Þjóðviljinn - 30.07.1952, Blaðsíða 4

4) _ ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 30. júlí 1952
Miðvikudagur 30. júlí 1952 — ÞJÓÐVILJINN — (5
þJÓÐVIUINN
Títgefandl: Samelningrarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Mag-nús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Asmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
1», — Sími 7500 (3 línur).
Askriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavák og nágrennl; kr. 1«
aanarstaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Frelsun alþýðunnar verðnr aó vera
hennar eigið verk
Afturhaldsstjómin í landinu þjarmar nú að alþýðu
manna meir en nokkru sinni síðan fyrir.strí'3.
rAtvinnuleysið er sáíara og almennara en verið hefur í
15 ár. Og þetta atvinnuléysi er skipulagt af ríkisstjórn
afturhaldsins. Valdhafamir í þjóðfélaginu hindra það að
unnið sé úr öllum afla flotans. Þeir banna me'ð leyfísneit-
uiium fjárhagsráðs og lánsfjámeituhum bankanna að
unnið sé að byggingum eins og vinhuafl þjóðarinnar og
innflutningsgeta á byggingarefni framast leyfir. Vald-
hafamir hindra það að íslenzku iðjufyrirtækin vinni meö
fullum afköstum.
Verkalýðshreyfingin hefur lagt hin fullkomnu atvinnu-
tæki upp í hendur þjóðarinnar. Verkalýðurinn vann fyr-
ir þessum tækjum á stríðsártmum, svo hægt væri að kaupa
þau inn. Verkalýðshreyfingin og flokkur hennar, Sósíal-
istaflokkurinn, vísaði þjóðihni veginn til hagnýtingar
þessára inneigna á skynsamasta hátt. Og nú eru hin
glæsilegu atvinnutæki: togaramir, bátaflotinn, hráð-
frystihúsin, iðnfyrirtækin, byggingatæknin hinn ágæt-
asti grundvöllur öflugs atvinnulífs, ef þau aðeins fengjUst
notuð þjóðinni í hag. En afturhaldið í landinu hindrar
slíka notkun, af því það óttast vald alþýðunnar, ef full
atvinna væri.
Sú alþýða, sem dregur .fiskinn úr sjónum, reisir húsin,
byggir brýr og vegi, ræktar landið, framleiöir íslenzkar
iðnaðarvörur, flytúr afurðirhar til fólksins, — sú alþýða,
sem skapar verðmætin, þarf líka að stjórna þjóðfélaginu.
Sár og beisk reynsla sýnir alþýðunni að hvernig sem
hún hamast við að framleiða auðinn, hvernig sem hún
vísar þjóðinni veginn út úr öngþveitinu þegar hinir ,,á-
byrgu“ standa ráðþrota, — þá leiðir auðmannastéttin með
þjónustuflokkum sínum, íhaldi Framsókn og Alþýöu-
flokki. alltaf atvinnuleysið, húsnæðisleysið og skortinn yf-
ir hana aftur, ef auðvaldið aðeins hefui- völdin til þess. Og
svo hæðir auðvaldið alþýðuna í ofanálag með því að
þykjast setja nefndir til þess að rannsaka orsakir atvinnu-
leysisins, sem það sjálft veldur!
Eina leiöin fyrir alþýðuna til þess að varpa endanlega
af sér oki atvinnuleysis, húsnæðisskorts og arðráni, er að
taka sjálf stjórnartaumana í þjóðfélaginu, taka völdin í
sínar eigin hendur og stjóma þjóðfélaginu með hag heild-
arinnar fyrir augum.
Það er hagur alþýðu að allir hafi vinnu, að öll þjóðin
leggist á eitt um að skapa sem mest og bezt verömæti,
reisa sér og eftirkomendum varanleg hús, stórauka alla
framleiðslu til útflutnings — og innanlandsneyzlu. —
En það er hagur auðvalds og afturhalds áð viðhalda at-
vinnuleysi, húsnæðisskorti og fátækt, til þess að geta
haldið niðri kaupinu, okrað á húsnæði og lánsfé, og
beygt þá fátæku undir yfirráðaok sitt. Og dæmin eru nú
deginum ljósari að meðan einokunarauðvaldið í Reykja-
vík getur það og hefur tangarhaldið á íhaldi, Framsókn
og Albýðuflokki til þess, þá heldur það áfram þeirri kúg-
unarstefnu.
Alþýðan til sjávar og sveita er yfirgnæfandi meirihluti
þjóðarinnar. Hennar er valdið, þegar hún vill, — þegar
hún vill það • öll sameiginlega. Frelsun verkamanna,
fiskimanna, bænda og millistétta af oki atvinnuleysis,
auðhringa, lánsfjárskorts og fátæktar, — af oki auö-
drottnunarinnar, — verður að vera samtaka verk þessara
vinnandi stétta. Atvinnutækin og auðlindir þjóðarinnar
bíða þess að sameinuð alþýða leggi höndina á plóginn til
að uppskera arð vinnunnar fyrir sjálfábsrg.- '
Gabbið — Söluturnar — Rányrkja
SPYRJIÐ ávallt fyrst um inn-
I-enda framleiðslu lóg kaupið
hana að öðru jöfnu.
Næturvarzla í Ingólfsapóteki.
Sími 1330.
Læknavarðstofan Austurbæjar.
_ ... skólanum. Kvöldvórður og nætur-
i æraiiskur vörður. — simi 5030.
Prófessorinn snýr heim
NÚ
er sumri því sem aldrei ÉG KOM inn í fiskbúð um dag-
kom tekið að halla og það er
eins og við höfum verið göbb-
uð. Það eru ekki nema harð-
gerðustu sálir sem hefur tek-
izt að fá lif á andlitið og sól-
heitu dagarnir í Nailthólsvík
inn og sá þar fulla bakka
af smáýsu, en slíkt er óvana-
legt um þetta leyti árs. „Tog-
arafiskur", varð einhverjum
að orði. ,Nei, lagsi‘, sagði fisk
salinn „færafiskur sunnan
með sjó“. Færafiskur var
næstum gleymt hugtak á Suð-
urnesjum. Nú er hann kominn
aftur og menn eru aftur
farnir að hugsa um hina
drjúgu en ódýru trilluútgerð.
Friðunin er ekki lengi að
segja til sín. Eftir nokkur ár
verður fiskurinn kominn hér
inn að bryggjum, lagsi“,
sagði fisksalinn.
þegár flugumar suða mann í
svefn éru ekki annað en minn
ing um það sém átti að verða
en aldrei varð. Og fýrstu
kvöldin er skyggir ofurlítið
um lágnættið. flytja með sér
dálitla rómantik og hugboð
um haust, þegar stór gulur
máni gægist upp fyrir fjöllin.
Forhertir sóldýrkendur hætta
forátt að fá áhyggjur þótt þeir
fölni lítið eitt, því að á sinn
hátt er líka sport að vera
úti fyrstu hauStnætumar.
ÞAÐ MUN nú um :1% ár sið-
an fyrst var rsfett um að leyfa
að setja upp tólf söluturna
víðsvegar um bæinn. Fólk í
úthverfunum mundi yfirleitt
fagna slikum tumum. Ætlun-
in var að þeir seldu aðallega
blöð svo og tóbak og sælgæti.
Þeir skyldu verða opnir til
11.30 að kvöldi. Þáð er all
bagalegt fyrir fólk í þessum
hverfum að þurfa að fara alla
leið niður í bæ ef tóbak eða
ánnað smávegis þrýtur, en
þetta má það hafa á kvöldin
og um helgar. Sölutumar
yrðu til hagræðis í þessum
efnum. Síðah hefur ekkert á
þessu máli bóláð, nértia hvað
nú um síðir 'var reistur éinn
tum, þar sem hans var
kannske sízt þörf, við rnitt
Austurstræti hjá bókaverzlun
Sigfúsar Eymundssonar.
Miðvikudagur 30. júlí (Abdon).
212. dagur ársins — Tungl á
fyrsta kvartili; í hásuðri kl. 18:44
— Sólarupprás ki. 3:27. Sólarlag
kl. 21:38 — Árdegisflóð kl. 10:25.
Síðdegisflóð kl. 23:00 — Lágfjara
kl. 16:37.
Skipadeild SIS
Hvassafell fór frá Stettin 28.
þm. Arnarfell lestar sement í Ála-
borg. Jökulfell er á leið frá NY
til Rvikur.
Elmsklp
Brúarfoss, Dettifoss, Goðafoss
og Selfoss eru í Rvik. Gullfoss
fór frá Leith 28. þm. til Rvíkur.
Lagarfoss fór frá Gork 29. þm.
til Rotterdam, Antwerpen, Hull og
Hamborgar. Reykjafoss fór frá
Rvík 25. þm. til Vestur- og Norð-
urlandsins og útlanda. Tröliafoss
fór frá Rvík 26. þm. til NY.
Gagnfræðanemar í 3. og 4. bekk
Munið að ssekja um skólavist.
Tekið e'r við umsóknum í skrif-
Stofu frseðslufulitrúa, Hafnar-
straeti 20 (Hótel Heklu), gengið
inn frá Lækjartorgi.
Flugfélag lslands.
1 dag verður flogið til Akur-
eyrar, Véstmannaeyja, Isafjarðar,
Hólmavíkur, (Djúpavíkur), Hell-
issands og Siglufjarðar.
Rafmagnstakmörkunln í dag
Austurbærinn og miðbærinn milli
Snorrabrautar og Aðalstrætis,
Tjarnargötu, Bjarkargötu að vest-
an og Hringbraut að sunnan.
Kl. 19:30 Tónleik-
ar. 20:30 Útvarps-
sagan: „Grasgrón-
ar götur". 21:00
KórsöngUr: Sam-
kór Neskaupstað-
ar syngur. Stjórnandi Msjgnús
Guðmúndsson. Einsöngvarar: Jó-
hanna Óskarsdóttir og Aðalheiður
Lárusdóttir (tekið á plötur í Nes-
kaupstað). 21:20 Vettvangur
kvenna: a) Fréttapistill (frú Sig-
ríður J. Magnússon). b) Upplest-
ur: Frú Hólmfríður Jónasdóttir
les frumort kvæði. 21:45 Tónleik-
ar (pl.) 22:10 Dægurlög: The
Three Suns leika og syngja (pl.)
lslenzkur iðnaður,
júlíhefti, héfur bor
izt. Efnl blaðsins
er þetta: Skatt-
greiðslur iðnaðar-
fyrirtækja. Skatta-
okið. Iðnaðardagur, grein eftir
Leif Haildórsson. Skattarnir og
iðnaðurinn, bréf frá skattaraála-
nefnd FII til milliþinganefndar í
skattamálum. Ennfremur nokkrar
smáathugasemdir um hitt og ann-
að.
Vér liröfðumst
þéss um daginn að
helgrelpar fjár-
máiaauðvaldsins á
lslandi slepptu
tökum sinum á
hlnu reynda málgágni alþýðunn-
ar AB, en það var stöðvað um
nokkurt skeið fyrr í mánuðinum.
Vér börðum kröfu vora í ■gegn
með mlklu harðfylgi: AB hefur
komið út regluiega síðustu 3 daga.
AB kvartar sáran
yfir svikum Þor-
valds Garðars
' Kristjánssonar við
málstað álþýðunn-
ar í landinu, og
telur hann helsti ungan tll að
að bregðast svona hrapaliega.
Fyrirspum til AB: hvenær eru
menn á hæfllegum aldri til að
svíkja? HVað vár tll dæmis Stebbi
Jó gámali?
Landsbókasafnið er opið kl. 10—■
12, 1—7 og 8—10 alla virka daga
nema laugardaga kl.10—12 og' 1—7.
Þjóðskjalasafnið er opið kl. 10—12
og 2—-7 allá virka daga nema laúg-
ardaga yfir sumarmánuðiná kl.
10—12. — Þjóðminjasafnið er lok-
að um óákveðinn tíma. — Llsta-
safn Einars Jónssonar er opið kl.
1,30—3,30 á sunnudögum. — Bæj-
arbókasafnið .er opið kl. Í0—10
alla virka daga nema laúgardaga
kl. 1—4. — Náttúrugrlpasafnlð er
opið kl. 10—10 á sunnudögum kL
3.15—4 og fimmtudaga kl. 1.30 til
2.30. — Þjóðminjasafnið er opið
þriðjudaga og fimmtudaga ki.
1—3 og sunnudaga kl. 1—4.
i
I
I
I
ÞAÐ HEFUR vérið sagt sem
dæmi um hirðusemi danskra
bænda, að sjái þeir hrossatað-
köggul í götu stingi þeir hon-
um í vasann unz þeir geta lát-
ið hann í hauginn. Það er
ræktarsemi við jörðina sem
hefur gert bændum megin-
landsins kleift að yrkja sömu
skikana mann fram af manni
í árþúsund. Við iiggjum stund
um forfeðrum okkar á hálsi
vegna þess að okkur var |
kennt í skóla að þéir hefðu
rányrkt landið. !
★
EN ÆTLI samskonar rányrkja v
eigi sér ekki enn stað og ver
ið hefur frá alda öðli, ofbeit. \j
Fátt er svo með öllu illt, — [
Borgarfjörður hefur verið áð
mestu fjárlaus, síðan mæði-
veikin hélt innreið sína. Nú
er sagt að uppblástur sé þar
I rénum, landið farið að gróa
upp aftur, Af illri nauðsýn
hefur því vérið hlíft við beit.
SKÁLKURINN FRÁ BUKHARA
Fyrir nokkru
| kom hr. Gylfi
Þ. Gíslason,
prófessor,
heim úr
langri för,
eftir þriggja
mánaða dvöl
í Bandaríkj-
unum. —
Bandaríkjastjóm hafði boðið
honum að kynna sér há-
skóla í Ameríku. Slík boð
eru liður í bandarískri land-
kynningu. Raunar er það
kunnugt, að engum nema úr-
vaishiönnum erlendum eru
gerð slík boð. Því að það
virðist flestum orðið jafn
erfitt að komast inn i guðs
eigið land og auðugum
mánni að ganga inn í guðs-
ríki, svo að miðað s'é við
hinn eldri kristindóm.
rJ,IL dæmis um, hve tor-
sótt er leiðin gegnum
ameríska nálaraugað, má
nefna það, áð Sálfræðifélag
Ameríku, sem telur um
10 000 félaga, hefur lýst því
yfir nýlega, að það muni
leita til Montreal í Kanada
og halda þar næsta alþjóða-
þing sálfræðinga, en ekki til
New Yorkborgar, svo sem
ætlað hafði’ verið, vegna þess
að erlendum vísindamönn-
um hefur reynzt svo tor-
sótt að fá dvalarleyfi í
Bandarikjunum, þótt ekki
væri néma örstutta stund.
Um þett-a má lesa í vikuriti
hrezkra sósíaldemókrata,
New Statesman, frá 5. júlí
síðastl. — En það er ekki
aðeins erfitt . að komast til
Bandaríkjanná. Það er einn-
ig mikium vandkvæðum
bundið að komast þaðan úr
landi. Sama vikurit gát þess
28. júní, síðastl., að ekki
væri hægt að koina tölu á
þá bandaríska þegna, sem
hefðu verið sviptir vegabréf-
um sínurn og fengi ekki að
fara úr landi. Þess var eiiin-
ig getið, að bandaríska ut-
anríkisráðuneytið væri að
hugsa um að taka vegabréf
af 250 Bandaríkjamönnum,
sem nú dveldust erlendis,
og neyða þá svo til að
hverfa aftur heim. Það er
svo sem ekki að undra, þótt
stjórnarherrar Bandaríkj-
anna séu mjög borubrattir,
er þeir krefjast férðafrels-
is handa þegnum Ráðstjórn-
arrík janna — bandarísk
líknarstarfsemi by'rjar sjald-
an heima hjá sér!
EN ein er sú mannteg-
A und, sem virðist njóta
fríðinda ferðafrelsisins til
Bandaríkjanna og frá þeim.
Það eru sósíaldemókratar,
svo vel lærðir sem ólærðir.
Ekki er annað sýnna en að
það verði brátt skilyrði fyr-
ir vegabréfi til Bandaríkj-
anna, að maðurinn sé flokks
bundinn krati. Þetta er
mjög athyglisvert atriði
f ramgjörnum. mönnum í
ferðahug. Ef t. d. Þorvald
Garðar Kristjánsson, tilvon-
andi þingmann Vestur-Isa-
fjarðarsýslu, skyldi eftir
kosningar langa til að feta
slóð fyrinennara sins og
fara pílagrímsför til Vestur-
inum, sem þó mun senni-
lega geymast í sögunni, þeg-
ar hið miskunnsama duft
gleymskunnar hefur hulið
háskólaembætti hans og al-
þingismennsku.
JþAÐ er kunnara en frá
þurfi að segja, aA
bandarísk yfirvöld eru mjög
spurul og nærgöngul um
hagi manna og lífshlaup
allt. Það er sama, hvort
menn sækja um sóparastarf
á Keflavíkurflugvelli eða
biðja landvistarleyfis í
Bandríkjunum: það eru
raktar úr mönnum garnirn-
ar og þeir eru spurðir spjör-
unum úr. Til marks uin. það,
GYLFI Þ. GÍSLAS0N
Proféssor of Economics of the University of Iceland
Member of the Icelandic Parliament
Secretary of the Socialdemocratic Party of leeland
President of the Ecönomic Association of Iceland •
President of the Board of directors of the University Cinema
heims, þá væri honum ráð-
legra að endurnýja félags-
skirteini sitt í Alþýðu-
flokknum, sem nú virðist
því miður týnt, Því að löng
er leiðin til Vesturheims, en
aðeins stutt bæjarleið milli
Sjálfstæðisflokksins og Al-
þýðuflokksins, svo sem dæm
in sanna.
JgN herra Gylfi Þ.
Gislason, prófessor,
komst sem sagt klakklaust
til Bandarikjanna, énda
hafði hann marga þá kosti
til að bera, sem vegabréfa-
yfirvöld þar í landi meta
mikils. Hann var ekki að-
eins Alþýðuflokksmaður.
Hann hafði auk þess í far-
angri sínum eitt hið lengsta
nafnspjald, sem prýtt hefur
íslenzkan ferðalang. Nafn-
spjaldið var sýnilegt tákn
um metorð og pólitískan
frama hins unga lærdóms-
manns, enda var ekkert und-
án dregið — nema eitt: að-
ild hans að Þjóðvörn. Annað
hvort hefur þetta orðið fyr-
ir gleymsku sakir eða sprott
ið af pólitísku raunsæi ferða
mannsins, en það er aðall
sósialdemókrata, hvar sem
er á hnettinum. Herra Gylfi
Þ. Gíslason sleppti úr stjórn-
málaferli sínum þeim titl-
að mörg er gildran og mús-
arholan í spurningum þeim,
sem bandarísk yfirVöld geta
lagt fyrir ménntamann, sem
á að flytja erindi við æðri
menntastofnanir í Banda-
ríkjunum, skal þessi saga
sögð. Ritstjóri hins fyrr-
nefnda vikurits brezkra sós-
íaldemókrata, Kingsley Mar-
tin, segir söguna 5. júlí í
New Statesman.
JJANDARÍSKUR mað-
ur, sém uhnið hafði á-
byrgðarstörf fyrir ríkis-
stjórn sína á stríðsárunúm
síðustu, var fyrir skömmu
beðinn um að flytja nokkur
erindi hjá æðri menntastofn-
un einni í Bahdaríkjunum,
og skyldi hann fá 1000 $
í þóknun. Hann tók þessu
boði fegins hendi.. En áður
en hann fengi hafið þetta
starf, sem bæði var vel laun-
að og honum mikil sæmd að,
var lagt fyrir hann eitt lít-
ið spurningakver, 14 bls. að
stærð, en alls voru spuming-
arnar 800. Var honum sagt,
að hann yrði að svara hverri
spurningu nákvæmlega og
samvizkusamlega áð’ur en
hann fengi að flytja erindin.
Kingsley Martin segist sjálf-
ur hafa lesið spurningaraar,
og kenndi þar margra grasa.
165. dagur.
Giafhýai hins heilaga Bógeddíns hafði
kostað rikiskassann mikil fjárútlát ög
það varð alitaf þrengra og þrengra i búi.
Og fólkið vai;ð sifellt tregara að borga.
t þremur bæjum hafði það neitað að
ljúka bænahúsunum.
Emírinn skapaði Baktíar stórvesír að kalla
saman ríkisráðið. • Það átti að koma sam-
an í hallargarðihum,-.. sem var stórkostlega
giæsilegúr að öllu útliti —' einn hinn-feg-
ursti í allri veröldínni.
Hér uxu sjaldgaefir ávextir á frjósömum
trjám, gullfiskar syntu í torfum í mar-
maralaugum, i hverju tré héngu silfurbúr
þar sem fágætlr fúglar sungu sætum rödd-
um —- áð ógleymdum öllum gosbrunnunum.
En vesírarnir, embættismennirnir og hirð-
skáldin gengu kæruleysislega framhjá, því
allar hugsanir þeirra snerust um. eigin vel-
ferð og hVernig þeir gætu varizt árásum
íjandmanna sinna.
Spurt var t. d. um heilsu
mannsins: Hafði hann „nokk
urntíma haft geigvænlega
martröð", eða var honum
hætt við að pissa ‘undir?
(Enski textinn: .. whether
he had ever had terrifying
nigthmares or was addicted
to bedwetting“.) Þá var
hann spurður, hvort honum
hefði „borizt í hendur rit“
frá félagsskap undirróðurs-
manna. Hann var spurður
um einkalíf sitt, um ævi for,-
eldra sinna, um ævi eigin-
lconu sinnar og hennar for-
eldra. Síðasta spurningin
var á þeSsa leið: „Eru nokk-
ur óþægileg atvik í ævi yðar,
sem ekki hefur verið gétið
hér að framan, en kunna
að komast upp í síðari rann-
sókn, hvort sem þér tókuð
beinan þátt í þeim eða ekki,
og vera mætti, að þyrfti að
rannsaka. Ef svo er, þá lýs-
ið þeim. Ef svo er ekki, þá
svarið „nei“.
WTM 3tjórnmálaskoðanir
þessa Bandaríkja-
manns er ekki kunnugt,
sennilega hefur hann þó
ekki verið Alþýðuflokks-
ihaður. Sennilegt er einúig,
að yfirvöldin hafi ekki verið
svona þrælsleg i spurning-
um við Gylfa Þ. Gíslason
áður en hann flutti érihdi
sín við Harva'rdháskólann
og önnur menntasetur Ba.nda
ríkjanha. Það hefur sjálf-
sagt verið tekið tillit til Al-
þýðuflokksskírteinisins hans,
sem virðiSt geta lókið upp
öllum hjartahólfum banda-
ríska auðvaldsins. Ef til vill
héfur hann bara svarað neit-
andi spurningunni um „ó-
þægileg atvik“ á ævi sinni.
Þau voru hvort eð er ekki
annað en stuttur gestaleikur
hjá Þjóðvöra — „þetta var
svo sem ekki neitt“, sagði
stúlkan forðum.
jþEGAR Gylfi Þ. Gísla-
son var sloppinn inn
urtn gullná hliðið virðist
hann þó hafa orðið djarf-
mæltari, þótt eyðan á nafn-
spjaldinu sýndist béhda í
aðra átt. Sjálfur ber hann
sér þánn vitnisburð, að helzt
er að ætla, að hann hafi
laumað einhverjum slitrum
af Þjóðvarnarfortíð sinni
gegnum bandarísku tollskoð-
nnina. 1 viðtali, isem rit-
stjóri AB-blaðsins átti við
Kann, segir prófessorinn, að
menn hafi spurt sig ýmis-
-legs í sambandi við varnar-
samning okkar við Banda-
ríkin. Og það stóð ekki á
kehnáran'um að fræða tais-
vitra áheyrendur sína um
hið sanna eðli málsins:
„Lagði ég jafnah áherzlu á,
að samþykkt hans hafi verið
örlagaríkt spör fyrir Islend-
inga, en vegná aðildar sinn-
ar að Atlanzhafsbandal. og
uggvænlegs ástands í heims-
má’unum hefðu beir samt.
talið óhjákvæmilegt að gera
hann. Hins vegar væri þess-
ari skipan engan veginn ætl-
að að gilda á venjulegum
tímum, þar eð Islendingar
mundu þá vilja vera einir í
landi sínu“.
W^AÐ lítur út fyrir, að
™ herra Gylfi Þ. Gísla-
son prófessor hafi í Banda-
ríkjunum reynt að manna
sig upp í ofurlítinn hetju-
skap, sem honum brást í
heimalandi sínu, þegar hann
þurfti ekki að segja nema
lítið „nei“. En hvað sem [því
líður, þá stóð prófessorinn
sig frámar öllum vonum.
Með. þeirri siðferðiiegu al-
vöru, sem fer honum svo
einstaklega vel,. lagði hann
hinum bandarisku ■^þejívehd-

v>------
það væri aldeilis ekki mein-
ing Islendinga að hafa amer-
ískan herafla á Isíandi um
aldur og ævi. Raunar út-
skýrði hann það ekki nán-
ar, hvað hann ætti við með
„venjulegum tímum“. Og
ekki er líklegt, að Gylfi Þ.
Gíslason prófessor verði
nokkum tíma um það spurð-
ur, hvort ,ástandið“ sé orðið
svo „óuggvænlegt", að amer-
íski herinn skuli hverfa á
brott. Sú spurning vérður
ekki lögð fyrir hann, í br'áð
né lengd, af bandarískum
yfirvöldum.
JgN þó skal fagnað heim-
komu langferðamanns-
ins, sem smaug með mýkt
og leikni í gegnum möskva
spurninganna hjá tollurum
og vegabréfayfirvöldum
Bandaríkjanna. Og nú er
hann kominn aftur heita,
höfði hærri hetja en hann
fór, og sjálfsagt getur hann
nú bætt þjóðvarnartitlinum
á, langa nafn-
spjaldið sitt - j,
í 2. útgáfu. é
............

»;Cm það hefnr orðið sam-
komulag . . . að sldpuð skuli
nefnd manna sem hafi það hlut
verk að rannsaka og gera til-
lögur um á hvem hátt megi með
mestum árangri vinna gegn eða
útrýma því árstíðabundna at-
vihnúleysi, sem orsakast af því
hve aðal atvinnuvegir lands-
manna eru háðir árstlðnm“.
^ Þetta er upphafið á til-
kynningu sem blöðnnum barst
fyrir seinustu heigi frá ríkis-
stjórainni, Alþýðusambandinu
og Vinnuveitendasambandi ís-
lands. Nefndir geta auðvitað
vérið ágætar, t»g stofnun þess-
arar er að minnsta kosti viður-
kenning valdhafanna á því að
hér i\V3 þó „nokkurt atvinnn-
Ieysi“ um þessar mundir, enda
má vera að Björa karlinn Ól-
afsson hafi ekki átt hlnt að
þessari nefndarstofnun. En það
er skrýtið þetta orðalag uin
hið „árstíðabundna atvinnu-
Ieysi“ sem hér er skráð skýr-
um stöfum.
Nú er til dæmis hásninar,
og hér í Reykjávík einni gahga
nú húndruð manna atvinnulaus-
ir. Eru þá hér einhverjir at-
vinnuvegir sem ekki þrlfast að
sutaarlagi ?- Var þá kannski
ekkert atvinnuleysi hér í Vet-
ur? Og verður kannski ekkert
atvinnuleysi hér þegar aftur
fer • að hausta að ? Eða hvernig
er það í þorpum úti á landi?
Þar voru menn þó atvinnulaus-
ir í stórhópum í vetur. Hafa
menn þá nóg að gera þar í
sumar?
-á- Eða svo við lítum á mál-
ið frá öðru sjónarhorni: Það
hafa fyrr vérið árstíðir á Is-
landi. Það voru til dæmis alveg
nákvæmlega jafnmargar árs-
tíðir hér á landi árin 1945—’47
og 1952. Þá var þó ekkert at-
vinnuleysi. Ekki er þó vitað til
þess að atvinnuvegir okkar
hafi verið minna „háðir“ árs-
tíðum þá en nú — nema síður
væri því síðan hefur þó iðaað-
uriiui færzt nokkuð í aukana,
þó alltal' sé verið að reyna að
drepa hann, en hann er, minna
•ITI'
Framhald á 6. síðu.