Þjóðviljinn - 17.06.1951, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 17.06.1951, Blaðsíða 5
Sunnudagur 17. júní 1951 — ÞJÖÐVILJTNN — (5 tri ÞJOÐFYLKING UM Viðnámsbarátta ísiendinga „Látum oss ímynda oss að vér yrðum fyrir árásum útiendrar þjóðar, og hún tæki sér nokkra staði í landinu og byggi þar um sig meir og meir; ættum vér þá að horfa á meðan hún væri að því og sitja aðgjörðalausir? Eða ættum vér að koma saman á eyðimörku langt uppi í landi og halda þar samkomur og skemmta oss og forðast að koma nærri fjandmönnunum, þangað til þeir væru orðnir svo rammir að vér gætum ekkert aðhafzt?" Jón Sigurðsson forseti í Nýjum félagsritum. ■ r\ Fyrir réttum sjö árum fagn- aði íslenzka þjóðin fullu frelsi, algeru sjálfstæði, síðustu bönd sjö alda kúgunar höfðu verið slitin og lýðveldi var endur- reist, á íslandi. • I dag býr þjóðin við þær að- stæður sem Jón Sigurðsson ]ýsti fyrir rúmri ö!d. Útlend þjóð hefur gert árás á Islendinga, hún ^ hefur tekið sér nokkra staði í landinu og býr þar um sig meir og meir. Og hin forna spurning Jóns Sigurðssonar er nú efst í huga hvers Islend- ingsl: Hvað eigum við að gera; eigum við að sitja aðgerðalaus, eigum við að láta eins og ekk- ert hafi gerzt, flýja af hólmi og una við fánýt viðfangsefni þai' til árásarþjóðin hefur bund- ið íslenzku sjálfsforræði þann endahnút sem aldrei mun rakna? Svarið kemur frá Jóni Sigurðssyni, frá hinui látlausu, óþreytanlegu sjáifstæðisbaráttu hans og kristailast í kjörorði ævi hanSjt Eigi víkja. ★ En hverjar eiga þá að verða aðgerðir þjóðarinnar? Islend- ingar eru fámenn og vopnJaus þjóð og þeir hafa ekki tök á að svara ofbeldi Bandaríkjanna í sömu mynt. I þess stað verða þeir að beita vopnum andans, menningu sinni, þjóðlegum metnaði og sívaxandi sam- heldni og einingu um réttindi sín. Hernámið mun hafa áhrif á daglegt ]íf hvers einasta manns. Þess vegna ber hverjum Is- lendingi að móta allt lífemi sitt í samræmi við það minn- ast þess hverja, stund að hann er íslendingur í frelsisbaráttu, ekki síður en skæruliðar þeir sem vopnum beita. I samskiptum við hernáms- liðið ber hverjum Islendingi að sýna köldustu kurteisi og forð- ast alla þá sambúð sem ekki er alveg óhjákvæmileg. Enginn Islendingur tneð virðingu fyrir sjálfum sér eyðir frítímum sín- um í hópi árásarhermanna, skemmtir sér með þeim eða tal- ar við þá. Þegar býzku nazistarnir her- riámu Danmörku og for- ustumenn afturhaldsflokkanna beygðu sig af auðmýkt og sömdu við þá af fullkomnustu undirgéfni, urðu fyrstu við- brögð þjóðarinnar þau að um- lykja hernátnsliðið- algerum kulda. Danski rithöfundurinn Ebbe Neergaárd segir svo - í bók sinrii „Det stædige Dan- mark“: ' „Hvassara við nám fólst í þyí að sjá ekki Þjóðverja. Það spratt upp af sjálfu sér og var mjög algengt. Það á^i að vera kalt andrúmsloft umhverf- is „hina framandi", þeir áttu einmitt að finna að þeir væru framandi í landinu — fólk svar- aði ekki þegar ringlaður, bama- Iegur þýzkur hermaður spurði til vegar, hann gat gengið frá manni til manns eftir endilangri götu án þess að fá svar, fólk gekk aðeins leiðar sinnar. Og veitingahús tæmdust smátt og smátt ef veitingamaðurinn varð fyrir því óláni að hópur þýzkra hermanna settist við borð — það varð kalt loft umhverfis það borð“. Sömu aðferð var beitt við svikara sem gengu erinda her- námsliðsins. eins og danska skáldið Paul Sörensen lýsir í kvæðinu „Undrið“: „Fólk sem hann þekkti, fólk sem hafði varpað kveðju á hann fyrir stuttri stund, — það sá ekki manninn. Segði harin „góðan dag“; renndi það augum eftir stefn-U hljóðsins og gegnum manninn, likt og væri hann ioft, unz þvi varð ljóst, að hér var engu að heilsa, og skundaði áfram (undirfurðu- legt, af því að standa sig að svona grillum). Ja, ótrúlegt? En satt!“ „Þér segið það! Sáuð þér manninn sjálfur?" „Ég? Sá ég hanh? Sagði ég ekki, að enginn hefði séð hann!“ „Þér meinið kannski, að maðurinn gufaði upp!“ „Með húð og hári! I öðru and- rúmslofti, þar sem er önnur skipting ljóss og skugga, hefði máslti einhver grillt hann. En í okkar augum var þarna enginn". „Flónskuþrugl! Slík undur brytu í bág við skyn- semina.!“ „Öll undur gera það! En þeim ber saman við tilfinningar fólkssins fyrir því“. „Við tilfinningar fólksins?" „For- takslaust!" (Magnús Ásgeirsson þýddi) Slík „undur“ urðu brátt mjög algeng eftir hernám Danmerk- ur, og afleiðingin varð meðal annars sú að margir veitinga- húseigendur neituðu að hleypa hermönnum inn til að halda dönskum viðskiptavinum sín- um, verzJanir neituðu að selja setuliðsmönnum o. s. frv. Andi og framkoma, sambæri- legt þessu, hlýtur að gagnsýra hvern Islending sem bér -virð- ingu fyrir sjáfum sér og þjóð sinni. Jafnhliða verða Islendingar svo að leggja rækt við alla þætti menningar sinnar, því að sjálfsögðu mun hernámsþjoðin Þá rís hann, sá hvíti, sem ( frelslslns fjall. er fagurt og hátt gegnum ald- irnar stendur. „Ég mótmæli . .“ hijómar hans 1 hiklausa kall, sem hrópl hvert brjóst úti um ' dali og strendur. Og það er sem bergmáli blá- \ grýtishalllr með brennandi turna: „Vér - mótmælum alUr!“ Jóhannes úr Kötlum. i leggja áherzlu á að má burt sérkenni íslenzkrar menningar og greiða áhrifum sínum braut. Tungan verður í hættu, þjóð- legar bókmenntir heyja baráttu við bandarísk hasarblöð og sorpkvikmyndir, sérstaklega verður reynt að halda banda- rískum afsiðunaráhrifum að æskulýðnum. íslendingar verða því að vera vel á verði um alla þætti þjóðlegrar menning- ar sinnar, og sérstaklega þarf að veita skólurn, útvarpi, leik- húsum, blöðum og tímaritum vökult og vaxandi aðbald, eins og nokkur tök eru á. Jafnframt er þörf á víðtæk- asta eftirliti með réttindum Is- lendinga á öllum sviðum. Eftir því sem ágengni hernámsliðsins vex er hætt við að tilfinning almennings fyrir sjálfsögðum réttindum sínum sljóvgist, og slík þróun er öllu öðru hættu- legri. Á öllum sviðum þjóðlífsins barf þrautseiga og óbilandi baráttu, eins og Jón Sigurðs- son boðaði 1842: „Það þarf annað en hja!- ið tómt til að hrinda íslandi á fætur aftur, — það þarf atorku og ráðdeild og fram- sýni og þoUyndi. — Það þarf meira en fárra manna afl. — Það Jmrf afl og dug heillar þjóðar“. ic Á fvrsta degi hernámsins, 7. maí,1951 samþykkt Sósíalista- flokkurinn ávarp til íslendinga þar sem þessi atriði voru þann- ig dregin saman: „Látið ekki æðrast, þótt of- beldi sé beitt og iátið ekki held- ur ögra yður til verka, sem innrásarherinn mvndi nota sem átyllu til frekari árása. Berjizt um hvert atriði réttar vors til yfirráða í landi voru, þegar innrásarherinn hyggst að ræna þeim rétti. Standið saman úrn að islend- ingar haldi óskertn dómsvald' í landi sínu! Hindrið að Banda- ríkjamenn fái sjálfir að dæma í eigin sök, geri þeir sig, seka nm rán, nauðganir og maiin- Framhald á 6. síðu. Sigurfearáðía Islendinga „Nú vona ég að ílestir sjái hvað satt er í því, að alþing komi þeim ekki við; því þó þar væm engir nema hinir svokölluðu höfðingjar, þó þeir töluðu þar um ekkert annað en aðferð þá, sem þeir ættu að hafa til að gjöra gagn sjálfra sín sem mest, þó þeim þætti ekkert sitt gagn annað en sjúga merg og blóð úr alþýðu og auka í öllu veldi sitt bæði and- legt og líkamlegt — þá væri samt víst, að alþing kæmi allri alþýðu við, cg hverjum einum hennar þegar að er gáð, og það væri bein skylda hvérs sem gæti, að taka svari alþýðunnar og framfylgja rétti hennar með alefli, en hitt sýndi hann hina mestu ráðleysu og doðaskap, að láta kúga sig að- gjörðalausan og leggja sig í bönd með rangindúm, þó höfðingjarnir væru svo skammsýnir að þeir vildu gjöra það." Jón Sigurósson í Nýjum félagsritum Hin sigursæla barátta Jóns Sigurðssonar fyrir endurreisn alþingis var einhver mikilvæg- asti áfangi sjálfstæðisbarátt- unnar, og þá var vegur hins endurreista alþingis mestur þeg ar lýðveldi var stofnað á ný á Þingvelii fyrir sjö árum. En hinn raunsæi stjórnmálamaður gerði sér fyllilega ljóst að svo gæti farið að á aiþingi réðu lög- um og lofum svokallaðir höfð- ingjar, menn sem hugsuðu að- eins um þrengstu sérhagsmuni sína, menn sem legðu alla á- herzlu á að sjúga merg og blóð úr alþýðu og væru reiðubúnir til að svíkja dýrhstu og helg- ustu réttindi hennar. Slíkt tíma- bil ]ifir þjóðin nú. Og nú er algengt að menn líti til aiþingis með vmnleysi og uppgjöf og telji stjórnmálabar- áttuna vonlausa. Hafa valdhaf- amir sjálfir ýtt vitandi vits undir þá skoðun með því að gera virðing alþingis sem minnsta og traðka á sjálfum meginreglum þess. En slík uppgjöf ber vott um ráðleysi og doðaskap, eins og forsetinn komst að orði fyrir ritmri öld. Með stjórnmálabar- áttu getur þjóðin einmitt unnið fullan sigur í frelsisstríði sínu við árásarveldi Bandaríkjanna; geri þjóðin alþingi að vopni sínu er sigur hennar vís. En til þess þarf hin víðtæk- ustu sambönd sem brjóta niður öll fyrri skilrúm milli flokka. Þegar þýzku nazistarnir lögðu undir sig Danmörku, svo að enn sé vikið að hliðstæðu dæmi, gengu flestir forsprakkar borg- arafjokkanna og sórfildemó- krata erinda hernámsliðsins. Ö- breyttir fylgisinenn alira flokka sameinuðust hins vegar hlið við hlið í frelsishreyfingunni, án tillits til fyrri hieypidóma, bannig að hún varð fljótlega öflugasta valdið í landinu. Samskonar þjóðfylkingu um sjálfstæði landsins þarf einnig að mynda hér á Islandi með þrautseigu og ötulu starfi, og sú þjóðfylking þarf að taka völdin á alþingi Islendinga. Á hinum mikla útifundi Sós- íalistaflokksins, 16. maí s. 1. gerði Brynjólfur Bjarnason grein fyrir þessari sigurbaráttu íslendinga á skýran og óbrot- inn hátt. Hann sagði m. a.: „Vift skulutn hugsa okkur að þaft tækist að fella frá kosn- ingu meiribluta þeirra 42 þing- manna, sem hafa svikið lanðift okkar í hendur hinu bandaríska herveldi og í stað þeirra væm kosnir eindregnir andstæðingar hernámsins. Slíkt þing mundi segja upp Atlanzhafssamningn- um og herverndarsamningnum, krefjast þess að Bandaríkiri hefðu sig á brott með herlift sitt tafarlaust og leggja fram kæru á hendnr þeim í öryggis- ráðinu, ef annað dygfti ekki. Við sknlum hugsa okkur aft jafnframt væri Þjóftviljinn, eina dagblaðið, sem túlkar málstáð Islendinga, orftinn útbreiddasta blað landsins. Þá hefðu Banda- ríkin beðið einhvem mesta ó- sigur í sögu sinni fyrir vopn- lausri þjóð, og Islendingar imn- 5ð glæsilegan sigur, sem mundi tendra eld í brjósum hundraða milijóna um allan heim. Eins og stendur er hernám Islands leikur á taflborði kalda strífts- ins. Skynsamlegasti leikurinn, sem Bandaríkin gætu leikið eftir slíkan ósigur væri aft draga her sinn til baka. Og ef bau gerðu þaft ekki, þá væri það afteins spurning um tíma, hvenær þau yrftu aft hrekjast héðan. Því hvort sem verður stríft efta friður, hljóta Banda- ríkin að biða ósigur fyrir öfi- um frelsisins. „Þaft vinnur aldrei neirui sitt dauftastríft“. Og beim mun ekki verða þolaft aft ísland sé eins og skamm- byssa miftuð á Evrópu. Hver einasti Islendingnr þarf aft skslja það, að það er undir okkur sjálfum komið, hvort vift fáir og smáir og vepnlausir vinnum sigur í baráttunni vift hift volduga Bandaríltjaauftvald grátt fyrir járnum. Hver ein- asti Islendingur, sem hugsar eins og Islendingur, verður aft skilja það, aft þegar hann greift- ir atkvæði sitt, sannfærir fé- laga sinn um það hvernig lion- um beri að greiða atkvæði, á- kveftur að gerast áskrifandi að Þjóðviljanum, eða aflar Þjóð- viljanum nýs áskrifanda, þá er hann að heyja baráttu sem sköpum ræður um örlög Is- lands. í daglegu starfi sínu er hann hermaður á þeim vígvelli, sem sker úr um sigur efta ó- sigur“. Á þennan hátt geta IslendK Framhald á 6. síðu. ‘ _ j

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.