Þjóðviljinn - 24.06.1950, Blaðsíða 6

ÞJÖÐVILJJHN 4 . Laugardagur 24. júní 1950.
f Viet Min
Á Framhaíd af 5. slðu.
tfcwy3t var á þær varnir, sem
Jiáttúran lagði til með þéttum
tveggjum vatnapálmanna. Ann
4fcrs segjast Viet Min-menn
fiatfa ákaflega góða upplýsinga-
Jrj;ónu.3fcu, sem geri þeim fært
»0 fylgjast með hverri hreyf-
■$rrgu allra franskra sveita, fá
, tvitaeskju um mannfjölda
|>eirra og vopnabúnað allan.
5>etta hefur það í för með sér,
tað frá því frönsk árásarsveit
yfirgefur dvalarstað sinn er
fylg;:c með hverri hreyfingu
liennar á kortum í merkjastöðv
«urn Viet Min og aðvörunum út-
tvarpað þaðan til þeirra herein
inga, sem líklegt er að verði á
Idð Frakka. Engri sveit Viet-
JÆinhersins var leyft að leggja
<il orustu við Frakka upp
á sitt eLndæmi, litið er á Plaine
•des Jones sem hemaðarlega at-
liuganataugamiðstöð, sem því
®é bezt að verði fyrir sem
anianstum truflunum. Allt, sem
gera þurfti, var mér sagt, var
stð hafa hægt um sig og láta
Frakka fara sína leið, þeir
flyttu lið sitt í brynvörðum
'prömmum, sem væru of þungir
~ iit að komast áfram annarsstað
rar ea eftir stærstu skurðunum.
Öðru hvoru fengu setuhðs-
Rtöðvar Viet Min sendingu af
-djúpspreagjum (ásamt nákvæm
<uvn fyrírmælum um hvernig
bæri að koma þeim fyrir) og
i)á voru nokkrir prammar
eprengdir í loft upp. Að þessu
-fráteknu var aldrei nein mót-
uspyrna reynd og ekkert nema
“fyrirvaralausar árásir fallhlifa-
liðs truflaði það friðsamlega
áhdrúmsloft, sem ríkti að jafn
aði. Ef svo bar undir gat sveit,
sem álitin. var i sérstakrí hættu
fengið fyrirskipun með útvarpi
liýff hsfti af
LÉfi og list
tSuðxnuiídla Aiidrésdéútur og
■ Örlyg Sigurðsson.
. Nýtt hefti, júní-hefti, er kom
íð úfc af támaritinu Líf og list.
Fiytmr það viðtöl, sogur, kvæði
<»g rayndir af listaverkum eftir
Ásgrím Jónsson, Ásmund
SveinssDH, Sigurjón Ólafsson,
Gerði Helgadóttur, Guðmund
Éííasson, Gest Þorgrímsson,
Af efni tímaritsins skal þessa
g’etið: Moi’gunstund hjá Ás-
igrími (viðtal við Ásgrím Jóns-
coa iistmálara), Dauðinn barði,
:fimá3aga eftir Svein Berg-
G/eLassoo, Jóra x Jórukleif, ís-
leazk þjóðsaga, Þeir, sem kom
fust af og Við' þáttaskil, kvæði
eftir Svein Bergsveinsson,
'Næturrlm, kvæði eftir Kristin
'.Pétursson, 1 aldingarðinum,
-tsaga eftir Roark Bradford, fs-
•laadsklukkan í Þjóðleikhúsinu,
•eftir Svein Bergsveinsson,
—- Fjalla-Eyvindur Jóhanns Sig-
..iurjónssonar, Myndabók Ás-
grim3, Um skáldskap, kvæði
*eftir Leif Haraldsson, Helgi-
ntpjöíl (Einþáttungur um list
-og samkvæmisföt), Á kaffihús-
r inu, Kvöldþankar o. fl.
um að yfirgefa stöðvar sínar,
og til þess að vera við slíku
búnir höfðu menn stöðugt til
talcs mótorbáta, knúða vélum
úr herteknum jeppum. Það
virðist sízt orðum aukið, að
upplýsingaþjónusta Viet Min sé
góð. Ýmsir erlendir blaðámenn,
sem ég hitti, höfðu slegizt í
för með frönskum hersveitum
án þers að þeim tækist nokkru
sinni að komast í skotmál við
óvinasveitir. Á hinn bóginn
tekst Viet Min fremur illa að
halda leynd, vegna þess hví-
líka áráttu þeir liafa til að
nota pappír og skriftir við alla
hluti. Á föngum finna Frakk-
ar því undantekningarlaust tölu
vert af gagnlegum upplýsing-
um, þar á meðal venjulega
ferðabók, sem færa verður dag
lega og sýna foringjanum.
Stundum er reynt að nota
frnmstæð dutmál en þau eru
fljótt rofin.
Hermenn Viet Min bera ein-
keimisbúninga úr svörtu nankin
hafa bandaríaka stálhjálma á
höfði og engin tignarmerki. Ó-
breyttir hermenn heilsa ekki
iiðsforingjum og ávarpa þá
„Bróðir". Engu að síður er
agi strangur. Allir fá sömu
laun. Margt kvenna er í hern-
um, þær berjast ekki en standa
vörð til jafns við karlmenn,
sem fyrir sitt leyti eru látnir
vinna til skiptis ýmis innanhús
störf svo sem eldamennsku.
Herinn er vakinn klukkan
fimm að morgni og íþróttir eru
iðkaðar til klukkan átta en þá
hefst dagsverkið. Máltíðir eru
tvær, klukkan tíu árdegis og
fimm síðdegis. Eftir þá síðari
eiga hermennirnir að mestu
með sig sjálfir en ætlazt er
til að þeir taki þátt í menning-
arstarfsemí á staðnum, sérstak
lega í því að kenna öllum að
lesa og skrifa. Andrúnasloftið
— eins og í öllum slíkum bylt
ingum að því er virðist — ein-
kennist af siðastrangleik. Viet
Min-menn minnast þess, að ný
lendustjórnin ýtti undir fjár-
hættuspil og skækjulifnað,
ríkið rak einkasölu með ópíum
og áfengisneyzla var lögskipuð
— með fáránlegri reglugerð
var hverju þorpi gert að skyldu
að kaupa af ríkiseinkasölunni
sem svaraði sjö litrum af vín
anda á mann á ári. Allt þetta
er því bannað og einsog eðli-
legt er hefur afturkastið orðið
nokkuð róttækt. Strangt bann
liggur við því að eiga ýmsa
hluti af vestrænum uppruna.
Til dæmis á kona, sem varalit-
ur eða ilmvatn hefur fundizt
hjá, það víst að verða að þola
stranga opinbera áminningu.
Búizt er við reglusemi og fórn-
fýsi af öllum borgurum á þess-
ari örlagastund í lífi þjóðarinn
ar, einsog komizt er að orði. En
svo að enginn fái þá hugmynd,
að allar skemmtanir séu bann-
aðar í lýðveldinu Vietnam,
skal því bætt við, að mikil á-
herzla er lögð á að efla leik-
list og tónlist, bæði af vest-
rænum og austrænum uppruna.
Fyrsti Viet Min hermaðurinn,
sem ég sá, var með gítar á-
bakinu aok handvélbyssunnar.
f
OLIA
'
loha
Stephe*
Strange
og ásfí'r

82. DAGUR.
Eftir andartaks hik gat Muriel hreyft sig. Hún
gekk yfir stofuna og tók upp heyrnartóíið. Það
var Tim sem hringdi frá Globe. Rödd hans
hljómaði hvell í kyrrðinni, svo að þau heyrðu
öll, hvað hann sagði.
„Heldurðu að það sé tilgangurinn ?“
„Eg býst við því.“
„Hver er sannleikurinn ?“
„Eg veit ekki annað en það, að í gær var
tekið til-óspilltra málanna hjá þessum fuglum.
Það var fundur á búgarði Levins og stöðugur
straumur af mönnum í húsið í áttugustu götu.“
„Heldurðu að þeir viti um þetta?“
,AIér þykir það trúlegt,“ sagði Higgins. „Við
vitum að Maarten tók á móti símskeyti frá
Sviss snemma í gærmorgun. Og auk þess —“
„Hvað?“
„Það hafa borizt nýjar fréttir — frá Berlín.“
Hann leitaði í skjölunum á skrifborðinu, fann
þar bréf og tók það upp. „Ráðuneytið fékk önn-
ur boð í gærkvöld — frá Sam Street, fulltrúa í
sendiráðinu. Hann bað okkur að tilkynna Lup-
pvsky greifafirú í New York, að sonur hennar
hafi verið handtekinn af Gestapó og sé nú í
Dachau fangabúðunum. Auk þess var tilkynning
frá Pierre Lupovsky, sem hann virðist hafa af-
hent einhverjum fyrir handtökuna. Þetta var allt
á dulmáli eins og gefur að skilja, en þessi boð
voru á öðru dulmáli. Ráðuneytið áleit að boðin
ættu erindi til okkar og það reyndist rétt. Þýð-
ingin er hér.“
Hann rétti Bamey blaðið sem hann hélt á í
hendinni. Þar stóð:
Hess flýgur bráðlega til Englands til að kom-
ast í samband við þýzksinnuð og andrússnesk
fjfl. Koma hans verður merki um að hefjast
skuli handa. Verið á verði fyrir uppreisnartil-
raun. Reyni að tilkynna ykkur tímann seinna.
„Hamingjan góða,“ hvíslaði Bamey. Stundar-
kom var steinhljóð í herberginu.
„Eg er búinn að fara til greifafrúarinnar,“
hélt Higgins áfram. „Hún vissi ekkert um starf-
semi Pierre, fyrr en ég sagði henni frá þessu.
Hún hafði afneitað honum vegna samvinnu
hans við Þjóðverja. Því miður var nauðsynlegt
að leyna hana þessu, og Pierre vildi það einnig
sjálfur. Pierre vissi, að mesta hættan lá í því að
Maartenshjónin tryðu ekki að hann hefði snúizt
til fylgis við málstað þeirra. Hann vonaði, að
þau tryðu því, ef móðir hans afneitaði honum.“
„Og gerðu þau það?“
„Eg er hrædd um ekki. Við vitum ekki, hvort
þau komu upp um hann, en þau fréttu um hand-
töku hans næstum þegar í stað,“
„Hvers vegna heldurðu það?“
. ‘„Vegna þess sem greifafrúin sagði mér. Hún
sagði, að hún og Natasha frú Maarten — hefðu
alltaf rifizt frá því að þær voru böra, en undir
niðri hefði þeim alltaf þótt vænt hvorri um
aðra og þótt þetta leiðinlegt. Hún sagði að frú
Maarten hefði hringt i hana í gær í fyrsta skipti
síðan hún kom til New York.“
„Hvað gerðist?“
„Ekkert sérstakt. Frú Maarten sagðist hafa
verði að hugsa um systur sína og langað að talá
við hana. Hún spurði hvort henni liði vel. Og
talaði umk daginn og veginn.“
„Var það allt of sumt?“
„Já, það var allt og sumt. Greifafrúin hlust-
aði á hana um stund og lagði tólið á án þess
að tala við hana. Hún sagðist hafa fyllzt óhug.
Hún vissi að eitthvað hræðilegt hafði gerzt,
endaþótt hún vissi ekki hvað það var. En nú
öegir hún að Natöshu hafi þótt leiðinlegt að
hafa lagt líf systur sinnar í rúst.“
Bamey dró djúpt andann.
„Ef til vill hefur hún á réttu að standa. Og
ef frú Maarten þykir þetta nógu leiðinlegt —“
Higgins sagði hægt.
„Því miður getur greifafrúin orðið okkur að
litlu liði. Hún sleit öllu sambandi við f jölskyldu
sína fyrir löngu. Hún er öll af vilja gerð, vesl-
ingurinn, en hún veit sáralítið."
• „Það er sennilega vonlítið að reyna að bjarga
honum?“ sagði Bamey.
„Það er alltaf von,“ sagði Higgins. „Við ger-
um það sem við getum.“
Bamey reis á fætur.
„Hvemig verður þetta í kvöld? Hvenær hefj-
izt þið handa?“
„Klukkan tvö. Við sleppum öllum blaðafregn-
um, Bamey. Blöðin fá aðeins þurra skýrslu um
rannsókn og handtökur, og það er allt og sumt.“
„Muriel?.... Eg vildi bara segja þér af því.
Herra Saltenstall var að hringja af spítalanum
til að tilkynna að frú Gough væri dáin. Hús-
bóndann langar að biðja þig að skrifa um hana."
„Gott og vel,“ sagði Muriel. „Þakka þér fyrir,
Tim. Eg kem.“
Barney fór beint frá Muriel til Vincents Gough
með stuttri viðkomu heima hjá sér til að far.a
í bað og skipta um föt. Matthildur var í eld-
húsinu, alveg utan við sig. Herra Saltenstall
hafði hringt af spítalanum.fært henni fréttimar
og sagt henni að vera tilbúin með morgunverð
á hverri stundu, því að hann væri að reyna að
fá herra Gough til að fara heim.
Bamey reyndi að sansa hana og fékk það
upp úr henni, að hún hafði farið heim til sín
klukkan hálfellefu mórguninn áður og vissi ekki
um neitt sem gerzt hafði eftir það. Þegar hún
ÐAVtÐ