Þjóðviljinn - 13.05.1952, Qupperneq 6

6) — ÞJÖOVIUINN — Þriðjudagur 13. maí 1952
Framhald af 5. síðu.
á einn og var það Garðar nokk-
nr Halldórsson, sem vitnið
þekkir í sjón. Garðar þessi er
iþróttamaðnr. Vitnið segist hafa
séð Garðar kasta þremur sinn-
um, en ekki kveðst það vilja
segja iim hvað það hafi verið,
sem Garðar kastaði, né hvar
það hafi lent“,
TJt af þessu er Garðar Óli
kallaður fyrir rétt 4. júní 1949.
Aðspurður neitar hann eindreg-
ið að „hafa verið með óeirðir
þama“, en siðan er bókað eft-
ir honum: Mætti getur þess,
að er lögreglan var að ryðja
fólki frá Alþingishúsinu hafi
Guðbrandur Þorkelsson, lög-
hegluþjónn í ógáti síegið hann
aSImikið högg með kyifu i
vinstri öxl. Þar sem mætti
þekkti Guðbrand, enda höfðu
þeir æft snntl saman, spurði
liann Guðbrand hvað hairn
meinti með þessu, en Guðbrand-
ur neitaði að hafa barið
mætta, en við þetta reiddist
mætti og nokkru síðar er hann
fann stóllöppp hjá styttu Jóns
Sigurðssonar gat hann ekki
setið á séi4, tók hana upp og
kastaði henni i áttina til Guð-
brands, en hæfði hann ekki. —
Mætti kvéðst hafa skýrt satt
og rétt frá og segist ekki
hafa hafa hent neinu öðru en
framangreindri stóilöpp“.
Vegna þessa ósamræmis í
framburði Garðars Öla Hall-
dórssonar og bústjórans eru
þeir síðar samprófaðir,-Kemur
þá 'eftírfarandi í Ijós, sem
þannig er bókað eftir bústjór-
•anuml:.
„Vitnið segist hafa sfaðið
burði ,sem fram koma í máli
skjólstæðings míns Garðars Óla
Halldórssonar. Hann er í upp-
hafi kærður af bústjóranum að
Reykjum í Mosfellssveit, en á-
kæruatriði hans reynast síðan
vera markleysa. Hins vegar
gefur skjólstæðingur minn rétta
og sannorða skýrslu um hegð-
an sína og sú skýrsla er studd
af framburði tveggja ágætra
votta. 1 þessari skýrslu sinni
segist skjólstæðingur minn hafa
kastað stóllöpp að tilteknum
lögregluþjóni en ekki hitt hann.
Fyrir það er hann svo dæmdur
í 4 mánaða fangelsi af undir-
rétti. Ég get ekki sætt mig við
þær ni'ðurstöður, sagði Rafnar.
Það er að vísu rétt, að skjól-
stæðingur minn kastaði stól-
löppinni, en það var ekki fyrr
en bann hafði verið sleginn
með kylfu í öxlina af lögreglu-
Skjólstæ'ðingur minn. Gísli
Rafn Isleifsson, var 21 árs árið
1949 og nemandi í Menntaskól-
anum í Reykjavík. Hann er
mjög prúður piltur og vel lát-
inn af öllum er til þekkja og
hefur aldrei gerzt brotlegur
þjóninum. Er það saknæmt og
hversu mikið ? Ég fullyrði, að
þessi verknaður falli ekki undir
106. gr. hgl., og að fráleitt sé,
að dæma manninn í 4 mánaða
fangelsi fyrir hann. — Þessi
verknaður er ekki ósvipaður
þeim viðbrögðum sem iögregl-
an á að venjast í starfi sínu,
og er ekki óeðlilegur, þegar
tekið er tillit til þess, að lög-
reglan ræðst fyrirvaralaust á
mannfjöldann þrátt fyrir ský-
iausa skyldu um að aðvara
fólkið. — Skjólstæðingur minn
sagðist hafa orðið reiður út a£
högginu, svo að rannsóknar-
dómarinn hefði átt að taka til-
!it til 4. tl. 74. gr. hgl. við
á’agningu refsingarinnar og
þykir mér það undarlegt, að
það skyldi e'kki hafa verið
gert. Réttarkrafa mín er, að
Garðar Óli verði sýknaður.
við lög. Hann var á Austur-
velli hinn 30. marz og tók ekki
þátt í neinum óspektum. Fyrir
rétti segir hann, að hann hafi
verið að hjálpa manni, sem
sleginn var niður á gangstígn-
um út af styttu Jóns Sigurðs-
sonar, þegar lögregluþjónn hafi
komið og barið sig með kylfu.
Við það reiddist Gísli og kast-
aði einhverju (ekki grjóti) í
lögregluþjóninn. Að því búnu
fór Gísli burtu af staðnum. —
Gísli er af undirrétti dæmdur
í 3. mánaða fangelsi fyrir brot
á 106. gr. hgl.
Gasgriman
Pyrst er Kristinn Níels Þór-
arinsson skrifstofumaður. Hann
var í liði því, sem var til að-
stoðar lögreglnmni og gerði
kylfuútrásina frá þinghúsinu.
Hann segir fyrir rétti, að hon-
um hafi sýnzt Lárus Salomons-
son (eftir vaxtarlaginu) taka
sig út úr lögregluþjónahóp og
stefnt yfir að Gísla, sem stóð
einn sér á nokkru svæði. Hafi
Lárus slegið með kylfunni til
Gísla, en Gísli tekið upp stein
og kastað honum í brjóstið á
lögreglumanninum. Sagði Krist-
inn Níels, að Lárus hafi verið
með gasgrímu.
Nú var Lárus kallaður fyrir
ir réttinn. Hann sagðist ekki
þekkja Gísla og ekki vita, hvort
hann liafi kastað í sig, en 3
steina kvaðst Lárus hafa feng-
ið. Aðspurður, sagðist Lárus
ekki hafa verið með gasgrímu
þegar þessum steiniim var kast-
að í hann.
Þriðja vitnið í málinu er
Einar Elíasson, verzlunar.tiað-
ur. Hann var í gangstéttarliðinu
og sagði fyrir rétti, að hann
hefði komið, niður á Austur-
völl eftir áskorun sem félagi
í Helmda'.li en væri annars
prívatmaður. Einar telur sig
hafa séð Gísla á gangstéttinni
við Austurvöll, gegnt eystra
horni Alþingishússins og hafi
hann séð Gísla hvað eftir
annað kasta grjóti að Iög-
regluþjónunum. Nú er það svo,
að Gísli var ekki á þessum
stað, þegar hann varð fyrir
kylfuhögginu og kastaði í lög-
regluþjóninn, svo að prívatmáð-
úrinn er einn um frásögn sína
af grjótkasti Gísla.
Sjá'fsvörn
Ég þarf ekki að tefja hinn
virðulega rétt með því að fara
nákvæmlega út í vitnisburði
þá, er ég hef nú rakið. Á
þeim er ekkert byggjandi í
refsimáli gegn eindreginni neit-
un skjólstæðingsins, enda við-
urkennir r an n s ó k na rd cima r inn,
það í forsendum sínum fyrir
dóminum yfir Gísla, en þar er
tekið fram, að styðjast verði
einvörðungu við framburð GÍ3la
sjálfs. Eftir framburði hans
finnst hann sekur um að hafa
kastað mold að lögregluþjónl,
en kastað moldinni í reiðikasti
vegna þess, að lögregluþjónn
hafi barið sig með kylfu, þeg-
ar hann var að hjálpa manni
á fætur, sem sleginn hafði ver-
ið niður. Ég fullyrði, sagði
Ragnar, að þessi viðbrögð
Pramhald á 7. síðrn
Var að hjúlptt wnanni
■— Mál Gísla Isleilssonaz —
alllangt frá manní þejn;, er
það sá kasta og geíur alls
ekki íullyrt, að það hafi verið
mætti en cegir, að sér mnui
hafa íýnzt það“.
SíóHöppin
Er framburður hústlcrans
Því ómerkur. Er þá eftir stnl-
löppin og kýlfuhöggið Tvö
vitni koma fram í málinu.
Ásmundur Guðbjörnsson. sjó-
maður, segir í sinni skýrslu: að
Garðar hafi verið í æstu skapi,
en hann hafi ekki séð Garðar
kasta grjóti né öðru og ekki
hafi hann heldur séð hann í
átökum við neinn, hvorki lög-
regluna, né aðra.
Eggert Ólafsson, stud. theok,
sagði í sinni skýrsiu: „Var þar
einnig með vitninu Garðar óli
Halldórsson. I eitt skiptíð, er
lögregluþjónar voru að ýta
mannfjöldanum frá Alþingis-
húsinu, kveður vitnið lögreglu-
Þjón, sem kallaður er Brand-
uif, hafa fyrirvaralaust slegið
Garðar Óla tvö högg í öxlina,
en hann hafi spurt, hvað þetta
ætti að þýða, en aðhafðist ekk-
■ert meira. Þegar hjáiparlið lög-
reglunnar kom út úr Alþingis-
húsinu til að dreifa mannfjöld-
anum missti mættur af Garðari
og sá hann ekki aftur fyrr en
táragasinu hafði verið beitt.
Ekki heyrði vitnið neina að-
vörun gefna áður. Vitnið segist
aldrei hafa séð Garðar Óla
vera með nokkrar óeirðir við
Alþingishúsið hvorki kasta
giljóti né öðru“.
Var nú Guðbrandur Þorkels-
son lögregluþjónn látinn mæta
fyrir rétti, en hann kvaðst
■ekki muna eftir að hafa átt
samtal við Garðar né heldur
hafa slegið hann. Sagðist Guð-
brandur ekki hafa séð nein ó-
læti til Garðars.
Eðlileg viðbrögð
Ég hef nú rakið þá vitnis-
162. DAGUR
hugsaði Róberta döpur í bragði. Ef það væri svo vel). „En
því miður er mér kunnugt um að þetta eru að verða algengar
skoðanir nú á tímum. Sumum finnst ekkert athugavert við að
skjóta sér undan eðlilegum skyldum sínum með svona aðgerð-
um, en það er mjög hættulegt, frú Howard, mjög hættulegt,
lagalega, siðferðilega og læknisfræðilega séð. Margar konur
sem reyna að koma sér undan barnsfæðingu deyja af þessum
sökum. Auk þess á hver lætknir sem aðstoðar þær fangelsisdóm
yfir höfði sér, hvort sem aðgerðin hefur hættulegar afleiðingar
eða ekki. Ég geri ráð fyrir að yður sé kunnugt um það. Áð
minnsta kosti er ég mjög andvígur svona aðgerðum að öllu
leyti. Hið eina sem gæti réttlætt slíkt í mínum augum er að
líf móðurinnar væri í veði. Ekkert annað. En um þetta eru
allir læknar sammála. En ég býst ekki við að svo sé háttað um
yður. Mér virðist þér hraustleg og sterkbyggð stúlka. Yður ætti
ekki að verða meint af að ala barn. Og hvað fjárhagsörðugleik-
ana snertir, haldið þér þá ekki að einhver úrræði komi á daginn,
þegar barnið er komið í heiminn? Þér segið að maðurinn yðar
sé rafvirki?"
„Já,“ svaraði Ró'berta, setn mxssti alveg móðinn við þessa
hátíðlegu prédikun.
„Já, það er einmitt það,“ hált hann áfram. „Það er ekki svo
afleit atvinna. Að minnsta kosti fara allir rafvirkjar fram á háar
greiðslur. Og ef þér íhugið vandlega hversu mikið er í húfi, að
þér eruð í rauninni með áætlanir um að tortíma ungu lífi, sem
hefur eins mikinn tilverurétt og þér gjálf....“ hann þagnaði til
þes? að orð hans hefðu meiri áhrif — „þá hljótið þér að hugsa
yður tvisvar um — bæði þér og eiginmaður yðar. Auk þess,“ bætti
hann við mildri og föðiu-legri röddu, „held ég, að strax og barnið
er fætt, bæti það sjálft upp alla þá örðugleika sem það kann að
baka ykkur. Segið mér eitt,“ bætti hann við með nokkurri for-
vitni í rómnum. „Veit eiginmaður yðar um þetta? Eða datt yður
þetta sjáifri í hug til að forða honum og yður sjálfri frá of mikl-
um erfiðleikum ?“ Hann brosti næstum glaðlega, því að hann þótt-
ist vera í þann veginn að koma í veg fyrir kvenlega duttlunga og
taugaóstyrk. Hún skildi hvað hann átti við og hugsaði með sér
að ein lýgin í viðbót gæti ekki gert til né frá, svo að hún sagði:
„Hann veit það.“
„Jæja þá,“ hélt hann áfram og var dálítið vonsvikinn yfir að
ágizkon hans var röng, en hélt þó áfram tilraunnm sínum til að
sannfæra sjálfan sig og hana. „Mér finnst að þið ættuð bæði að
yfirvega þétta mál vandlega áður en iþið takið þetta örlagaríka
skref. Ég veit að þegar ungt fólk stendur á krossgötum sem
þessum, lítur það ævinlega á skuggahliðarnar, en sannarlega
kemur fleira til greina. Ég man hvað við hjónin hugsuðum,
þegar von var á okkar fyrsta bami. En það gekk allt vel. Og
ef þér stanzið hérna andartak og við tölum betur saman um
þetta, skiptið þér áreiðanlega um skoðun. Og þá þurfið þér eklri
að hafa neitt samvizkubit eftir á.“ Hann þagnaði í fullvissu þess
að hann hefði reltíð ótta hennar á flótta, og ef hún væri 3kyn-
söm og dugandi eiginkona þá hætti hún við ráðagerð sína og
hugsaði ekki um hana framar.
En í stað þess1 að samþykkja orð hans glaðleg á svip eða rísa
á fætur og halda sína leið, leit hún á hann 3kelfdu augnaráði og
fór skyndilega að hágráta. Því að áhrifin af orðum hans höfðu
verið þau að vekja hjá henni allar þær hugsanir sem hún haiði
hingað til reynt að bæla niður, hugsanir um þá afstöðu sem hú.n
hefði tekið til þessa, hefði hún verið gift. En nú rann það upp
fyrir henni, að þessi maður ætlaði ekki að hjálpa henni út úr
þessum ógöngum og hún fylltist ólýsanlegri skelfingu.
Hún kreppti hnefana í sífellu, hamraði með þeim á hnén 'og
um andlit hennar fóru ótta og þjáningakippir, og hún hrópaði:
„En þér skiljið þetta ekki, læknir, þér skiljið þetta ekki. Ég
verð að losna úr þessu á einhvern hátt. Ég má til. Ég sagði
yður ekki satt. Ég er ekki gift. Ég á engan eiginmann. Ó, þér
skiljið ekki, hvað mikið er í húfu. Fjölskylda mín! Pabbi!
Mamma! Það er ekki hægt að lýsa því. En ég verð að komast úr
þessum vandræðum. Ég verð! Ég verð! Þár skiljið þetta ekki.
Ég verð! Ég verð!“ Hún fór að riða fram og aftur einsi og í
Ieiðslu.
Og Glenn fylltist undrun og skelfingu yfir þessari óvæntu
uppljÓ3trun um leið og hann fann til innilegrar samúðar.
Fyrsti grunur hans hafði þá ekki verið ástæðulaus, Róberta
hafði logið, og ef hann ætlaði að halda sér utan við þetta
yrði hann að sýna festu og jafnvel miskunnarleysi, og nú spurði
hann alvarlegur í bragði: „Þér eruð þá ekki gift?“
1 stað þess að svara hristi Róberta höfuðið og hélt áfram að
gráta. Og þegar Glenn læknir var búinn að átta sig, reis hann
á fætur og andlitssvipur hans var blandinn áhyggjum og var-
færnislegri samúð. Hann sagði ekkert í fyrstu, heldur horfði á
hana meðan hún grét. Svo sagði hann: „Svona, svona, þetta er
afieitt. Mér þykir þetta leitt.“ En hann vildi ekki segja of milc-
ið, svo að hann þagnaði og bætti við eftir stundarkorn, hugg-
andi og varkár: „Þér megið ekki gráta. Það bætir ekkert úr
skák.“ Svo þagnaði hann aftur, því að hann var staðráðinn í að
skipta aér ekkert af þessu máli. En honum var forvitni á að
komast til botns í .þessu máli, svo að haon spuríft loks: „Jæja^