Þjóðviljinn - 22.03.1952, Blaðsíða 1

Skrifstofur Þjóðviljans
og prentsmiðja verða
lokaðar í dag. Næsta
blað kemur út á þriðju-
dag.
Laugardagur 22. marz 1952 — 17. árgangur — 68. tölublað
SIGURHJARTARSON
í dag kveður íslenzk alþýða, íslenzka þjóðin, leiðtoga sinn Sigíús Sigur-
hjartarson.
Útíör Sigfúsar hefst með húskveðju að heimili hans í dag kl. 1. Séra
fakob Jónsson flytur húskveðjuna.
Minningarathöfn í Dómkirkjunni hefst kl. 2. Björn Magnússon prófessor
og séra Kristinn Stefánsson stórtemplar flytja minningarorð. Dómkirkjukór-
inn undir stjórn Páls ísólfssonar og SÖngkór verkalýðsfélaganna undir stjórn
Guðmundar Jóhannssonar syngja. Þórarinn Guðmundsson leikur einleik á
fiðlu. Hátölurum verðúr komið fyrir utan á kirkjunni. Góðtemplarahúsið verð
ur opið meðan á athöfninni stendur og geta menn hlýtt á útvarp þar.
Að lokum flytur Björn Magnússon prófessor bæn í Fossvogskapellu.
Þjóðviljinn í dag er helgaður minningu Sigfúsar og rita nokkrir félagar
hans kveðjur og minningargreinar. Fara hér á eftir kveðjuorð Brynjólfs
Bjarnasonar:
Kveðja til Sigfúsar
Það springa út blóm í sporum þínum,
það spretta upp lindir úr orðum þínum,
það vaxa upp stofnar af verkum þínum,
það vorar og birtir af anda þínum
— og þó er nú hljótt í huga mínum.
Og eigi er kyn bóít hugur sé hljóður:
ég hugsa til okkar særðu móður —
þú varst henni, Sigfús, sonur góður,
sannur og göfugur lífs þíns óður,
og því fer nú kvíði um kalinn gróður
— ég kveð þig í fylgsni vors minnsta bróður.

Það er ótrúlegt fyrir þá, sem
ekki þekktu til, að hinn mildi
atorkumaður, Sigfús Sigurhjart-
arson, skyldi eiga við lahga og
hættulega vanheilsu að stríða.
Á siðastliðnu ári ágerðist sjúk-
dómur hans með svo illkynjuð-
um hætti að við félagar hans
vorum milli vonar og ótta.
Hann fór til Sovétríkjanna til
að leita sér lækninga og fyrstu
bréfin hans gáfu okkur vonir,
sem vöktu fögnuð í brjóstum
okkar. Fimmtugsafmæli hans
var eins og fagnaðarhátíð. Við
lifðum í voninni að 'hitta hann
aftur heilan eftir skamma
stund, og fá að þrýsta hönd
hans. Sú von rættist. Og hví-
likur fagnaðarfundur. — Hann
kom heim heill og hress og
tók þegar til starfa með simii
aikunnu atorku og harðfylgi.
Hg held að ég hafi aldrei séð
hann jafn hamingjusaman.
Hann hafði séð fegurstu
drauma sína í veruleikanum,
liugsjón sína í framkvæmd, sem
hann hafði helgað allt sitt líf
og alla sína snilligáfu. Enn
sem fyrr snerist allur hugur
hans um það að boða þjóð sinni
sannleikann, strjúka þoku
blekkinganna af hinum höldnu
augum hennar. Hann hóf starf
sitt á því að halda erindi í
Gamla bíói um för sína og
það, sem hann hafði séð og
heyrt. Húsið var troðfullt og
hundruð manna urðu frá að
hverfa. Ég hef heyrt alla þá,
sem hlustuðu á þetta erindi og
ég hef talað við, ljúka upp ein-
um munni um það, að aldrei

Mlnnmgarlundur um
irhjartarson
verður í Austurbæjarbíói á morgun sunnudag klukkan 2 eítir hádegi
Eö&gliós veEkalýðslélagaima í Reykjavík syngur.
Einar Olgeirssou íiylus kveðju.
Sergarmarsinn leikiim
Húsio verður opnað kl. 1.30. — Fundurinn heíst kl. 2 stundvíslega.
Miðstjém Sameiniugarfkkks alþýðu — Sósíalistaflokksins
hefðu þeir heyrt sagt frá líf-
inu í Sovétríkjunum með slík-
um ágætum. Erindi Sigfúsar var
mál dagsins í Reykjavík. Á
þessari stundu reis snilld hans
hæst í boðun sannleikans í
þessu landi, sem er tröllriðið af
lýginni. Og orð hans máttu sín
meira en flestra, ef ekki allra,
núlifandi Islendinga. Þúsundir
landa hans þekktu raunsæi
hans, mannkosti, drenglund og
saimleiksást. En Sigfús var
sjálfur ekki ánægður. Að loknu
erindinu átti hann tal við mig
og sagði að það væri öldungis
ómögulegt að gera efninu nein
fullnægjandi skil á svona stutt-
um tíma. Næst liugsaði hann
sér að halda tvö erindi. Ann-
að sem fjallaði aðallega um
kjör almennings í Sovétríkjun-
um, tryggingakerfið og fræðslu-
málin, eftir því sem tími entist
til. Hitt um stjórnarfar Sovét-
ríkjanna, lýðræði alþýðunnar,
en í þ\ú efni sagði hann mér að
margt af því sem hann hafði
séð og heyrt og kynnt sér, hefði
veri'ð fyrir sér eins og opin-
berun. — Þessu næst ætlaði
hann að skrifa stóra bók um
Sovétríkin, en hann hafði í
för sinni viðað að sér ótrúlega
miklum forða af gögnum til
hennar. Fundur var nú boðað-
ur í stærsta samkomuhúsi bæj-
arins, þar sem Sigfús ætlaði að
halda fyrra epndi sitt af tveim-
ur fyrirhugu'ðum og enn sem
fyrr seldust allir aðgöngumið-
'•.r á skammri stund, og hundr-
að manna urðu frá að hverfa.
— En kvöldið áður en erindið
skyldi halda, laust hinn við-
sjáli sjúkdómur hann til bana,
rétt eftir að hann kom heim
úr mannfagnáði, sem templar-
ar héldu honum til heiðurs.
Þetta var eins og reiðarslag.
Allt það bezta í íslenzku'þjóð-
inni var lostið djúpum harmi.
— Þúsundir góðra Islendinga
fundu til, eins og þeir hefðu
misst náinn ástvin. Og hvílíkur
harmur mundi þá ekki kveðinn
að nánustu ástvinum, konu og
börnum, þegar slíkur maður
fellur frá.
En ei;tt veit ég: Sigfúsi Sigur-
hjartarsyni mundi vera það sizt
að' skapi, áð við færum að telja
harma okkar yfir moldum hans.
Víst er mikið skarð fyrir skildi,
ekki nðeins i Sósíalistaflokkn-
úm,--heldur allstaðar í fylking-
um islenzku þjóðarinnar, þar
sem barizt er fyrir góðum mál-
stað. Afrek hans verða ekki
talin hér. I foaráttunni gegn á-
fengisbölinu stóð hann í fylk-
ingarbrjósti, og engan hef ég
þekkt, sem hafði jafn djúpan
skilning á hörmum þeirra, sem
eiga um sárt að binda af völd-
um þess. Þess vegna varð starf
hans á þessu sviði farsælla en
flestra annarra. Margt hið bezta
í skólalöggjöf okkar er fyrst
og fremst verk Sigfúsar og
væri þó betur ef allar tillögur
hans hefðu náð fram að ganga.
En mesta afrek hans er þó
þáttur hans í stofnun Sósíal-
istaflokksins, sköpun hans og
mótun allt til þessa dags. Fyrir
það verk mun sagan geyma
nafn hans i þakklátri minningu
komandi kynslóða.
Það er mikil hamingja að
hafa átt. slíkan félaga sem Sig-
fús Sigurhjartarson og fá að
njóta verka hans. Og sú
hamingja verður ekki frá okkur
tekin. Verkið stendur þó mað-
urinn falli. Það sem Sigfús hef-
ur kennt okkur hverfur ekki
með honum. Við geymum það í
hug og hjarta. Og sannarlega
er það meira í anda hans að
minnast þeirrar hamingju í dag
og fagna því að liún skyldí
falla okkur í skaut, en að
gefa sig sorginni á vald.
Hvernig fáum við bezt heiðr-
að minningu Sigfúsar Sigur-
h jartarsonar ? Með því að
neyta allra þeirra krafta sem-
með okkur blunda, hverjum
einum, hvern dag og hverja
stund til þess að vinna f.yrir
hugsjón hans. Skarð slíkra af-
reksmanna verður að vísu aldr-
ei fyllt af neinum einstaklingi.
En það er hægt að fylla það
af mörgum mönnum, sem allir
leggjast á eitt að láta af mörk-
um hið bezta sem i þeim býr.
Við strengjum þess* heit í dag,
að gera öll það sem í okkar
valdi stendur til að fylla hið
auða skarð. Og við látum okk-
ur það ekki nægja. Við lofum
því áð láta einskis ófreistað
til að herða sóknina, gera allt
starf flokksins samhentara,
markvissara og árangursríkara
en nokkru sinni fyrr.
I dag heitum við Sigfúsi Sig-
urhjartarsyni því að varðveita
arf hans, einingu flokksins okk-
nr. eins og sjáaldur áugna
vorra. Þá einingu vilja og at-
Framhald á 7. síðu.