Þjóðviljinn - 11.06.1952, Blaðsíða 1

líiokkunnn!
DKILDARFUNDIR
vcrða í öllum deildum annað
kvöld, fimmtudag, kl. 8.30
s. d. — Áríðandi má! á dag-
skrá. Forinenn deildanna eru
beðnir að hafa sambaiul við
flokksskrifstofuna í dag.
Miðvfkudagur II. júní 1952 — 17. árgangur — 127. tölublað
Boða afnám kon-
ufigdóms í
O 't • ' 3?
ðvipjoö
Felld hefur verið í sænska
þinginu tillaga borgaraflokk-
anna um að' krúna Svíþjóðar
skuli vera arfgeng í kvenlcgg
ekki síður en karllegg. Tals-
maður sósk ldemókrata í efri
deildinni sagði í umræðunum
að laga’oreyting um það efni
væri þýðingarlaus, „vegna þess
að konungsstjórn í Svíþjóð
verður hvort sem er afnumin
fyrr eða síðar“.
marka iandheri
Malik, fulltrúi Sovétríkjanna
í afvopnunarnefnd SÞ, sagði á
i'undi nefndarinnar í gær að
tillaga Vesturveldanna að
binda landheri stórveldanna við
ákveðna tölu væri algerlega ó-
fuilnægjandi. Þar væri ekki
minnzt á fiota né flugher og
því síður á kjarnorkuvopn,
sýklahernað og herstöðvar á-
kveðinna stórvelda í öðrum
löndum.
ForsetaefnÍR og örlagaríkasta mál íslenzku þjóðarinnar:
Tvö forsetaefnin taka ekki afstöðu til dv
bandariska hernámsiiðsins á Islandi
Ásgeir Isgeirsson éskaði eftir umhugsunarfresti og verður svar hans
birt s bjóðviljarium á morgun
Dvöl erlends herliös í landi fámennrar þjóöar hefur
ætíö í för meö sér gífurlegar hættur fyrir tungu þjóöar-
innar, menningu og siöferði.
Fyrir smáþjóö eins og íslendinga — en með komu
bandariska hernámsliösins var ísland gert aö herstöö í
fremstu víglínu, ef til stríös skyldi koma — getur dvöl
hins bandaríska hers beinlínis þýtt þaö aö þjóöin veröi
þurrkuð út í styrjöld.
Þjóöviljinn lagöi í gær eftirfarandi spurningar fyrir
forsetaefnin:
1. Ernð þér samþykkur samningnum við Banda-
ríkin um hina svokölluðu hervernd íslands?
2. Viijið þér feeita áhrifum yðar til þess að hið
svekaliaða varnariið hverfi buri af landinu
nú þegar?
menn
niður varnarlausa fanga
6000 manna liÉ gerSi i gœr
skriddrekaárás á fangabúSir
Bandaríski fangabúðastjórinn á kóresku eynni
Koje, Boatner hershöfðingi, lét menn sína í gær
brytja niður kóreska og kínverskí stríðsfanga í ein-
um fangabúðunum á eynni.
Alþingi hafnaði kröfu Banda
ríkjanna um herstöðvar á Is-
landi til 99 ára, og öll þjóðin
stóð að baki þeirri neitun.
Forustumenn stjórnmála-
flokkanna liótu þjóðinni því að
hér skyldi aldrei dvelja erlend-
ur her á friðartímum. En sömu
mennirriir og sóra þá eiða
sviku þjóðina og veittu Banda-
ríkjunum herstöðvar á friðar-
tímum.
Afstaða íslcnzku þjóðarinnar
er óbreytt, en eftir dvöl
bandaríska hernámsliðsins hér
í eitt ár er henni enn ljósari en
fyrr hættan sem stafar af dvöl
þess hér.
Afstaða. forsetaefnanna í
þessu örlagaríkasta máli þjóð-
arinnár er því brennandi spurn
ing í huga hvers íslenzks kjós-
anda í dag[.
Á ÁBYRGÐ RÍKIS-
STJÓRNARINNAR.
/ff.
Þegar Þjóðviljinn lagði fyrr-
gieindar
spurningar
fyrir séra
Bjarna Jóns-
|§ son víslubisk-
up kvaðst
hann hvorki
vilja né geta
svarað þeim,
en sagði þó:
„fig álít að
það sé
byrgð þeirrar
stjórnar sem við völd er
hverjum tíma.“
Þetta svar sr. Bjarna þýðir
vitanlega það, að hann muni
fara að vilja ríkisstjórnarinnar
í þessu máli.
ÓSKAR EKKI AÐ
SVARA.
Þegar Þjóðviljinn lagði
spurningarnar
fyrir Gísla
Sveinsson fyr-
verandi sendi-
herra kvaðst
hann telja
það skyldu
forsetans að
vinna að heill
alþjóðar, en
Gísli Sveins-
son óskaði ekki að svara fram-
angreindum spurr.ing'um.
ÁSGEIR SVARAR I DAG.
Þjóðviljinn náði síðdegis í
a" gær tali af Ásgeiri Ásgeirssyni
bankástjóra en hann var ekki
a viðbúinn að svara spurningun-
um fyrirvaralaust og mun
Þjóðviljinn fá svar lians í dag
og birta það á morgun.
Boatner lét 6000 manna lið
búið skriðdrekum ráðast á
fangana í fangabúðum númer
76 á Koje. Var handsprengjum
varpað að föngunum og skotið
á þá. Fangarnir gripu það sem
hendi var næst til áð verja sig
og stóð viðureign í tvo og
hálfan klukkutíma.
Bandaríska fangabúðastjórn-
in tilkynnti að 31. fangi hefði
látið lífið og 139 særzt í bar-
daganum en einn Bandarikja-
maður hefði fallið og 13 hlotið
áverka.
Ekki þarf að taka það fram
að árásin á fangana er a'gert
brot á Genfarsamþykktinni um
meðferð fanga, sem Bandaríkja
menn segjast fara eftir. Banda
ríska fangabúðastjórin til-
kynnti að foringjar fanganna
hefðu verið lokaðir inni í ein-
angrunarklefum eftir átökin en
það er einnig brot á Genfar-
samþykktirmi.
Þeir fangar skipta nú hundr-
um, sem fallið hafa í á-ásum
handarísks herliös’ á fangabú.3-
irnar í Kóreu. Er það eiiis
dæmi í styrjöld, að fangar séu
brytjaðir þannig niður í stríðs-
fangabúðum._________________
Indverskur þingmaður krafð-
ist í gær að nýlendur Frakk-
lands og Portúgalsmanna á
Indlandsströnd yrðu hernumd-
ar ef ný'.enduveldin • afhentu
þær ekki þegar í stað með
góðu.
Mldðgert að iengja giidistíma
Admndaiagsins í Simmtín dr
í ráöi er aö lengja gildistíma A-bandalagssáttmálans
úr 20 árum upp í 50 ár.
Brezka fróttastofan Reuter
skýrir frá því að Schuman, ut-
anríkisráðherra Frakklands,
hafi lagt til við stjórnir ann-
arra A-bandalagsríkja að gild-
istíma bandalagssáttmálans
verði breytt til að samræma
hann sáttmálanum um stofnun
Vestur-Evrópuhers, sem gerð-
ur er til 50 ára.
Og
r
i
Fyrir Kanadaþing hefur ver-
ið lögð skýrsla um bækur, sem
bannað er að flytja inn i land-
ið. Á listanum, sem J. S. Mc
Cann tollamálaráðherra lagði
fram, -eru nöfn 573 bóka. Skipt
ast þær aðallega í tvo flokka,
i öðrum eru stjórnmálarit en í
hinum skáldsögur með bércrð-
um ástalífslýsingum. Þar er
bví bæði að finna „Viðfángs-
efni Leninismans1.1 eftir Stalín
og skáldsögur bandarísku höf-
undanna Erskine Caldwell,
John O’Hara, James Farrell og
fleiri.
Reuter segir að ríkisstjórnir
flestra. A-bandalagsrikjanna
hafi tekið uppástungu Schu-
mans vel og lofað að bera
framlengingu sáttmálans undir
þing landa sinna. Eina Á-banda
lagsstjórnin, sem Reuter hefur
heyrt að hreyft hafi alvarleg-
um mótbárum, er stjórnin í
Portúgal.
Tölur uni vilja stríðsfanga
gripnar úr lausu lofti
Bandarískir embættism. játa að afstaða stríðsfanga
til heimsendingar hafi verið „lauslega áætluð"
Fréttaritarar 1 aöalstöövum SÞ segja aö fylgiríki
Bandaríkj amanna í Kóreustyrjöldinni krefjist nú aö þeir
endurskoöi afstööu sína í vcpnahlésviöræöunum.
1 vor lýstu samningsmenn
bandarisku lierstjórnarinnar í
Panmunjom yfir að nákvæm
könnun hefði farið fram á því
hverjir af stríðsföngum úr liði
norðanmanna vildu fara- heim
við fangaskipti og hverjir neit-
uðu algcrlega heimsendingu.
Af 169.000 föngum vildu 70.000
fara heim og það væri ófrá-
vikjanleg ákvörðun Bandaríkja
manna að fangaskipti yrðu að
fara fram á grundvelli þess-
ara talna.
Nú er það orðið opinbert svo
enginu getur á móti mælt að
tölur Baiularíkjamanna um vilja
Triflinan kreS*st neyðarlaga
vegna stálverkfallsins
Truman fqrseti hefur béöiö Bandaríkjaþing aÚ setja
neyöarlög vegna verkfalisins í stáliðriað'inum.
þingið hafa slikt vald og nú
verði að beita þvi.
Truman sendi báðum deild-
um þingins boðskap i gær og
segir þar að strið eða friður
geti oltið á því að stál skorti
ekki til hefvæðingarinnar.
Fcrsetinn segir að Hæstirétt
ur hafi úrskurðað að hann hafi
ekki vald til að gera nauðsyn-
legar ráðstafanir til að stál-
framleiðslan stöðvist ekki.
Hinsvegár hafi rétturinn talið
Biður Truman þingið að
heimila ríkisstjórninni að taka
stálverksmiðjurnar á sitt vald
og reka þær þangað til atvinnu
rekendur og verkamenn hafa
samið sín á milli um kaup og
kjör. Liðið ei' nú á aðra vi'ku
síðan verkamenn í stálsmiðjun-
um lögðu niður vinnu.
stríðsfanganna eru gripnar úr
lausu lofti. Jafnvel „heimildar-
meim í bandaríska utanríkis-
ráðuneytinu“ játa það að
sögn brezku fréttastofunnar
Reuters 24. fyrra mánaðar art
„í mörg' skipti“ voru fangarnir
aðeins spurðir „í gegnum hátai
ara“ hvort þeir vildu halda
heim eða ekki og i öðrum
fangabúðum var jiað „lausiega
áætlað livað margir fanganna
vildu halda heim“. Við samn-
ingaborðið í Paniminjom stað-
hæfði hinsvegar vopnahlésnefnd
Bandaríkjamanna að talað
liefði verið við hvern einstak-
an fanga og þeir einir skráðir
andvígir heimsendingu sem
hefðu hótað að svipta sig lífi
heidur en fara lieim tii sín.
Eftir að það komst í hámæli,
hvernig „fangatalningunni" er
varið, hefur gérzt kurr mikill
í röðum fylgirikja Bandarikja-
manna. Hefur nú verið til-
kynnt í Washington að Ache-
son utanríkisráðherra fari í
næstu viku til London, og raiði
þar við Eden, utanrikisráð-
herra Bretlands, og Scliumar.,
utanríkisráðberra Frakklauds.
Fullyrt er að aðaiumræðuefnr
heirra verði ógöngurnar, sem'
Bandarík.iamenn eru komnir I
i vopnahlésyiðræðunum í Kórí
eu síðan lygar þeirra ur&u upn*-
vísar. /' *i