Þjóðviljinn - 09.08.1950, Page 1

-
173. tölublaS.
Miðvikudagur 9. ágúst 1950.
SKÁK BALDURS 0G
JULIUSAR NIELSEN
í skákþættinum á 3.
síðu í dag.
Naktong-varnarlína Bandaríkjahers
rofín á mörgum stöðum
Alþýðuherinn 5 km fró Taegu, 5 km frá
Masan og 8 km frá Pohang
Strax á laugardag tókst liði úr alþýðuher Kóreu
manna að komast austur yfir ána Naktong, sem
Bandaríkjaher hafði lýst yfir að væri sú varnarlína,
sem alls ekki yrði hörfað frá. í gær var skýrt frá,
að alþýðuherinn væri kominn yfir ána á mörgum
Taivanævintýrið kemur
Bandaríkjastjórn í klípu
Bretar ófúsir að láta Truman draga sig útí
styrjöld við Kína
Mjög er nú rsett um heimsókn MacArthurs yfirhers-
höfðingja í Kóreu til Sjang Kaiséks á Taivan og þær af-
leiðingar, sem hún hefur haft fyrir sambúð Vesturveld-
stöðum.
1 gær var svo mikið lið kom-
Sð yfir Naktoug sunnan og norð
an Taegu, bráðabirgðahöfuð-
borgar leppstjómar Bandarikja
manna í Kóreu, að alþýðuher-
inn gat hafið sókn til borgar-
innar. Sagði útvarpið í Pyong-
yang, að sveit úr alþýðuhem-
. um væri einungis 5 km frá
fcorginni.
i
■ Gagnsókn Bandaríkjahers
stönzuð.
Á suðurströndinni hóf
Band.aríkjáher fyrstu gagnsókn
sína. á sunnudag. Varð honum
nokkuð ágengt í fyrstu, sótti
fram 3 km i áttina til Chinju.
Fréttaritari Reuters í Kóreu
segir, að í gær hafi gagnsókn-
in verið stönzuð með öllu og
hafi bandaríska liðið átt í vök
að verjast fyrir skæruliðum að
baki þess. Bándaríkjaherstjóm
játaði í gær, að sveit úr alþýðu
hemum hefði sniðgengið sókn-
arherinn og komizt 5 km frá
borginni Masan, en um hana
liggur leiðin frá birðahöfninni
Fusan til sóknarhersins.
Á austurströndinni hefur
sveit úr alþýðuhemum komizt
að baki Bandaríkjaher og var
í gær 8 km frá hafnarborginni
Pohang,
S K A K I H
ANt óvíst um
nrslitin
Fríðrik örnggur
signrvegari í
meistaraflokki
f gærkvöld var tefld áttunda
umferð norræna skákmótsins.
Helztu skákir fóru svo: Guðjón
M. gerði jafntefli við Kinn-
mark, Baldur vann Sundberg.
Skák Guðm. Ág. og Vestöl fór
aftur i bið. Eru þá efstir i
landsliðsflokki: Báldur 6 vinn-
inga, Guðjón M. 5yz, Vestöl 5
og 1 biðskák. í meistaraflokki
er Friðrik öruggur með sigur-
inn með 6 vinninga, Áki með
5 og Jóhann Shorra., Bjarni
^fagn., Viggo Rasm. og Nijilén
allir með 4y2. 1 1. fl. a. Þórir
Ólafss. 7„ Birgir Sig. 6‘/2 og
Jón Pálss. 5y2. 1 1. fl. b. Poul
Larsen 5y2, en annars erfitt að
segja um stöðuna, þar eð flest
ir eiga ótefldar biðskákir.
f kvöld verður tefld níunda
og síðasta umferð mótsins, og
er enn allt óvíst um, hver hlýt-
ur nafnbótina skáikmeistari
Norðurlanda, þótt íslendingar
eigi þar mikla sigurvon. í kvöld
tefla í landsliði: Baldur og
Vestöl, Guðjón M. og Sundberg,
Herseth og Kinnmark, Palle
Nielsen og Guðm. Ág., Gilfer
og Julius Nielsen.
anna.
Fréttaritari brezka blaðsins
„Times“ í Washington segir,
að varla leiki vafi á að Mac-
Arthur hafi farið til Taivan
án vitundar Achesons utanríkis
ráðherra, sem énri sé andvígur
því að skuldbinda Bandaríkja-
stjórn til að halda Sjang Kai-
sék við völd á þessum siðasta
skika af Kína. Johnson land-
vamaráðherra styður hinsveg-
ar MacArthur, og vill að hafn-
ar verði á ný opinberar vopna
sendingar til Sjang Kaiséks og
bandarískt lið sent til Taivan.
Eftir heimsókn Johnson og
bandamanns hans í utanríkis-
ráðuneytinu, John Foster Dull-
es, til Japans og Kóreu, þar
sem þeir sátu á löngum ráð-
stefnum með MacArthur braust
borgarastyrjöldin í Kóreu út.
Vinir Sjang Kaisék í Banda-
ríkjastjóm notuðu hana til að
fá Truman forseta til að taka
Sjang undir vemd bandarísks
flota og hóta árás á Kína. Mac-
Arthur fór síðan til Taivan til
að treysta enn betur böndin
við Sjang og gera við hanm
samninga um aðstoð, sem
Bandarikjastjóra yrði nauðug
viljug að standa við.
Fréttaritarar í London segja,
að meðal stjómmálamanna þar
sé almennt talið, að heimsfriðn-
um stafi langtum meiri hætta.
af brölti Sjang og MacArthurs
á Taivan en Kóreustyrjöldinni-
Ríkisstjóm Bretlands og stjórn
ir samveldislandanna Ástralíu,
Kanada, Indlands og Pakistan.
hafa mótmælt Taivanævintýri
Bandaríkjamanna. Attlee hefur
neitað að láta brezk skip að-
stoða sjöunda flota Bandaríkj-
anna við varðgæzlu við Taivan.
Tmman Bandaríkjaforseti hef-
ur nú sent Harriman, sérstak-
an ráðunaut sinn í utanríkis-
málum, snögga ferð til Tokyo,
að því talið er til að fá Mac-
Arthur til að fara gætilegar i
sakimar.
Arangur af franska Græn-
landsleiðangrinum meiri
en vonir stóðu til
Hópur visindamanna úr fraraka Grænlandsleiðangr-
nium er nú staddur hér og er á heimleið. Foringi leiðang-
. ursins, hinn heimskunni franski vísindamaður Pau! Emile
Victor er einn í hópnum. Loftleiðir• h.f., sem séð hefm*
um flutning birgða til leiðangursira hélt þeim hóf í gær
Hefur ríkisstjórn Islands svarað?
kvöld og áttu blaðamenn þar kost á að ræða við Victor.
Honum sagðist svo frá starfi leiðangursins:
Leiðangurinn hefur nú stað-
ið yfir í 3 ár, þ.e. í þrjú sumur
í röð og einn vetur, og, er enn
eftir eitt sumar og einn vetur.
iÞerinan tima hafa leiðangurs-
menn hafzt við í aðalbækistöðv-
iunum á miðjurii Grænlandsjokli
OÞær eru í 3,000 m hæð, og eru
búnar fullkomnustu tækjum til
rannsóknar á veðurfari, eðli há
loftanna, og jöklafræði, og er
óhætt að fullyrða að til þessa
hafi enginn heimskautaleiðang-
irir vérið jafnvel undirbúinn til
rannsóknarstarfsins. Franski
leiðangurinn hefur komið sér
ýel fyrir þama upp á hájöklin-
úm, og sem dæmi má nefna, að
einn dag í s.l. febrúarmánuði
mældust +. 68 stig á Celsíus á
sjálfum jöklinum, en þá var
hitina í ,híblum eg rannsóknar
stofum leiðangursins milli 10—
20 stig Celsíus, eða nan- venju-
legum stofuhita.
Aðalrannsóknarstarfið fer
fram á sumrin, en þá vinna
milli 25 og 30 manns að rann-
sóknimum á hájöklinum, 8
manns eru þar á vetrum. Rann
sóknirnar beinast fyrst og
fremst að þessu femu-
1) Mælingum á jöklinum,
2) bergmálsmælingum til þess
að finna dýpt jökulsins og lög-
un landsins, sem undir honum
er, 3) mælingum á aðdráttar-
afli jarðar og 4) jöklafræði, þ.
e. hitastig,. þéttleiki og lagskipt
ing jökulsins. Höfuðmarkmið
ið er að reyna að komast á
snoðir . um, hvers vegna og
hvernig jökullinn er til orðinn
Framhald á 4. s'iðu
A-bandalagsríkin verða hverí af öðrn við kröfu
Bandaríkjastjérnar um stóraukna hervæðingu
Hvert af öðru birto nú Vestur-Evrópuríkin svör sírt
við kröfu- Bandaríkjastjómar um stóraukna hervæðingu.
Bandarískar
morðárásir
Á fundi öryggisráðsins í gær
las Malik forseti þess uþp
skeyti frá utanrikisráðherra al-
þýðustjórnar Kóreu, þar sem
skorað er á ráðið að skipa
Bandaríkjamönnum að hætta
vilHmannlegum morfiárásum
sínum á óbreytta borgara í Kór
eu.
Segir í skeytinu að Banda-
ríkjamenn stefni markvisst að
því, að tortíma með loftárásum
öllum iðnaði í Norður-Kóreu og
myrði fólk í þúsundatali.
Malik hóf siðan umræður um
tillögu sína um að bjóða full
trúum beggja aðila í borgara-
styrjöldinni í Kóreu setu á
fundum ráðsins með málfrelsi
og tillögurétti,
Frakklandsstjóm hefur ákveð
ið að verja 2000 milljörðiun
franka til hervæðingar á næsta
þrem árum og vopna 15 nýjar
herdeildir ef bandarísk aðstoð
fæst. Franska stjórnin krefst
þess að yfirhérshöfðingi verði
skipaður yfir allan herafla
Vestur-EIvrópu, föst varnarlína
ákveðin og bandarískt og
brezkt herlið haft að staðaldri
til talcs á meginlandi Evrópu.
Danska stjómin ætlar að
auka hervasðingarútgjöldin um
400 miílj. kr. Var í gær lagt
fyrir danska þingið fmmvarp
um að afla þessa fjár með
stóreignaskatti og auknum'
tollum á tóbak, áfengi, pappír,
bíla, benzín og sælgæti.
Norska stjórnin ætlar að-
auka hervæðingarútgjöldin umt.
250 millj. kr. og sú belgíska um,
5000 milljónir franka. Auk þess»
ara landa hafa Bretland, Hol-
land óg Luxemburg, svarað*
kröfu Bandaríkjastjórnar.
Af öllum fréttum vérður ekkr
annað ráðið, en Island sem eitt
af A-bandalagsríkjunum sé L
tölu þeirra, sem fengið liaft
kröfu Bandaríkjastjómar nntu
þátttöku í auknum hervr ‘: ''T-
arútgjöldum. Svars var kr''~.zt:!
fyrir síðustu helgi, en e’-, ‘ ’'ef-
ur ríkisstjóminni þótt l á.
að láta þjóðina vita méð
hvort hin bandaríska ’-’-'fæ.
hefur borizt og ef svo er hverjtt
hefur ýer:ð svarað.