Þjóðviljinn - 17.01.1952, Blaðsíða 3

Fjmmtudagur 17. janúar 1952 — ÞJ ÓÐVILJINN — (3
YIÐ KONUR
1470 atvinnulausir menn og
kcnur í höfuðborg Islands um
áramótin 1952! Þeir sem
skynja hvað liggur á bak við
þessar köldu og þurru töiur,
sjá hina gömlu vofu fátæktar
og örbirgðar setjast aftur að
á alþýðuheimilum landsins, því
dýrtíð og atvinnuleysingjatölur
eru ekki orð, heldur kaldar
staðreyndir í ætt vi'ð hafísinn
sem fyrrum lagðist að land-
inu.
Hinar mörgu plágur, sem
herjað hafa islenzku þjóðina
síðustu sex árin, hafa vissu-
lega verið forspil að því á-
standi sem við búum við í dag.
Hemaðarbandalag, Marshall-
MATAK-
FPP-
SKRIFTIB
Kálbögglar með fiskideigi
Þótt fiskurinn haldi áfram
að hækka í verði eins og allt
annað, er hann eigi að síður
enn sem komið er ódýrasta
fæðutegundin, sem völ er á.
Kálbögglar með fiskideigi er
ljúffengasti réttur og góð til-
breytni í fiskiréttum vikunnar.
1 meðalstórt kálhöfuð
6C0 gr. hreinsaður fiskur
60 gr. kartöflumél
65 gr. hveiti
1- egg
2% dl. mjólk
pipar
salt
25 gr. laukur.
Losið biöðin af meðalstóru
kálhöfði. Sjóðið þau í saltvatni
í 20 mínútur. Færið þau upp
og látið renna vel af þeim.
Kælið blöðin. Hreinsið fiskinn
og saxið hann 3—4 sinnum,
mjölið og laukurinn er saxaður
með. Hrærið deigið vel með
eggi og mjólk og kryddi. Ein
matskeið af fiskideiginu er lát-
inn á hvert kálblað og vefjið
blaðinu utan um Ef vill má
bibda utan um með seglgarni
Sjóðið bögglana í saltvatni um
% klukkustund, þá á káj og
deig að vera soðið.
Brauðbúðingur.
Sjóðið þrjá stóra bolla af
braúðsúpu. Látið út í hana 3
matsk. af strásykri, rifinn si-
trónubörk, safa úr hálfri sí
trónu, svolítið af sultu, t d.
ribsberjasultu og saft. 1%—2
tlöð af matarlími er leyst upp
i dálitlu af heitu vatni og lát-
ið út í. Búðingurinn er látir.i
kólna og borinn fram með
þeyttum rjórna Rjómann má
drýgja með þeyttri eggjahvítu.
— Loks er hér ágæt uppskrift
aí síldatsalati á kvöldborðið.
Síldarsalat.
1 reykfc, 'sölfuð síld
75 gr. kai-töflur
100 grf! r^pðrófur
100 gr.epli
' 20 ■gV.'''átnj'ov!íki
• ■ !20'tt«J 'hvbiti
■ esjftíWÍ9uC^
- ;'Sy^®rófulÖRUr
■•isdil!'”i'íftnn! lkukur; ■
'c Ht;feiti'‘'4g', smjör er bakað
úpþi Þýfíút mcð soðinu oe
krýddíb ’ til bragðbætis.
Allt anúúð skorið smé t niðu’’
og áett:iðt,;í. Skreyfcið saíatið
með söxuðum eggjum.
hjálp, vöruskortur, biðraðir og
síhækkandi skattar og dýrtfð
og loks aimennt atvinnuleysi.
Það má vissulega segja að
stjórnarferill núverandi vaJd-
hafa sé glæsilegur.
Kreppu og atvinnuleysisárin
frá 1932—’40 eru áreiðanlega
margri húsmóður þessa bæjar
í fersku minni. Til hvers hefur
alþýðan unnið að þetta ástand
skuli vera leitt yfir hana aft
ur ? Ég segi leitt yfir því nú-
verandi stjórn hefur gert það
þótt við blindir kjósendur ber-
um okkar ábyrgð. Við höfum
kosið skammsýna og óhæfa
menn til að stjórna á örlaga
tímum og seyðið af því súpum
við í dag.
En konnr, er ekki kominn
tími til ‘að athuga hvar við
stöndum áður en okkur er
ýtt lengra út í örbirgð og öng
þveiti? Það verður ekki of oft
brýnt fyrir okkur að við erum
helmingur kjósenda og ábyrgð
um stjómarfar hvílir því
okkur að nokkru leyti meðan
við veljum óhæfa rfíenn til að
fara með landsmálin og sætt-
um okkur við allt sem yfir
dynur.
Áramót enj venjniega tími
heitstrenginga og góðra á-
forma. Ef við alþýðukonurnar
í landinu strengdum nú þess
heit sameiginlega að hætta að
taka möglunarlaust við öllum
þeim álögum og byröum, sem
lagt er á herðar okkar af því
opinbera, hétum því hátt og í
hljóði að beygja okkur ekki i
auðmýkt undir böl atvinnu-
leysisins, í landi með stærstu
fiskimið heims og nýjan stóran
fiskiskipaflota og sem eftir síð-
ustu hagskýrslum hefur flutt
út verðmæti á siðast liðnu ári
fyrir 600 millj. kr., heldur taka
höndum saman við alla þá sem
sjá aðra útvegi fyrir landsfólk-
ið en atvinnuleysi, hækkandi
skatta og dýrtíð.
Náttúruhamfarirnar ráðum
við mennimir ekki við að neinú
leyti, enn sem komið er, við
getum ekki boðið hafísbreið
unum byrginn, ef þær leggjast
upp að landinu, en hinar köldu
staðreyndir atvinnuleysis og
dýrtíðar eru. hamfarir þeirra
afla sem stjóma landinu í dag,
þar getum við, þú og ég, tekið
í taumana. 1 dag eru 1470
skráðir atvinnulausir, á morgun
geta þeir verið orðnir 2000.
Alda atvinnuleysisins er skoll-
inn á. I dag er það mitt heim-
ili, á morgun þitt. Fylkjum
okkur allar til baráttu móti ó-
stjórninni i landinu.
S. P.
Kcna skipnð héraðslæknir í
annað sinn á íslandi.
Nokkru fyrir áramót var frú
Inga Bjömsdóttir skipuð hér-
aðslæknir í Bakkagerðislæknis-
héraði i Norður-Múlasýslu. En
fyrsta konan sem skipuð var í
héraðslæknisembætti var Kat-
rín Thoroddsen. Hún var hér-
aðslæknir í Flateyjarhéraði á
Breiðafirði frá ársbyrjun 1924
til miðsumars 1926.
Heimilishjáip í
viðlögum
ný lög afgreidd frá
Alþingi
Eitt af þeim málum sem
kvenfélög landsins hafa rætt
um áram saman á fundum sín-
um og þingum er skipulögð
hjálp til heimilanna í veikinda-
forföllum húsmóðurinnar, eða
þeirra sem annast heimili,
gegn greiðslu eða án greiðslu
eftir efnahag.
Á Norðurlöndum hafa kven-
félögin beitt sér af miklu
kappi fyrir þessum málum,
með þeim árangri að nú er
komin löggjöf um þessi mál
hjá öllum nágranna þjóðum
okkar, nema Finn'.andi.
Á áttunda þingi Kvenfélaga-
sambands Islands var kosin
nefnd til þess að undirbúa
þetta mál og á alþingi 1949
var svo samþýkkt eftirfarandi
þingsályktunartillaga.
„Alþingi ályktar að fela
ríkisstjórninni að láta undir-
búa löggjöf um vinnuhjálp
húsmæðra með svipúðu
sniði og nú tiðkast annars-
staðar á Norðurlöndum og
leggja frumvarp um, þetta
efni fyrir Alþingi á árinu
1950“.
Frumvarp þetta flutt af
Rannveigu Þorsteinsd. hefur
nú verið samþykkt og er orðið
að lögum, í þeim segir meðal
annars:
Síðar blnssur og prjónaðar síðar peysur eru mikið í tízku. A
fyrstu myndinni eru brjóst og mjaðmastykki prjónuð með garða-
prjóni en annað er saumað úr mjúku ullarefni. Á næstu mynd
sjá'um Við blússu úr þykku ullarefni. Blá biússa og dökkbrúnt
pils fer vel saman og brúnar leggingar eða kantar á blússunni
gefa fallegan heildarsvip og viðar crmar eru alltaf klæðileg-
ar þótt þær séu ef til vill ekki hentugar á blússu sem nota á
hversdagslega. Á þriðju mynd er blússa úr röndóttu efni og rand-
irnar látnar liggja þversum sem gefur vídd I blússuna.
Egypzkar konur risa gegn
erlendu valdi
1 baráttu þeirri sem ný-
lenduþjóðir heyja um allar.
heim fyrir frelsi sínu og sjálf-
stæði eru konurnar allstaðar
fremst í fýlkingu. I Viet-Nam,
á Malakkaskaga og í Kóreu eru
allstaðar konur sem hafa getið
sér ódauðlegan orðstír. I Egypta
iandi þar sem alþýðukonan
hefur verið einna mest kúguð
í heiminum, hafa nú allar kon-
ur landsins teki’ð höndum sam-
an í baráttunni móti hinum er-
lendu yfirdrottnurum og yfir-
gangsseggjum.
Erlend yfirdrottnun i land-
inu um 70 ára skeið hefur
staðið í vegi fyrir allri eðli
legri þfóun og velmegun. Land-
ið hefur dregizt algerlega aft-
urúr á sviði landbúnaðarfram-
leiðslu. Hinir auðugu jarðeig'
endur framleiða að mestu bóm
ull, sem þeir selja enskum og
amerískum auðhringjum.
Tok,‘Uieskur
kristall og post-
ulín hafd æíin
lega vs’.'fc e’.t-
irsóttar ''öj-ur —
en eigi a' .s’ó
ur munaður er
efnað fólk iief-
ur aðeins get-
að veitt sér. —
Ferðamenn ei
ferðast um
la,ndið í dig
undrast stór-
lega yfir hve
hægt sé viða
að fá fegurstu
hluti á þcssu
sviði fyrir lágt
verJð. .
„Sveitastjórnum og sýslu
nefndum er heimilt að ákveða
að setja skuli á fót í umdæm-
um þeirra heimilishjálp í við-
lögum samkvæmt lögum þess-
um. Hlutverk hennar er að
veita hjálp á heimilum, þegar
sannað er með vottorði læknis
eða ljósmæðra á annan hátt,
sem aðilar taka gilt, að hjálp-
arinnar sé þörf um stundasak-
ir vegna sjúkdóma, barnsburð-
ar, slysa, dauðsfalla eða af
öðrum ástæðum.
Framkvæmd heimilishjálpar
má fela sérstakri nefnd sem
sveitastjórn eða sýslunefnd kýs
og skal að minnsta. kosti ein
kona sem hefur þekkingu á
heimilisstörfum yera i nefnd-
inni. Heimilt er ennfremur að
fela framkvæmd heimilishjálp-
ar sjúkrasamlögum, kvenfélög-
um eða sérstakri stofnun undir
yfirstjórn hlutaðeigandi sveita
stjórnar eía sýslunefndar.
Á þeim tímum sem-hús-
mæðraskóiarnir starfa, skulu
þeir halda uppi kennslú, ef
húsrúm og aðrar aðstæður
leyfa, til leiðbeiningar konum
sem taka vilja að sér að stunda
heimilishjálp samkv. lögum
þessum. Fer kostiraður við
Fiamhald á 7. síðu.
Af þjóðinni sem telur 19
milljónir em fullar 12 milljón-
ir sem þræla á jörðum ann-
arra. Konur þessara verka-
manna vinna ásamt börnum
sínum á hinum víðáttumiklu
baðmullarekrum 10—12 stund-
ir á dag og fá í laun 6 piast-
res yfir daginn. Um 60% af
þjóðinni þjáist af malaríu.
80.000 konur vinna í iðnaðin-
um, 60 stundir á viku, fyrir
helmingi lægri laun en karlar.
Eitthvað um 63% af börnum
sem fæðast deyja innan tveggja
ára aldurs og 82% af þjóðinni
er ólæs. Ef við þetta ríkjandi
ástand er bætt ofsóknum, og
fangelsunum á konum jafnt
sem körlum, er nokkurn veginn
hægt að gera sér í hugarlund
hvaða kjör allur þorri egypskra
kvenna á við að búa.
En nú hefur þjóðin risið upp
og sameinast um að hrinda af
höndum sér hinu erlenda
drottnunarvaldi. Um allt land-
ið rísa upp mótspymuhreyfing-
ar kvenna og mörg hundmð
þúsundir kvenna úr öllum stétt-
um tóku þátt í hinum voldugu
kröfugöngum 14. nóvember síð-
astliðinn í Kairo og Alexand-
ríu.
Samtök egypskra kvenna
krefjast þess að hið erlenda
herlið fari tafarlaust burtu úr
landinu. Þær heita á brezkar
konur að hefja baráttu fyrir
því að enska stjórnin sendi
syni þeirra heim aftur. „Við
vitum að tími arðráns og kúg-
unar er að renna sitt skeið á
enda og getur ekki lengur hald-
ið þjóðunum á klafa. Við vit-
um að friður, sem grundvallast
á rétti hverrar þjóðar að ráða
málefnum sínum sjálf, er það
eina sem getur bjargað heim-
inum“.
Egypska konan í hinu forna
menningarríki Faraóanna er
risin upp úr djúpi kúgunar og
niðurlægingar og sjá, land
hennar er ríkt og fagurt og á
örfáum mánuðum hefur orðið
ljóst hið mikla hlutverk sera
bíður hennar.
(Lausl. þýtt), 4