Þjóðviljinn - 14.01.1951, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 14.01.1951, Blaðsíða 5
Sunnudagnr 14. janúar 1951. ÞJÓÐVILJINN Fyrir 75 árum, nánar tiltekið þann 3. janúar 1876, fæddist Wilhelm Pieck á verkamanns- heimili í þýzku borginni Guben. Á 75 ára afmælisdaginn var hanns minnzt um gjörvallt Þýzkaland sem brautryðjanda í verkalýðshreyfingunni og sem leiðtoga þýzku þjóðarinnar. Alla sína löngu og viðburða- ríku ævi hefur hann verið í broddi fylkingar, þegar um framfarir og sósíalisma hefur verið barizt. Hann hefur áunnið sér svo mikið traust hjá þýzku þjóðinni að nú gegnir hann á- byrgðamestu trúnaðarstöðum. Hann er fyrsti forseti Þýzka lýðveldisins og formaður Sam- einingarflokks sósíalista. Þegar Pieck hafði lokið sveinsprófi í trésmíðaiðninni, eftir fjögurra ára nám, þá átján ára gamall, fór hann í ferðalög eins og þá var siður. Þar sem hann var bæði gáfaður og eftirtektarsamur kom hann fljótlega auga á óréttlæti þjóð- skipulagsins, og stéttarvitund hans var v,el þroskuð þegar hann gekk í trésmiðafélagið Braunschweig árið 1894. VERKALÝÐSFORSETINN Wíihelm Pleck, trésmiðurmn, sem varð fyrsti forseti Þýzka lýðveldsins Við hlið Liebknechts 1905 var hann, af verkamönn- um í Bremen, kosinn á þing. Tveimur árum seinna varð hann ritari sósíaldemokrataflokksins í Bremen, og 1910 var honum falin stjóm fræðslumála flokks ins og skóla hans. Svo skall heimsstyrjöldin á 1914, og þegar meiri hlutj þýzkra sósíaldemokrata sveik sósíalismann gjörsamlega og brást málstað friðarins með því að greiða atkvæði með fjár- framlögum þeim sem keisarinn krafðist af þinginu, þá var Wil- helm Pieck liugsjón sinni triír. Hami gekk í lið með andstæð- 1 ingum fjárveitinganna og stcð hlið við hlið með Karli Laeb- knecht, Rósu Luxemburg og Klöru Zetkin. og Rósu Luxemburg Síðan hefur hann ætíð starí'- að fyrir þýzku verkalýðshreyf- inguna, án þess að hika eða hopa nokkru sinni. Hann var áðeins 19 ára þegar hann gekk í floklc sósíaldemokráta og vinnufélagar hans kusu hann sem trúnaðarmann. Fáum árum síðar, en þá var hann fluttur til Bremen, var hann kosinn formaður í félagi. timburiðnaðarmanna, . og árið DAGSBRÚN Framhald af 1. siðu. stjórnin yfir því fyrir jól að tillögur hennar myndu verða tilbúnar þegar er þing kæini saman á ný. Verður ekki annað séð en ríkis- stjórnin dragi stöðvun báta- flotans á langinn vitandi vits kasti þannig á glæ tugum milljóna í erlendum gjald- eyri og sói vinnuafii hundr- aða maiuia. Er það vissulega í samræmi við sldpulagðar aðgerðir stjórnarvaldanna á öðrunr sviðum, sem allar liafa hnigið í þá átt að rýra lífskjörin og draga úr kaup- getunni. En jafnvel þótt bátaflotinn kæmist af stað .einhvern næstu Fangelsaáur fyrir baráttu gegn stríði Þau öll tóku nú upp harð- snúua baráttu og afsláttarlausa gegn. þeim sem svikið höfðu málstað sósíalismans. Þau börð- ust undir vígorðinu „Stríð gegn striðinu". í maí 1915 .tók hann þátt í að skipuleggja fyrstu kröfugönguna í Berlín gegn stríðinu, en fyrir það var liann handtekinn og dæmdur til langr ar fangelsisvistar. Snemma árs 1918 tókst hon- um áð flýja og komast til Hol- lands. Þar komst hann i félags- skap róttækra sósíaldemokrata. En þegar það varð brátt ljóst, að hrun þýzka keisaradæmisms væri yfirvofandi, gat hann ekki á sér setið og ferðaðist ólöglega til Berlínar, þótt hann ætti á hættu að verða tekinn fastur óg dæmdur til dauða sem stroku maður. I Berlín tók hann til óspilltra málanna þar sem frá var horfið. Og nokkrum vikum síðar sáu verkamenn Berlínar- borgar nafn hans við hliðina á nafni Karls Liebknechts undir ávarpi, þar sem hvatt yar til allsherjai-vcrkfalls 9. nóvember 1918. Engum var það ljósara en Wiihelm. Pieck (til hægri) og Ottó Grotewohl., daga, myndi það ekki hrökk til áð bægja atvinnuleýsinu f>ú.{ P'Cck, að til þess að trýggja Það'er nú miklum mun meira JýCræðið í Þýzkalandi vrði að en „eðlilegt“ hefur yerið talið, mola valdakerfi keisarans, junk á þessum tíma, árs, Vetka'ýðs-[ hreyfingin. verður því p- b(us ig undir að heyja''rm' : bar- áttu gegn varan1 egu atvinnu- ' leysi, og í þeirri bgráttu verð- ur að koma á r.em nánustu sam starfi milli eínstakra vcrkalýðs félaga. 1 saniraMui vú' ályktuu þá sem birt yýý iið fram.an sneri stjóni; I)■*■■■ ;!k'iVuir sér þegar í gær iil fð'u. félags yerksmiðju- lolks, l'álarasjeinafélags R.- víkiir, ídúrarasveiuafélags K,- víku", Trésmíðafélags Reykja- víkur og Vörubílstjórafélagsins Þrótjar. Munu Dagsbrunar- menn án nokkurs efa njóta fyllsjtá. stuðningij allra iaimþega í baráttu þeirri j|C|n nú cr.nauð, synlegt að heyja gegn atvinnuý leysijijj, „ ' áranna og stóriðjuhöi.danna og mynjja nýjan stjórnarfarsgrimd yölí. Þess. vegna hclt liann á- frani baráti;u gegn valdamönn- um hins nýja lýðveldis, en þeir voru íiðcins skálkaskjól fyrir heimsvaJdasinna, svo að þeir gætu haldið starfi.sínu áfram. þött.yið annað stjórnai'far væri áð búa. Tilyiljun forðaði Pieck frá morði Hann var í stjórn Sparta- kussambandsins, og var for seti ráðstefnunnar sem haldin, var síðustu dagana í desember 1918,. þegar Kqmmúnistaflokk- urinn var stofnaður. Liðsfor- ingjaklikur afturhaldsins og v' ' ^ V.' - leiðtogar hægrikrata tóku hönd um saman og skipulögðu morð á forustuliði hinnar róttæku verklýðshreyfingar,. pg ætluðu. áð berja niður hreyíinguna með blóðbaði. Pieck var viðstaddur, þegar þeim Karli Liebeknecht og Rósu Luxemburg var rænt, þann 15. janúar 1919, og það var með naumindum, að hann slapp undan þeim. skammbyssu- skotum sem.ho.num voru ætJuð, en Karl og Rósa voru myi t. Allan tíma Weimarlýðveldis- ins Var Pieck náinn vinur og samstarfsmaður Ernsts, Thál- manns, og á þessum árum gegndi hann mörgum trúnaðar- störfum. Árið 1921. var hann kosinn á prússneska þingið. og 1928 á ríkisþingið þýzka, 1929 í borgarstjórn Berlínar og 1930 í prússneska ríkisráðið. Einnig hefur mikið kveðið að honum í hinni .alþjóðlegu verk- lýðshreyfingu. Á.rið. 1922 var hann kosinn í stjórn Rauðu hjálparinnar alþjóðlegu, og frá 1928 var Iiann ritari í fram- kvæmdanefnd Alþjóðasambands kommúnista. Fyrir einingu gegn nazistahættunni Hvað eftir annað kvaddi Pieck sér hljóðs til þess að mæia með emingu alls þýzks verkalýðs gegn aðsteöjandi naz- istahættu. Þessa einingu tókst ekki að mj'nda, og skömmu eftir valdatöku Hitlers var hann sendur úr landi, í maí 1933, samkvæmt ákvörðun mið- stjórnar flokksins, svo að hann gæti betur skipulagt . . starf flokksi.ns og stjórnað því. Hann varð formaður flokksins, þegar nazistar liandtóku Ernst Thál- mann árið 1935. Á þessum ár- um vann hann. með ágætum í Alþjóðasambandi kommúnista. Það var hann sem fyrir hönd framkvæmdanefndaripnar setti 7. alþjóðaþing kommúnista, í júlí 1935, og liann átti ekki iítinn þátt í þeim mikiiyægu ályktunum sem þar ypnj.. sam- þyfcktar. um .bgrájttu kommún: istaflokkanna gegn f-asisman- um. Á heimsstyrjaldarárunum síð ari var liann meðal hvatamanna að stofnun „Frjáls Þýzka- lands“, en sá félagsskapur var stofnaður af andnazistum, liðs- foringjum og hermöimum sem dvöldust í Sovétríkjunum. Forysta endurreisn- ar eftir stríðið Þegar í stríðslokin, vorið 1945, sneri Pieck aftur heim tii föðurlands síns sem þá var í rústum af völdum stríðsins og spillingu ofurselt. Þá þegar, á meðan enn rauk úr rústunum og öskuhaugunum, byrjaði hann, þótt aldraður væri, að berjast fyrir því með óþrjót- andi elju að hafizt yrði handa um að hreinsa til og byrja að byggja upp nýtt Þýzkaland. Hann stofnaði strax til ná- innar samvinnu við flokk sósí- aldemo’krata, og ásamt Ottó Grotewohl, foringja sósíaldemo- krata, tókst honum að finna grundvöll undir sameiningu fiokkanna. Eldgömui, innileg ósk lians rættist, þegar eining- arflokkur þýzkra sósíalista var stofnaður, í apríl 1946. Það var því eðlilegt að Pieck og Grote- wohl væru sameiginlega kjöm- ir formenn Einingarflokksins. Hann stofnaði strax til ná- n Þjóðfylkingarinnar, sam- vinnu lýðræðisflokkanna, og studdi nána samvinnu hennar við kristilega sósíalistaflokkinn og frjálslynda lýðræðisflokk- inn. Aldrei að endurtaka mistök áranna á milli styrjaldanna Á þeim árum sem liðin eru síðan stríðinu lauk hefur hann einb.eitt orku sinni að því að mynda lýðræðislegt og friðar- sinnað Þýzkaland. Það sem mis tókst 1918—-1919 mátti ekki mistakast aftur. Það er þý7zku verkal.ýðshreyfingunni mikil ' gæfa, að eiga í forustuliði sínu manh jafnríkan að reynslu og Pieck er. Hann getur, í fram- kvæmdinni, - byggt á þeirri reynslu sem hann fékk á ár- unum éftir fyrri heimsstyrjöld- ina, Það er ekki ofmælt þótt sagt sé að enginn einn maður eigi eins snaran þátt í pólit- ískri, efnalegri og menningar- legri þróun Þýzkalands síðustu árin. Hann liefur einbeitt sinni miklu orku að því að mjmda trausta og varandi vináttu milli Þýzkalands og Sovétríkjaima. vináttu sem er mikilvæg, ekki - aðeins f>xir þjóðir þessara landa, heldur eitt af skilyrðun- um til þess a'ð tryggja varan- legan frið í Evrópu. Verkalýðsforsetinn Wilhelm Pieck lióf stjóm- málaferil sinn sem trúnaðar- maður nokkurra starfsfélaga á vinnustað, þegar hann var 19 ára að aldri. Nú hefur hann stækkað og þroskazt af vinnu og baráttu langrar ævi. Starf hans allt hefur verið helgað velferð þýzku þjóðarinnar og friðsamlegri sambúð við áðrar þjóðir. Ennþá lítur hann hlut- ina jafnraunhæfum augum og hann hefur ætíð gert. Það er ekki að ástæðulausu að þýzk- ur almenningur hefur gefið honum yiðurnefnið „verkalýðs- forsetinn". Þáö er tignamafn sem lýsir Pieck betur en mörg faguryrði. Og þannig er hinn 75 ára gamli Wilhelm Pieck nú ríkisforseti þýzku þjóðarinnar. liennar virðulegasti fulltrúi og æðsti trúnaðarmaður. Píslarþátlur Stefáes Péturssonar Nú ógnar þér fl.es.t. úr .austri, aumingja Stefán minn, fyrst ungyerskt hvc'ti er oröið eitur i magann þinn, Matur og vín og mevjar, — mundu þaö breys’dynda stru að allt getur veriö citrað austan. úr Rússíá. ■ i . .1^,« • t Sjálft loftiö er lævi bland'ð, og líf þitt í hættu brátt. Reyndu ekki aö anda, rýjan, nema í. rakinni westan átt. Samverji.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.