Þjóðviljinn - 29.06.1951, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Pöstudagur 29. júní 1951
DlÓÐVILIINH I
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Biaðam.: Ari Kárason, Magnús Toi-fi Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (þrjár línur).
Áskriftarverð kr. 16 á mánuði. — Lausasöluverð 75 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
V _______________________________—----,-------
„Hagfræði“ framfærslufulltrúans
Benjamin Eiríksson framfærslufulltrúi er langskólagengn-
asti hagfræðingur hér á landi. Hann hefur lært „vísindagrein"
sína í mörgum þjóðlöndum, austan hafs og vestan. Maður skyldi
því ætla að slíkur maður geymdi í huga sínum einhvem „vís-
indamannshe:ður“ sem hann vildi ekki fleklta og reyndi að
halda málflutmngi sínum á stigi sem samsvaraði löngum lær-
dómsiðkunum. En slíkt er auðsjáanlega munaður sem fram-
færslufulltrúi í þjónustu bandaríska auðvaldsins getur ekki
látið eftir sér; að minnsta kosti var vizka sú sem framfærslu-
íulltrúinn flíkaði í útvarpserindi s.l. mánudag ekki burðugri
en kenningar þær sem íslenzkir atvinnurekendur hafa látið
velta upp úr sér í tíma og ótíma áratugum saman þegar verka-
lýðui'inn hefur krafizt betri kjara —- og það án þess að hafa
3agt á sig endalitið nám í framandi þjóðlöndum.
Aðalkenning framfærslufuiltrúans var sú að kauphækkanir
væru gagnslausar, það sem réði lífskjörunum væri aðeins magn
útflutningsframleiðslunnar og það verð sem fyrir hana fengist.
Og þetta er kenning sem Eysteinn Jónsson hefur alltaf þekkt
án nokkurs liagfræðilærdóms í erlendum háskólum, þetta er vís-
dómur sem hver einasti kapítalisti hefur tileinkað sér með
íyrstu krónunni sem hann græddi á striti annarra.
En að baki þessarar kenr.ingar er önnur sem er alger for-
senda hennar, sem sé þessi: Þjóðartekjunum er þegar skipt af
hinu íyllsta réttlæti og þar verður engu um þokað;. Það er ekki
Jiægt að skipta gæðurn þeim sem þjóð/n aflar á annan hátt en
nú er gert. Þetta er hvorki annað né meira en kenning hins
ríkjandi skipulags, lífsskoðun þeirra sem telja sér hag að því
að halda núverandi ástandi óbreyttu, hagfræði kapítalistanna.
Islenzk alþýða veit hins vegar fullvel að skipting tekna og
eigna hér á landi á ekkert skilt við réttlæti, að fámenn auð-
mannaklíka gín yfir mjög verulegum hluta þjóðarteknanna. Is-
lenzk alþýða veit einnig að sameiginleg framleiðsla landsmanna
á að geta tryggt hverjum einasta þegn örugg og góð Iífskjör,
án atvinnulevsis, fátæktar og skorts. íslenzk alþýða veit enn-
fremur að framleiðslugeta þjóðarinnar er nú slík að hægt á
að vera að tryggja síbatnandi lífskjör hvers einasta manns, að
hnignun sú og vaxandi fátækt sem verið er að leiða yfir þjóð-
ina er aðeins afleiðing af nýrri ránsherferð innlends og erlends
auðvalds.
Hinn langlærði framfærslufulltrúi komst þannig að orði að
verkalýðssamtökin vissu nú af reynslunni hvers virði kauphækk-
anir væru. Það er rétt, einnig það þekkja íslenzk verka-
lýðssamtök af reynslunni — og auk þess hafa hagfræðingar
sýnt fram á það með tölum! Ölafur Björnsson, prófessor og
Jónas H. Haralz, starfsmaður alþjóðagjaldeyrissjóðsins banda-
ríska, sýndu fram á það í ritgerð sem þeir sömdu fyrir A.S.I.
og B.S.R.B. 1948, hvert gildi kauphækkanir undanfarandi ára
hefðu haft. Þejr komust að þeirri niðurstöðu að ef kaupmáttur
tímakaupsins væri talinn 100 i október 1938, hefði hann verið
kominn upp i 191 í desember 1947 miðað við verðlagsvísitöluna,
cn í 158 ef einnig væri reiknað með þeim verðbreytingum sem
ekki hefðu áhrif á vísitöluna. Afleiðirg þeirra kauphækkana
sem alþýðusamtökin höfð'u knúið fram voru sem sé þær að a.
m. k. 56% meira fengizt fyrir hverja vinnustund í desember
1947 en í október 1938.
Á þessu tímabili voru alþýðusamtökin í sókn og fengu æ
meiri völd og ítök í sjálfri landsstjórninni. Afleiðingin varð sú
að alþýðan fékk í sinn hlut sivaxandi skerf af þjóðartekjunum
og lífskjör hennar bötnuðu sem því svaraði. Kaupmáttur tíma-
ka.upsins hrekkur ekki einn ti! að sýna þá þróun, því auk þess
var full atvinna og ærin eftir/inna, handa þeim sem það kusu.
IJndanfarin ár hefur íslenzka auðvaldið hins vegar hafið
gagnsókn og þegar rænt mjög verulegum hluta af sigrum ís-
lenzkra alþýðusamtaka áður. I þeirri ránsherferð hefur bað
notið sívaxandi a.ðstoðar herramannanna fyrir vestan haf sem
sendu að lokum framfærslufuJltrúann hingað tíl að Ieggja á
verstu ráðin. Mi'ktl skelfing væri sá maður geðslegri ef hann
kæmi til dyra eins og hann er klæddur í stað þess að flytja
með lærdómstilburðum hráustu hagsmunakennmgar auðstéttar-
innar.
Landsspítalalóðin
,,B.M.“ er gamall kunningi
okkar. Hann sendir bæjarpóst-
inum af og til línur um það sem
honum liggur á hjarta. Hér
kemur bréf frá honum, sem að
vísu hefur beðið um hríð en
mun þó enn að mestu í fullu
gildi. Hann segir: „Landsspít-
alalóðin suðaustan í Skóla-
vörðuholtinu, er fögur og ligg-
ur vel á móti sól. Vírnetsgirð-
ing á tréstólpum umhverfis lóð-
ina er mjög úr sér gengin,
staurarnir hafa gengið upp og
skekkst og slaknað á girðing-
unni. Grindur hafa verið tekn-
ar ur hliðum, svo húsdýr geta
farið inn á lóðina eftir vild.
Verður ekki séð, að girðingin
komi að nokkru haldi þegar
svo er ástatt, og væri mikil
prýði að taka hana í burtu,
áður en hún hrömar meira en
orðið er. Ef umsjónarmönnum
þessarar víðlendu lóðar hefði
hugkvæmzt að gróðursetja þre-
falda röð harðgéi’ðra trjáa um-
hverfis lóðina, innan girðingar,
fyrir fimmtán til tuttugu árum,
væri nú komið þama fegursta
skjólbelti, sem myndi skýla og
fegra þennan víðlenda gras-
völl. Er þess að vænta að brátt
verði horfið áð því ráði að um-
lykja lóðina með trjám.
Skipulagi og útliti
ábótavant
„Á þessari Jóð standa sex
hús og sýnist tilviljun ein hafa
ráðið staðsetningu þeirra, svo
eru þau óskipuleg og stíllaus.
Landsspítalinn er myndarleg
bygging, en hinn dökkgrái stein
litur fer honum ekki vel. Færi
vel á því að mála spítalann
ljósan með rauðu þaki. Rann-
sókharstofan er full dökk á lit-
inn, en við því verður varla
gert, Blóðbankinn á bak við
hana hefur svipaða stöðu eins
og hinn nýi Iðnskóli á ‘bak við
Ingimarsskólann. En staðsetn-
ing þess skóla, sem annars er
hin glæsilegasta bygging, er
svo hörmuleg að slíks munu fá
dæmi í skipulagi borgarinnar,
og eru þó mistökin harla mörg.
— Fæðingardeildin er stííhrein
bvgging. Kynsjúkdómahúsið er
lágkúrulegt og sómir sér illa
á miðju túni og sama gildir
um þvottahúsið.
Fólk og búfé
„Undarlega er því fólki farið,
sem gengur yfir grasbletti og
setur þá í flag, heldur en ganga
stuttan spöl eftir malbikuð-
um vegi. Vegna þessarar ó-
menningar hafa umsjónarmenn
lóðarinnar neyðzt til að girða
frá aðalhliðinu austur að stígn-
um, sem liggur heim að Fæð-
ingardeildinni, svo að grasgeir-
inn norðanvert við húsið færi
ekki í flag. Er þetta fullkom-
in neyðarráðstöfun, og aumt til
þess að vita að girða þurfi fyrir
vitiborið fólk, eins og 'búfé sem
leitar inn á gróið land til að
seoja svengd sína, en vitandi
ekki um þau spjöll er það kann
að valda.
Landakotstúnið
„Bærinn hefur nú tekið eign-
arnámi austurhluta Landakots-
túnsins og lagt yfir það hellu-
braut. Komnar voru 'götuslóð-
ir í grænan grassvörðinn, frá
norðaustri til suðvesturs, eftir
fætur þeirra. sem áttu leið úr
miðbænum suður á Mela og
töldu á sig krókinn að ganga
suður Hólavallagötu og vestur
Hávallagötu, eða vestur Tún-
götu og suður Hofsvallagötu.
— En þó að lagt hafi verið hér
í ærinn kostnað, sem að vísu
var sjálfsagður, virðist það ekki
ætla að nægja. Ennþá er gengið
utan við stiginn. Suður við Há-
vallagötuna sveigist stígurinn
úr heinni línu til suðvesturs, í
suðurátt, þvert á götuna, og
eru nokkrar tröppur af stignum
niður á götuna. Ætla mætti að
vegfarendur, gerðu sér að fastri
reglu að fara þessa leið. S:vo er
þó ekki. Ennþá ganga margir
ofan brekkuna. vestan við girð-
inguna og er þar nú orðið flag,
allur grassvörðurinn eyðilagður.
Svo er einnig um suðvesturhorn
túnsins, það er gersamlega út-
sparkað og blasir þar við aug-
um viðurstyggð eyðileggingar-
innar. Þessi svöðusár á gróinni
jörð verða ekki grædd, nema
þau séu þakin og girt, meðan
sú skrílmennska ræður í viðbúð
manna við gróna jörð, sem enn
er ríkjandi, en vonandi á sér
ekki langan aldur. — B. M.“
Þarf að byrja á
börnumim.
„Fyrir nokkrum ánim vék ég
að því í Þjóðviljanum, að þeir
barnaleikvellir, sem hafa trjá-
gróður, blómabeð og grasgeira,
hefðu mikið uppeldisgildi. Böm-
in lærðu að elska fegurðina og
skiptu við blóm og græna jcrð
sem vini sína. En þá þurfa
gæzlukonur að vekja ást þeirra
á gróðri, leiðbéina og áminna.
Mun þá svo fara, er þau vaxa,
að þau munu e'kki ganga götur
í græna jörð til þess að spara
sér nokkur skref, heldur fara
þær götur sem lagðar hafa ver-
ið með ærnum kostnaði og ætl-
aðar eru til umferðar. — B.M.“
Gautaborgar. Selfoss og Tröllafoss
eru í Rvík. Katla er á Akuei-yri.
Vollen fór frá Hull í fyrrad. til
Ryikur. Barjama fermir í Leith í
byrjun júlí til Rvíkur.
Flugfélag Islands
Innanlandsflug: I dag er áætlað
að fljúga til Akureyrar (kl. 9,15
og kl. 16.30), Vestmannaéyja,
Hornafjarðar, Fagurhólsmýrar,
Kirkjubæjarklausturs og Siglufj.
Frá Akureyri verður flogið til
Austfjarða. Á morgun eru ráðgerð
ar flugferðir til Akureyrar, Vestm.,
Blönduóss, Sauðárkróks, Siglu-
fjarðar, Isafjai'ðar og Egilsstaða.
Milliandaflug: „Gullfaxi" fór til
Osló í morgun og er væntanlegur
aftur til Reykjavíkur kl. 22.00 í
kvöld. Flugvélin fer til Kaup-
mannahafnar kl 8,30 í fyrramálið.
Næturvörður er i Lyfjabúðinni
Iðunn, sími 7911.
Næturlæknir er í læknavarðstof-
unni, sími 5030.
TJngbarnavernd Líknar, Templara
sundi 3, er opin þriðjudaga kl.
3,15—4.00 . og fimmtuöaga kl. 1,30
til 2,30 e. h.
Skípaútgerð ríkisins
Hekla er vænta.nleg til Rvíkur
á morgun frá Glasgow. Esja kom
til Rvíkur á hádegi í gær a.ð vcst-
an og norðan. Herðubreið er á
Austfjörðum á suðurleið. Skjaldi-
breið kbm til Reykjavíkur í gær
og fer þaðan í kvöld til Snæfells-
nesshafna og Flateyjar. ÞyriII er
á Austfjörðum. Ármann fer frá
Rvík í kvöld til Vestmannaeyja.
Eimskip
Brúarfoss er í Hamborg. Detti-
foss fór frá Reykjavík 26. 6. til
N. Y. Goðafoss er í Antwerpen,
fór þaðan i gær til Rotterdam og
Leith. Gullfoss kom til Kaup-
mannahafnar í gæimorgun frá
Leith. Lagarfoss fór frá Rvík í
gærkvöld, vestur og norður og til
Ei' það satt að rik-
isstjórnin sé . að.
reyna fá staðfest-
ingu á heimsmeti
sínu í . dýrtíðar-
aukningu?
Tímarltið Tjrval. Blaðinu hefur
boi'izt 3 hefti Úrvals, sem er ný-
komið út. Af efni þess má nefna:
„Klondike Stef“ grein um Vil-
hjálm Stefánsson, „Sassonoff" smá
saga eftir Arkadij Avertjenko,
„Nýjungar í læknisfræði" eftir
Baldur Johnsen lækni, „Á viga.-
slóð með mannætum", „Það sem
búið er til úr sykri", „Lifandi
gimsteinar", „Framfarir í tann-
lækningum", „Frú Petersen er ó-
ánægð með lífið", „Unz ekki verð-
ur . aftur snúið", „Þar sem dýrin
stjórna mönnunum", „Meindýi'ið,
sem hefnir sin“, „Það bezta sem
í okkur býr“, „Um lifnaðarhætti
filanna", og bókin: „Rauða my]l-
an“, ævisaga franska málarans og
teiknarans Henri Toulouse-Laut-
rec, eftir Pierre La Mure
8.Q0—9,00 Morgun-
útvarp. 10.10 Veð-
urfreg'nir. 12.10
13.15 Hádegisútv.
15.30 Miðdegisútv.
16.25 Veðurfregnir.
19.25 Veðurfregnir. 19.30 Tónleikar:
Harmonikulög (plötur). 20.20 Út-
varp frá Iþróttavellimim í Reykja-
vík: Landskeppni i knattspyrnu
milli Islendinga og Svía Dómari:
Guðjón Einarsson. Sigurgeir Guð-
niannsson o. fl. lýsa kappleiknum.
22.20 Vinsæl )ög (plötur).
Athygli
skal vakin á þvi, að þeir sem
ætla að sækja um lóðir undir smá-
íbúðir, í smáíbúðahvei’fj því, sem
skipulagt hefur verið af bænum,
geta fengið eyðublöð undir um-
sóknir sínar í bæjárskrifstofunni
Hafnarstræti 22 í dag, föstudag
frá kl. 5—7 síðdegis og í næstu
viku í venjulegum skrifstofutima.
kl. 9—12 og 1—5.
Hinn 17. júní
voru gefin sam-
an í hjónaband
ungfrú Vilhelm-
ína Valdemars-
dóttii' og Gunn-
ar Sigurðsson, bóndi að Selja-
tungu í Flóa.
Norræna sundkeppnin.
Nú styttist tíminn óðum og eru
aðeins 12 dagar eftir þar til sund-
keppninni lýkur hér á landi. Eng-
inn syndur Islendingur má láta
slg vanta í þessa nýstárlegu sund-
keppni þar sem úrslit hennar sýna
ekki afrek einstaklinga heldur
sundmennt þjóðanna sem heilda.
Þú skalt ekki draga þaö til inorg-
uns sem þú getur gert í dag.
*\ I / Hjónunum Guð-
leifu Ólafsdóttui'
og Katli Jenssyni
V* söngvara. fæddist
12% marka dóttir,
miðvikudaginn 27,
júní.