með því að skýra frá þessum
bruna, vísa ég heim til föður-
húsanna. E. B.“
•
Samanburður á skó-
hlífaverði og launum.
Dagur skrifar" „Nú skal ég
segja þér merkilega sögu, Bæj-
arpóstur góður. — í gær voru
til sölu skóhlífar í verzlun
einni og ég fór í biðröðina. Eg
hafði 25 kr. í vasanum, og þótt-
ist góður ...... Loks komst
ég að afgreiðsluborðinu og bað
um eitt par. En þá brá mér
heldur en ekki í brún: Skóhlif-
arnar kostuðu 31 kr.! Mér brá
ekki sérstaklega í brún af því
að ég hafði þannig til einskis
staðið í biðröðinni. Hitt kom
mér mest á óvart, að verðið
skyldi vera orðið þetta hátt.
Seinast þegar ég vissi til kost-
uðu skóhlífar nefnilega aðeins
kringum 20 krónur. Verðið á
þessari nauðsynjavöru hafði m.
ö. o. hækkað um heil 50%. En
á sama tíma höfðu Iaun mín
ekki hækkað um eitt einasta
prósent! Hvemig er nú hægt
að útskýra þetta fyrirbrigði í
landi þar sem yfirvöldin þykj-
ast hugsa um það eitt að sam-
ræmi sé milli kaupgjalds og
verðlags ?!!! — Dagur.“
★
ÍSFISKSALAN:
Mótorskipið Helgi Helgason
seldi fyr.ir 3293 pund í Fleetwood
4. maí.
E I M S K I P:
Brúarfoss fór frá Gautaborg í
gær til Reykjavíkur. Dettifoss fer
frá Reykjayík í dag til Leith,
Hamborgar og Antverpen, Fjall-
fóss ;fór frá Halifax, N.S. 3.5. til
Reykjavíkur. Goðafoss fer frá
Hull í dag til Rotterdam og Ant-
verpen. Lagarfoss er í Reykjavik.
Selfoss fór frá Reykjavík 4.5. vest
ur og norður. Tröllafoss fer frá
Reykjavík á mcrgun til N. Y.
Vatnajökull fór frá Denia 29.4. til
Reykjavíkur. Dido kom til Reykja
víkur 3.5. frá Noregi.
SkipadeUd S.l.S.
Arnarfell er í Oran. Hvassafell
er á Akureyri.
Ríklssklp
Hekla var á Akureyri í gær-
kvöld, en þaðan fer hún vestur
um land til Rvikur. Esja átti að
fara frá Akureyri í gærkvöld
austur um land til Rvíkur. Herðu-
breið er á leið frá Austfjörðum
til Rvíkur. Skjaldbreið var í
Stykkishólmi síðdegis í gær á
vesturleið. Þyrill var á Eyjafirði
í gær.
Fastir liðir eins
og venjulega. Kl.
17.00 Kirkjutón-
leikar (dr. Páll
Isólfsson, Guðrún
Þorsteinsd., Björn
Ólafsson og Dómltirkjukórinn; —
útvarpað frá Dómkirkjunni). 19.30
Tónleikar: Samsöngur (plötur).
20.30 Dagskrá listamannaþingsins:
„Hallsteinn og Dóra“, leikrit í
fjórum þáttum eftir Einar H.
Kvaran. Flutt af Félagi íslenzkra
leikara. Leikstjóri: Haraldur
Björnsson. — Leikendur: Harald-
ur Björnsson, Gunnþórunn Hall-
dórsdóttir, Þóra Borg, Emilia
Borg. Edda Kvaran, Friðfinnur
Guðjónsson_ Sigrún Magnúsdótt-
irí Klemenz Jónsson og Nína
Sveinsdóttir. 22.30 Fréttir og veð-
urfregnir. 22.35 Danslög (plötúr).
24.00 Dagskrárlok.
Á fundi Náttúrulækningafélags
Reyltjavíkur 4. maí s. 1. skýrði
Jónas læknir Kristjánsson frá
því, að honum hefði þá um dag-
inn verið fengin í hendur spari-
sjóðsbók með 10 þús. kr. inn-
stæðu, og væri það gjöf í Heilsu-
hælissjóð NLFl frá manni, sem
vildi ekki láta nafns síns getið.
Afhenti læknirinn bókina frú Arn
heiði Jónsdóttur, sem er formað-
ur sjóðsins, og þökkuðu þau hin-
um ókunna velunnara þessa stór-
höfðinglegu gjöf.
í gær voru gef-
in saman í
hjónaband af
séra Bjarna
Jónssyni, ung-
’ frú Eva Úlf-
arsdóttir, Hólavallagötu 5 og Páll
Th. Líndal lögfræðingur hjá
Reykjavíkurbæ, Bergstaðastr. 76.
Næturlæknir er í læknavarðstof
unni, Austurbæjarskólanum. ------
Sími 5030.
Næturvörður er í lyfjabúðinni
Iðunn. — Sími 7911.
Næturakstur: Bifreiðastöðvarn-
ar eru opnar allan hólarhringinn.
CiVVi'W Laugarneskirkja.
* Messa kl. 2 e. h.
®r’ Gíarðar Svav-
arsson. Barnaguðs
þjónusta kl. 10 f.
h. — Nespresta-
kali Messa í Dómkirkjunni kl.
11 f. h. (Ferming). — Sr. Jón
Thorarensen. Messa í Dómkirkj-
unni kl. 2 e. h. (Ferming). Sr.
Jón Thorarensen. — Óháöi frí-
kirkjusöfnuðurinn. Messa í lcap-
ellu Háskólans kl. 5 e. h. (Ferm-
ing) — Sr. Emil Björnsson.
Nesprestakall. Ferming í Dóm-
kirkjunni 7. maí, kl. II. — Séra
Jón Thorarensen.
P I L T A R:
Ketill Ingólfsson, Barmahlíð 29.
Sigurður Steindór Björnsson,
Kársnesbraut 2. Ragnar Halldórs-
son, Borgarholtsbraut 21. Ólafur
Rafn Jónsson, Hringbraut 87.
Guðlaugur Þórir Lárusson, Greni-
mel 31. Andreas Örn Arnljótsson,
Hringbraut 41. Helgi Guðmunds-
son, Hringbraut 39. Baldur Viðar
Guðjónsson, Bræðraborgarstíg 26.
Þórður Helgi Þórðarson, Sæbóli,
Fossvogi. Sigurður Ásgeirsson,
Smirilsvegi 22. Ásgeir Haukur
Magnússon, Drápuhlíð 8. Einar
Erlendsson, Lundi, Seltjarnarnési.
Trausti Ríkarðsson, Brúarcnda,
Framhald á 6. síðu.